![]() |
|
[ಸಂಪಾದಕೀಯ್
- 22]
ರಡೊಂಕ್
ಮೆಳ್ಯಾಂ ಆಮಿ ಸಮೇಸ್ತ್ |
|
ಅಗೋಸ್ತಾಚೊ ಮಯ್ನೊ ಆಯ್ಲೊ ಮ್ಹಣ್ತಚ್, ದೋನ್ ಸಂಗ್ತ್ಯೊ ಮ್ಹಜ್ಯಾ
ಮತಿಕ್ ಯೆತಾತ್; ಪಯ್ಲಿ - ದೇಶಾಚೆ ಬಾವ್ಟೆ ವಿಕುನ್ ಪೋಟ್ ಭರ್ಚ್ಯಾಕ್,
ರಸ್ತ್ಯಾಂನಿ ದಿಸ್ಚಿಂ ಲ್ಹಾ-ಲ್ಹಾನ್ ಭುರ್ಗಿಂ, ತಶೆಂಚ್ ದುಸ್ರಿ -
ಅಗೋಸ್ತ್ ಮಯ್ನೊ ಅಖೇರ್ ಜಾತಾನಾಂಚ್ ಸುರ್ವಾತ್ ಜಾಂವ್ಚೊ ’ಫುಲಾಂ
ಎಕ್ಟಾಂಯ್ ಕರುನ್ ಬಾಳೊಕ್ ಮರಿಯೆಕ್ ಭೆಟಂವ್ಚೊ’ ಕಾಳ್.
ಭುರ್ಗ್ಯಾಪಣಾಲ್ಯಾ ದಿಸಾಚಿ ಗಜಾಲ್ ವೆಗ್ಳಿ, ಫುಲಾಂ ಎಕ್ಟಾಂಯ್
ಕರುಂಕ್ ಆಮಿ ವ್ಹಚಾನಾತ್ಲಿಂ ಘರಾಂ ನಾತ್ಲಿಂ, ಜಾಂವ್ ತಿಂ ಬೊಂಟಾಂಚಿಂ,
ದಿವ್ರಾಂಚಿಂ, ಭೊಟಾಚಿಂ ವಾ ಸುತಾರಿ. ಹಿಂ ಕೊಣ್‌ಯೀ ತಾಂಚ್ಯಾ
ವೊಡ್ತಾಂತ್ಲಿಂ ಫುಲಾಂ ಖುಂಟುನ್ ವರ್ಚ್ಯಾ ಆಮ್ಕಾಂ ಆಡಾಯ್ನಾತ್ಲಿಂ.
ತ್ಯಾ ಪಾವ್ಸಾಂತ್, ಎಕಾ ಹಾತಿಂ ಸತ್ರಿ ಘೆವ್ನ್ ಅನ್ಯೇಕಾ ಹಾತಿಂ
’ಘರಾಚ್ ಫುಲಾಂನಿ ಸಜವ್ನ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ’ ವಾಟ್ಲೆಕ್ ಘೆವ್ನ್ ವೆತಾನಾ,
ವಾಟೆರ್ ಪಾವ್ಸ್/ವಾರೆಂ ಆಯ್ಲೆಂ ತರ್ ಸಜಯಿಲ್ಲಿಂ ಸಗ್ಳಿಂ ಫುಲಾಂ
ವಾಟ್ಲೆಂತ್‌ಚ್ ವಯ್ರ್ ಪಂದಾ ಜಾತಾಲಿಂ.
ಪುಣ್ ಅಗೊಸ್ತಾಚ್ಯಾ ಪಂದ್ರಾ ತಾರಿಕೆರ್ ಬಾವ್ಟೊ ಉಭಾರ್ಚೊ, ದೇಶ್‌ಭಕ್ತೆಚಿಂ
ಪದಾಂ, ಕಾಂತಾರಾಂ, ಭಾಶಣಾಂ ಆಯ್ಕುಂಚಿಂ ಅನ್ಯೇಕ್ ಉಡಾಸ್. ಅಗೋಸ್ತ್
ಪಂದ್ರಾ ತಾರಿಕೆಚೊ ಮಹತ್ವ್ ಸೊಳಾ ತಾರಿಕೆರ್‌ಚ್ ವಿಸ್ರೊನ್ ಸೊಡ್ಚೊ
ಆನಿ ಆಮ್ಚಿಂ ಹರ್ಶೆಂಚಿಂ ಕಾಮಾಂ ಕರುನ್‌ಚ್ ವೆಚೆಂ - ಹೆಂಚ್ ಆಮ್ಚೆಂ
ಮುಳಾವೆಂ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ ಆನಿ ಚಿಂತಾಪ್.
ಪುಣ್ ಪಾಟ್ಲ್ಯಾ ಸವೀಸ್ ವರ್ಸಾಂನಿ ಅಗೋಸ್ತ್ 20 ತಾರಿಕ್, ಆಮ್ಕಾಂ
ಅನ್ಯೇಕ್ ಸಂಭ್ರಮಾಕ್ ತಯಾರ್ ಜಾಲ್ಲಿ ಜಾವ್ನಾಸಾ, ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಕ್
ಮಾನ್ಯತಾ ಲಾಭ್‌ಲ್ಲಿ ತಾರಿಕ್. ಗೊಯಾಂತ್ ಜಶೆಂ ಮುಂಬಯ್, ಮಂಗ್ಳುರ್
ಆನಿ ಕೇರಳಾ ಅಶೆಂ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಸುವಾತೆಂನಿ ವೆವೆಗ್ಳಿಂ ಕೊಂಕಣಿ
ಕಾರ್ಯಿಂ ಜಾತಾತ್. ಇಂಗ್ಲಿಶಾಂತ್ ಎಕ್ ಸಾಂಗ್ಣಿ ಆಸಾ; 'Something
is better than nothing'. ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಹೆರ್ ಕಿತೆಂಚ್
ಜಾಯ್ನಾತ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಸಂಸಾರಾಂತ್ ಎಕಾ ದಿಸಾಚೆಂ ಆಚರಣ್ ಜಾತಾ, ತೆಂಯೀ
ಕೊಂಕಣೆಚ್ಯಾ ನಿಬಾನ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ದಾಧೊಸ್ಕಾಯೆಚೆಂ ಮ್ಹಣ್ಯಾಂಗಿ?
