ದುಡ್ವಾಕ್, ನಾಂವಾಕ್, ಪುರಸ್ಕಾರಾಕ್ ಲಾಗುನ್ ಆಜ್ ಎಕಾಮೆಕಾ ಧಾಂವ್ಣೆಕ್ ರಾವ್ಲೆಲ್ಯಾ ಆನಿ ಮನ್ಶಾಪಣಾಕ್ ಲಜೆರ್ ಘಾಲ್ಚ್ಯಾ ಕಸಲ್ಯಾಯ್ ಲೆವೆಲಾಕ್ ವೆತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಹಿ ಕವಿತಾ ಸಮ್ಜುಂಚಿ ತಸಲಿ ನ್ಹಯ್. ಸಬ್ಧಾಂಚ್ಯಾ ಮೆಳಿಕ್ ಕವಿತಾ, ಆವಾಜಾಕ್ ಸಂಗೀತ್, ದಾಕವ್ಪಾಕ್ ಗಿನ್ಯಾನ್ ಮ್ಹಣ್ ದೊಳೆ ದಾಂಪುನ್ ನಿರ್ಣಯ್ ಕರ್ತೆಲ್ಯಾ ಪೂರ್ವ್‌ನಿರ್ಧಾರಿತ್ ಮತಿಚ್ಯಾಂಕ್ (ಪ್ರಿ-ಸೆಟ್ ಮೈಂಡ್) ಹ್ಯಾ ಕವಿತೆಂತ್ ಕಸ್ಲೊಚ್ ಸಾರ್ ದಿಸ್ಚೊನಾ. ಕೊಶೆಡ್ದ್ (ಅಂತರ್‌ಮನ್) ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಏಕ್ ಊಣ್ (ಡಿಸೋರ್ಡರ್) ಮ್ಹಣುನ್ ಪಾತ್ಯೆತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಖರೆಂಚ್ ಹ್ಯೊ ಫಕತ್ ಥೊಡ್ಯೊ ವಳಿ ಅಶೆಂ ದಿಸ್ತಿತ್ ಪುಣ್ ಏಕ್ ಜಾಣ್ತಿ ಸಾಂಗ್ಣಿ ಆಸಾ; ದೊಳ್ಯಾಂಕ್ ಮಿಂಜಾಸ್ಕೆಚಿ ಸಾಯ್ ಮಾಂಡ್ಲೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ದೊಂಪ್ರಾವಯ್ಲೊ ಘಾಯ್ ದಿಸಾನಾ ಜಾಯ್ತ್ ಪುಣ್ ದೂಕ್ ಭಗಾನಾಸ್ತಾಂ ರಾವ್ತಾವೆ?, ತಶೆಂಚ್ ಎಕಾಧಾವೆಳಾ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಕೊಶೆಡ್ದಾಕ್ ತಿಳ್ಚೆಂ ಪ್ರೇತನ್ ಕೆಲೆಂ ತರ್ ಹಿ ಕವಿತಾ ಮನ್ಶಾಪಣಾಚೆಂ ರುದಾನ್ ವ ಕಿಂಕ್ರಾಟ್.

