|
[ಸಂಪಾದಕೀಯ್
- 29]
ಝುಜ್ ಆನಿ ಸಂಘರ್ಶ್ |
1990 ಇಸ್ವೆಚ್ಯಾ ಅಗೋಸ್ತ್ 2
ತಾರಿಕೆರ್ ಪಯ್ಲೆ ಪಾವ್ಟಿಂ ಇರಾಕಾನ್ ಕುವೆಯ್ಟಾಚೆರ್ ಧಾಡ್
ಘಾಲ್ಲಿ, 1991 ಇಸ್ವೆಚ್ಯಾ ಫೆಬ್ರೆರ್ 28 ತಾರಿಕೆರ್
ಪರ್ಯಾಂತ್ ಚಲ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಝುಜಾಂತ್ ಜಾಯ್ತೆಂ
ಲುಕ್ಸಾಣ್ ಭಗ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಸಭಾರ್ ಭಾರತೀಯಾಂಚಿ ಕಾಣಿ ಹಾಂವೆಂ
ಆಯ್ಕಲ್ಲ್ಯೊ. 2001 ಇಸ್ವೆಚ್ಯಾ ಅಗೋಸ್ತ್ ಮಯ್ನ್ಯಾಚ್ಯಾ
29 ತಾರಿಕೆರ್ ಹಾಂವ್ ಎಮ್.ಎಚ್.ಅಲ್ಶಾಯಾ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ
ಕಂಪ್ಣೆಂತ್ ಐ.ಟಿ.ಪ್ರೊಜೆಕ್ಟ್ ಮ್ಯಾನೆಜರ್ ಜಾವ್ನ್
ಕಾಮಾಕ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಕುವೆಯ್ಟ್ ಪಾವ್ಲೊಂ.
ಝುಜ್
ಏಕ್ ರಾಜಕೀಯ್ ವಿಕಲ್ಪ್ ಆಸುಯೆತಾ ಪುಣ್ ಝುಜಾಂತ್
ಕೊಣಾಯ್ಚೆಂಯ್ ಬರೆಂ ಜಾಲ್ಲೆಂ ನಾ. ಭಳ್ವಂತ್ ರಾಶ್ಟ್ರಾಂನಿ
ಝುಜಾಕ್ ಹಾತೆರ್ ಕರುನ್ ಅಸ್ಕತ್ಯಾಂಚೆರ್ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ
ಶೀಂತ್ರ್ಯಾಂನಿ ಝುಜ್ ಮಾಂಡಯ್ಲಾಂ. ಆನಿ 2001 ಇಸ್ವೆಂತ್
ಕುವೆಯ್ಟ್ ಪಾವ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಮ್ಹಾಕಾಯ್ ಅಸಲ್ಯಾಚ್ ಎಕಾ
ಝುಜಾಚೊ ಅಣ್ಭವ್ ಕರುಂಕ್ ಪಡತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಹಾಂವೆಂ
ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಸ್ವಪ್ಣಾಂತ್ಯೀ ಚಿಂತುಂಕ್ ನಾಸ್ಲೆಂ.
2001 ಇಸ್ವೆಚ್ಯಾ ಸಪ್ತೆಂಬ್ರ್ 11 ತಾರಿಕೆರ್
ಅಮೆರಿಕಾಚ್ಯಾ ದೊಡ್ಯಾ-ಭಾಂದ್ಪಾಂಚೆರ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ
ಹಲ್ಲ್ಯಾಚ್ಯಾ ರಾಗಾನ್ ಅಮೆರಿಕಾ ತಶೆಂಚ್ ಸಂಸಾರಾಚೆ
ಚಡ್ತಾವ್ ರಾಶ್ಟ್ರ್ ಅಜ್ಯಾಪಾನ್ ತಶೆಂಚ್ ರಾಗಾನ್ ಆಸ್ಲೆ.
ಹೆಚ್ ವೆಳಾರ್ ಇರಾಕಾನ್ ಕುವೆಯ್ಟಾಚೆರ್ ದುಸ್ರೆ ಪಾವ್ಟಿಂ
ಧಾಡ್ ಘಾಲ್ತಾನಾ ಥಂಯ್ಚರ್ ಕಾಮ್ ಕರುನ್ ಆಸ್ಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್
ಹ್ಯೇ ಪಾವ್ಟಿಂ ಗರ್ಜೆಚ್ಯಾಕೀ ಚಡಿತ್ ಕಾವ್ಜೆಣಿ ಭಗುಂಕ್
ಲಾಗ್ಲ್ಲಿ. ಆನಿ ಹಾಚೆಂ ಕಾರಣ್; ಇರಾಕಾನ್
ಕುವೆಯ್ಟ್ಚೆರ್ ಕೆಮಿಕಲ್ ಬಾಂಬ್ ಘಾಲ್ಚಿ ಭಿರಾಂತ್.
ಹ್ಯೇವಿಶಿಂ ರೇಡಿಯೊ, ಟಿವಿ ತಶೆಂಚ್
ದಿಸಾಳ್ಯಾಂನಿ; ಕುವೇಯ್ಟ್ ಟಾಯ್ಮ್ಸ್, ಅರೆಬಿಯನ್
ಟಾಯ್ಮ್ಸ್, ತಶೆಂಚ್ ಸರ್ವ್ ಮಾಧ್ಯಮಾಂನಿ ಸರ್ಕಾರಾನ್
ಲೊಕಾಕ್ ವೆವೆಗ್ಳೆ ಹಿಶಾರೆ ತಶೆಂಚ್ ಸಮ್ಜಣಿ ದೀಂವ್ಕ್
ಧರ್ಲೆಂ.