ಬರೆಂ! ಕೊಂಕಣಿ ಉದ್ದಾರ್ ಜಾಂವ್, ಅಶೆಂ ಮ್ಹಣ್ತಾನಾ ಮ್ಹಜೆಂ ಉಣ್ಯಾ
ಭಾವಾಡ್ತಾಚೆಂ ಏಕ್ ಸವಾಲ್ ಉದೆತಾ; ’ಅಸಲ್ಯಾ ಆಚರಣಾಂತ್ ವಾ
ಸ್ತುತೆನಿಮ್ತಿಂ ಕಾಂಯ್ ಕೊಂಕಣಿ ಉದ್ದಾರ್ ಜಾತಾ? ವಾ ಜಾಲ್ಯಾ?.’
ಬರೆಂ ಆಮಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ್ ಚಿಂತ್ಯಾಂ ತಶೆಂಚ್ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ್ ಉಲವ್ಯಾಂ,
ಕೊಂಕಣೆಕ್ ಸಕ್ಕಡ್ ಬರೆಂಚ್ ಜಾತಾ ಆನಿ ಬರೆಂಚ್ ಜಾಲಾಂ.
ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಉಣ್ಯಾಭಾವಾಡ್ತಿ ಮತಿಂತ್ ಉದೆತಾ ಅನ್ಯೇಕ್ ಸವಾಲ್;
’ಅಸಲ್ಯಾ ಆಚರಣಾಂನಿ ಕೊಂಕಣೆಚೆಂ ಬರೆಂಚ್ ಜಾಲಾಂ ವಾ ಜಾತಾ ತರ್, ಆಜ್
ಕೊಂಕಣಿ ಇತ್ಲಿ ಲಾಚಾರ್ ಆನಿ ಕಂಗಾಲ್ ಕಶಿ ಜಾಲ್ಯಾ?’
ಹೆಂ ಹಾಂವ್ ಘಡ್ಪಾಂ ಕರುನ್ ಸಾಂಗಿನಾ, ಬಗಾರ್ ಆಯ್ಲೆವಾರ್ ಛಾಪೊನ್
ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಕಾಣಿಸ್ಮಾರಿಚ್ಯಾ ಖಬ್ರೆಚ್ಯಾ ಬುನ್ಯಾದಿಚೆರ್ ಸಾಂಗ್ತಾಂ.
ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಉಲೆಯ್ತೆಲ್ಯಾಂಚೊ ಸಂಕೊ ಉಣೊ ಜಾಯಿತ್ ಆಯ್ಲಾ. ಅರೆ!
ಆಮಿ ವರ್ಸಾನ್ ವರಸ್ ಇತ್ಲಿ ಸ್ತುತಿ ಕರ್ಚಿ ಭಾಸ್ ಅಶಿ ಕಶಿ ಆಳ್ವೊನ್
ವೆಚಿಂ ಖುಣಾಂ ಧಾಖಯ್ತಾ? ಮ್ಹಜ್ಯಾಯ್ ಕಟ್ಟ್ಯಾಕ್ ಹೆಂ ವಾರ್ಜಿಕ್
ರಿಗಾನಾ. ಆಮಿ ವರ್ಸಾಂತ್ ಏಕ್ ಪಾವ್ಟಿಂ ಮೆಳ್ಚೊ ಆವ್ಕಾಸ್ ಗಳ್ಸುಂಕ್
ಕೆಲ್ಲೆ ಸರ್ಕಸ್ ಕಿತ್ಲೆ? ಡಯಾಬೀಟಿಸ್/ಗೋಡ್‌ಮುತಾಚ್ಯೊ ಗುಳಿಯೊ,
ರಗ್ತಾದಾಬಾಚ್ಯೊ ಗುಳಿಯೊ, ಗಾಂಟಿ ದುಕಿಚೆಂ ಮುಲಾಮ್, ಕೇರಳಾಚೆಂ
ಪಂಡಿತಾಚ್ಯಾ ಅಯುರ್ವೇದಿಕ್ ತೆಲಾಂತ್ ಮಸಾಜ್ ಕರವ್ನ್ ಸಯ್ತ್ ಮಿಟಿಂಗಾಂ
ಆಪಯ್ಲ್ಯಾಂತ್, ಪತ್ರಾಂನಿ ಜಾಹೀರಾತಾಂ ಛಾಪ್ಲ್ಯಾಂತ್,
ಇಮೇಯ್ಲಾಂ-ವಾಟ್ಸಾಪಾಂನಿ ಸಂಧೇಶ್ ಧಾಡ್ಲ್ಯಾತ್, ಜೆವ್ಣಾಚೊ ಮೆನು
ಸಯ್ತ್ ಬದ್ಲಿಲಾ ತರ್‌ಯೀ ಆಮ್ಚೊ ಲೋಕ್ ಪಾಟಿಂಬೊ ದೀನಾ, ಆಮ್ಚಿಂ
ಭುರ್ಗಿಂ ಕಶಿಂಯ್ ಕೊಂಕಣಿ ಮ್ಹಣ್ತಾನಾಂಚ್ ’ಕೊಂಕಣಿ ಕೊಂಕ್ಲಿ
ಕಾಡ್ತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಮಾತ್ರ್’ ಮ್ಹಣುನ್ ಕಾಂಠಾಳ್ತಾ. ಪುಣ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್?
