![]() |
|
[ಸಂಪಾದಕೀಯ್
- 27]
ಫಿಲ್ಮಾಂ
ಆನಿ ಸಮಾಜ್ |
|
ಲ್ಹಾನ್‌ಪಣಾರ್
ಥಾವ್ನ್ ಆಜ್ ಪಾಸೊನ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಚಡ್ತಾವಾಂಚ್ಯಾ ಜಿಣ್ಯೆಂತ್
ಫಿಲ್ಮಾಂನಿ ಎಕಾ ನಾ ಎಕಾ ರಿತಿಚೊ ಪ್ರಭಾವ್ ಘಾಲಾ. ಜಾಂವ್ ತಿಂ
ಕಸಲ್ಯಾಯ್ ಪ್ರಕಾರಾಚಿಂ ಫಿಲ್ಮಾಂ, ಜಾಂವ್ ದೇಶಿ ವ ವಿದೇಶಿ, ಜಾಂವ್
ಹೆರ್ ಭಾಸೆಚಿಂ ವಾ ಹೆರ್ ಕಾಲೆತಿಚಿಂ ಪುಣ್ ಫಿಲ್ಮಾಂನಿ ಮನ್ಶಾಕ್
ತಶೆಂಚ್ ಸಮಾಜೆಚೆರ್ ಎಕಾ ನಾ ಎಕಾರಿತಿರ್ ಅಪ್ಲೊ ಮೊರ್ ಘಾಲಾ
ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾಂತ್ ದುಸ್ರೆಂ ಉತರ್ ನಾ. ದೆಕುನ್ ಇಸ್ಕೊಲಾಚ್ಯಾ,
ಕೊಲೆಜಿಚ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಪಳಯಿಲ್ಲಿಂ ಫಿಲ್ಮಾಂ ಕಿತ್ಲಿಂ ಆಸ್ತಿತ್?
ಫಿಲ್ಮಾಂಚೆಂ ಪಿಶೆಂ ಲಾಗುನ್ ಕೊಲೆಜಿಚ್ಯೊ ಕ್ಲಾಶಿ ಬಂಕ್ ಕರುನ್
ಸಯ್ತ್ ಫಿಲ್ಮಾಂ ಪಳೆಲ್ಲಿಂ ಕಿತ್ಲಿಂ ನಾಂತ್?
ಫಿಲ್ಮಾಂ
ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಸರ್ವಾಂಕ್ ಏಕ್ ನಿರ್ದಿಶ್ಟ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯ್ ಆಸುಂಕ್ ಜಾಯ್
ಮ್ಹಣುನ್ ನಾ. ಕೊಣ್ ಡಿಶುಂ ಡಿಶುಂ ಫಿಲ್ಮಾ ಖಾಯ್ಸ್ ಕರ್ತಾತ್, ಆನಿ
ಕೊಣ್ ಹೊರ್ರರ್ ಫಿಲ್ಮಾಂ. ಕೊಣಾಕ್ ಸಂಗೀತ್/ಪದಾಂ/ಕಾಂತಾರಾಂಚಿಂ
ಫಿಲ್ಮಾಂ ಆವಡ್ತಾತ್ ತರ್ ಆನಿ ಕೊಣಾಕ್ ರೊಮ್ಯಾಂಟಿಕ್ ವಾ ಮೊಗಾಚಿಂ
ಫಿಲ್ಮಾಂ. ಇತ್ಲೆಂಚ್ ನ್ಹಯ್; ಜಾಗತಿಕ್ ಸ್ಥರಾರ್ ಸಯ್ತ್ ಜಾಲ್ಲಿಂ (ಹೋಲಿವುಡ್)
ಫಿಲ್ಮಾಂ ಆಮಿ ಖಾಯ್ಸ್ ಕರುನ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾಂವ್; ಜಾಂವ್ ’ಟೆನ್
ಕಮಾಂಡ್‌ಮೆಂಟ್ಸ್’, ’ಬೆನ್ ಹರ್’, ’ಎಕ್ಸೋರ್ಸಿಸ್ಟ್’,
’ಗಾಂಧಿ’, ’ಜಾವ್ಸ್’, ’ಟೈಟಾನಿಕ್’, ’ಗ್ಲಾಡಿಯೇಟರ್’,
’ಜ್ಯುರಾಸಿಕ್ ಪಾರ್ಕ್’.... ಲಿಸ್ಟ್ ಅಖೇರ್ ಜಾಲ್ಲೆಪರಿಂ
ನಾ. ತಶೆಂಚ್ ಬೋಲಿವುಡ್ ಫಿಲ್ಮಾಂ; ’ಪಥೇರ್ ಪಾಂಚಾಲಿ’, ’ಗೈಡ್’,
’ಪ್ಯಾಸಾ’, ’ಕಾಗಜ್ ಕ ಫೂಲ್’, ’ದೇವ್‌ದಾಸ್’,
’ದೋ ಭಿಗಾ ಜಮೀನ್’, ’ಮದರ್ ಇಂಡಿಯಾ’... ಹಿ ಲಿಸ್ಟ್
ಸಯ್ತ್ ಅಖೇರ್ ಜಾಯ್ನಾಸ್ಲಿ.