ಚಡ್ತಾವ್ ಕುವೆಯ್ಟಿಂನಿ ಆಪ್ಲ್ಯಾ
ಘರಾಂನಿ ಓಕ್ಸಿಜನ್ ಮಾಸ್ಕಾಂ ದಾಳ್ಳಿಂ ಆನಿ ಏರ್ ಟಾಯ್ಟ್
ಕುಡಾಂಚಿ ಬಂದೊಬಸ್ತ್ ಕೆಲಿ. ಕಂಪೆನಿಚ್ಯಾ ದಫ್ತರಾಂನಿ
ಕಾಮ್ ಕರ್ತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಸಯ್ತ್ ವೆವೆಗ್ಳಿಂ ಏರ್-ಟೈಟ್
ಕುಡಾಂಚಿ ವೆವಸ್ತಾ ಕೆಲ್ಲಿ. ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಕಂಪ್ಣೆಂತ್ ಸಯ್ತ್
ಮ್ಯಾನೆಜರಾಂಕ್ ಏಕ್ ಕುಡ್, ತಶೆಂಚ್ ಹೆರಾಂಕ್ ಏಕ್ ಕೂಡ್
ಅಶೆಂ ಸಭಾರ್ ಕುಡಾಂಚಿ ಬಂದೊಬಸ್ತ್ ಕೆಲ್ಲಿ. ತ್ಯಾ
ಕುಡಾಂನಿ ಟೋರ್ಚ್, ವಾತಿ, ರೇಡಿಯೊ, ಆನಿ ಗರ್ಜೆಚ್ಯೊ
ವಸ್ತು; ಉದಕ್, ಚಾಯ್-ಕೊಫಿ ಪಿಯೆಂವ್ಚಿ ವೆವಸ್ತಾ.
ಪ್ರಮುಕ್ ಜಾವ್ನ್ ದೋನ್ ರಿತಿಚಿಂ ಸೈರನಾಂ ತೆ
ವ್ಹಾಜಯ್ತಾಲೆ. ಪಯ್ಲೆಂ ಸಾಯ್ರನ್ ಆಯ್ಕತಚ್ ಸರ್ವಾಂನಿ
ತ್ಯಾ ತ್ಯಾ ವರ್ಗಾಚಿಂ ಕುಡಾಂ ನಮ್ಯಾರ್ಲೆಲೆಪರಿಂ ವಚುಂಕ್
ಆಸ್ಲೆಂ. ಆನಿ ದುಸ್ರೆಂ ಸಾಯ್ರನ್ ಯೆತಾಸರ್ ಕೊಣೆಂಚ್ ತ್ಯಾ
ಕುಡಾಥಾವ್ನ್ ಭಾಯ್ರ್ ಯೇಂವ್ಕ್ ನಾತ್ಲೆಂ.
ಹರ್ಯೆಕಾ ದಿಸಾ ಕಂಪ್ಣೆಂತ್ ಎಕೆಕ್ಲೊ ಎಕೇಕ್ ಖಬರ್
ಹಾಡ್ತಾಲೊ. ಥೊಡ್ಯಾಂನಿ ಯೆದೊಳ್ಚ್ ಆಪಾಪ್ಲ್ಯಾ ದೇಶಾಕ್
ಪಾಟಿಂ ವೆಚಿ ತಯಾರಾಯ್ ಕೆಲ್ಲಿ. ಹಾಂವ್ ಕಾಂಯ್ ಥೊಡ್ಯಾ
ವರ್ಸಾಚ್ಯಾ ಸಂಘರ್ಶಾಂತ್ ಕುವೆಯ್ಟ್ ಪಾವ್ಲ್ಲೊಂ.
ಕುವೆಯ್ಟಾಕ್ ಯೆತಾನಾ ಮ್ಹಜೆಲಾಗಿಂ ಕಾಂಯ್ ಥೊಡೆಂ ರೀಣ್
ಆಸ್ಲೆಂ ಶಿವಾಯ್ ಬಾಕಿಚೆಂ ಕಿತೆಂಚ್ ನಾತ್ಲೆಂ. ಆತಾಂ ಹ್ಯಾ
ಸ್ಥಿತೆಂತ್ ಪಾಟಿಂ ವೆಚೆಂ ಮ್ಹಜ್ಯಾನ್ ಸಾಧ್ಯ್ ನಾತ್ಲೆಂ
ದೆಕುನ್ ಹಾಂವ್ ಕಿತೆಂಯ್ ಜಾಂವ್ ಪುಣ್ ಕುವೆಯ್ಟಾಂತ್ಚ್
ರಾವ್ತಲೊಂ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಹಠಾನ್ ಕುವೆಯ್ಟಾಂತ್ ಉರ್ಲೊಂ.