ಕೊಂಕಣೆಂತ್ ಏಕ್ ಸೊಭಿತ್ ಸಾಂಗ್ಣಿ ಆಸಾ; ’ವ್ಹಗೊಚ್ ಬೊಸ್ಚ್ಯಾಕೀ
ಖೊಡ್ಯಾರ್ ಬೊಸ್’. ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾಂಕ್, ವಿಶೇಸ್ ಜಾವ್ನ್
ಪರ್ಗಾಂವಾಂನಿ ಆಸ್ಚ್ಯಾಂಕ್ ರಿಟಾಯರ್ಡ್ ಜಾತಾನಾ ’ಕೊಂಕಣಿಚೊ ಮೋಗ್
ಉದೆತಾ’, ಹಾಂತುಂ ಗುನ್ಯಾಂವ್ ನಾ, ಬರೊಚ್. ಆಬ್ರಾಹಮಾಕ್ ಭುರ್ಗೆಂ
ಜಾತಾನಾ ತಾಚಿ ಪ್ರಾಯ್ ವೀಸ್-ತಿಸಾಂಚಿ ನ್ಹಯ್ ಆಸ್ಲಿ. ಭಾರಿ ಬರೆಂ,
ಸಾಠ್ ಸತ್ತರ್ ಲಾಗಿಂ ಜಾತಾನಾ ಪುಣಿ ಕೊಂಕಣಿಚೊ ಖತ್ಕತೊ ಮೋಗ್
ತಾಂಚ್ಯಾ ಕಾಳ್ಜಾಂತ್ ಖಿರ್ಲತಾ ವಾ ಮುಳಾಂ/ಪಾಳಾಂ/ಬಿಳಾಂ ಸೊಡ್ಟಾ
ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಕೊಂಕಣೆಕ್ ವ್ಹಡ್ವಿಕಾಯೆಚೆಂಚ್ ಮ್ಹಣ್ ಲೆಕ್ಯಾಂ. ದೆಕುನ್
ಪಯ್ಲೆಂ ಮೇಟ್, ಅಸಲೆಚ್ ಚಿಂತ್ಪಾಚ್ಯಾ ಹೆರಾಂಕ್ ಎಕ್ಟಾವ್ನ್ ಕಶೆಂ
ಪುಣಿಂ ಏಕ್ ಸಂಘಟನ್ ಕರಿಜೆಚ್. ಜಾಂವ್ ತೆಂ ಸಾಂತಾಚ್ಯಾ ನಾಂವಾರ್,
ಫಿರ್ಗಜೆಚ್ಯಾ ನಾಂವಾರ್, ವಾ ಕೊಂಕಣೆಚ್ಯಾ ನಾಂವಾರ್. ಕೊಂಕಣೆಚ್ಯಾ
ನಾಂವಾರ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ಅನಿಕೀ ಬರೆಂ, ಜಿಣ್ಯೆಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್,
ಸಾಹಿತ್, ಸಂಗಿತ್ ವಾ ಹೆರ್ ಖಂಚ್ಯಾಯ್ ಶೆತಾಂನಿ ತೀನ್ ಕಾಸಾಂಚಿ
ದೇಣ್ಗಿ ಸಯ್ತ್ ದೀಂವ್ಕ್ ನಾತ್ಲ್ಯಾರೀ ಕಿತೆಂ? ಆತಾಂ ಸಾಠ್ ಸತ್ತರ್
ವರ್ಸಾಂತ್ ದೀಂವ್ಕ್ ಸಾಧ್ಯ್ ನಾಂಗಿ? ಎಕಾದಾವೆಳಾ ಕೊಂಕಣೆಕ್
ಘಾಸ್ಚ್ಯಾ ನಿಬಾನ್ ಸಂಘಟನ್ ಪಯ್ಲೆಂಚ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್ ತಾಂತುಂ
ರಿಗ್ಚೆಂ ಆನಿ ಕಶೆಂ ಪುಣಿಂ ಏಕ್ ಹುದ್ದೊ ಘೆಂವ್ಕ್ ದೀಸ್-ರಾತ್ ಮಿನತ್
ಕರ್ಚಿ. ಎಕಾದಾವೆಳಾ ತ್ಯಾ ಸಂಘಟನಾಂತ್ ಪಯ್ಲೊಚ್ ಅಪ್ಲೊ ಕೊಣ್‌ಯೀ
ಕುಂಪಾದ್ರ್, ಕುಮಾದ್ರ್ ವಾ ಪೊದೊರ್ನ್ ಆಸಾ ತರ್ ಕಾಮ್ ಅನಿಕ್‌ಯೀ
ಸಲೀಸ್.
ಉಪ್ರಾಂತ್?
ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕಿತೆಂ? ಜಿತ್ಲೆ ದೀಸ್ ವೆತಾತ್‌ಗಿ ತಿತ್ಲೆ ಲಾಗಿಂ
ಸರ್ಗಾಕ್; ಮ್ಹಣ್ಜೆ, ಕೊಂಕಣೆಚ್ಯಾ ನಾಂವಾನ್ ಏಕ್ ದೀಸ್ ಪುಣಿ ವೆದಿ
ಚಡೊಂಕ್ ಆವ್ಕಾಸ್ ಮೆಳ್ತಾನೆ? ಜಿಣ್ಯೆಂತ್ ಆಲ್ತಾರ್ ಭುರ್ಗೊ ಆಸ್ತಾನಾ
ಸೊಡ್ಲ್ಯಾರ್ ಇಗರ್ಜೆಚ್ಯಾ ವೆದಿಕ್ ಚಡನಾತ್ಲೆ ಆತಾಂ ತೆಚ್ಚ್
ವೆದಿಚೆರ್ ’ಎಲ್ವಿಸ್ ಪ್ರೆಸ್ಲಿ, ಕೆನ್ನಿ ರೋಜರ್ಸ್ ಆನಿ ಲಾಯ್ನಲ್
ರಿಚಿ’ ಮ್ಹಣುನ್ ಕೊಯೆರಾಂ ಗಾಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ತಾನಾ ಬಗ್ಲೆಚ್ಯಾ ಗಾಂವ್ಚೆ
ರೆಡೆ ಸಯ್ತ್ ’ಹೋಂಂಂಂಂಂಂ’ ಕರ್ನ್ ಸಾಂಗಾತ್ ದಿತಾತ್. ಇಸ್ಕೊಲಾಚ್ಯಾ
ದಿಸಾಂನಿ ಟಿಚೆರಾಂನಿ ವತ್ತಾಯ್ ಕರ್ನ್ ಏಕ್ ’ವೇಸ್ ನ್ಹೆಸವ್ನ್
ವೆದಿಕ್ ಧಾಡ್ಲೊ’ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಕರ್ಮಾಕ್ ಲಾಗುನ್ ಹೆ ಬಾಲ್ ನಟ್
ವೆದಿಚೆರ್ ಚಡೊನ್ ಕರ್ಚೆಂ ’ಅಲ್-ಪಚೀನೊ, ಅಮಿತಾಭ್ ಬಚ್ಚನ್, ರಾಜ್
ಕಪೂರ್, ಆನಿ ಮೆಹಮೂದ್’ ನಟನ್. ಮಕ್ಕರ್ ಅನಿಕ್‌ಯೀ ಆಸಾ, ಹ್ಯೊ ವಯ್ರ್
ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲ್ಯೊ ಗುಳಿಯೊ ಘೆವ್ನ್, ಪೆಂಕ್ಟಾಚೊ ವಾಯ್ ಸೊಸುನ್ ಮಿರಿಯಾ
ಕಸಾಯ್ ಪಿಯೆವ್ನ್ ಸಾಠ್ ಸತ್ತರಾಂಚಿಂ ಬಾಯ್ಲಾಂ ಅಜೂನ್ ಮತಿಂತ್
’ಇಕ್ರಾ/ಭಾರಾ ವರ್ಸಾಂಚಿಂ ಮಾಸೂಮ್ ಚಲಿಯೊ’ ಮ್ಹಣುನ್ ಗಾಯ್ತಾನಾ
ಕಾವ್ಳೆ ಸಯ್ತ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ತಾಳ್ಯಾಚೆರ್ ಅಭಿಮಾನ್ ಭಗುಂಕ್ ಲಾಗ್ತಾತ್.