1983 ಇಸ್ಚೆಚ್ಯಾ ಅಗೋಸ್ತ್ ಮಯ್ನ್ಯಾಂತ್ಲ್ಯಾ 3 ತಾರಿಕೆರ್ ಜಲ್ಮಲ್ಲಿ ಹಿ ಹಿಂದಿ ಕವಿ, ಪತ್ರ್‌ಕರ್ತ್ ಆನಿ ಚಳ್ವಳೆಕಾರ್. ಆದಿವಾಸಿಚಿ, ದಲಿತಾಂಚಿ, ಬಾಯ್ಲಾಂಚಿ ಒಳೊಕ್ ಆನಿ ಹಕ್ಕಾಂ ಖಾತಿರ್ ಖೂಪ್ ವಾವ್ರ್ ಹಿ ಕರುನ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾ ಆನಿ ತಾಂಚೆರ್ ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಜುಲುಮಾಚೆರ್ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಲಿಖ್ಣೆಂತ್ ಆವಾಜ್ ಉಟಯ್ಲಾ ಆನಿ ವಿರೋದ್ ದಾಕಯ್ಲಾ. ’ಅಂಗೊರ್’, ’ಜೊಡೊಂ ಕಿ ಜಮೀನ್’, ’ಈಶ್ವರ್ ಔರ್ ಬಾಜಾರ್’ ಹಿಚಿಂ ಪುಸ್ತಕಾಂ. ಹಿಕಾ ಸಭಾರ್ ರಾಜ್ಯ್, ರಾಷ್ಟ್ರ್ ತಶೆಂಚ್ ಅಂತರ್‌ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ್ ಪುರಸ್ಕಾರ್ ಲಾಭ್ಲ್ಯಾತ್. ಹಿಚ್ಯಾ ’ಈಶ್ವರ್ ಔರ್ ಬಾಜಾರ್’ ಪುಸ್ತಕಾಕ್ ಲಾಭ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಪುರಸ್ಕಾರಾಕ್ ಹಿಣೆಂ ಅಸ್ವೀಕಾರ್ ಕರ್ತಾಸ್ತಾಂ ಮ್ಹಳಾಂ; "ಜ್ಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ದೆಶಾಂತ್ ಆದಿವಾಸಿಂಚ್ಯಾ ಜಿವಾಕ್ ಮಾನ್ ಉಣೊ ಜಾಯ್ತ್ ಆಸಾ. ಮಣಿಪುರ್ ತಶೆಂಚ್ ಮಧ್ಯ್ ಭಾರತೀಯ್ ಆದಿವಾಸಿಂಚ್ಯಾ ಜಿವಿತಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಏಕ್ ಸ್ವಾಭಿಮಾನಾಚೆಂ ಜಿವಿತ್ ಲಾಬುಂಕ್ ಸಕಾನಾ, ಸಂಸಾರಾಂತ್ ಹೆರ್ ಸಮಾಜೆಂತ್ಲ್ಯಾ ಲೊಕಾಂಚ್ಯಾ ಆನಿ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಜಿವಿತಾಚೆರ್ ಸತರ್ ಹಲ್ಲೊ ಜಾತಚ್ ಆಸಾ ಖಂಯ್ಚೊಯ್ ಮಾನ್ ಕವಿ ವಾ ಲೆಖಕ್ ಕಸೊ ರೊಮಾಂಚಿಕ್ ಕರುಂಕ್ ಸಕ್ತಾ?" (ऐसे समय में जब देश में आदिवासियों के जीवन का सम्मान खो रहा है. मणिपुर सहित पूरे मध्य भारत के आदिवासियों के जीवन से गरिमामय जीवन गायब हो रहा है. वैश्विक स्तर पर दूसरे समुदाय के लोगों, बच्चों के जीवन पर लगातार हमला हो रहा है. किसी कवि, लेखक को को‌ई सम्मान कैसे रोमांचित कर सकता है?).

- ಸಂ

ಆಂಕ್ಡೊ - 19. ದೇವ್ ಆನಿ ಬಾಜಾರ್

ದೇವ್ ಆನಿ ಬಾಜಾರ್



ಲೋಕ್ ದೆವಾಕ್ ರಾಯ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಮಾಂದಿತ್ ರಾವ್ಲೊ
ಆನಿ ರಾಯಾ ಥಂಯ್ ದೆವಾಕ್ ಸೊಧಿತ್ ರಾವ್ಲೊ

ರಾಯಾನ್ ಸ್ವತಾಕ್ ಎಕಾ ದಿಸಾ
ದೆವಾಚೊ ಸೆವಕ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಘೋಷಿತ್ ಕೆಲೊ
ಆನಿ ಲೊಕಾಂಚೊ ಸಗ್ಳಿ ಸಂಪತ್ತಿ
ದೆವಾ ಪಾಸತ್
ಭವ್ಯ್ ಪುಜಾ-ಸ್ಥಳಾಂ ಗುಂತವ್ಣೆಕ್ ಘಾಲೊ
ತಾಚ್ಯಾ ನಾಂವಾನ್ ಬಾಜಾರ್ ಉಭೊ ಕೆಲೊ

ಭುಕಿಂ ಅಸುರಕ್ಷಿತ್ ಬೆಕಾರ್ ಪಿಳ್ಗ್ಯೊ
ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಪುರ್ವಜಾಂಚಿ ಸಂಪತ್ತಿ
ಆನಿ ಸಮೃದ್ದಿ ಪಾಟಿಂ ಮಾಗುನ್
ತ್ಯಾ ಭವ್ಯ್ ಪುಜಾ-ಸ್ಥಳಾಚ್ಯಾ ಬಾಗ್ಲಾಂಚೆರ್
ಆತಾಂ ತಕ್ಲಿ ಬಾಗವ್ನ್ ಬಸ್ಲ್ಯಾ

***

[ಮೂಳ್ ಹಿಂದಿ: ಜಾಸಿಂತಾ ಕೆರ್ಕೆಟ್ಟಾ, ಕೊಂಕಣಿ: ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್ ]