ಹಾಂವೆಂ ಕಾಮ್ ಕರ್ನ್ ಆಸ್ಚಿ ಸುವಾತ್ ಶುವೇಕ್ ಆನಿ
ಹಾಂವೆಂ ರಾಂವ್ಚಿ ಸುವಾತ್ ಸಾಲ್ಮಿಯಾ. ಪುಣ್ ಭಿರಾಂತ್
ಆಸ್ಲಿ. ಸಕಾಳಿಂ ಆಫಿಸಾಕ್ ಯೆತಾನಾ ಜಾಂವ್, ಸಾಂಜೆರ್
ಆಫಿಸಾ ಥಾವ್ನ್ ಘರಾ ವೆತಾನಾ ಕಾಂವ್ ವಾಟೆರ್ ಕಿತೆಂಯ್
ಘಡತ್ಕಾಯ್ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಕಾವ್ಜೆಣಿ ಧೊಸ್ತಾಲಿ. ಪುಣ್ ಹೆರ್
ಉಪಾವ್ ನಾತ್ಲೊ. ಮ್ಹಜೆಪರಿಂಚ್ ಹೆರಾಂಯ್ ಭಿರಾಂತೆನ್ ದೀಸ್
ಕಾಡ್ತಾಲಿಂ.
ಪಾರೊತ್ ಕರ್ಚಿ ಅಮೆರಿಕಾಚಿ
ಫವ್ಜ್/ಸೊಜೆರ್ ರಸ್ತ್ಯಾಂನಿ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ತಾಲಿ.
ಪಯ್ಲ್ಯಾ ಝುಜಾವೆಳಾರ್ ಝುಜಾಚ್ಯಾ ನಿಬಾನ್
ಅಮಾಯಕಾಂಚೆರ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ವೆವೆಗಳ್ಯಾ ಜುಲುಮಾವಿಶಿಂ
ಆಯ್ಕಲ್ಲೆಂ ಪುಣ್ ಹ್ಯೇ ಪಾವ್ಟಿಂ ತಸ್ಲಿ ಭಿರಾಂತ್ ನಾತ್ಲಿ
ತರ್ಯೀ ಕೆಮಿಕಲ್ ಎಟ್ಯಾಕಾಚಿ ಭಿರಾಂತ್ ಮಾತ್ರ್ ಧೊಸ್ತಾಲಿ
ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಘರಾಂನಿ ಸಯ್ತ್ ಬಾಗ್ಲಾಂ, ಜನೆಲಾಂ
ಏರ್-ಟಾಯ್ಟ್ ಕರುನ್ ಘರಾಂನಿ ಸಯ್ತ್ ಓಕ್ಸಿಜನ್ ಮಾಸ್ಕಾಂ
ದವರುಂಕ್ ಸುರು ಕೆಲೆಂ.
ಥೊಡ್ಯಾಚ್ ದಿಸಾಂನಿ ಅಮೆರಿಕಾಚ್ಯಾ
ರೇಡಾರ್ ಚುಕವ್ನ್ ಏಕ್ ಮಿಸಾಯ್ಲ್ ಯೇವ್ನ್ ಶುವೇಕ್
ಪೋರ್ಟಾಚೆರ್ ಪಡ್ಲೆಂಚ್. ಕಿತೆಂಗಿ ತೆಂ ದರ್ಯಾಚೆರ್ ಚಡ್
ಮಾಪಾನ್ ಪಡ್ಲೆಂ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಶುವೇಕ್ ಪೊರ್ಟಾಚ್ಯಾ
ವಣದೆಕ್ ಮಾತ್ಸೊ ಮಾರ್ ಜಾಲೊ ಸೊಡ್ಲ್ಯಾರ್ ಹೆರ್ ಕಿತೆಂಚ್
ಲುಕ್ಸಾಣ್ ಜಾಲೆಂನಾ.
ಇರಾಕಾನ್ ಕುವೆಯ್ಟಾಚೆರ್
ಝುಜ್ ಮಾಂಡ್ಲೆಂ ಪುಣ್ ಕುವೆಯ್ಟಾಂತ್ ಕಾಮ್ ಕರುನ್
ಆಸ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಜಾಯ್ತಿಂ ಝುಜಾಂ ಝುಜುಂಕ್ ಆಸ್ಲಿಂ.
ಝುಜಾಂವಿಶಿಂ
ಬರಪಾಂ
ಆಧ್ಲ್ಯಾ ವರ್ಸಾಂತ್
ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಎಕಾ ರಾಶ್ಟ್ರೀಯ್ ಸೆಮಿನಾರಾಂತ್ ಎಕಾ
ನಾಮ್ನೆಚ್ಯಾ ಸಾಹಿತಿಕ್ ಸಾಂಗ್ಲೆಂ; ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಝುಜಾಚಿಂ
ಬರಪಾಂ ನಾಂತ್. ಜಶೆಂ ಹೆರ್ ದೇಶಾಚ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾಂತ್
ಆಸ್ಲೆಪರಿಂ. ಹಾಚೆಂ ಕಾರಣ್ಯೀ ಸೊಂಪೆಂ; ಮನೀಸ್ ಕೊಣ್ಯೀ
ಝುಜ್ ಆಶೆನಾ. ಕುವೆಯ್ಟಾಚೆರ್ ಇರಾಕಾನ್ ಘಾಲ್ಲ್ಯಾ
ಧಾಡೆವಿಶಿಂ ಕಾಂಯ್ ಎಡ್ವಿನ್ ಜೆ. ಎಫ್. ಡಿ’ಸೋಜಾನ್ ಥೊಡೆಂ
ಬರಯ್ಲಾಂ ಪುಣ್ ಏಕ್ ಬೂಕ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ನದ್ರೆನ್ ಪಡ್ಲ್ಲೊ
ಜಾವ್ನಾಸಾ ಇಂಗ್ಲಿಶಾಂತ್ಲೊ. ’From coconut trees
to oil wells’, ಜೊ ಎಕಾ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾವಾನ್
ಬರಯಿಲ್ಲೊ. ಬಾಬ್ ಎಂಟನಿ ವೆರೊನಿಕಾ ಫೆರ್ನಾಂಡಿಸಾನ್
ಬರಯಿಲ್ಲೊ.
