ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕಾರ್ಯಿಂ

ಮಾತೀ

ಕಿತಲೆ ವಯರೀ ರೂಕಾರಿ
ಪಾಲ್ಲೋ ಚಿಗರೇವೋ
ಬಾವನು ಎಕ ದೀಸ್ ಮಾತ್ತೀಂತ ಮೆಳತಾ
ಭೂಂಯ ಸೋಡನ
ಆಕಾಶಾರ ಉಬಲ್ಯಾರೀಯ
ಪಾಕ ಧಾಂಪತರೀ ಮಾತೀಕ ಪಾವತಾ.

ಮಾತೀಚೆ ಸ್ವಾದ ಆನೀ ಸ್ವಭಾವ ತಸಲೋಚ
ಸುರವೇ ಪಾವಸಾಕ ಮಾತೀಯೆ ಪರಮೊಳು
ಉಡಗಾಸ ಹಾಡಯತಾ
ಮಾತೀಚೆ ರುಚೀ ಮಾಕಶೀ ಪಳೇಲ್ಯಾಕ
ಸಂಬಂಧು ಸಕ್ಕಡ ವಿಸ್ರಾಯತಾ

ಮಾತೀಚೆ ವಾಂಟೋ ಜಾತನಾ
ಮಾತೇತಾಂಯ ಪಡತಾ
ಕೋಣಾಯ ನಾ ಜಾತನಾ
ಮಾತೀ ಮೆಳನು ಆಪ್ಣಾವನು ಗೆತಾ

ಆವಸುಲೆ ಮ್ಹಾರೆಂತು ವಾಡೂನ
ಭಾಯಲೇಲ ಮ್ಹಾರೇಂತ ನಿದ್ದೋನ
ಆಖೇರಿಕ ಉಜ್ಜೇ ಮ್ಹಾರೆಂತು ಆಸಲ್ಯಾರೀಯ
ಮಾತೀ ಸೋಡನು ದಿನಾ
ಜೀವಾಂತು ಜೀವ ದವರೋನು
ಮ್ಹಾರೆಂತು ಗುಟಲೋನ ಗೆತಾ.

ಎಕ ವೇಳಾಚೆ ದೇವು ಆನೀ ದೇವಳ ತಾಂಯ
ಮಾತೀಚೆ ಗರ್ಭಾಂತು ಆಸಾ
ಕೋಣಾಕಯ ಸೋಡುಂಕ ನಾ ಮಾತೀನ
ಹಾಂವಯ ಮಾತೀ ಜಾವಚೆ
ವೇಳಾಕ ರಾಕೂನ ಆಸಾ.

- ವೆಂಕಟೇಶ್ ನಾಯಕ್, ಮಡಂತ್ಯಾರ್ [ಜನೆರ್ 2018]

’धुळी थावन आयलाय मनशा, धुळीक तूं वेतलोय’ हें धार्मीक चिंतप मात्र न्हय बगार समाजीक चिंतप. तर‌यी मनीस जावन ह्या संसारांत जियेंवचो हेच्च मातियेक लागून मनशापणाचो भोंगोसतोळ कर्ता. भाव भावालागीं, सेजार सेजारिलागीं मात्र न्हय राश्ट्र‍ राश्ट्रालागीं सयत झुजता एक मूट मातियेच्या सुवातेक लागून, आनी जीक‌ल्लो तशेंच सलवल्लो, हेच्च मातियेंत अपली निर्जीव कुडीक सांडून वेता - ही कांय काल्पनीक काणी न्हय, बगार आमी हऱ्येका दिसा पळेंवचें अडहूक सत. माती कवितेंच असलेंच अपुर्भायेचो नियाळ आटापून आसा.

बाब वेंकटेश नायक शिकपी वर्गाचो, समजणेचो कवी म्हणून ताचीं कविता गोवाय दितात. ह्या संसारांत कितेंच थीर/सासणीक म्हळ्ळें ना म्हळ्ळें कवितेचें तीरळ पूण ह्या तिरळाच्या भंवतोणीं हाणें उभ्यो केल्ल्यो इमाजी वेवेगळे सुराचीं गितांच गायतात अशें भग्ता. ही कवितेची सोभाय तशेंच ताक्त मापुंक तुकाच सोडतां.