ಅಶೆಂಚ್
ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಹೆರ್ ರಾಜ್ಯಾಚಿಂ ಫಿಲ್ಮಾಂ ’ಮರೋ ಚರಿತ್ರ’, ’ನಾಯಗನ್’,
ಆಯ್ಲೆವಾರ್‌ಚೆಂ ’ಸಾಯ್ರಾಟ್’... ಆತಾಂ ಕೊಂಕಣಿ ಆಮ್ಚಿ ಆವಯ್‌ಭಾಸ್
ಮ್ಹಣುನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮಾಂವಿಶಿಂ ಉಲ್ಲೇಕ್ ಕರ್ಚೊ ತರ್, ಕಾಂಯ್
1949 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಮುಂಬಯಾಂತ್ ಜಿ. ಎಮ್. ಬಿ. ರೊಡ್ರಿಗಸಾನ್ ’ಸುಖಿ
ಕೊಣ್’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮ್ ನಿರ್ಮಾಣ್ ಕೆಲೆಂ
ಪುಣ್ ತೆಂ ಫಿಲ್ಮ್ ಕೆದಿಂಚ್ ರಿಲೀಜ್ ಜಾಲೆಂನಾ. 1950 ಇಸ್ವೆಂತ್
ಗೊಂಯ್ಕಾರ್ ಭಾವ್ ಜೆರಿ ಬ್ರಗಾಂಜಾನ್ ’ಮೊಗಾಚೊ ಆಂವ್ಡೊ’
ನಿರ್ಮಾಣ್ ಕೆಲೆಂ, ಆನಿ ಹೆಂ ಫಿಲ್ಮ್ ರಿಲೀಜ್ ಜಾಲೆಂ 1950
ಇಸ್ವೆಚ್ಯಾ ಎಪ್ರಿಲ್ 24 ತಾರಿಕೆರ್. ದೆಕುನ್ ಆಜ್ ಹೊ ದೀಸ್
’ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮಾಚೊ ದೀಸ್’ ಮ್ಹಣುನ್ ಸಂಭ್ರಮ್ತಾತ್.
ಎಕಾ
ತೆಂಪಾದಿಂ ಮ್ಹಾಕಾ ಫಿಲ್ಮಾಚೆಂ ಪಿಶೆಂ ಇತ್ಲೆಂ ಆಸ್ಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್
1984 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಪಯ್ಲೆಪಾವ್ಟಿಂ ಬೊಂಬೊಯ್ (ಆತಾಂಚೆಂ ಮುಂಬಯ್)
ಆಯಿಲ್ಲೆವೆಳಾರ್ ಎಕಾಚ್ ದಿಸಾ 4 ಫಿಲ್ಮಾಂ ಪಳೆಲ್ಲೆಂ ಆಸಾ;
ಮೋರ್ನಿಂಗ್ ಶೋ, ಮ್ಯಾಟನಿ, ಈವನಿಂಗ್ ಶೋ ಅನಿ ಉಪ್ರಾಂತ್ ನೈಟ್ ಶೋ
ಅಶೆಂ ಜೆವ್ಣಾಚಿ/ಖಾಣಾಚಿ ಪರ್ವಾ ಸಯ್ತ್ ನಾಸ್ತಾನಾ ಫಿಲ್ಮ್ ಪಳೆಲ್ಲಿಂ.
ಆನಿ ಅಸಲಿ ಫಿಲ್ಮಾಚಿಂ ಪಿಸಾಯ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಮ್ಹಾಕಾ ಆಯ್ಲೆವಾರ್,
ಗೊಂಯಾಂತ್ಲ್ಯಾ ದೆಂಪೆ ಕೊಲೆಜಿನ್ ಮಾಂಡುನ್ ಹಾಡ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ದೋನ್
ದಿಸಾಂಚ್ಯಾ ರಾಶ್ಟ್ರೀಯ್ ಕಾರ್ಯಾಸಾಳಾಂತ್ ’ಮಂಗ್ಳುರಿ ಬೊಲಿಚ್ಯಾ
ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮಾಂವಿಶಿಂ’ ಉಲಂವ್ಕ್ ಆವ್ಕಾಸ್ ಲಾಭ್‌ಲ್ಲೊ.
ಕೊಂಕಣಿ
ಫಿಲ್ಮಾಂವಿಶಿಂ ಹಾಂವೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ ಅಯ್ಕತಾನಾ ಹಾಂವ್ ಕಾಂಯ್ ಪ್ರಾಯ್ಮರಿ
ಇಸ್ಕೊಲಾಂತ್ ಶಿಕ್ತಾಲೊಂ. ’ಮೋಗ್ ಅನಿ ಮಯ್ಪಾಸ್’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ
ಫಿಲ್ಮ್ ಆನಿ ವಿಲ್ಫಿ ರೆಬಿಂಬಸಾಚೆಂ ಮಧುರ್ ಸಂಗೀತಾಚೆಂ ಫಿಲ್ಮ್.
