ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕಾರ್ಯಿಂ

ಪಲತಡ್ ನಾ

’ಹೀ ವಾಟ್ ಖಂಯ್ ವಯತಾ?’
’ನ್ಹಂಯ್ ಪಲತಡಚ್ಯಾ ಗಾಂವಾತ್’
’ವಾಟೆರ್ ನ್ಹಂಯ್ ಲಾಗತಾ?’
’ಹಯ್’
’ಪಲತಡೀ ಕಶೆಂ ವಚಪ್?’
’ನ್ಹಂಯ್ ಉತರೂನ್’
ಬರೊಚ್ ವೆಳ್ ಭೊಕ್ ಘಶಟೀತ್ ಚಲತಕಚ್ ಪಾಂಡೂ
ನ್ಹಂಯಚ್ಯಾ ದೆಂವಣ್ಯಾರ್ ಥಾಂಬಲೊ
’ಪಲತಡೀ ವಯತಾನಾ
ನ್ಹಂಯಚ್ಯಾ ದೆಂವಣ್ಯಾರ್ ವ್ಹೊಂವಲೊಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್?
ಆಲತಡಚೆ ಪಲತಡೀ
ಆನೀ ಪಲತಡಚೆ ಆಲತಡೀ
ಕಿತಲೆಶೇಚ್ ವಾಟಸರೂ ನ್ಹಂಯ್ ಉತರೂನ್
ಯೆತ ಆಸಾತ್, ವಚತ್ ಆಸಾತ್..
ಪಾಯಾನ್ ಪಾಂಗಳೊ
ಆನೀ ಮನಾನ್ ದುಬಳೊ ಪಾಂಡೂ
ಅಸೊ ಆಲತಡೀ
ನದರ್ ಪಲತಡೀ ಲಾವನ್
ದೆಂವಣ್ಯಾರ್ ಮೊನೆಳ್ ಪಾಂಘರೂನ್ ಬಸಲಾ..
’ಸಾತಕ್ಯಾ ಪಾಂಡೂ
ತೂ ಪಲತಡೀ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ವಯತಾ ಮರೊಂಕ್?’
ಕಾಂಯ್ ತರನಾಟೆ
ಕಂಬರ್ ಭರ್ ಉದಕಾಂತಲ್ಯಾನ್
ನ್ಹಂಯೆ ಪಲತಡೀ ಗೆಲೆ
ಪಾಂಡೂಕ್ ಥಂಯಚ್ ಸೊಡೂನ್
ಕಾರಣ ತೆಕಾ ಪಲತಡೂಚ ನಾ..’

- ಡಾ|ಪ್ರಕಾಶ್ ಪೆರ್ಯಂಕರ್ [ಮಾರ್ಚ್ 2018]

कविता

संसारांत दोन वरगाचो लोक जियेता; एक शिकपी/समजणेचो आनी दुसरो न्हय. पयलो मुखेल‌पण घेता आनी दुसरो फकत पाटलाव करता. अशें म्हणताना मनांत एका इंगलीश सांगणेची याद येता; 'There are only two options: make progress or make excuses'. प्रगती म्हळ्यार विकास, फुडें वेचें, मुकार वेचें, सुध्राप करचें अपल्या चिंतपाचेर सुदराप, आपल्या विचारांचेर सुदराप, अपल्या बरवपाचेर सुदारप तशेंच अपल्या करनेंत सुदारप. जेदना हें पयलें जाता तेदना अरध्या समाजेची प्रगती जाता.

पूण प्रगती बदलावणेशिवाय जायना, बदलावण सरवांक गरजेची. बदलावणेशिवाय प्रगती साध्य ना. 'Progress is impossible without change, and those who cannot change their minds cannot change anything'. ह्ये सांगणेंत खूब मतलब आसा. गोंयचा युनिवर्सिटिचो प्राध्यापक तशेंच कोंकणी विभागाचो मुखेसत बाब प्रकाश पेऱ्येंकराची ही कविता.

वासतव समाजेच्या उतरांनी आमी ह्या संसारांत जियेताना ’आलतडी आनी पलतडी’ म्हळ्ळे दोन सब्धांक महत्वाचें स्थान दितांव. जिवीत एक न्हंय वा दरयो म्हण लेकलें तर, न्हंयचीं वा दरयाचीं दोन पोंतां आलतडी अनी पलतडी. म्हणजे दोन वेवेगळे दिशा. पूण तातवीक उतरांनी हे सब्धांचे मतलब; आमी जियतलो संसार आलतडी तर, आमी वचुंक आसचो संसार (जाका सरग वा येमकोंड म्हणतात) तो पलतडी म्हणतात. आध्यात्मीक नदरेन सयत ह्या सबधांक खूब अरथ आसात; अलतडी आमची प्रसतूत जिणी तर पलतडी आमी बदलुंक जाय जाल्लो शेवोट. म्हणजे आमकां जियेताना दिशटावो (vision) गरजेचो.

