ಮುಂಬಂಯ್ತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೋಕ್ ಧೊಬಿತಲಾವ್ ಥಾವ್ನ್ ಎಕ್ಯೆ ಕುಶಿನ್ ದೊಂಬಿವಲಿ/ಪನ್ವೆಲ್ ತರ್ ಅನ್ಯೇಕಾ ಕುಶಿನ್ ವಸಯ್/ವಿರಾರ್ ಮ್ಹಣಾಸರ್ ಶಿಂಪ್ಡೊನ್ ಆಸಾ. ತಾಂಕಾಂ ಕೊಂಕ್ಣೆಚೊ ಭರ್ಪೂರ್ ಮೋಗ್ ಆಸಾ ತರೀ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆ ಖಾತಿರ್ ವಾವ್ರುಂಕ್ ವೇಳ್ ಮೆಳಾನಾ. ಹಾಕಾ ಏಕ್ ಕಾರಣ್ ಜಾವ್ನಾಸಾ ಮುಂಬಯ್ಚಿ ಸಾರ್ವ್‌ಜನಿಕ್ ಪಯ್ಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥಾ. ಎಕಾ ಜಾಗ್ಯಾರ್ ಥಾವ್ನ್ ಅನ್ಯೇಕಾ ಜಾಗ್ಯಾಕ್ ವ್ಹಚೊನ್ ಯೇಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಚೊ ವೇಳ್ ಆನಿ ತ್ರಾಸ್. ಮುಂಬಂಯ್ತ್ ಛಾಪ್ಯಾ ಮಾಧ್ಯಮಾಂತ್ ಬರೊಚ್ಚ್ ವಾವ್ರ್ ಚಲ್ಲಾ ಆನಿ ಆತಾಂಯ್ ಜ್ಯಾರಿ ಆಸಾ. ಕೊಂಕ್ಣಿ ರಂಗ್‌ಮಂಚಾಚಿ ಸುರ್‍ವಾತ್ ಜಾಲ್ಲಿಚ್ ಮುಂಬಯ್ ಶಹರಾಂತ್.