ತ್ಯೇ ತೆಂಪಾರ್ ಸಮಾಜೆಂತ್ ಭೋವ್ ಮಾರೆಕಾರ್ ರಿತಿನ್ ಧೊಸುನ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ
’ದೋತ್-ದೆಣೆ’ ಪಿಡೆವಿಶ್ಯಾಚಿ ಕಾಣಿ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ ಫಿಲ್ಮ್. ಸಮಾಜಿಕ್
ಅರ್ಸೊ ಧರ್ಚೆಂ ಪಿಂತುರ್ ಯುನಾಯ್ಟೆಡ್ ಯಂಗ್‌ಸ್ಟರ್ಸ್ ಹಾಣಿಂ
ನಿರ್ಮಾಣ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಫಿಲ್ಮ್. ಪುಣ್ ತ್ಯೇ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಮಂಗ್ಳುರಿ
ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ನಾಂವಾಕ್ ಕಾಂಯ್ ಸಭಾರ್ ಫಿಲ್ಮಾಂ ಆಯ್ಲಿಂ ತರ್‌ಯೀ
ಲೊಕಾಂಚ್ಯಾ ಕಾಳ್ಜಾಮನಾಕ್ ರಿಗೊನ್ ಥಿರ್ ಉರ್‌ಲ್ಲೆಂ ಏಕ್ ಫಿಲ್ಮ್
ಸಯ್ತ್ ಆಜ್ ಪಾಸೊನ್ ಆಯ್ಲೆಂ ನಾ. ಹೊ ಮ್ಹಜೊ ಖಾಸ್ಗಿ ವಿಚಾರ್. ಆನಿ
ಸಿಂತಿಮೆಂತಾಂ ಎಕಾ ಜಾಗ್ಯಾರ್ ಪುಣ್ ಗುಣ್‌ಮಟ್ಟ್ ಪ್ರಮುಕ್. ಕೊಂಕಣಿ
ಮ್ಹಜಿ ಆವಯ್ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಸಿಂತಿಮೆಂತಾಕ್ ಲಾಗುನ್ ಹಾಂವ್ ಮತಿಕ್
ಆಯಿಲ್ಲೆಂ ಪರ್ದ್ಯಾರ್ ಧಾಕಂವ್ಚ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಜೊ ವೇಳ್ ತಶೆಂಚ್ ತಕ್ಲಿ
ವಿಭಾಡುಂಕ್ ತಯಾರ್ ನಾ.
ಪುಣ್
ಆಯ್ಲೆವಾರ್ ಥೊಡೊ ಆಡ್ವಾದ್ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಘೆಂವ್ಚೊ ತರ್; ಜಿ.ಎಸ್.ಬಿ.
ಬೊಲಿಚೆಂ ಫಿಲ್ಮ್ ’ಆ.ವೈ.ಜಾ.ಸಾ.’ ಪಯ್ಲೆಂ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚೆಂ
ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮ್. ಹ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾಚಿ ಕಾಣಿ ಖಂಡಿತ್ ಸಮಾಜೆಕ್ ಸ್ಪಂದನ್
ಕರ್ಚೆತಸಲಿ ಮ್ಹಣುನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಧಯ್ರ್ ಘೆತಾಂ. ತಶೆಂಚ್ ಅನ್ಯೇಕ್
ಫಿಲ್ಮ್ ’ಅಂತು’ ಮ್ಹಾಕಾ ನವೊ ಭರ್ವಸೊ ಮನಾಂತ್ ಆಂಖ್ರೆಂವ್ಕ್
ಕರ್ತಾ.
ಪುಣ್
ದೆಂಪೆ ಕೊಲೆಜಿಚ್ಯಾ ಕಾರ್ಯಾಸಾಳಾಚೆರ್ ಪ್ರದರ್ಶಿತ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ’ನಾಚುಯಾಂ
ಕುಂಪಾಸಾರ್’ ಫಿಲ್ಮ್ ಪಳೆತಚ್ ನಿಜಾಯ್ಕೀ ಅಶೆಂ ಭಗ್ಲೆಂ; ಕೊಂಕಣಿ
ಫಿಲ್ಮಾಂ ಸಯ್ತ್ ಜಾಗತಿಕ್ ಮಟ್ಟಾರ್ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ರಿತಿನ್ ಉಭಿಂ
ರಾಂವ್ಚಿ ಶ್ಯಾಥಿ ಆಸ್ಚಿಂ. ಫಿಲ್ಮಾಚಿ ಕಾಣಿ, ಸಂಗೀತ್, ನಟನ್, ಆನಿ
ನಿರ್ದೇಶನ್ ಅಶೆಂಯ್ ಪಿಶ್ಯಾರ್ ಘಾಲುಂಕ್ ಸಕ್ಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಏಕ್
ಘಡಿ ಸಯ್ತ್ ಥಂಯ್ಚೊ ಉಟುಂಕ್ ಮನ್ ಆಯ್ಲೆಂ ನಾ. ಆನಿ ಎಕಾ ಶ್ರೇಶ್ಟ್
ಫಿಲ್ಮಾಚಿಂ ಲಕ್ಷಣಾಂ ಸಯ್ತ್ ಹಿಂಚ್; ಪ್ರೇಕ್ಷಕಾಕ್ ಬಾಂಧುನ್ ದವರ್ಚಿ.