- सं

पलतड ना

’ही वाट खंय वयता?’
’न्हंय पलतडच्या गांवात’
’वाटेर न्हंय लागता?’
’हय’
’पलतडी कशें वचप?’
’न्हंय उतरून’
बरोच वेळ भोक घशटीत चलतकच पांडू
न्हंयच्या देंवण्यार थांबलो
’पलतडी वयताना
न्हंयच्या देंवण्यार व्होंवलों जाल्यार?
आलतडचे पलतडी
आनी पलतडचे आलतडी
कितलेशेच वाटसरू न्हंय उतरून
येत आसात, वचत आसात..
पायान पांगळो
आनी मनान दुबळो पांडू
असो आलतडी
नदर पलतडी लावन
देंवण्यार मोनेळ पांघरून बसला..
’सातक्या पांडू
तू पलतडी कित्याक वयता मरोंक?’
कांय तरनाटे
कंबर भर उदकांतल्यान
न्हंये पलतडी गेले
पांडूक थंयच सोडून
कारण तेका पलतडूच ना..’

- डा| प्रकाश पेऱ्यंकर [मार्च २०१८]

डा|प्रकाश पेऱ्यंकर: नामणेचो कोंकणी चिंत्पी, एक काण‌येगार, विशलेषक, उलवपी, आनी कवी. गोंयचा युनिवर्सिटिच्या कोंकणी विभागाचो मुखेसत आनी प्राध्यापक जावन वावर करून आसच्या हाचो कविताजमो ’आमचे आमी’ पर्गटला. सभार कविसम्मेळनांनी हाणें वांटो घेतला तशेंच साहितीक कामासाळां चलवन वर्ता.

Somsarant don vorogacho lok jieta; ek xikopi/somozonnecho ani dusoro nhoi. Poilo mukhel‌ponn gheta ani dusoro fokot pattlavo korota. Oxem mhonnotana monant eka inglix sangonnechi yad yeta; 'There are only two options: make progress or make excuses'. Progoti mhollear vikas, fuddem vechem, mukar vechem, sudhrap korochem opolea chintopacher sudorap, apolea vicharancher sudorap, opolea boroupacher sudarop toxench opolea koronent sudarop. Jedona hem poilem zata tedona orodhea somajechi progoti zata.

Punn progoti bodolaunnexivai zaina, bodolaunn sorovank gorojechi. Bodolaunnexivai progoti sadhy na. 'Progress is impossible without change, and those who cannot change their minds cannot change anything'. Hye sangonnent khub motolob asa. Gõycha yunivorsitticho pradheapok toxench konkonni vibhagacho mukhest bab prokax peryenkorachi hi kovita.

Vastou somajechea utoramni ami hea somsarant jietana ’alotoddi ani polotoddi’ mholl'lle don sobdhank mohotvachem sthan ditamv. Jivit ek nhoim va doroyo mhonn leklem tor, nhomyochim va doroyachim don pontam alotoddi oni polotoddi. Mhonnoje don veveglle dixa. Punn tatovik utoramni he sobdhanche motolob; ami jiyotolo somsar alotoddi tor, ami vochunk asocho somsar (zaka sorog va yemokondd mhonnotat) to polotoddi mhonnotat. Adheatmik nodoren soit hea sobodhank khub oroth asat; olotoddi amochi prostut jinni tor polotoddi ami bodolunk zai zal'lo xevott. Mhonnoje amokam jietana dixottavo (vision) gorojecho.

- Som.

KOVITA

Polotodd na

’hi vatt khoim voita?’
’nhoim polotoddochea gamvat’
’vatter nhoim lagota?’
’hoi’
’polotoddi koxem vochop?’
’nhoim utorun’
boroch vell bhok ghoxottit cholotokoch panddu
nhomyochea demvonnear thambolo
’polotoddi voitana
nhomyochea demvonnear vhomvolom zalear?
alotoddoche polotoddi
ani polotoddoche alotoddi
kitolexech vattosoru nhoim utorun
yeto asat, vochot asat..
Payan pangollo
ani monan dubollo panddu
oso alotoddi
nodor polotoddi laun
demvonnear monell panghorun bosola..
’satokea panddu
tu polotoddi kiteak voita moronk?’
kaim toronatte
kombor bhor udokantolean
nhomye polotoddi gele
pandduk thomyoch soddun
karonno teka polotodducho na..’

- Dr.Prokax Peryonkor [March 2018]

Dr| Prokax Peryonkor: Namnnecho konknni chintpi, ek kann‌yegar, vixlexok, uloupi, ani kovi. Gõycha yunivorsittichea konknni vibhagacho mukhest ani prod'yopak zaun vaur korun aschea hacho kovitazomo ’amoche ami’ porgottla. Sobhar kovisom'mellonamni hannem vantto ghetla toxench sahitik kamasallam choloun vorta.

ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್