- सं

कविता

माती

कितले वयरी रूकारी
पाल्लो चिगरेवो
बावनू एक दीस मात्तींत मेळता
भूंय सोडन
आकाशार उबल्यारीय
पाक धांपतरी मातीक पावता.

मातीचे स्वाद आनी स्वभाव तसलोच
सुरवे पावसाक मातीये परमोळू
उडगास हाडयता
मातीचे रुची माकशी पळेल्याक
संबंधू सक्कड विस्रायता

मातीचे वांटो जातना
मातेतांय पडता
कोणाय ना जातना
माती मेळनू आपणावनू गेता

आवसुले म्हारेंतू वाडून
भायलेल म्हारेंत निद्दोन
आखेरीक उज्जे म्हारेंतू आसल्यारीय
माती सोडनू दिना
जीवांतू जीव दवरोनू
म्हारेंतू गुटलोन गेता.

एक वेळाचे देवू आनी देवळ तांय
मातीचे गर्भांतू आसा
कोणाकय सोडुंक ना मातीन
हांवय माती जावचे
वेळाक राकून आसा.

- वेंकटेश नायक, मडंत्यार [जनेर २०१८]

वेंकटेश नायक, मडंत्यार: वृत्तेन प्राध्यपक जावन वावर कर्चो वेंकटेश नायक, कोंकणी साहित्यांत काण्येगार/कवी जावन व्हळकेचो तर‌यी, एक संवेदन‌शील चिंत्पाचो कवी, कविता ताची पयली आसक्त. कोंकणेच्या फुडारांत एक भर्वश्याचो कवी जावन उदेतलो म्हळ्ळो म्हजो आशावाद.

’dhulli thaun ailai monxa, dhullik tum vetoloi’ hem dharmik chintop matr nhoi bogar somajik chintop. Tor‌yi monis zaun hea somsarant jiemvcho hechch matiek lagun monxaponnacho bhongostoll korta. Bhavo bhavalagim, sezar sezarilagim matr nhoi raxttr‍ raxttralagim soit zhujta ek mutt matiechea suvatek lagun, ani jik‌l'lo toxench solvol'lo, hechch matient opli nirjivo kuddik sanddun veta - hi kaim kalponik kanni nhoi, bogar ami horyeka disa pollemvchem oddhuk sot. Mati kovitench osolench opurbhayecho niall attapun asa.

Bab venkottex naik xikpi vorgacho, somzonnecho kovi mhonnun tachim kovita gouai ditat. Hea somsarant kitench thir/sasnnik mholl'llem na mholl'llem kovitechem tirll punn hea tirllachea bhomvtonnim hannem ubheo kel'leo imaji veveglle surachim gitanch gaitat oxem bhogta. Hi kovitechi sobhai toxench takt mapunk tukach soddtam.

- Som.

KOVITA

Mati

kitole voiri rukari
pal'lo chigorevo
baunu eko dis mat'tinto mellota
bhumyo soddono
akaxaro uboleariyo
pako dhampotori matiko pauta.

Matiche svado ani svobhavo tosolocho
surove pausako matiye poromollu
uddogaso haddoita
matiche ruchi makoxi polleleako
sombondhu sokkoddo visraita

matiche vantto zatona
matetamyo poddota
konnai na zatona
mati mellonu apnnaunu geta

ausule mharentu vadduno
bhailelo mharento nid'dono
akheriko ujje mharentu asoleariyo
mati soddonu dina
jivantu jivo douronu
mharentu guttolono geta.

Eko vellache devu ani deullo tamyo
matiche gorbhantu asa
konnakoi soddunko na matino
hamvoi mati zauche
vellako rakuno asa.

- Venkottex Nayak, Mo'ddo'ntear [Janer, 2018]

Venkottex Nayak, Mo'ddo'ntear: Vrit'ten pradhyopok zaun vaur korcho Venkottex Nayak, konknni sahiteant kannyegar/kovi zaun vhollkecho tor‌yi, ek somvedon‌xil chintpacho kovi, kovita tachi poili asokt. Konknnechea fuddarant ek bhorvoxeacho kovi zaun udetolo mholl'llo mhozo axavad.

ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್