ಆಯ್ಚೊ ಕಾಳ್ ಆಧ್ಲೊ ಕಾಳ್ ನ್ಹಯ್, ದೆಕುನ್ ಕ್ರೀಸ್ತ್ ಪೂರ್ವಾಚ್ಯೊ
ಕುಸಾಟ್ಟ್ ಕಾಣಿಯಾಂಕ್ ಮಸಾಲಾ ಘಾಲುನ್ ಗತಿಗಟ್ಟಾಚೆಂ ಫಿಲ್ಮ್ ಕಾಡುನ್
’ಕೊಂಕಣಿ ಸಿಂತಿಮೆಂತಾಂ’ಕ್ ಬಂಡ್ವಾಳ್ ಕರುನ್, ಆನಿ ಅಸಲಿಂ ಫಿಲ್ಮಾಂ
ಕಮಿಶನಾಕ್ ಲಾಗುನ್ ಲೊಕಾಕ್ ರಾಸ್ ಘಾಲುನ್ ’ಆಮಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸೆವಾ
ಕೆಲ್ಯಾ’ ಮ್ಹಣುನ್ ಲೆಕ್ಚಾ ಪಿಸಾಂಟ್ ಲೊಕಾಕ್ ಯೆದೊಳ್‌ಚ್ ಲೋಕ್
ಕಾಂಠಾಳೊನ್ ಗೆಲಾ. ಆತಾಂ ತರ್‌ಯೀ ತಿಂ ಪಿಸಾಂಟ್ ಸಿಂತಿಮೆಂತಾಂ ಪಯ್ಸ್
ಕರುನ್ ಹಕೀಗತ್ ಸಮ್ಜುಂಚೆಂ ಪ್ರೇತನ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ಬರೆಂ. ನಾಂ ತರ್
ಅಸಲ್ಯಾಂಕ್ ’ಕಾಳ್’ ಲಿಸಾಂವಾಂ ಶಿಕಯ್ತಲೊ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಚರಿತ್ರಾಚ್
ಗವಾಯ್.
ಅನ್ಯೇಕ್ ಮಹತ್ವಾಚಿ ಗಜಲ್ ಹಾಂವೆಂ ಪಾರ್ಕಿಲ್ಲಿ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತಾಲೆಂತ್‌ವಂತ್
ಯುವಜಣ್ ಆನಿ ತಾಂಚಿ ಉರ್ಭಾ ಆನಿ ದೆಣಿಂ. ಆನಿ ಹಿ ಉರ್ಭಾ ಆನಿ
ಆಸಕ್ತೆಕ್ ವಳ್ಕುನ್, ತಸಲ್ಯಾ ಯುವಜಣಾಂಕ್ ಬರೆಂ ಮಾರ್ಗ್‌ದರ್ಶನ್,
ದೇಕ್ ತಶೆಂಚ್ ತರ್ಭೆತ್ ದಿಂವ್ಚೆ ಪ್ರಾಧ್ಯಪಕ್ ವರ್ಗ್. ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ
ಚಡ್ತಾವ್ ಕೊಲೆಜಿಚೆ ಶಿಕ್ಷಕ್/ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ್ ವರ್ಗಾಕ್ ಹಾಂವ್
ವ್ಹಳ್ಕತಾಂ ದೆಕುನ್ ತಾಂಚಿಂ ಕಾಮಾಂ ಸಯ್ತ್ ಹಾಂವ್ ಲಾಗ್ಸಿಲ್ಯಾನ್
ಪಳೆವ್ನ್ ಆಯ್ಲಾಂ. ಹ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ಶಿಕ್ಷಕ್/ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕಾಂಕ್ ಖಂಡಿತ್
ಉಲ್ಲಾಸ್ ಪಾಟಯ್ಜಾಯ್. ಹಾಂಗಾಸರ್ ಕಸಲೆಂಚ್ ಪ್ರೊಪಗೆಂಡಾ ನಾ, ಬಗಾರ್
ನಿಶ್ಟುರ್ ಉತ್ರಾಂನಿ ಸತ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರ್; ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮಾಂಚೆ ನವೆ
ದೀಸ್ ಯೆಂವ್ಚಿಂ ಬಳ್ವಂತ್ ಲಕ್ಷಣಾಂ ಹಾಂವೆಂ ಗೊಯಾಂತ್ ಪಳೆಲಿಂ. ಆನಿ
ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮಾಂವಿಶಿಂ ಎಕಾರಿತಿಚಿ ಜಾಗೃತಿ ಹಾಡಂವ್ಕ್ ದೆಂಪೆ
ಕೊಲೆಜಿನ್ ಮಾಂಡುನ್ ಹಾಡ್‌ಲ್ಲೆಂ ರಾಶ್ಟ್ರೀಯ್ ಕಾರ್ಯಾಸಾಳ್ ಖಂಡಿತ್
ಕೊಂಕಣಿ ಫಿಲ್ಮಾಂಕ್ ಫಾಯ್ದ್ಯಾಕ್ ಜಾತಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಧಯ್ರಾನ್
ಸಾಂಗ್ತಾಂ.