ಹಾಂವ್ ಏಕ್ ವಾಣಿಜ್ಯ್ ವಿಧ್ಯಾರ್ಥಿ. ಅರ್ಥ್‌ಶಾಸ್ತಿರಾಂತ್ (Economics) ಮ್ಹಳಾಂ; ’ಗರ್ಜೊ ಅಸೀಮಿತ್’ ಮ್ಹಣ್ಜೆ, ಮೀತಿವಿಣ್ ಜಾವ್ನಾಸಾತ್. ಗರ್ಜಾಂಕ್ ಗಡ್ ನಾ. ಎಕ್ ಗರ್ಜ್ ತಿರ್ಸಿತಾನಾ ಅನ್ಯೇಕ್ ಉದೆವ್ನ್ ಯೆತಾ. ಹೆಂ ನಿಯಮ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸೆಕ್‌ಯೀ ಲಾಗು ಜಾತಾ. ಖಂಚೀಯ್ ಭಾಸ್ ಬಾಳ್ವಾಜಯ್ ತರ್ ತಿಚೊ ನಿರಂತರ್ ಪೋಸ್ ಗರ್ಜೆಚೊ. ಆಯ್ಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಆಧುನಿಕ್ ಕಾಳಾರ್, ದಿಸಾನ್‌ದೀಸ್ ನವೆ ನವೆ ಸೊಧ್ ಜಾತಾತ್ ಆನಿ ನವಿಂ ನವಿಂ ಉಪಕರಣಾಂ ಆನಿ ತಾಂತ್ರಿಕತಾ ಯೆತೇಚ್ ಆಸಾ. ತಾಂಚೊ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ವಿಕಾಸಾಖಾತಿರ್ ಬರೊ ವ್ಹಾಪರ್ ಕರುಂಕ್ ಮ್ಹಾಹೆತ್‌ವಂತ್ ಆನಿ ಜಾಣ್ವಾಯೆಭರಿತ್ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ್ ವಾವ್ರಾಡ್ಯಾಂ ಆನಿ ವಾವ್ರಾಚಿ ಅತೀ ಗರ್ಜ್ ಆಸಾ. ಜಾಗತೀಕರಣಾಂವರ್ವಿಂ ಹರ್ಯೆಕಾ ಭಾಶೆ ವಯ್ರ್ ವಾಯ್ಟ್ ಪ್ರಭಾವ್ ಪಡ್ಲಾ. ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್ ವ ಅಂತರ್‌ಜಾಳ್ ಏಕ್ ಭಳಾಧಿಕ್ ಸಂಪರ್ಕ್ ಮಾಧ್ಯಮ್ ಜಾಲಾಂ. ಹಾಚೊ ಫಾಯ್ದೊ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಕ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ನಾ ಮ್ಹಣ್ ನ್ಹಯ್, ಪುಣ್ ಅನಿಕೀ ಚಡ್ ಮಾಪಾನ್ ಜಾಂವ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ಆಸಾ. ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋನಿಕ್ ಮಾಧ್ಯಮ್ ಆನಿ ಛಾಪ್ಯಾ ಮಾಧ್ಯಮಾಂ ಮಧೆಗಾತ್ ಬರೊಚ್ ಸ್ಪರ್ಧೊ ಚಲೊನ್ ಆಸಾ. ಇತರ್ ಭಾಸಾಂನಿ ಪಳೆಲೆಂ ತರ್ ಎದೊಳ್‌ಚ್ಚ್ ತಾಂಚ್ಯಾ ವೆಬ್‌ಸಾಯ್ಟಿಂನಿ ಬರೆಂ ವಾಚಾಪ್ ಉಪಲಬ್ಧ್ ಆಸಾ. ಪಾಂಚ್ ಲಿಪಿಂನಿ ಬರವ್ನ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಪ್ರಾಮಾಣೀಕರಣ್ ಕೆಲೆಂ ತರ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್ ಚಡ್ ಲೊಕಾಮೊಗಾಳ್ ಜಾತೆಲಿ ಆನಿ ಬಾಳ್ವತೆಲಿ.

ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತಿಂಕ್, ಕಲಾಕಾರಾಂಕ್, ಸಂಗೀತ್‌ಕಾರಾಂಕ್ ಆನಿ ವಾವ್ರಾಡ್ಯಾಂಕ್ ಎಕಾ ವೇದಿಚೆರ್ ಹಾಡ್ನ್, ತಾಂಕಾಂ ಜೊಕ್ತೆಂ ಮಾರ್ಗ್‌ದರ್ಶನ್ ಲಾಭ್ಚೊ ಆವ್ಕಾಸ್ ರುತಾಂ ಕರ್ಚೊ, ತಾಂಕಾಂ ಪಾಟಿಂಬೊ ದೀವ್ನ್ ತಾಂಚೆಥಾವ್ನ್ ಕೊಂಕ್ಣೆಕ್ ಬರಿ ದೇಣ್ಗಿ ಆಶೆವ್ಯೆತಾ. ಹೊ ವಾವ್ರ್ ಸಂಘಟಿತ್ ಥರಾನ್ ಕರುನ್, ತಾಚೊ ಫಾಯ್ದೊ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಮಾಜೆಕ್ ಮೆಳಾಶೆಂ ಕರುಂಕ್ ಜಾಯ್/ ಹೆಂ ಕಾಮ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋನಿಕ್ ಮಾಧ್ಯಮಾ ಮಾರಿಫಾತ್ ಸಲೀಸಾಯೆನ್ ಜಾವ್ಯೆತಾ. ಹ್ಯಾ ವಾವ್ರಾಕ್ ಸಮರ್ಪಿತ್ ಜಾಲ್ಲಿ ಏಕ್ ವೆಬ್‌ಸಾಯ್ಟಿಚಿ ಊಣ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿ. ತಿ ಊಣ್ ಭರ್ತಿ ಕರುಂಕ್ ’ಪಯ್ಣಾರಿ.ಕೊಮ್’ ವಾವ್ರ್ ಕರ್ತೆಲಿ.