ಹಾಂವ್ ಬಾಬ್ ಎಂಟನಿ ವೆರೊನಿಕಾ
ಫೆರ್ನಾಂಡಿಸಾಕ್ ಲಾಗ್ಶಿಲ್ಯಾನ್ ವಳ್ಕತಾಂ, ಕುವೆಯ್ಟಾಂತ್
ಆಮಿ ಕೊಂಕಣಿ ವಾವ್ರ್ ಕರ್ತಾಸ್ತಾನಾ ಎಕಾಮೆಕಾ ಸಾಂಗಾತ್
ದಿಲಾ. ತಾಚೆಥಾವ್ನ್ ಥೊಡಿಂ ಘಡಿತಾಂ ಆಯ್ಕುನ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ
ಆಂಗಾಚಿ ಲೋಂವ್ ಉಭಿ ಜಾಲ್ಲಿ.
ಏಕ್:
ಎಕಾ ದಿಸಾ ತೊ ಹರ್ಶೆಂಚೆಪರಿಂ ಸಕಾಳಿಂ ಆಫಿಸಾಕ್ ವೆಚ್ಯಾ
ವಾಟೆರ್ ತಾಕಾ ಮುಕ್ಲ್ಯಾನ್ ಇರಾಕಿ ಸೊಜೆರ್ ಬಂದೂಕ್
ಜೊಕುನ್ ಯೆಂವ್ಚೆ ದಿಸ್ಲೆ, ಆನಿ ಸೊಜೆರಾಂನಿ ಹಾಕಾ
ರಾವವ್ನ್ ಹಾಚಿ ಜಪ್ತಿ ಕರುಂಕ್ ಧರ್ತಾನಾ ಹಾಚ್ಯಾ
ಪರ್ಸಾಂತ್ ಬಾಯ್ಲೆಚೊ ಫೊಟೊ ಆಸ್ಲೊ ದೆಕುನ್ ಸೊಜೆರಾಂನಿ
ವಿಚಾರ್ಲೆಂ; "ಹಿ ಬಾಯ್ಲ್ ಕೊಣ್?". ಬಾಬ್
ವೆರೊನಿಕಾನ್ ಜಾಪ್ ದಿಲಿ "ಹಿ ಮ್ಹಜಿ ಬಾಯ್ಲ್" ತವಳ್
ಸೊಜೆರಾಂನಿ ಜಾಪ್ ದೀವ್ನ್ ಮ್ಹಳೆಂ "ತುಕಾ ಜೀವ್ ಉರುಂಕ್
ಆಶಾ ಆಸಾ ತರ್ ವಚುನ್ ತಿಕಾ ಆಮ್ಚೆಲಾಗಿಂ ಆಪವ್ನ್ ಹಾಡ್"
ತೆದ್ನಾಂ ವೆರೊನಿಕಾ ಬಾಬಾಬ್ ಜಾಪ್ ದಿವುನ್ ಮ್ಹಳೆಂ "ತಿ
ಇಂಡಿಯಾಂತ್ ಆಸಾ, ಕುವೆಯ್ಟಾಂತ್ ನ್ಹಯ್"
ದೋನ್: ಕುವೆಯ್ಟ್ ಇಗರ್ಜೆಂತ್
ಕೊಯೆರಾಂತ್ ಕೀಬೋರ್ಡ್ ಖೆಳ್ಚ್ಯಾ ಚೆಡ್ವಾಚಿ ಆವಯ್ ಏಕ್
ಪಾವ್ಟಿಂ ಬಾಬ್ ವೆರೊನಿಕಾಕ್ ಫೊನಾರ್ ರಡುನ್ ಆಪಯ್ಲಾಗ್ಲಿ.
ತಿಚ್ಯಾ ಘರಾ ಸೊಜೆರ್ ರಿಗ್ಲ್ಲೆ ಆನಿ ತೆ ತಿಕಾ ತಶೆಂಚ್
ಹೆರಾಂ ಸರ್ವಾಂಕ್ ಘರಾ ಭಾಯ್ರ್ ವಚುಂಕ್ ಫರ್ಮಾಯ್ತಾಲೆ
ಶಿವಾಯ್ ತ್ಯಾ ಎಕ್ಲ್ಯಾ ಚೆಡ್ವಾಕ್ ಸೊಡ್ನ್. ಆನಿ ಅಸಲ್ಯಾ
ಭಿರಾಂಕುಳ್ ಪರಿಸ್ಥಿತೆಕ್ ಪಳೆಲ್ಲ್ಯಾ, ಭಗ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಆನಿ
ಅಸಲ್ಯಾ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಘಡಿತಾಂತ್ ಜಿವೆಂ ಜಿವೆಂ ಪಳೆಲ್ಲ್ಯಾ
ಬಾಬ್ ವೆರೊನಿಕಾಚೊ ಹೊ ಬೂಕ್ ಫಕತ್ ಝುಜಾಚಿಂ ಬರಪಾಂ
ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಯ್, ಕುವೆಯ್ಟಾಂತ್ ಇಂಡಿಯಾಚ್ಯಾ, ಪ್ರತ್ಯೇಕ್
ಜಾವ್ನ್ ಕೊಂಕಣಿ/ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಸಾದ್ಯಾ ಲೊಕಾಂಚ್ಯಾ
ಸಂಘರ್ಶಾಂಚಿ ಅಪುರ್ಭಾಯೆನ್ ಪಿಂತ್ರಾವ್ಣಿ ಕೆಲ್ಲಿ ದಿಸುನ್
ಯೆತಾ.