ಚಡ್ತಿಕ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ-ತುಜ್ಯಾ ನ್ಹಯ್, ವೆಳಾ-ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಹಾತಾನ್ ಆಸಾ.
- ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್
[ಮಾರ್ಚ್, 2019] |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
valleyquadros@gmail.com |
ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್: 1984 ಇಸ್ವೆ ಥಾವ್ನ್
ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಮಟ್‌ವ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ, ಕಾದಂಬರಿ, ಕವಿತಾ,
ಲೇಖನಾಂ ಬರವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ, 2004 ಥಾವ್ನ್ 2011 ಮ್ಹಣಾಸರ್
ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ ಜಾಳಿಜಾಗ್ಯಾಚೊ ಸಂಪಾದಕ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾವ್ರ್
ಕೆಲಾ. ಕಾಣಿಕ್, ಉದೆವ್, ಆಮ್ಚೊ ಯುವಕ್ ಪತ್ರಾಚ್ಯಾ
ಸಂಪಾದಕೀಯ್ ಮಂಡಳಿಂತ್ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಹಾಣೆಂ ’ಕುವೇಯ್ಟ್‌ಗಾರಾಂಚೊ
ಝೆಲೊ ವಿಶೇಸ್ ಅಂಕೊ’, ’ದಿವೊ-ದಾಯ್ಜ್’, ’ಮಿತ್ರ್-ದಾಯ್ಜ್’,
ತಶೆಂಚ್ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿಚ್ಯಾ ’ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯೊ
ಮಟ್‌ವ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ’ ಬುಕಾಚೆಂ ಸಂಪಾದನ್ ಕೆಲಾಂ. ’ಮೊಳ್ಬಾವಯ್ಲಿಂ
ಸ್ವಪ್ಣಾಂ (2006)’ ಆನಿ ’ಮುಖಾಮುಖಿ
(2011)’ ಹಾಚೆ ಪರ್ಗಟ್ ಜಾಲ್ಲೆ ಸಂಪಾದಕೀಯಾಂಚೆ ದೋನ್ ಜಮೆ. |
|
[संपादकीय
- २७] फिल्मां (चलचित्रां)
आनी समाज |
|
ल्हानपणार थावन आज पर्यांत आमच्या
चडतावांच्या (जायत्यांच्या) जिणयेंत फिल्मांनी एका ना एके
रितीचो प्रभाव घाला. तीं कसल्याय प्रकाराचीं फिल्मां जावं,
देशी वा विदेशी जावं, हेर भाशेचीं जावं वा हेर कालेतीचीं (feature/
nature). पूण फिल्मांनी मनशाक तशेंच समाजाचेर एका ना
एके रितीन आपलो म्होर घाला म्हणच्यांत दुसरें उतर ना.
देखून इस्कोलाच्या, कॉलेजीच्या दिसांनी पळयिल्लीं फिल्मां
कितलीं आसतीत? फिल्मांचें पिशें लागून कॉलेजीच्यो क्लाशी
बंक करून सयत फिल्मां पळयिल्लीं कितलीं नांत?
फिल्मां म्हळ्यार सर्वांक एक निर्दिश्ट अभिपराय आसूंक जाय
म्हूण ना. कोण डिशम डिशूम फिल्मां खायस (like)
करतात, आनी कोण भंयपट (horror) फिल्मां. कोणाक
संगीत/पदां/कांतारांचीं फिल्मां आवडटात तर आनी कोणाक रोमॅन्टीक
वा मोगाचीं फिल्मां. इतलेंच न्हय; जागतीक स्थरार सयत जाल्लीं
(हॉलिवूड) फिल्मां आमी खायस करून आयल्यात. जावं ’टॅन कमांडमेंट्स’,
’बॅन हर’, ’एक्सॉर्सिशट’, ’गांधी’, ’जावस’, ’टायटॅनीक’, ’ग्लॅडियेटर’,
’ज्युरासीक पार्क’.... वळेरी अखेर जाल्ले परीं ना. तशेंच
बॉलिवूड फिल्मां; ’पथेर पांचाली’, ’गाईड’, ’प्यासा’, ’कागज
का फूल’, ’देवदास’, ’दो भिगा जमीन’, ’मदर इंडिया’... ही
वळेरी सयत अखेर जाय नासली. अशेंच आमच्या हेर राज्याचीं
फिल्मां ’मरो चरित्र’, ’नायगन’, आयलेवारचें ’सैराट’... आतां
कोंकणी आमची आवयभास म्हणून कोंकणी फिल्मां विशीं उल्लेख
करचो तर, कांय 1949 इस्वेंत मुंबयंत जी. एम. बी.