ಮುಂಬಂಯ್ತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಕ್ ಸಭಾರ್ ಸಂಘ್-ಸಂಸ್ಥೆ ಆಸಾತ್. ತೆ ವರ್ಸಾನ್ ವರ್ಸಾಂ ಕವಿತಾಸ್ಪರ್ಧೆ, ಸಮ್ಮೇಳನಾಂ/ಸಹಮಿಲನಾಂ, ತಾಲೆಂತ್ ಸ್ಪರ್ಧೆ, ಕೊಂಕ್ಣಿ ಮನೋರಂಜನ್ ಕಾರ್ಯಿಂ ಆಸಾ ಕರ್ತಾತ್. ಪುಣ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೈಬ್ರೆರಿ ಖಂಯ್ಚರ್‌ಯೀ ದಿಸಾನಾಂತ್. ಏಕ್ ದೋನ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಸೊಡ್ಲ್ಯಾರ್ ಹೆರಾಂಕ್ ತಾಚೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸ್ವತಾಚೆಂ ದಫ್ತರ್ ನಾ. ಕೊಂಕ್ಣಿ ವಾವ್ರಾಕ್ ಹಿ ಏಕ್ ವ್ಹಡ್ ಅಡ್ಕಳ್ ಜಾಲ್ಯಾ. ದಫ್ತರ್ ಕರುಂಕ್‌ಚ್ಚ್ ಸುವಾತ್ ನಾಂತರ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೈಬ್ರೆರಿ ಕರ್ಚೆಂ ಚಿಂತ್ಪಾ ಭಾಯ್ರ್. ಪುಣ್ ಕಿತ್ಲೆ ಕಡೆನ್ ಲೈಬ್ರೆರಿ ಆಸಾ ಕರ್ಯೆತಾ? ತಾಚೆ ಬದ್ಲಾಕ್ ಲೈಬ್ರೆರಿ ಬರಿಂಚ್, ಹರ್ಯೆಕ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಆಟಾಪುನ್ ಆಸ್ಚಿ ಏಕ್ ವೆಬ್‌ಸಾಯ್ಟ್ ಆಸಾ ಕೆಲಿ ತರ್ ತಾಚೊ ಫಾಯ್ದೊ ಹರ್ಯೆಕಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಮನ್ಶಾಕ್ ಲಾಭ್ಚಾಂತ್ ದುಭಾವ್ ನಾ. ಸಾಹಿತಿಂಕ್, ಸಂಗೀತ್‌ಕಾರಾಂಕ್, ಕಲಾಕಾರಾಂಕ್ ಸಮರ್ಪಿತ್ ಏಕ್ ವೆಬ್‌ಸಾಯ್ಟ್ ಭೋವ್ ಗರ್ಜೆಚಿ. ತಾಂಕಾಂ ಆಮಿ ಜರ್ ಸಹಕಾರ್ ಆನಿ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ್ ದಿಲೊ ತರ್, ಬರ್‍ಯಾಂತ್ಲೆಂ ಬರೆಂ ಸಾಹಿತ್ ಉಭ್ಜಾತೆಲೆಂ ಆನಿ ಸಾಂಗಾತಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೊಕಾಂಚೊ ಎಕ್ವಟ್‌ಯೀ ಜಾತಲೊ. ಕೊಂಕ್ಣಿ ವಾವ್ರ್ ಕರ್ಚಿ ಏಕ್ ಸವಯ್ ಕರ್ಯಾಂ. ಕೊಂಕ್ಣಿ ಆಮ್ಚಿ ಮಾಯ್‌ಭಾಸ್. ತಿಕಾ ಆಮಿ ಫುಲಯಾಂ, ಫಳಯಾಂ ಆನಿ ಸಮೃದ್ದ್ ಕರ್ಯಾಂ. ’ಪಯ್ಣಾರಿ.ಕೊಮ್’ ಹೆಂಚ್ ಮಿಸಾಂವ್ ಕರುಂಕ್ ಆಯ್ತಿ ಜಾಲ್ಯಾ. ತಾಂಕಾಂ ಸರ್ವಾಂ ಆಮಿ ಸಹಕಾರ್ ದಿವ್ಯಾಂ.