ಜಾಸಿಂತಾ ಕೆರ್ಕೆಟ್ಟಾ: 1983 ಇಸ್ಚೆಚ್ಯಾ ಅಗೋಸ್ತ್ ಮಯ್ನ್ಯಾಂತ್ಲ್ಯಾ 3 ತಾರಿಕೆರ್ ಜಲ್ಮಲ್ಲಿ ಹಿ ಹಿಂದಿ ಕವಿ, ಪತ್ರ್‌ಕರ್ತ್ ಆನಿ ಚಳ್ವಳೆಕಾರ್. ಆದಿವಾಸಿಚಿ, ದಲಿತಾಂಚಿ, ಬಾಯ್ಲಾಂಚಿ ಒಳೊಕ್ ಆನಿ ಹಕ್ಕಾಂ ಖಾತಿರ್ ಖೂಪ್ ವಾವ್ರ್ ಹಿ ಕರುನ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾ ಆನಿ ತಾಂಚೆರ್ ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಜುಲುಮಾಚೆರ್ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಲಿಖ್ಣೆಂತ್ ಆವಾಜ್ ಉಟಯ್ಲಾ ಆನಿ ವಿರೋದ್ ದಾಕಯ್ಲಾ. ’ಅಂಗೊರ್’, ’ಜೊಡೊಂ ಕಿ ಜಮೀನ್’, ’ಈಶ್ವರ್ ಔರ್ ಬಾಜಾರ್’ ಹಿಚಿಂ ಪುಸ್ತಕಾಂ.

[अनुवादित कविता] रंगाळ सावळी

दुडवाक, नांवाक, पुरसकाराक लागून आज एकामेका धांवणेक रावलेल्या आनी मनशापणाक लजेर घाल्च्या कसल्याय लेवेलाक वेतेल्यांक ही कविता समजुंची तसली न्हय. सब्धांच्या मेळीक कविता, आवाजाक संगीत, दाकवपाक गिन्यान म्हण दोळे दांपून निर्णय कर्तेल्या पूर्व‌निर्धारीत मतिच्यांक (प्री-सेट मैंड) ह्या कवितेंत कसलोच सार दिसचोना. कोशेडद (अंतर‌मन) म्हळ्ळी एक ऊण (डिसोर्डर) म्हणून पात्येतेल्यांक खरेंच ह्यो फकत थोड्यो वळी अशें दिसतीत पूण एक जाणती सांगणी आसा; दोळ्यांक मिंजासकेची साय मांडलेल्यांक अपल्या दोंपरावयलो घाय दिसाना जायत पूण दूक भगानासतां रावतावे?, तशेंच एकाधावेळा अपल्या कोशेडदाक तिळचें प्रेतन केलें तर ही कविता मनशापणाचें रुदान व किंक्राट.

१९८३ इसचेच्या अगोसत मयन्यांतल्या ३ तारिकेर जल्मल्ली ही हिंदी कवी, पत्र‌कर्त आनी चळवळेकार. आदिवासिची, दलितांची, बायलांची ओळोक आनी हक्कां खातीर खूप वावर ही करून आयल्या आनी तांचेर जांवच्या जुलुमाचेर अपल्या लिखणेंत आवाज उटयला आनी विरोद दाकयला. ’अंगोर’, ’जोडों की जमीन’, ’ईश्वर आऊर बाजार’ हिचीं पुसतकां. हिका सभार राज्य, राषट्र तशेंच अंतर‌राषट्रीय पुरसकार लाभल्यात. हिच्या ’ईश्वर और बाजार’ पुसतकाक लाभ‌ल्ल्या पुरसकाराक हिणें अस्वीकार कर्तासतां म्हळां; "ज्या काळांत देशांत आदिवासिंच्या जिवाक मान उणो जायत आसा. मणिपूर तशेंच मध्य भारतीय आदिवासिंच्या जिवितांतल्यान एक स्वाभिमानाचें जिवीत लाबुंक सकाना, संसारांत हेर समाजेंतल्या लोकांच्या आनी भुर्ग्यांच्या जिविताचेर सतर हल्लो जातच आसा खंयचोय मान कवी वा लेखक कसो रोमांचीक करुंक सक्ता?" (ऐसे समय में जब देश में आदिवासियों के जीवन का सम्मान खो रहा है. मणिपुर सहित पूरे मध्य भारत के आदिवासियों के जीवन से गरिमामय जीवन गायब हो रहा है. वैश्विक स्तर पर दूसरे समुदाय के लोगों, बच्चों के जीवन पर लगातार हमला हो रहा है. किसी कवि, लेखक को को‌ई सम्मान कैसे रोमांचित कर सकता है?)