ದೆಕುನ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಇತ್ಲೆಂಚ್ ಭಗ್ಲೆಂ, ಹೊ
ಬೂಕ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಪರ್ಗಟುಂಕ್ಚ್ ಜಾಯ್.
ಮಾಡಾ
ರೂಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಸಾಂಕೇತಿಕ್ ರಿತಿನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಮುಳಾಚೊ
ಗಾಂವ್. ತೆಲಾ ಖಣಿ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಗಲ್ಫ್. ಹ್ಯಾ ಬುಕಾಂತ್ಲಿಂ
ಸಭಾರ್ ಬರಪಾಂ ಖರಿಂಚ್ ಜಾವ್ನ್ ಭಿರಾಂಕುಳ್ ವಾಸ್ತವಾಕ್
ಪಿಂತ್ರಾಯ್ತಾನಾ ಪರ್ಗಾಂವಾಂತ್ ಘೊಳುಂಕ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ
ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಸಾಕ್ರಿಫಿಸಾಚಿ ರುಜ್ವಾತ್ ದಿತಾ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾಂತ್
ದುಸ್ರೆಂ ಉತರ್ ನಾ.
- ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್
[ಜನೆರ್, 2020] |
|
|
|
|
|
valleyquadros@gmail.com |
ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್: 1984 ಇಸ್ವೆ ಥಾವ್ನ್
ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಮಟ್ವ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ, ಕಾದಂಬರಿ, ಕವಿತಾ,
ಲೇಖನಾಂ ಬರವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ, 2004 ಥಾವ್ನ್ 2011 ಮ್ಹಣಾಸರ್
ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ ಜಾಳಿಜಾಗ್ಯಾಚೊ ಸಂಪಾದಕ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾವ್ರ್
ಕೆಲಾ. ಕಾಣಿಕ್, ಉದೆವ್, ಆಮ್ಚೊ ಯುವಕ್ ಪತ್ರಾಚ್ಯಾ
ಸಂಪಾದಕೀಯ್ ಮಂಡಳಿಂತ್ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಹಾಣೆಂ ’ಕುವೇಯ್ಟ್ಗಾರಾಂಚೊ
ಝೆಲೊ ವಿಶೇಸ್ ಅಂಕೊ’, ’ದಿವೊ-ದಾಯ್ಜ್’, ’ಮಿತ್ರ್-ದಾಯ್ಜ್’,
ತಶೆಂಚ್ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿಚ್ಯಾ ’ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯೊ
ಮಟ್ವ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ’ ಬುಕಾಚೆಂ ಸಂಪಾದನ್ ಕೆಲಾಂ. ’ಮೊಳ್ಬಾವಯ್ಲಿಂ
ಸ್ವಪ್ಣಾಂ (2006)’ ಆನಿ ’ಮುಖಾಮುಖಿ
(2011)’ ಹಾಚೆ ಪರ್ಗಟ್ ಜಾಲ್ಲೆ ಸಂಪಾದಕೀಯಾಂಚೆ ದೋನ್ ಜಮೆ. |
[संपादकीय -
२९]
झुज आनी संघर्ष |
१९९० इस्वेच्या अगोसत २
तारिकेर पयले पावटीं इराकान कुवेयटाचेर धाड
घाल्ली, १९९१ इस्वेच्या फेबरेर २८ तारिकेर पऱ्यांत
चलल्ल्या ह्या झुजांत जायतें लुक्साण भगल्ल्या
सभार भारतीयांची काणी हांवें आयकल्ल्यो. २००१
इस्वेच्या अगोसत मयन्याच्या २९ तारिकेर हांव
एम.एच.अलशाया म्हळ्ळ्या कंपणेंत ऐ.टी.प्रोजेकट
म्यानेजर जावन कामाक म्हणून कुवेयट पावलों.
झूज एक राजकीय विकल्प आसुयेता पूण झुजांत
कोणायचेंय बरें जाल्लें ना. भळवंत राश्ट्रांनी
झुजाक हातेर करून असकत्यांचेर वेवेगळ्या
शींतऱ्यांनी झूज मांडयलां. आनी २००१ इस्वेंत
कुवेयट पावल्ल्या म्हाकाय असल्याच एका झुजाचो
अणभव करुंक पडत म्हळ्ळें हांवें म्हज्या
स्वपणांतयी चिंतुंक नासलें.
२००१
इस्वेच्या सप्तेंबर ११ तारिकेर अमेरिकाच्या
दोड्या-भांदपांचेर जाल्ल्या हल्ल्याच्या रागान
अमेरिका तशेंच संसाराचे चडताव राश्ट्र अज्यापान
तशेंच रागान आसले. हेच वेळार इराकान कुवेयटाचेर
दुस्रे पावटीं धाड घाल्ताना थंयचर काम करून
आसल्ल्यांक ह्ये पावटीं गर्जेच्याकी चडीत कावजेणी
भगुंक लागल्ली. आनी हाचें कारण; इराकान
कुवेयटचेर केमिकल बांब घाल्ची भिरांत.
ह्येविशीं रेडियो, टिवी तशेंच दिसाळ्यांनी; कुवेयट
टायम्स, अरेबियन टायम्स, तशेंच सर्व माध्यमांनी
सर्कारान लोकाक वेवेगळे हिशारे तशेंच समजणी दीवंक
धरलें.