- ಲಾರೆನ್ಸ್ ಡಿ’ಸೋಜ್, ಕಮಾನಿ [ದಸೆಂಬ್ರ್, 2015]

lawrencekamani@gmail.com

ಲಾರೆನ್ಸ್ ಡಿ’ಸೋಜ್, ಕಮಾನಿ: ಮುಂಬಯಾಂತ್ ಏಕ್ ವಾವ್ರಾಡಿ, ನಿರ್ದೇಶಕ್, ಲೇಖಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಸರ್ವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೊಕಾಕ್ ಮೊಗಾಳ್ ಜಾಲ್ಲೊ ಹೊ ಏಕ್ ಉಲವ್ಪಿ ತಶೆಂಚ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸೆಚೊ ಹುಸ್ಕೊ ಆನಿ ಮಾಯಾಮೋಗ್ ಆಸ್ಚೊ ಕಲಾಕಾರ್. ಸಂಯ್ಬಾಂತ್ ಭೋವ್ ಸಾದೊ ಆನಿ ಮಾಯಾಮೊಗಾಳ್ ವೆಕ್ತಿತ್ವಾಚೊ ತಶೆಂಚ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ವಾವ್ರ್ ಕರ್ತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಸದಾಂಚ್ ಪಾಟಿಂಬೊ ದಿಂವ್ಚೊ. ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಸಂಘಟನಾಂನಿ ಜಾಯ್ತೊ ಕೊಂಕ್ಣಿ ವಾವ್ರ್ ಹಾಣೆಂ ಕೆಲಾ.

[लॆखन]: मुंबंयांत्त कोंक्णी वावराचि गर्ज

मुंबंयांत कोंकणी लॊक धोबितलाव थावन एक्ये कुशीन दोंबिवली/पनवेल तर अनयॆका कुशीन वसय/विरार म्हणासर शिंपडॊन आसा. तांकां कोंक्णेचो भरपूर मॊग आसा तरी कोंकणी भाशे खातिर वावरुंक वॆळ मेळाना. हाका ऎक कारण जावनासा मुंबयचि सार्वजनिक पयणा व्यवस्था. एका जाग्यार थावन अनयॆका जागयाक व्हचोन यॆंवक लागचो वॆळ आनि त्रास. मुंबंयांत छाप्या माध्यमांत बरोच्च वाव्र चल्ला आनि आतांय ज्यारि आसा. कोंकणी रंग्‌मंचाचि सुरवात जाल्लिच मुंबय शहरांत.

हांव ऎक वाणिज्य विध्यार्थि. अर्थ्‌शास्तिरांत (Economics) म्हळां; ’गरजो असीमित’ म्हणजे, मीतिविण जावनासात. गरजांक गड ना. एक गर्ज तिरसिताना अनयॆक उदेवन येता. हें नियम कोंकणी भासेक्‌यी लागु जाता. खंचीय भास बाळवाजय तर तिचो निरंतर पॊस गरजेचो. आयच्या ह्या आधुनिक काळार, दिसानदीस नवे नवे सोध जातात आनि नविं नविं उपकरणां आनि तांत्रिकता येतॆच आसा. तांचो कोंकणी भाशेच्या विकासाखातिर बरो व्हापर करुंक म्हाहेत्‌वंत आनि जाणवायेभरित निस्वार्थ वावराड्यां आनि वावराचि अती गरज आसा. जागतीकरणांवरविं हरयेका भाशे वयर वायट प्रभाव पडला. इंटर्‌नेट व अंतरजाळ ऎक भळाधिक संपर्क माध्यम जालां. हाचो फायदो कोंकणी भाशेक जांव्क ना म्हण न्हय, पुण अनिकी चड मापान जांवचि गरज आसा. एलेक्ट्रॊनिक माध्यम आनि छाप्या माध्यमां मधेगात बरोच स्पर्धो चलोन आसा. इतर भासांनि पळेलें तर एदोळ्‌च्च तांच्या वेब्‌साय्टिंनि बरें वाचाप उपलब्ध आसा. पांच लिपिंनि बरव्न आस्च्या कोंकणी भाशेचें प्रामाणीकरण केलें तर कोंकणी भास चड लोकामोगाळ जातेलि आनि बाळवतेलि.

