ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸೆಂತ್ ಬರಯ್ತೆಲೆ ಚಡ್ತಾವ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾಚುನ್ ’ಕೊಂಕ್ಣಿ’ ಶಿಕ್‌ಲ್ಲೆ ಶಿವಾಯ್ ಇಸ್ಕೊಲಾಂನಿ ನ್ಹಯ್. ಆಯ್ಚಿ ಪರಿಗತ್ ಬದಲ್ಲ್ಯಾ, ಇಸ್ಕೊಲಾಂನಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಶಿಕ್ಚೊ ಆವ್ಕಾಸ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಫಾವೊ ಜಾಲಾ ಪುಣ್ ಅಪ್ಲೇಸ್ತಕಿಂ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಬರಂವ್ಕ್ ಶಿಕುನ್, ಸಾಹಿತ್ಯಾಚಿ ವೋಡ್ ಅನಿ ಅಭಿರುಚ್ ಆಸುನ್, ಅಪ್ಲೊ ಮಾಂಯ್‌ಗಾಂವ್ ಸೊಡ್ನ್ ಪರ್‍ಗಾಂವಾಕ್ ಪಾವ್ಲ್ಯಾರ್‌ಯೀ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಕಾಳ್ಜಾಂತ್ ಪೆಟ್ಚೊ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಮೋಗ್ ಜಿವಾಳ್ ದವ್ರುಂಕ್ ಜಾಯ್ತೆ ಆಜ್‌ಕಾಲ್ ಸಮಾಜಿಕ್ ಜಾಳಿಜಾಗ್ಯಾಂನಿ ಅಪ್ಲಿಂ ಬರ್ಪಾಂ ವಾಂಟ್ತಾತ್, ಹಿಂ ಸರ್ವ್ ಬರ್‍ಪಾಂ ಅಪುರ್ಭಾಯೆಚಿಂ ಮ್ಹಣುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ ತರ್‌ಯೀ, ಹೆಂ ಏಕ್ ಪಯ್ಲೆಂ ಮೇಟ್ ಮ್ಹಣ್ ಲೆಕುನ್, ಅಪ್ಲೆಂ ವಾಚಾಪ್ ವಿಸ್ತಾರಾಯ್ಲೆಂ ತರ್, ಅಸಲ್ಯಾಂಕ್ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಬರ್‍ಪಾಂಚೆರ್ ಸುಧ್ರಾಪ್ ಹಾಡಂವ್ಕ್ ಸಾಧ್ಯ್ ಆಸಾ, ಪುಣ್ ಮಿನತ್ ಕರ್ಚಿ ಭೋವ್ ಗರ್‍ಜೆಚಿ.

ಏಕ್ ಬರಪ್ ಧಾಡುನ್ ತೆಂ ಪರ್‍ಗಟ್ ಜಾತಚ್ಚ್ ’ಸಮಾಜಿಕ್ ಜಾಳಿಜಾಗ್ಯಾಂನಿ ’ಜಿಗ್ಗ್’ ಕರ್‍ನ್ ಪರ್ಜಳುನ್, ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕೊನ್ಶಾಕ್ ಪಡ್ತೆಲ್ಯಾಂಚೆರ್ ಹಿ ಕವಿತಾ ವಿಣ್ಲ್ಯಾ. ಮಾನೆಸ್ತ್ ಎಲಿಯಾಸ್ ಜಿಣ್ಯೆ ಅನ್ಭೋಗ್ ಜೊಡ್‌ಲ್ಲೊ ಕೊಂಕ್ಣಿ ವಾಚ್ಪಿ, ಫುಡೆಂಯ್ ಹಾಚ್ಯಾ ಲಿಖ್ಣೆಥಾವ್ನ್ ಹಾಚ್ಯಾಕೀ ಅಪುರ್ಭಾಯೆಚಿಂ ಬರ್‍ಪಾಂ ಯೇಂವ್ದಿತ್ ಶಿವಾಯ್ ಕಾಜುಲ್ಯಾಪರಿಂ ಹೊಯ್ ಮಾಜ್ವೊನ್ ವಚಾನಾ ಜಾಂವ್ ಮ್ಹಳ್ಳೊಚ್ ಮ್ಹಜೊ ಭರ್‍ವಸೊ.