ಉಪ್ರಾಂತ್ ವೆದಿಚೆಂ ಕಾರ್ಯೆಂ; ಭೋವ್ ಪ್ರಮುಕ್; ಕಾಂಯ್ ಆತ್ತಾಂ
ಮೊರ್ತಾತ್ ವಾ ಮಾಗಿರ್ ಮೊರ್ತಾತ್ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ನಾಸ್ಚೆ
ಹುದ್ದೇದಾರ್ ಕಾಂಪೊನ್ ಕಾಂಪೊನ್ ವೆದಿಕ್ ಚಡ್ತಾನಾ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಉಣ್ಯಾ
ಭಾವಾಡ್ತಿ ಮತಿಂತ್ ಅನ್ಯೇಕ್ ಸವಾಲ್ ಉದೆತಾ; ’ಹೆ ಫಕತ್ ರಿಟಾಯರ್ಡ್
ಮಾತ್ರ್ ವಾ ರಿಟಾರ್ಡೆಡ್?’ ತುಮಿ ವಿಚಾರಿನಾಕಾತ್, ಸಗ್ಳೊ ಗಾಂವ್
ಸಾಂಗ್ತಾಂ ಹಾಂಚಿ ಕೊಂಕಣಿ ಜಾಣ್ವಾಯ್ ಕಿತ್ಲಿ ಮ್ಹಣುನ್. ಕೊಂಕಣಿ
ಮಾನ್ಯತಾ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ? ಆಟ್ವಿ ವೊಳೆರ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ
ಮ್ಹಣ್ ಹುದ್ದೇದಾರಾಂಲಾಗಿಂ ವಿಚಾರಾ. ಕೊಂಕಣಿ ಪತ್ರಾಂ ಹೆ ವಾಚಿನಾಂತ್,
ಕೊಂಕಣಿ ಪತ್ರಾಂಚಿಂ ನಾಂವಾಂ ತರ್‌ಯೀ ಕಳಿತ್ ಆಸಾಗೀ ಪಳೆಯಾ ಹಾಂಕಾಂ.
ಕೊಂಕಣಿ ಬೂಕ್ ಪಳೆತಾನಾ ಹಾಂಚೊ ರಗ್ತಾದಾಬ್ ಚಡ್ತಾ ’ಅಬ್ಬಾ ದೆವಾ
ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಕೊಣೆ ವಾಸ್ಚೆ ತೆ?’, ಕೊಂಕಣಿ ಸಂಗೀತ್, ಕೊಂಕಣಿ ಲೋಕ್‌ವೇದ್,
ಕೊಂಕಣಿ ಜಾನ್‌ಪದ್..... ರಾವ್ ರಾವ್.... ಪುರೊ. ಹಾಚ್ಯಾಕೀ ಚಡ್ತಿಕ್
ಪ್ರಕಾರ್ ಸಾಂಗನ್ ತರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಇತ್ಲೆಂ ಸಕ್ಕಡ್ ಆಸಾಗಿ
ಮ್ಹಣುನ್ ಹಾಂಚೊ ಅತ್ಮೊ ಫುಕ್ಕ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಆಸಾ.
ಹಾಂ! ಏಕ್ ಆವ್ಕಾಸ್ ಆಸಾ, ಫುಕ್ಕ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಮಾತಿಯೆಕ್
ಪಾವಯ್ತಾನಾ ತೊ ಕೊಂಕಣಿ ಝುಜಾರಿ, ಕೊಂಕಣಿ ಫುಡಾರಿ, ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಕ್
ಹಾಣೆಂ ಅಮ್ಕ್ಯಾ ಸಂಸ್ಥ್ಯಾಂತ್ ಜೀವ್ ದವರ್ಲಾ (ಸತ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರ್
ಅಸಲ್ಯಾನಿಂಚ್ ಕೊಂಕಣೆಚೊ ಜೀವ್ ಕಾಡ್ಲಾ) ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯೊ ಸುಕೊ ತಾರಿಫೊ
ಲಾಭ್ತಲ್ಯೊ. ಕೊಣ್‌ಯೀ ನ್ಹಯ್ ತರ್, ಸಂಸ್ಥೊ ಪುಣೀಂ ಪತ್ರಾಂನಿ ಏಕ್
ಫೊಟೊ ಛಾಪ್ತಲೊ. ಆನಿ ತೊ ಫೊಟೊ ಪಳೆವ್ನ್ ಸಾಂ|ಮಿಂಗೆಲ್ ವೆಗಿಂ ವೆಗಿಂ
ಸರ್ಗಿಂಚೆಂ ಕದೆಲ್ ಪುಸುನ್ ಹಾಕಾ ಬಸಯ್ತ್ ಕೊಣ್ಣಾ.