रॉड्रिगसान ’सुखी कोण’ म्हळ्ळें पयलें कोंकणी फिल्म
निर्माण केल्लें. पूण तें फिल्म केदींच रिलीज जालें ना.
1950 इस्वेंत गोंयकार भाव जॅरी ब्रागांजान ’मोगाचो आंवडो’
निर्माण केलें, आनी हें फिल्म रिलीज जालें 1950 इस्वेच्या
आप्रील 24 तारखेर. देखून आज हो दीस ’कोंकणी फिल्माचो दीस’
म्हूण समारंभतात.
एका तेंपा आदीं म्हाका फिल्माचें पिशें इतलें आसलें
म्हळ्यार 1984 इस्वेंत पयले पावटीं बंबय (आतांचें मुंबय)
आयिल्ले वेळार एकाच दिसा 4 फिल्मां पळयिल्लें आसा;
मॉर्निंग शो, मॅटनी, ईवनिंग शो आनी उपरांत नायट शो. अशें
जेवणाची/खाणाची परवा सयत नासतना फिल्मां पळयिल्लीं. आनी
असल्या फिल्मांचीं पिसाय आशिल्ल्या म्हाका आयलेवार,
गोंयांतल्या धेंपे कॉलेजीन मांडून हाडिल्ल्या दोन दिसांच्या
राष्ट्रीय कार्यशाळांत ’मंगळुरी बोलयेच्या कोंकणी फिल्मां
विशीं’ उलोवंक संद लाभिल्ली
कोंकणी फिल्मां विशीं हांवें पयलें अयकतना हांव कांय
प्रायमरी इस्कोलांत शिकतालों. ’मोग आनी मयपास’ म्हळ्ळें
फिल्म आनी विल्फी रेबिंबसाचें मधूर संगीताचें फिल्म. त्या
तेंपार समाजांत भोव मारेकार रितीन धोसून आशिल्ल्या
’दोत-देणें’ पिडे विशीं काणी आशिल्लें हें फिल्म. समाजीक
हारसो धरचें पिंतूर युनायटॅड यंगस्टर्स हाणीं निर्माण
केल्लें फिल्म. पूण ते उपरांत मंगळुरी कोंकणींत नांवाक
कांय साबार फिल्मां आयलीं तरी लोकांच्या काळजा मनाक रिगून
थीर उरिल्लें एक फिल्म सयत आज म्हणसर आयलें ना. हो म्हजो
खासगी विचार. आनी सिंतिमेंतां एका जाग्यार पूण मोलावणी
प्रमूख. कोंकणी म्हजी आवय म्हळ्ळ्या सिंतिमेंताक लागून
हांव मतीक आयिल्लें पड्ड्यार दाकोवंक म्हजो वेळ तशेंच तकली
विबाडूंक तयार ना. पूण आयलेवार (सध्या) थोडो आडवाद हांगासर
घेवचो तर; जी.एस.बी. बोलयेचें फिल्म ’आ.वै.जा.सा.’ पयलें
भुरग्यांचें कोंकणी फिल्म. ह्या फिल्माची काणी खंडीत
समाजाक स्पंदन करचे तसली म्हूण सांगचें धैर घेतां. तशेंच
आन्येक फिल्म ’अंतू’ म्हाका नवो भरवंसो मनांत आंकेरेवंक
करता.
पूण धेंपे कॉलेजीच्या कार्यशाळाचेर प्रदर्शीत केल्लें
’नाचुंया कुंपासार’ फिल्म पळयतच निजायकी अशें भोगलें;
कोंकणी फिल्मां सयत जागतीक पांवड्यार स्वतंत्र रितीन उबीं
रावचीं शाती आसचीं. फिल्माची काणी, संगीत, नटन, आनी
निर्देशन अशेंय पिश्यार घालूंक शकलें म्हळ्यार एक घडी सयत
थंयचो उठूंक मन आयलें ना. आनी एका श्रेश्ट फिल्माचीं लक्षणां
सयत हींच; प्रेक्षकांक बांदून दवरचीं.
आयचो काळ आदलो काळ न्हय, देखून क्रिस्त पूर्वाच्या कुसाट
काणयांक मसालो घालून गत नाशिल्लें फिल्म काडून ’कोंकणी
सिंतिमेंतां’क बंडवाळ (Capitalize) करून, आनी असलीं
फिल्मां कमिशनाक लागून लोकाक रास घालून ’आमी कोंकणी सेवा
केल्या’ म्हणून लेखच्या पिसांट लोकाक येदोळच लोक कांटाळून
गेला. आतां तरी तीं पिसांट सिंतिमेंतां पयस करून हकिगत
समजूंचें प्रेतन केल्यार बरें. नां तर असल्यांक ’काळ’
लिसांवां शिकयतलो म्हळ्ळें चरित्रच गवाय.