- ಸಂ

[ಬ್ರೊತೊ - 9] ನಿರಾಸ್ಪಣಾಚೊ ಉಜೊ

ನಿರಾಸ್ಪಣಾಚೊ ಉಜೊ

ಆಜ್ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡನ್ ಜಾಲಿ
ಗ್ರೇಸ್ತಾಕ್ ಊಂಚ್ ಉಬಾರ್ಲೊ, ದುಬ್ಳ್ಯಾಚೆಂ
ಸರ್ವ್ ಮನ್ನಾ ಜಾಲೆಂ
ಮಧ್ಯಮ್ ವರ್ಗಾಚೊ ಬಾವ್ಡೊ ಆಪ್ಣಾಕ್
ಕಿತೆಂಗಿ ಮ್ಹಣ್ ರಾಕುನ್ ರಾವುಲ್ಲೊ
ತಸೊಚ್ ದೊಳೆ ಸೊಡ್ನ್ ಬಾಕಿ ಜಾಲೊ.

ಸದಾಂಚಿ ಗತ್ ತಶಿಚ್ ಉರ್ಲಿ
ಪಾಂಯಾಂಕ್ ವೊಡ್ಲ್ಯಾರ್ ತೊಂಡ್ ದಿಸ್ತಾ,
ವಳಕ್ ಧರ್ನ್ ಬೊಲ್ತೊ ಖೆಳ್ಕುಳಾಂ ಕರ್ತಾ
ಮಾತ್ಯಾಕ್ ವೊಡ್ಲ್ಯಾರ್ ಮಾನ್ ಉಗ್ತೊ ಪಡ್ತಾ
ಪೆಂಟೆ ಸಾಲಾಂತ್ ಸಾಂಗುನ್ ಭೊಂವ್ತಿತ್ ಮ್ಹಣ್
ಭಿರಾಂತ್ ಭೊಗ್ತಾ.

ಟ್ಯಾಕ್ಸಾಂ ಚಡ್ಲಿಂ, ಮೊಲಾಂ ವಾಡ್ಲಿಂ
ಮದ್ಘಾತ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಚೆಂ ವೋಡ್ನ್ ಕಾಡ್ನ್
ಸಕ್ಲಾ ಪಡ್‌ಲ್ಲೆಪರಿಂ ದಾಕಾಯಿಲ್ಲ್ಯಾಕ್ ದಿಲೆಂ
ವಯ್ರ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಕ್ ಕೋಣಾಕ್‌ಚ್ ಕಳಾನಾತ್‌ಲ್ಲೆಪರಿಂ
ಅಪಹರ್ಸುನ್ ವ್ಹರುಂಕ್ ಸೊಡ್ಲೆಂ

ಹಾಂವ್ ಮದ್ಗತ್ ರಾವುನ್ ಸಕ್ಲಾ ಪಳಯ್ತಾಂ
ದೀಸ್ ಮಜೆನ್ ವೆತಾತ್ ತ್ಯಾ ದಿಸಾಚೆಂ
ತ್ಯಾಚ್ ದಿಸಾ ಮುಗ್ದುನ್
ವಯ್ರ್ ಪಳಯ್ತಾಂ ತೊ ಪಾವ್ಲಾ
ದೊಳ್ಯಾ ದಿಷ್ಟಿ ಭಾಯ್ರ್
ಹಾಂವ್ ಸೊಂಸೊ ತರೀ ಹೆರಾಂ ಮುಕಾರ್
ಲ್ಹಾನ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ತಯಾರ್ ನಾಸ್ತಾಂ
ಹಸ್ತಿ ಬರಿ ಲಾದ್ದಿ ಘಾಲುಂಕ್ ಬಿಕ್ಕಾತಾಂ.

ಅಯ್ಯೋ ...
ಆಂಗ್ ಭರ್ ತೊಪ್ತಾ...ಮೆಂದು ಕಾಂತಯ್ತಾ...


[- ಲವಿ, ಗಂಜಿಮಠ, (ಮಾರ್ಚ್, 2018.]