ಆತಾಂ ಮ್ಹಜಿ ಉಣ್ಯಾ ಭಾವಾಡ್ತಿ ಮತ್ ಪುರ್ತಿ ಘುಸ್ಪಡ್ತಾ;
ಹೆ ಮೆಲ್ಲೆಚ್ ಕೊಂಕಣಿ ಮೊರ್ತಾ? ತರ್ ಜೀವ್ ಆಸ್ತಾನಾ ಮುಖ್ಲ್ಯಾ
ಪಿಳ್ಗೆಕ್ ಮುಕಾರ್ ಯೇಂವ್ಕ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಹೆ ಸೊಡಿನಾಂತ್? ಫಕತ್
ವರ್ಸಾಕ್ ಏಕ್ ಆಂಗವ್ಣೆಚ್ಯಾ ಲೆಕಾಚೊ ಸ್ಪರ್ಧೊ ಕೆಲೊ, ತೊಯೀ ಕಸಲೊ
ಸ್ಪರ್ಧೊ? ’ನಾಚ್ ಸ್ಪರ್ಧೊ’, ’ಗಾಯನಾಂ ಸ್ಪರ್ಧೊ’, ’ನಟನ್ ಸ್ಪರ್ಧೊ’,
’ಉಲವ್ಪಾ ಸ್ಪರ್ಧೊ’. ಬಾಪ್‌ರೆ ಪರ್ತುನ್ ಹ್ಯಾ ರಿಟಾರ್ಡೆಡ್ ಸೋರಿ
ರಿಟಾಯರ್ಡ್ ಹುದ್ದೆದಾರಾಂಚ್ಯಾ ಪಾಟಿಕ್ ಪಡ್ಲಾಯ್. ಕೊಂಕಣೆಂತ್ ಇತ್ಲೆ
ಸರ್ವ್ ಪ್ರಕಾರ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್? ಏಕ್‌ಚ್ ಪ್ರಕಾರ್ ಪಾವಾನಾವೆ? ಆಮಿ
ಸಗ್ಳೆ ಜಲ್ಮಾನ್ ಗಾವ್ಪಿ ದೆಕುನ್ ಫಕತ್ ಗಾಯನ್ ಸ್ಪರ್ಧೊ ಪುರೊ.
ಫಿರ್ಗಜೆಂನಿ ಕೊಗುಳೊ, ಕಾವ್ಳೆ ಪುರೊ. ಆತಾಂ ಬಾಕಿಚೆ ಪ್ರಕಾರ್
ಕಿತ್ಯಾಕ್?
ಮಕ್ಕರ್ ನ್ಹಯ್, ಶೀದಾ ಸಾಂಗ್ - ಹಾಂತುಂ ಕಿತ್ಲೆಶ್ಯಾಂಕ್
ಕೊಂಕಣೆಚ್ಯಾ ಹೆರ್ ಪ್ರಕಾರಾಂಚಿ ವಳೊಕ್ ಆಸಾ? ವಳೊಕ್ ಸೊಡ್,
ನಾಂವಾಂಚಿ ವಳೊಕ್ ಆಸಾ? ದೆಕುನ್ ವರ್ಸಾಕ್ ಏಕ್ ಪಾವ್ಟಿಂ ಹ್ಯಾ
ಚ್ಯಾರ್ ಪ್ರಕಾರಾಂನಿ ಸ್ಪರ್ಧೊ ಕರ್ತಚ್ ಆಂಗವ್ಣ್ ತಿರ್ಸಲಿ.
ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಇನಾಮಾಂ ದಿತಾನಾ ಆಮ್ಚೊಯ್ ಫೊಟೊ ಆಯ್ಲೊ ಮ್ಹಣ್ತಚ್
ಕೊಂಕಣಿ ಉದ್ದಾರ್ ಜಾಲಿ ನ್ಹಯ್? ವ್ಹಯ್ ತರ್, ಆಜ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್
ಉಲಯ್ತೆಲೆ ಉಣೆಂ ಕಶೆ ಜಾಲೆ? ಹಾಂಕಾಂ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತಿ ಕೊಣ್ ಕಳಿತ್
ನಾ. ಸಾಹಿತಿ ಸೊಡ್ಯಾಂ, ಸಾಹಿತ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಕಳಿತ್
ಆಸಾ? ಹಾಂಕಾಂ ಭಾಸ್ ಆನಿ ಬೊಲಿಮಧ್ಲೊ ತಫಾವತ್ ಕಳಿತ್ ನಾ. ತೆಂ ಪೂರಾ
ಬಗ್ಲೆನ್ ದವರುನ್ ಏಕ್ ಮುಳಾವೆಂ ಸವಾಲ್ ಕರುಯಾಂ;
’ಖಂಚ್ಯಾಯ್ ಸಂಘಟನಾನ್, ಫಾಲ್ಯಾಂಚೆಂ
ಮುಖೇಲ್‌ಪಣ್ ಘೆಂವ್ಚಿ ಪಿಳ್ಗಿ ತಯಾರ್ ಕೆಲ್ಯಾಗಿ? ವಾ ತಸಲ್ಯಾಂಕ್
ಆವ್ಕಾಸ್ ದಿಲಾಗಿ? ತುಮ್ಚಿಂ ಭುರ್ಗಿಂ ಕೊಂಕಣಿ ಉಲಂವ್ಕ್, ವಾಚುಂಕ್,
ಬರಂವ್ಕ್ ಜಾಣಾಂತ್? ತಿ ಬೇಜವಭ್ದಾರಿ ಕೊಣಾಚಿ? ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಘರಾಂನಿ
ಕೊಂಕಣಿ ನಾಸ್ತಾನಾ ತುಮಿ ಕೊಂಕಣೆಂತ್ ಕಿತೆಂ ಗೊಂಯ್ಟಾಂ ಖುಂಟುಂಕ್
ಆಯ್ಲ್ಯಾತ್?’