कोंकणी साहितिंक, कलाकारांक, संगीत्‌कारांक आनि वाव्राड्यांक एका वॆदिचेर हाड्न, तांकां जोक्तें मार्ग्‌दर्शन लाभ्चो आव्कास रुतां कर्चो, तांकां पाटिंबो दीव्न तांचेथाव्न कोंक्णेक बरि दॆणगि आशेव्येता. हो वाव्र संघटित थरान करुन, ताचो फायदो कोंकणी समाजेक मेळाशें करुंक जाय/ हें काम एलेक्ट्रॊनिक माध्यमा मारिफात सलीसायेन जावयेता. ह्या वाव्राक समर्पित जाल्लि ऎक वेब्‌साय्टिचि ऊण आस्‌ल्लि. ति ऊण भर्ति करुंक ’पय्णारि.कोम’ वाव्र करतेलि.

मुंबंय्त कोंकणी भाशेक सभार संघ-संस्थे आसात. ते वर्सान वर्सां कवितास्पर्धे, सम्मॆळनां/सहमिलनां, तालेंत स्पर्धे, कोंकणी मनॊरंजन कार्यिं आसा कर्तात. पुण कोंकणी लैब्रेरि खंय्चर्‌यी दिसानांत. ऎक दॊन संस्थे सोडल्यार हेरांक ताचें म्हळ्ळें स्वताचें दफ्तर ना. कोंकणी वाव्राक हि ऎक व्हड अड्कळ जाल्या. दफ्तर करुंक्‌च्च सुवात नांतर कोंकणी लैब्रेरि कर्चें चिंतपा भाय्र. पुण कितले कडेन लैब्रेरि आसा कर्येता? ताचे बदलाक लैब्रेरि बरिंच, हर्येक साहित्य आटापुन आस्चि ऎक वेब्‌साय्ट आसा केलि तर ताचो फाय्दो हर्येका कोंकणी मन्शाक लाभ्चांत दुभाव ना. साहितिंक, संगीत्‌कारांक, कलाकारांक समर्पित ऎक वेब्‌साय्ट भॊव गर्जेचि. तांकां आमि जर सहकार आनि प्रॊत्साह दिलो तर, बयांत्लें बरें साहित उभ्जातेलें आनि सांगाता कोंकणी लोकांचो एक्वट्‌यी जातलो. कोंकणी वावर कर्चि ऎक सवय कर्यां. कोंकणी आम्चि माय्‌भास. तिका आमि फुलयां, फळयां आनि समृद्द कर्यां. ’पय्णारि.कोम’ हेंच मिसांव करुंक आयति जाल्या. तांकां सर्वां आमि सहकार दिवुयां.

- लॊरेन्स डि’सॊजा कमानि [दसेंबर २०१५]

lawrencekamani@gmail.com

लॊरेन्स डि’सॊजा कमानि: मुंबयांत ऎक वाव्राडि, निर्दॆशक, लॆखक जाव्न सर्व कोंक्णि लोकाक मोगाळ जाल्लो हो ऎक उलव्पि तशेंच कोंक्णि भासेचो हुस्को आनि मायामॊग आस्चो कलाकार. संय्बांत भॊव सादो आनि मायामोगाळ वेक्तित्वाचो तशेंच कोंक्णि वाव्र कर्तेल्यांक सदांच पाटिंबो दिंव्चो. वेवेग्ळ्या संघटनांनि जाय्तो कोंक्णि वाव्र हाणें केला.