चडताव कुवेयटिंनी आपल्या घरांनी
ओक्सिजन मासकां दाळ्ळीं आनी एर टायट कुडांची
बंदोबसत केली. कंपेनिच्या दफ्तरांनी काम
कर्तेल्यांक सयत वेवेगळीं एर-टैट कुडांची वेवसता
केल्ली. आमच्या कंपणेंत सयत म्यानेजरांक एक कूड,
तशेंच हेरांक एक कूड अशें सभार कुडांची बंदोबसत
केल्ली. त्या कुडांनी टोर्च, वाती, रेडियो, आनी
गर्जेच्यो वसतू; उदक, चाय-कोफी पियेंवची वेवसता.
प्रमूक जावन दोन रितिचीं सैरनां ते
व्हाजयताले. पयलें सायरन आयकतच सर्वांनी त्या त्या
वर्गाचीं कुडां नम्यारलेलेपरीं वचुंक आसलें. आनी
दुस्रें सायरन येतासर कोणेंच त्या कुडाथावन भायर
येवंक नातलें.
हऱ्येका दिसा कंपणेंत एकेकलो
एकेक खबर हाडतालो. थोड्यांनी येदोळच आपापल्या
देशाक पाटीं वेची तयाराय केल्ली. हांव कांय थोड्या
वर्साच्या संघर्शांत कुवेयट पावल्लों. कुवेयटाक
येताना म्हजेलागीं कांय थोडें रीण आसलें शिवाय
बाकिचें कितेंच नातलें. आतां ह्या स्थितेंत पाटीं
वेचें म्हज्यान साध्य नातलें देकून हांव कितेंय
जांव पूण कुवेयटांतच रावतलों म्हळ्ळ्या हठान
कुवेयटांत उरलों.
हांवें काम कर्न आसची
सुवात शुवेक आनी हांवें रांवची सुवात साल्मिया.
पूण भिरांत आसली. सकाळीं आफिसाक येताना जांव,
सांजेर आफिसा थावन घरा वेताना कांव वाटेर कितेंय
घडतकाय म्हळ्ळी कावजेणी धोसताली. पूण हेर उपाव
नातलो. म्हजेपरिंच हेरांय भिरांतेन दीस काडतालीं.
पारोत कर्ची अमेरिकाची फवज/सोजेर
रसत्यांनी पळेवंक मेळताली.
पयल्या
झुजावेळार झुजाच्या निबान अमायकांचेर जाल्ल्या
वेवेगळ्या जुलुमाविशीं आयकल्लें पूण ह्ये पावटीं
तसली भिरांत नातली तरयी केमिकल एट्याकाची भिरांत
मात्र धोसताली जाल्ल्यान घरांनी सयत बागलां,
जनेलां एर-टायट करून घरांनी सयत ओक्सिजन मासकां
दवरुंक सुरू केलें.
थोड्याच दिसांनी
अमेरिकाच्या रेडार चुकवन एक मिसायल येवन शुवेक
पोर्टाचेर पडलेंच. कितेंगी तें दऱ्याचेर चड मापान
पडलें जाल्ल्यान शुवेक पोर्टाच्या वणदेक मात्सो
मार जालो सोडल्यार हेर कितेंच लुक्साण जालेंना.
इराकान कुवेयटाचेर झूज मांडलें पूण कुवेयटांत
काम करून आसल्यांक जायतीं झुजां झुजुंक आसलीं.
झुजांविशीं
बरपां
आधल्या वर्सांत
गोंयच्या एका राश्ट्रीय सेमिनारांत एका नाम्नेच्या
साहितीक सांगलें; कोंकणिंत झुजाचीं बरपां नांत.
जशें हेर देशाच्या साहित्यांत आसलेपरीं. हाचें
कारणयी सोंपें; मनीस कोणयी झूज आशेना.
कुवेयटाचेर इराकान घाल्ल्या धाडेविशीं कांय एडवीन
जे. एफ. डी’सोजान थोडें बरयलां पूण एक बूक म्हज्या
नद्रेन पडल्लो जावनासा इंगलिशांतलो. ’From
coconut trees to oil wells’, जो एका कोंकणी
भावान बरयिल्लो. बाब एंटनी वेरोनिका फेर्नांडिसान
बरयिल्लो.
हांव बाब एंटनी वेरोनिका
फेर्नांडिसाक लागशिल्यान वळकतां, कुवेयटांत आमी
कोंकणी वावर कर्तासताना एकामेका सांगात दिला.
ताचेथावन थोडीं घडितां आयकून म्हज्या आंगाची लोंव
उभी जाल्ली.
एक: एका दिसा
तो हर्शेंचेपरीं सकाळीं आफिसाक वेच्या वाटेर ताका
मुकल्यान इराकी सोजेर बंदूक जोकून येंवचे दिसले,
आनी सोजेरांनी हाका राववन हाची जप्ती करुंक
धर्ताना हाच्या पर्सांत बायलेचो फोटो आसलो देकून
सोजेरांनी विचारलें; "ही बायल कोण?". बाब
वेरोनिकान जाप दिली "ही म्हजी बायल" तवळ
सोजेरांनी जाप दीवन म्हळें "तुका जीव उरुंक आशा
आसा तर वचून तिका आमचेलागीं आपवन हाड" तेदनां
वेरोनिका बाबाब जाप दिवून म्हळें "ती इंडियांत
आसा, कुवेयटांत न्हय"
दोन:
कुवेयट इगर्जेंत कोयेरांत कीबोर्ड खेळच्या चेडवाची
आवय एक पावटीं बाब वेरोनिकाक फोनार रडून आपयलागली.