"ಆವ್ಕಾಸ್ ಜಾಯ್ತೊ ಆಸಾ ಪುಣ್ ಕೊಣ್‌ಯೀ ಮುಕಾರ್ ಯೇನಾಂತ್" - ಅರೇ
ಕೊಣ್ ತೊ ಕಾಂಪೊನ್ ಪಿಂರ್ಗೊನ್ ಉಲಯ್ತಾ, ಮಾತ್ಸೆಂ ಘಟ್ ಉಲಯ್. ಆದಿಂ
ಎಕ್ಲ್ಯೆನ್ ಕುಡ್ಡ್ಯಾಕ್ ಉಕ್ಲುನ್ ಧಾಖಯಿಲ್ಲೆಪರಿಂ ತುಂ ಆನಿ
ತುಜೆತಸಲೆ ಮ್ಹಾಕಾ ಉಕ್ಲುನ್ ಧಾಖಯ್ನಾಕಾತ್. ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಹಣೆಬರಪಾಚೊ
ಪರ್ದೊ ಉಕ್ಲಿನ್ ತರ್ ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಹಣೆಬರಪಾಚೆರ್ ತುಮಿಂಚ್ ಖುದ್ದ್
ಥುಕಾಜೆ ಪಡತ್. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆ ತುಮಿ ರಾಕ್ವಲಿ ನ್ಹಯ್, ತಿಚೊ ಗಳೊ
ಕಾಪ್‌ಲ್ಲೆ ಮಾಲ್ದಿಸಾಂವ್ ನಾಲಾಯಕ್ ತುಮಿ. ನಾಕ್ಶೆಇಡ್ಯಾಂತ್ ಕಾಂಯ್
ಇಲ್ಲಿ ಲಜ್ ತುಮ್ಕಾಂ ಆಸ್ತಿ ತರ್ ’ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಕ್’ ಘಾಸ್ಚೆಂ ತುಮಿ
ಸೊಡ್ತೆಲ್ಯಾತ್. ಹೆರಾಂಕ್ ಮುಕಾರ್ ಯೇಂವ್ಕ್ ಸಯ್ತ್ ಕಾಂಠಾಳೊ
ಉಭ್ಜಯಿಲ್ಲೊ ತುಮಿಂಚ್ ನೆ? ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಹವ್ಯಾಸಿ ಬುದಿನಿಮ್ತಿಂ?
ತುಮಿ ಆತಾಂ
ಮ್ಹಜೆರ್ ರಾಗಾನ್ ತುಮ್ಚೆ ದಾಂತ್ (ದಾಂತಾಚೆ ಸೆಟ್) ಖಿರ್ಲುನ್ ಆಸಾತ್
ಹಾಂವ್ ಜಾಣಾ, ಆನಿ ತುಮಿ ಹರ್ಶೆಂಚೆಪರಿಂ ಪಾಟ್ಲ್ಯಾನ್ ಮ್ಹಣ್ಶ್ಯಾತ್;
’ಆಮಿಂ ಇತ್ಲೊ ಲೋಕ್ ಯೆಕ್ಟಾಂಯ್ ಕರ್ತಾಂವ್, ತೊ ಕಿತೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಲೋಕ್
ನ್ಹಯ್‌ಗಿ?, ಅರೆ ಬೆಪ್ಪಾಂನೊ, ಮಿರ್ಜಾ ಘಾಲಿಬಾಚಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಯಾದಿಕ್
ಹಾಡಾ; ’ದುನಿಯಾ ಮೆ ಬೇವಕೂಫೊಂ ಕಿ ಕಮೀ ನಹೀ ಹೈ, ಏಕ್ ಕೊ ಡೂಂಡೊ,
ಹಜಾರ್ ಮಿಲ್ತೇ ಹೈ’. ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಹೊ ಲೋಕ್ ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಕಾಜಾರಾಕೀ
ಯೆಂವ್ಚೊ, ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಭೊಜ್ಯಾಕೀ ಯೆಂವ್ಚೊ ಲೋಕ್, ಹಾಂತುಂ ಕಿತ್ಲೆಶೆ
ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಮತಿಕ್ ಘೆವ್ನ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ವಿಚಾರ್ ಕರಾ. ಮತ್
ಭಾಡ್ಯಾಕ್ ದಿಲ್ಲೆ ’ಜಿವಿಂ ಮೊಡಿಂ’ ತುಮ್ಕಾಂ ಲೋಕ್ ಮ್ಹಣ್ ದಿಸ್ತಾ
ತರ್ ತುಮ್ಚೆಲಾಗಿಂ ವಾರ್ಜಿಕ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್?
ಆತಾಂ ರೆತಿರೊ, ಫೆಸ್ತಾಂ, ಸಂಭ್ರಮಾಂಭಾಯ್ರ್ ಕಾಂಯ್ ಇಲ್ಲೊ ಸುಶೆಗ್
ಆಸಾ ತರ್ ಏಕ್ ಸವಾಲ್ ಕರ್ತಾಂ. ಆಳ್ವೊನ್ ವೆಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ
ಹ್ಯಾ ಸ್ಥಿತೆಕ್ ಚಿಂತುನ್, ನಿಯಾಳುನ್ ಗಳ್ಗಳ್ಯಾಂನಿ ರಡೊಂಕ್ ತುಮ್ಕಾಂ
ವತ್ತಾಯೆಚೆಂ ಆಪವ್ಣೆಂ ಅಸಾ, ಯೆಯಾ ತುಮಿ, ತುಮ್ಚ್ಯಾ ಕುಟ್ಮಾಸಮೇತ್
ಯೆಯಾ, ಆಮಿ ಸಾಂಗಾತಾ ಮೆಳುನ್ ರಡೊಯಾಂ, ದುಕಾಂ ಗಳವ್ಯಾಂ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿ
ಮಾಯೆಚಿ ಕೀರ್ತ್ ಗಾಜವ್ಯಾಂ.
- ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್
[ಅಗೋಸ್ತ್ 2018] |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
valleyquadros@gmail.com |
ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್: 1984 ಇಸ್ವೆ ಥಾವ್ನ್
ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಮಟ್‌ವ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ, ಕಾದಂಬರಿ, ಕವಿತಾ,
ಲೇಖನಾಂ ಬರವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ, 2004 ಥಾವ್ನ್ 2011 ಮ್ಹಣಾಸರ್
ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ ಜಾಳಿಜಾಗ್ಯಾಚೊ ಸಂಪಾದಕ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾವ್ರ್
ಕೆಲಾ. ಕಾಣಿಕ್, ಉದೆವ್, ಆಮ್ಚೊ ಯುವಕ್ ಪತ್ರಾಚ್ಯಾ
ಸಂಪಾದಕೀಯ್ ಮಂಡಳಿಂತ್ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಹಾಣೆಂ ’ಕುವೇಯ್ಟ್‌ಗಾರಾಂಚೊ
ಝೆಲೊ ವಿಶೇಸ್ ಅಂಕೊ’, ’ದಿವೊ-ದಾಯ್ಜ್’, ’ಮಿತ್ರ್-ದಾಯ್ಜ್’,
ತಶೆಂಚ್ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿಚ್ಯಾ ’ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯೊ
ಮಟ್‌ವ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ’ ಬುಕಾಚೆಂ ಸಂಪಾದನ್ ಕೆಲಾಂ. ’ಮೊಳ್ಬಾವಯ್ಲಿಂ
ಸ್ವಪ್ಣಾಂ (2006)’ ಆನಿ ’ಮುಖಾಮುಖಿ
(2011)’ ಹಾಚೆ ಪರ್ಗಟ್ ಜಾಲ್ಲೆ ಸಂಪಾದಕೀಯಾಂಚೆ ದೋನ್ ಜಮೆ. |
|
[संपादकीय
- २२] रडोंक मेळ्यां आमी समेसत |
|
अगोसताचो मयनो आयलो म्हणतच, दोन
संग्त्यो म्हज्या मतीक येतात; पयली - देशाचे बावटे विकून
पोट भर्च्याक, रसत्यांनी दिसचीं ल्हा-ल्हान भुर्गीं, तशेंच
दुस्री - अगोसत मयनो अखेर जातानांच सुर्वात जांवचो ’फुलां
एकटांय करून बाळोक मरियेक भेटंवचो’ काळ. भुर्ग्यापणाल्या
दिसाची गजाल वेगळी, फुलां एकटांय करुंक आमी व्हचानातलीं घरां
नातलीं, जांव तीं बोंटांचीं, दिवरांचीं, भोटाचीं वा सुतारी.