आन्येक म्हत्वाची गजल हांवें पार्किल्ली म्हळ्यार तालेंतवंत
युवाजण आनी तांची उरबा आनी देणीं. आनी ही उरबा आनी आसक्तेक
वळखून, तसल्या युवजणांक बरें मार्गदर्शन, देख तशेंच तरबेत
दिवचे प्राध्यपक वर्ग. गोंयच्या चडताव कॉलेजीचे शिक्षक/प्राध्यापक
वर्गाक हांव वळखतां देखून तांचीं कामां सयत हांव
लागशिल्यान पळोवन आयलां. ह्या सर्व शिक्षक/प्राध्यापकांक
खंडीत उल्लास पाटोवंक जाय. हांगासर कसलेंच प्रॉपोगेंडा ना,
बगर निश्टूर उतरांनी सत सांगचें तर; कोंकणी फिल्मांचे नवे
दीस येवचीं बळवंत लक्षणां हांवें गोंयांत पळयलीं. आनी
कोंकणी फिल्मां विशीं एके रितीची जाग्रुताय हाडूंक धेंपे
कॉलेजीन मांडून हाडिल्ली राष्ट्रीय कार्यशाळा खंडीत कोंकणी
फिल्मांक फायद्याक जातलें म्हळ्ळें धैरान सांगतां.
चडतीक म्हज्या-तुज्या न्हय, वेळा-काळाच्या हातांत आसा.
- वल्ली क्वाड्रस
[मार्च, २०१९] |
| |
|
valleyquadros@gmail.com |
वल्ली क्वाड्रस: १९८४ इस्वे थावन कोंकणेंत
मटव्यो काणयो, कादंबरी, कविता, लेखनां बरवन
आयिल्लो, २००४ थावन २०११ म्हणासर दायज.कोम
जाळिजाग्याचो संपादक जावन वावर केला. काणीक,
उदेव, आमचो युवक पत्राच्या संपादकीय मंडळिंत
वावर केल्ल्या हाणें ’कुवेयटगारांचो झेलो
विशेस अंको’, ’दिवो-दायज’, ’मित्र-दायज’,
तशेंच कर्नाटक कोंकणी साहित्य अकाडेमिच्या ’शेकड्याच्यो
मटव्यो काणयो’ बुकाचें संपादन केलां. ’मोळबावयलीं
स्वपणां (२००६)’ आनी ’मुखामुखी (२०११)’
हाचे पर्गट जाल्ले संपादकीयांचे दोन जमे. |
|
[Sompadoki-i - 27]
Filmam ani Somaz |
|
Lhanponnar thaun az pason
amchea choddtavanchea jinnyent filmamni eka na
eka riticho probhavo ghala. Zamv tim kosolyai
prokarachim filmam, zamv dexi vo videxi, zamv
her bhasechim va her kaletichim punn filmamni
monxak toxench somajecher eka na ekaritir oplo
mor ghala mhonncheant dusrem utor na. Dekun
iskolachea, kolejichea disamni polloyil'lim
filmam kitlim astit? filmanchem pixem lagun
kolejicheo klaxi bonk korun soit filmam
pollel'lim kitlim nant?
filmam mhollear sorvank ek nirdixtt obhiprai
asunk zai mhonnun na. Konn ddixum ddixum filma
khais kortat, ani konn horror filmam. Konnak
songit/podam/kantaranchim filmam auddtat tor ani
konnak romeanttik va mogachim filmam. Itlench
nhoi; zagotik sthorar soit zal'lim (holivudd)
filmam ami khais korun ayil'leamv; zamv ’tten
komanddmentts’, ’ben hor’, ’eksorsistt’, ’gandhi’,
’zaus’, ’ttoittanik’, ’gladdiettor’, ’jyurasik
park’.... Listt okher zal'leporim na. Toxench
bolivudd filmam; ’pother panchali’, ’goidd’, ’peasa’,
’kagoz ko ful’, ’devodas’, ’do bhiga zomin’,
’modor inddia’... Hi listt soit okher zainasli.
Oxench amchea her rajeachim filmam ’moro
choritro’, ’naigon’, ailevarchem ’sairatt’...
Atam konkonni amchi auybhas mhonnun konkonni
filmamvixim ul'lek korcho tor, kaim 1949 isvent
mumboyant ji. Em'. Bi. Roddrigosan ’sukhi konn’
mholl'llem poilem konkonni film' nirmann kelem
punn tem film' kedinch riliz zalemna. 1950
isvent gõykar bhavo jeri broganzan ’mogacho
amvddo’ nirmann kelem, ani hem film' riliz zalem
1950 isvechea epril 24 tariker. Dekun az ho dis
’konkonni filmacho dis’ mhonnun sombhromtat.
Eka tempadim mhaka filmachem pixem itlem aslem
mhollear 1984 isvent poilepauttim bomboi (atanchem
mumboi) ayil'levellar ekach disa 4 filmam
pollel'lem asa; morning xo, meattoni, iuning xo
oni uprant noitt xo oxem jeunnachi/khannachi
porva soit nastana film' pollel'lim. Ani osoli
filmachim pisai asl'lea mhaka ailevar,
gõyantlea dempe kolejin manddun haddl'lea don
disanchea raxttri-i kareasallant ’monglluri
bolichea konkonni filmamvixim’ ulounko aukas
labhl'lo.