तिच्या घरा सोजेर रीगल्ले आनी ते तिका तशेंच
हेरां सर्वांक घरा भायर वचुंक फर्मायताले शिवाय
त्या एकल्या चेडवाक सोडन. आनी असल्या भिरांकूळ
परिस्थितेक पळेल्ल्या, भगल्ल्या आनी असल्या
जायत्या घडितांत जिवें जिवें पळेल्ल्या बाब
वेरोनिकाचो हो बूक फकत झुजाचीं बरपां मात्र न्हय,
कुवेयटांत इंडियाच्या, प्रत्येक जावन
कोंकणी/गोंयच्या साद्या लोकांच्या संघर्शांची
अपुर्भायेन पिंत्रावणी केल्ली दिसून येता.
देकून म्हाका इतलेंच भगलें, हो बूक कोंकणिंत
पर्गटुंकच जाय.
माडा रूक म्हळ्यार
सांकेतीक रितीन कोंकणी मुळाचो गांव. तेला खणी
म्हळ्यार गलफ. ह्या बुकांतलीं सभार बरपां खरिंच
जावन भिरांकूळ वासतवाक पिंत्रायताना पर्गांवांत
घोळुंक गेल्ल्यांनी केल्ल्या साक्रिफिसाची रुज्वात
दिता म्हणच्यांत दुस्रें उतर ना.
- वल्ली क्वाड्रस
[जनेर, २०२०] |
|
valleyquadros@gmail.com |
वल्ली क्वाड्रस: १९८४ इस्वे थावन कोंकणेंत
मटव्यो काणयो, कादंबरी, कविता, लेखनां बरवन
आयिल्लो, २००४ थावन २०११ म्हणासर दायज.कोम
जाळिजाग्याचो संपादक जावन वावर केला. काणीक,
उदेव, आमचो युवक पत्राच्या संपादकीय मंडळिंत
वावर केल्ल्या हाणें ’कुवेयटगारांचो झेलो
विशेस अंको’, ’दिवो-दायज’, ’मित्र-दायज’,
तशेंच कर्नाटक कोंकणी साहित्य अकाडेमिच्या ’शेकड्याच्यो
मटव्यो काणयो’ बुकाचें संपादन केलां. ’मोळबावयलीं
स्वपणां (२००६)’ आनी ’मुखामुखी (२०११)’
हाचे पर्गट जाल्ले संपादकीयांचे दोन जमे. |
[Sompadoki-i - 29]
Zhuz ani Songhorx |
1990 isvechea ogost 2 tariker poile pauttim
irakan kuveyttacher dhadd ghal'li, 1991 isvechea
febrer 28 tariker poreant choll'lea hea zhuzant
zaitem luksann bhogl'lea sobhar bharotiyanchi
kanni hamvem aikol'leo. 2001 isvechea ogost
moineachea 29 tariker hamv M.H.Alshaya
mholl'llea kompnnent IT Project Manager zaun
kamak mhonnun kuveytt paulom.
Zhuz ek
razoki-i vikolp asuyeta punn zhuzant
konnaichem-i borem zal'lem na. Bhollvont
raxttramni zhuzak hater korun oskoteancher
vevegllea xintreamni zhuz manddoilam. Ani 2001
isvent kuveytt pavol'lea mhakai osoleach eka
zhuzacho onnbhou korunk poddot mholl'llem hamvem
mhojea svopnnantyi chintunk naslem.
2001 isvechea
soptembr 11 tariker omerikachea
doddea-bhandpancher zal'lea hol'leachea ragan
omerika toxench somsarache choddtavo raxttr
ojeapan toxench ragan asle. Hech vellar irakan
kuveyttacher dusre pauttim dhadd ghaltana
thoinchor kam' korun asl'leank hye pauttim
gorjecheaki choddit kaujenni bhogunk lagl'li.
Ani hachem karonn; irakan kuveyttcher kemikol
bamb ghalchi bhirant.
Hyevixim
reddio, ttivi toxench disalleamni; kuveytt
ttaims, orebiyon ttaims, toxench sorv
madhyomamni sorkaran lokak veveglle hixare
toxench somzonni diunko dhorlem.
Choddtavo
kuveyttimni aplea ghoramni oksizon maskam
dall'llim ani er ttaitt kuddanchi bondobost
keli. Kompenichea doftoramni kam' korteleank
soit vevegllim er-ttoitt kuddanchi veusta
kel'li. Amchea kompnnent soit meanezorank ek
kudd, toxench herank ek kudd oxem sobhar
kuddanchi bondobost kel'li. Tea kuddamni ttorch,
vati, reddio, ani gorjecheo vostu; udok,
chai-kofi piemvchi veusta.
Promuk zaun don
ritichim soironam te vhazoitale. Poilem sairon
aikotoch sorvamni tea tea vorgachim kuddam
nomearleleporim vochunk aslem. Ani dusrem sairon
yetasor konnench tea kuddathaun bhair yeunko
natlem.
Horyeka disa
kompnnent ekeklo ekek khobor haddtalo.
Thoddeamni yedollch apaplea dexak pattim vechi
toyarai kel'li. Hamv kaim thoddea vorsachea
songhorxant kuveytt pavol'lom. Kuveyttak yetana
mhojelagim kaim thoddem rinn aslem xivai
bakichem kitench natlem. Atam hea sthitent
pattim vechem mhojean sadhy natlem dekun hamv
kitem-i zamv punn kuveyttantch rautolom
mholl'llea hotthan kuveyttant urlom.