हीं कोणयी तांच्या वोडतांतलीं फुलां खुंटून वर्च्या आमकां
आडायनातलीं. त्या पावसांत, एका हातीं सत्री घेवन अन्येका
हातीं ’घराच फुलांनी सजवन दिल्ल्या’ वाटलेक घेवन वेताना,
वाटेर पावस/वारें आयलें तर सजयिल्लीं सगळीं फुलां वाटलेंतच
वयर पंदा जातालीं.
पूण अगोसताच्या पंद्रा तारिकेर बावटो उभार्चो, देशभक्तेचीं
पदां, कांतारां, भाशणां आयकुंचीं अन्येक उडास. अगोसत पंद्रा
तारिकेचो महत्व सोळा तारिकेरच विस्रोन सोडचो आनी आमचीं
हर्शेंचीं कामां करूनच वेचें - हेंच आमचें मुळावें
स्वातंत्र आनी चिंताप.
पूण पाटल्या सवीस वर्सांनी अगोसत २० तारीक, आमकां अन्येक
संभ्रमाक तयार जाल्ली जावनासा, कोंकणी भाशेक मान्यता लाभल्ली
तारीक. गोयांत जशें मुंबय, मंगळूर आनी केरळा अशें वेवेगळ्या
सुवातेंनी वेवेगळीं कोंकणी काऱ्यीं जातात. इंगलिशांत एक
सांगणी आसा; 'Something is better than nothing'. म्हळ्यार,
हेर कितेंच जायनातल्ल्या संसारांत एका दिसाचें आचरण जाता,
तेंयी कोंकणेच्या निबान म्हळ्ळें दाधोसकायेचें म्हण्यांगी?
बरें! कोंकणी उद्दार जांव, अशें म्हणताना म्हजें उण्या
भावाडताचें एक सवाल उदेता; ’असल्या आचरणांत वा स्तुतेनिमतीं
कांय कोंकणी उद्दार जाता? वा जाल्या?.’
बरें आमी सकारात्मक चिंत्यां तशेंच सकारात्मक उलव्यां,
कोंकणेक सक्कड बरेंच जाता आनी बरेंच जालां.
म्हज्या उण्याभावाडती मतिंत उदेता अन्येक सवाल; ’असल्या
आचरणांनी कोंकणेचें बरेंच जालां वा जाता तर, आज कोंकणी इतली
लाचार आनी कंगाल कशी जाल्या?’
हें हांव घडपां करून सांगिना, बगार आयलेवार छापोन आयिल्ल्या
काणिस्मारिच्या खबरेच्या बुन्यादिचेर सांग्तां. कोंकणी भास
उलेयतेल्यांचो संको उणो जायीत आयला. अरे! आमी वर्सान वरस
इतली स्तुती कर्ची भास अशी कशी आळवोन वेचीं खुणां धाखयता?
म्हज्याय कट्ट्याक हें वार्जीक रिगाना. आमी वर्सांत एक
पावटीं मेळचो आवकास गळसुंक केल्ले सर्कस कितले? डयाबीटीस/गोडमुताच्यो
गुळियो, रग्तादाबाच्यो गुळियो, गांटी दुकिचें मुलाम,
केरळाचें पंडिताच्या अयुर्वेदीक तेलांत मसाज करवन सयत
मिटिंगां आपयल्यांत, पत्रांनी जाहीरातां छापल्यांत,
इमेयलां-वाटसापांनी संधेश धाडल्यात, जेवणाचो मेनू सयत
बदलिला तरयी आमचो लोक पाटिंबो दीना, आमचीं भुर्गीं कशिंय
कोंकणी म्हणतानांच ’कोंकणी कोंकली काडतेल्यांक मात्र’
म्हणून कांठाळता. पूण कित्याक?
कोंकणेंत एक सोभीत सांगणी आसा; ’व्हगोच बोसच्याकी खोड्यार
बोस’. म्हळ्यार जायत्यांक, विशेस जावन पर्गांवांनी
आसच्यांक रिटायर्ड जाताना ’कोंकणिचो मोग उदेता’, हांतूं
गुन्यांव ना, बरोच. आबराहमाक भुर्गें जाताना ताची प्राय
वीस-तिसांची न्हय आसली. भारी बरें, साठ सत्तर लागीं जाताना
पुणी कोंकणिचो खत्कतो मोग तांच्या काळजांत खिरलता वा मुळां/पाळां/बिळां
सोडटा म्हणचें कोंकणेक व्हडविकायेचेंच म्हण लेक्यां. देकून
पयलें मेट, असलेच चिंत्पाच्या हेरांक एकटावन कशें पुणीं एक
संघटन करिजेच. जांव तें सांताच्या नांवार, फिर्गजेच्या
नांवार, वा कोंकणेच्या नांवार. कोंकणेच्या नांवार केल्यार
अनिकी बरें, जिण्येंत कोंकणी भास, साहीत, संगीत वा हेर
खंच्याय शेतांनी तीन कासांची देणगी सयत दीवंक नातल्यारी
कितें? आतां साठ सत्तर वर्सांत दीवंक साध्य नांगी?