ಲವಿನಾ ಗಂಜಿಮಠ್: 1995 ಥಾವ್ನ್ ಅಪ್ರೂಪ್ ಬರ್ಪಾಂ ಬರವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲಿ ಬಾಯ್ ಲವಿನಾ ಗಂಜಿಮಠ್ ಹಿಕಾ, 2012 ವರ್ಸಾಚಿ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ ಅಕಾಡೆಮೆಚಿ ಪುಸ್ತಕ್ ಪ್ರಶಸ್ಥಿ (ದಸ್ಕತ್ ಆನಿ ಹೆರ್ ಕಥಾ) ಲಾಭ್ಲ್ಯಾ. ಕಿನ್ನಿಕಂಬ್ಳ ಸರ್ಕಾರಿ ಇಸ್ಕೊಲಾಂತ್ ಶಿಕ್ಷಕಿ ಜಾವ್ನ್ ವಾವ್ರ್ ಕರ್ನ್ ಆಸ್ಚಿ ಹಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕವಿತಾ ಸಯ್ತ್ ಬರಯ್ತಾ.

[ब्रोतो - ९] निरास्पणाचो उजो

कोंकणी भासेंत बरयतेले चडताव जावन वाचून ’कोंकणी’ शीक‌ल्ले शिवाय इसकोलांनी न्हय. आयची परिगत बदल्ल्या, इसकोलांनी कोंकणी शिकचो आवकास भुर्ग्यांक फावो जाला पूण अपलेसतकीं कोंकणी बरवंक शिकून, साहित्याची वोड अनी अभिरूच आसून, अपलो मांय‌गांव सोडन पर‍गांवाक पावल्यार‌यी अपल्या काळजांत पेटचो कोंकणी मोग जिवाळ दवरुंक जायते आज‌काल समाजीक जाळिजाग्यांनी अपलीं बर्पां वांटतात, हीं सर्व बर‍पां अपुर्भायेचीं म्हणुंक जायना तर‌यी, हें एक पयलें मेट म्हण लेकून, अपलें वाचाप विसतारायलें तर, असल्यांक अपल्या बर‍पांचेर सुध्राप हाडवंक साध्य आसा, पूण मिनत कर्ची भोव गर‍जेची.

एक बरप धाडून तें पर‍गट जातच्च ’समाजीक जाळिजाग्यांनी ’जिग्ग’ कर‍न पर्जळून, उपरांत कोनशाक पडतेल्यांचेर ही कविता विणल्या. मानेसत एलियास जिण्ये अनभोग जोड‌ल्लो कोंकणी वाचपी, फुडेंय हाच्या लिखणेथावन हाच्याकी अपुर्भायेचीं बर‍पां येंवदीत शिवाय काजुल्यापरीं होय माज्वोन वचाना जांव म्हळ्ळोच म्हजो भर‍वसो.

- सं

[ब्रोतो - ९] निरास्पणाचो उजो

निरास्पणाचो उजो

आज बजेट मंडन जाली
ग्रेसताक ऊंच उबारलो, दुबळ्याचें
सर्व मन्ना जालें
मध्यम वर्गाचो बावडोआपणाक
कितेंगी म्हण राकून रावुल्लो
तसोच दोळे सोडन बाकी जालो.

सदांची गत तशीच उरली
पांयांक वोडल्यार तोंड दिसता,
वळक धर्न बोल्तो खेळकुळां कर्ता
मात्याक वोडल्यार मान उग्तो पडता
पेंटे सालांत सांगून भोंवतीत म्हण
भिरांत भोग्ता.

ट्याक्सां चडलीं, मोलां वाडलीं
मदघात आस‌ल्ल्याचें वोडन काडन
सकला पड‌ल्लेपरीं दाकायिल्ल्याक दिलें
वयर आस‌ल्ल्याक कोणाक‌च कळानात‌ल्लेपरीं
अपहर्सून व्हरुंक सोडलें

हांव मदगत रावून सकला पळयतां
दीस मजेन वेतात त्या दिसाचें
त्याच दिसा मुगदून
वयर पळयतां तो पावला
दोळ्या दिषटी भायर
हांव सोंसो तरी हेरां मुकार
ल्हान जावंक तयार नासतां
हसती बरी लाद्दी घालुंक बिक्कातां.

अय्यो ...
आंग भर तोप्ता...मेंदू कांतयता...


[- लवी, गंजिमठ, (मार्च, २०१८.]

लवी गंजिमठ: १९९५ थावन अपरूप बर्पां बरवन आयिल्ली बाय लविना गंजिमठ हिका, २०१२ वर्साची कर्नाटक कोंकणी साहीत अकाडेमेची पुसतक प्रशस्थी (दसकत आनी हेर कथा) लाभल्या. किन्निकंबळ सर्कारी इसकोलांत शिक्षकी जावन वावर कर्न आसची ही कोंकणी कविता सयत बरयता.