Hamvem kam' korn
aschi suvat xuvek ani hamvem ramvchi suvat
salmia. Punn bhirant asli. Sokallim afisak
yetana zamv, sanjer afisa thaun ghora vetana
kamv vatter kitem-i ghoddotkai mholl'lli
kaujenni dhostali. Punn her upavo natlo.
Mhojeporinch heram-i bhiranten dis kaddtalim.
Parot korchi
omerikachi fouz/sojer rosteamni polleunko
melltali.
Poilea
zhuzavellar zhuzachea niban omaikancher zal'lea
vevegollea zulumavixim aikol'lem punn hye
pauttim tosli bhirant natli toryi kemikol
etteakachi bhirant matr dhostali zal'lean
ghoramni soit baglam, zonelam er-ttaitt korun
ghoramni soit oksizon maskam dourunk suru kelem.
Thoddeach disamni
omerikachea reddar chukoun ek misail yeun xuvek
porttacher poddlench. Kitengi tem doreacher
chodd mapan poddlem zal'lean xuvek porttachea
vonnodek matso mar zalo soddlear her kitench
luksann zalemna.
Irakan
kuveyttacher zhuz manddlem punn kuveyttant kam'
korun asleank zaitim zhuzam zhuzunk aslim.
Zhuzamvixim boropam
Adhlea vorsant
gõychea eka raxttri-i seminarant eka namnechea
sahitik sanglem; konkonnint zhuzachim boropam
nant. Zoxem her dexachea sahiteant asleporim.
Hachem karonnyi sompem; monis konnyi zhuz
axena. Kuveyttacher irakan ghal'lea dhaddevixim
kaim Edwin JF DSouzan thoddem boroilam punn ek
buk mhojea nodren poddl'lo zaunasa inglixantlo.
’From coconut trees to oil wells’,
zo eka konkonni bhavan boroyil'lo. Bab Antonio
Veronica Fernandesan boroyil'lo.
Hamv Bab Antonio
Veronica Fernandesak lagxilean vollkotam,
kuveyttant ami konkonni vaur kortastana ekameka
sangat dila. Tachethaun thoddim ghodditam aikun
mhojea angachi lomv ubhi zal'li.
Ek:
eka disa to horxencheporim sokallim afisak
vechea vatter taka muklean iraki sojer bonduk
zokun yemvche disle, ani sojeramni haka rauvn
hachi zopti korunk dhortana hachea porsant
bailecho fotto aslo dekun sojeramni vicharlem;
"hi bail konn?".
Bab veronikan zap
dili "hi mhoji bail"
toull
sojeramni zap diun mhollem "tuka jivo urunk axa
asa tor vochun tika amchelagim apoun hadd"
tednam
veronika babab zap divun mhollem "ti inddiant
asa, kuveyttant nhoi"
Don:
kuveytt igorjent koyerant kibordd khellchea
cheddvachi auy ek pauttim bab veronikak fonar
roddun apoilagli. Tichea ghora sojer rigl'le
ani te tika toxench heram sorvank ghora bhair
vochunk formaitale xivai tea eklea cheddvak
soddn. Ani osolea bhirankull poristhitek
pollel'lea, bhogl'lea ani osolea zaitea
ghodditant jivem jivem pollel'lea bab
veronikacho ho buk fokot zhuzachim boropam matr
nhoi, kuveyttant inddiachea, protyek zaun
konkonni/gõychea sadea lokanchea songhorxanchi
opurbhayen pintraunni kel'li disun yeta.
Dekun mhaka
itlench bhoglem, ho buk konkonnint porgottunkch
zai.
Madda ruk mhollear
sanketik ritin konkonni mullacho gamv. Tela
khonni mhollear golf. Hea bukantlim sobhar
boropam khorinch zaun bhirankull vastovak
pintraitana porgamvant ghollunk gel'leamni
kel'lea sakrifisachi rujvat dita mhonncheant
dusrem utor na.
- Valley Quadros [Jan, 2020] |
|
valleyquadros@gmail.com |
Valley Quadros:
1984 isve thaun
konknnent mottveo kannyo, kadombori, kovita,
lekhonam boroun ayil'lo, 2004 thaun 2011
mhonnasor daaiz.com' zallizageacho
sompadok zaun vaur kela. Kannik, Udevo, Amcho
Yuvok potrachea sompadoki-i monddollint vaur
kel'lea hannem ’Kuveyttgarancho jhelo vixes
onko’, ’Divo-Daaiz’, ’Mithr-Daaiz’,
toxench kornattok konknni sahity okaddemichea ’Xekddeacheo
Mottveo Kannyo’ bukachem sompadon kelam. ’Mollbauylim
Svopnnam (2006)’ ani ’Mukhamukhi
(2011)’ hache porgott zal'le sompadokiyanche don
zome. |
|
|
|
ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ |
|
2004 ಥಾವ್ನ್
2011 ಪರ್ಯಾಂತ್ ಕಾರ್ಯಾಳ್ ಆಸ್ಲ್ಲ್ಯಾ
ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ ಚೆರ್
ಪರ್ಗಟ್ಲ್ಲ್ಯಾ ವಿಂಚ್ಣಾರ್ ಸಾಹಿತಾಕ್ ಆಮಿ
ಫುಡಿಲ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಪಯ್ಣಾರಿ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್
ಲಾಭಯ್ತೆಲ್ಯಾಂವ್. | |
| |
|
|