- सं

देव आनी बाजार

लोक देवाक राय म्हणून मांदीत रावलो
आनी राया थंय देवाक सोधीत रावलो

रायान स्वताक एका दिसा
देवाचो सेवक म्हणून घोषीत केलो
आनी लोकांचो सगळी संपत्ती
देवा पासत
भव्य पुजा-स्थळां गुंतवणेक घालो
ताच्या नांवान बाजार उभो केलो

भुकीं असुरक्षीत बेकार पिळग्यो
अपल्या पुर्वजांची संपत्ती
आनी समृद्दी पाटीं मागून
त्या भव्य पुजा-स्थळाच्या बागलांचेर
आतां तकली बागवन बसल्या
***

[हिंदी: जासिंता कार्केट्टा, कोंकणी: वल्ली क्वाड्रस]

जासिंता केर्केट्टा: १९८३ इसचेच्या अगोसत मयन्यांतल्या ३ तारिकेर जल्मल्ली ही हिंदी कवी, पत्र‌कर्त आनी चळवळेकार. आदिवासिची, दलितांची, बायलांची ओळोक आनी हक्कां खातीर खूप वावर ही करून आयल्या आनी तांचेर जांवच्या जुलुमाचेर अपल्या लिखणेंत आवाज उटयला आनी विरोद दाकयला. ’अंगोर’, ’जोडों की जमीन’, ’ईश्वर आऊर बाजार’ हिचीं पुसतकां. हिका सभार राज्य, राषट्र तशेंच अंतर‌राषट्रीय पुरसकार लाभल्यात.

[Onuvadit Kovita] Rongall Saulli

Duddvak, namvak, puroskarak lagun az ekameka dhamvnnek raulelea ani monxaponnak lojer ghalchea kosolyai levelak veteleank hi kovita somzunchi tosoli nhoi. Sobdhanchea mellik kovita, avazak songit, dakoupak ginean mhonn dolle dampun nirnnoi kortelea purv‌nirdharit moticheank (pri-sett moindd) hea kovitent kosloch sar dischona. Koxedd'd (ontor‌mon) mholl'lli ek unn (ddisorddor) mhonnun patyeteleank khorench heo fokot thoddeo volli oxem distit punn ek zannti sangnni asa; dolleank minzaskechi sai manddleleank oplea domprauylo ghai disana zait punn duk bhoganastam rautave?, toxench ekadhavella oplea koxedd'dak tillchem preton kelem tor hi kovita monxaponnachem rudan vo kinkratt.

1983 ischechea ogost moineantlea 3 tariker zolmol'li hi hindi kovi, potr‌kort ani chollvollekar. Adivasichi, dolitanchi, bailanchi ollok ani hokkam khatir khup vaur hi korun ailea ani tancher zamvchea zulumacher oplea likhnnent avaz uttoila ani virod dakoila. ’ongor’, ’zoddom ki zomin’, ’ixvor aur bazar’ hichim pustokam. Hika sobhar rajy, raxttr toxench ontor‌raxttri-i puroskar labhleat. Hichea ’ixvor our bazar’ pustokak labh‌l'lea puroskarak hinnem osvikar kortastam mhollam; "jea kallant dexant adivasinchea jivak man unno zait asa. Monnipur toxench modhy bharoti-i adivasinchea jivitantlean ek svabhimanachem jivit labunk sokana, somsarant her somajentlea lokanchea ani bhurgeanchea jivitacher sotor hol'lo zatoch asa khoinchoi man kovi va lekhok koso romanchik korunk sokta?" (ऐसे समय में जब देश में आदिवासियों के जीवन का सम्मान खो रहा है. मणिपुर सहित पूरे मध्य भारत के आदिवासियों के जीवन से गरिमामय जीवन गायब हो रहा है. वैश्विक स्तर पर दूसरे समुदाय के लोगों, बच्चों के जीवन पर लगातार हमला हो रहा है. किसी कवि, लेखक को को‌ई सम्मान कैसे रोमांचित कर सकता है?)

- Som

Dev ani Bazar



Lok devak rai mhonnun mandit raulo
ani raya thoim devak sodhit raulo

rayan svotak eka disa
devacho sevok mhonnun ghoxit kelo
ani lokancho soglli sompot'ti
deva pasot
bhouy puza-sthollam guntounnek ghalo
tachea namvan bazar ubho kelo

bhukim osurokxit bekar pillgeo
oplea purvozanchi sompot'ti
ani somrid'di pattim magun
tea bhouy puza-sthollachea baglancher
atam tokli bagoun boslea
***

[Hindi: Jacinta Kerketta, Konknni: Valley Quadros]

Jacinta Kerketta: 1983 ischechea ogost moineantlea 3 tariker zolmol'li hi hindi kovi, potr‌kort ani chollvollekar. Adivasichi, dolitanchi, bailanchi ollok ani hokkam khatir khup vaur hi korun ailea ani tancher zamvchea zulumacher oplea likhnnent avaz uttoila ani virod dakoila. ’ongor’, ’zoddom ki zomin’, ’ixvor aur bazar’ hichim pustokam. Hika sobhar rajy, raxttr toxench ontor‌raxttri-i puroskar labhleat.