Konkonni filmamvixim hamvem poilem oykotana hamv
kaim praimori iskolant xiktalom. ’mog oni moipas’
mholl'llem film' ani vilfi rebimbosachem modhur
songitachem film'. Tye tempar somajent bhovo
marekar ritin dhosun asl'lea ’dot-denne’
piddevixeachi kanni asl'lem film'. Somajik orso
dhorchem pintur yunaittedd yongsttors hannim
nirmann kel'lem film'. Punn tye uprant monglluri
konkonnint namvak kaim sobhar filmam ailim toryi
lokanchea kallzamonak rigon thir url'lem ek
film' soit az pason ailem na. Ho mhozo khasgi
vichar. Ani sintimentam eka zagear punn gunnmott'tt
promuk. Konkonni mhoji auy mholl'llea
sintimentak lagun hamv motik ayil'lem pordear
dhakomvcheak mhozo vell toxench tokli vibhaddunk
toyar na. Punn ailevar thoddo addvad hangasor
ghemvcho tor; ji.Es.Bi. Bolichem film' ’a.Voi.Za.Sa.’
poilem bhurgeanchem konkonni film'. Hea filmachi
kanni khonddit somajek spondon korchetosoli
mhonnun sangchem dhoir ghetam. Toxench onyek
film' ’ontu’ mhaka novo bhorvoso monant
ankhreunko korta.
Punn dempe kolejichea kareasallacher prodorxit
kel'lem ’nachuyam kumpasar’ film' polletoch
nizaiki oxem bhoglem; konkonni filmam soit
zagotik mott'ttar svotontr ritin ubhim ramvchi
xeathi aschim. Filmachi kanni, songit, notton,
ani nirdexon oxem-i pixear ghalunk soklem
mhollear ek ghoddi soit thoincho uttunk mon
ailem na. Ani eka xrextt filmachim lokxonnam
soit hinch; prekxokak bandhun dourchi.
Aicho kall adhlo kall nhoi, dekun krist
purvacheo kusatt'tt kanniank mosala ghalun
gotigott'ttachem film' kaddun ’konkonni
sintimentam’k bonddvall korun, ani osolim filmam
komixonak lagun lokak ras ghalun ’ami konknni
seva kelea’ mhonnun lekcha pisantt lokak yedollch
lok kantthallon gela. Atam toryi tim pisantt
sintimentam pois korun hokigot somzunchem preton
kelear borem. Nam tor osoleank ’kall’ lisamvam
xikoitolo mholl'llem choritrach govai.
Onyek mohotvachi gozol hamvem parkil'li mhollear
talentvont yuvozonn ani tanchi urbha ani dennim.
Ani hi urbha ani asoktek vollkun, tosolea
yuvozonnank borem margdorxon, dek toxench
torbhet dimvche pradhyopok vorg. Gõychea
choddtavo kolejiche xikxok/pradheapok vorgak
hamv vhollkotam dekun tanchim kamam soit hamv
lagsilean polleun ailam. Hea sorv xikxok/pradheapokank
khonddit ul'las pattoizai. Hangasor kosolench
propogendda na, bogar nixttur utramni sot
sangchem tor; konkonni filmanche nove dis
yemvchim bollvont lokxonnam hamvem goyant
pollelim. Ani konkonni filmamvixim ekaritichi
zagriti haddounko dempe kolejin manddun haddl'lem
raxttri-i kareasall khonddit konkonni filmank
faideak zatolem mholl'llem dhoiran sangtam.
Choddtik mhojea-tujea nhoi, vella-kallachea
hatan asa.
- Vol'li Kvaddros [March, 2019] |
|
|
|
valleyquadros@gmail.com |
Vol'li Kvaddros:
1984 isve thaun
konknnent mottveo kannyo, kadombori, kovita,
lekhonam boroun ayil'lo, 2004 thaun 2011
mhonnasor daaiz.com' zallizageacho
sompadok zaun vaur kela. Kannik, Udevo, Amcho
Yuvok potrachea sompadoki-i monddollint vaur
kel'lea hannem ’Kuveyttgarancho jhelo vixes
onko’, ’Divo-Daaiz’, ’Mithr-Daaiz’,
toxench kornattok konknni sahity okaddemichea ’Xekddeacheo
Mottveo Kannyo’ bukachem sompadon kelam. ’Mollbauylim
Svopnnam (2006)’ ani ’Mukhamukhi
(2011)’ hache porgott zal'le sompadokiyanche don
zome. |
|
|
|
|
|
|
|
ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ |
|
2004 ಥಾವ್ನ್
2011 ಪರ್ಯಾಂತ್ ಕಾರ್ಯಾಳ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ
ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ ಚೆರ್
ಪರ್ಗಟ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ವಿಂಚ್ಣಾರ್ ಸಾಹಿತಾಕ್ ಆಮಿ
ಫುಡಿಲ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಪಯ್ಣಾರಿ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್
ಲಾಭಯ್ತೆಲ್ಯಾಂವ್. | |
| |
![]() |
|