एकादावेळा कोंकणेक घासच्या निबान संघटन पयलेंच केल्लें
आसल्यार तांतूं रिगचें आनी कशें पुणीं एक हुद्दो घेवंक
दीस-रात मिनत कर्ची. एकादावेळा त्या संघटनांत पयलोच अपलो
कोणयी कुंपाद्र, कुमाद्र वा पोदोर्न आसा तर काम अनीकयी
सलीस.
उपरांत?
उपरांत कितें? जितले दीस वेतातगी तितले लागीं सर्गाक;
म्हणजे, कोंकणेच्या नांवान एक दीस पुणी वेदी चडोंक आवकास
मेळताने? जिण्येंत आल्तार भुर्गो आसताना सोडल्यार
इगर्जेच्या वेदीक चडनातले आतां तेच्च वेदिचेर ’एलवीस
प्रेसली, केन्नी रोजर्स आनी लायनल रिची’ म्हणून कोयेरां
गावंक लाग्ताना बगलेच्या गांवचे रेडे सयत ’होंंंंंंं’ कर्न
सांगात दितात. इसकोलाच्या दिसांनी टिचेरांनी वत्ताय कर्न
एक ’वेस न्हेसवन वेदीक धाडलो’ म्हळ्ळ्या कर्माक लागून हे
बाल नट वेदिचेर चडोन कर्चें ’अल-पचीनो, अमिताभ बच्चन, राज
कपूर, आनी मेहमूद’ नटन. मक्कर अनीकयी आसा, ह्यो वयर सांगल्ल्यो
गुळियो घेवन, पेंकटाचो वाय सोसून मिरिया कसाय पियेवन साठ
सत्तरांचीं बायलां अजून मतिंत ’इक्रा/भारा वर्सांचीं मासूम
चलियो’ म्हणून गायताना कावळे सयत आपल्या ताळ्याचेर अभिमान
भगुंक लाग्तात.
उपरांत वेदिचें काऱ्यें; भोव प्रमूक; कांय आत्तां मोर्तात
वा मागीर मोर्तात म्हळ्ळी ग्यारंटी नासचे हुद्देदार कांपोन
कांपोन वेदीक चडताना म्हज्या उण्या भावाडती मतिंत अन्येक
सवाल उदेता; ’हे फकत रिटायर्ड मात्र वा रिटार्डेड?’ तुमी
विचारिनाकात, सगळो गांव सांग्तां हांची कोंकणी जाण्वाय
कितली म्हणून. कोंकणी मान्यता म्हळ्यार कितें? आटवी वोळेर
म्हळ्यार कितें म्हण हुद्देदारांलागीं विचारा. कोंकणी पत्रां
हे वाचिनांत, कोंकणी पत्रांचीं नांवां तरयी कळीत आसागी
पळेया हांकां. कोंकणी बूक पळेताना हांचो रग्तादाब चडता
’अब्बा देवा म्हज्या कोणे वासचे ते?’, कोंकणी संगीत, कोंकणी
लोकवेद, कोंकणी जानपद..... राव राव.... पुरो. हाच्याकी
चडतीक प्रकार सांगन तर कोंकणी म्हळ्यार इतलें सक्कड आसागी
म्हणून हांचो अत्मो फुक्क जावंक आसा.
हां! एक आवकास आसा, फुक्क जाल्ल्यांक मातियेक पावयताना तो
कोंकणी झुजारी, कोंकणी फुडारी, कोंकणी भाशेक हाणें अमक्या
संस्थ्यांत जीव दवरला (सत सांगचें तर असल्यानिंच कोंकणेचो
जीव काडला) म्हळ्ळ्यो सुको तारिफो लाभतल्यो. कोणयी न्हय
तर, संस्थो पुणीं पत्रांनी एक फोटो छाप्तलो. आनी तो फोटो
पळेवन सां|मिंगेल वेगीं वेगीं सर्गिंचें कदेल पुसून हाका
बसयत कोण्णा.
आतां म्हजी उण्या भावाडती मत पुर्ती घुस्पडता;
हे मेल्लेच कोंकणी मोर्ता? तर जीव आसताना मुखल्या पिळगेक
मुकार येवंक कित्याक हे सोडिनांत? फकत वर्साक एक आंगवणेच्या
लेकाचो स्पर्धो केलो, तोयी कसलो स्पर्धो? ’नाच स्पर्धो’,
’गायनां स्पर्धो’, ’नटन स्पर्धो’, ’उलवपा स्पर्धो’. बापरे
पर्तून ह्या रिटार्डेड सोरी रिटायर्ड हुद्देदारांच्या
पाटीक पडलाय. कोंकणेंत इतले सर्व प्रकार कित्याक? एकच
प्रकार पावानावे? आमी सगळे जल्मान गावपी देकून फकत गायन
स्पर्धो पुरो. फिर्गजेंनी कोगुळो, कावळे पुरो. आतां बाकिचे
प्रकार कित्याक?
मक्कर न्हय, शीदा सांग - हांतूं कितलेश्यांक कोंकणेच्या
हेर प्रकारांची वळोक आसा? वळोक सोड, नांवांची वळोक आसा?
देकून वर्साक एक पावटीं ह्या च्यार प्रकारांनी स्पर्धो
कर्तच आंगवण तिर्सली. भुर्ग्यांक इनामां दिताना आमचोय फोटो
आयलो म्हणतच कोंकणी उद्दार जाली न्हय? व्हय तर, आज कोंकणी
भास उलयतेले उणें कशे जाले? हांकां कोंकणी साहिती कोण कळीत
ना. साहिती सोड्यां, साहीत म्हळ्यार कितें म्हण कळीत आसा?
हांकां भास आनी बोलिमधलो तफावत कळीत ना. तें पूरा बगलेन
दवरून एक मुळावें सवाल करुयां;
’खंच्याय संघटनान, फाल्यांचें
मुखेलपण घेंवची पिळगी तयार केल्यागी? वा तसल्यांक आवकास
दिलागी? तुमचीं भुर्गीं कोंकणी उलवंक, वाचुंक, बरवंक
जाणांत? ती बेजवभदारी कोणाची? तुमच्या घरांनी कोंकणी
नासताना तुमी कोंकणेंत कितें गोंयटां खुंटुंक आयल्यात?’
"आवकास जायतो आसा पूण कोणयी मुकार येनांत" - अरे कोण तो
कांपोन पिंर्गोन उलयता, मात्सें घट उलय. आदीं एकल्येन
कुड्ड्याक उकलून धाखयिल्लेपरीं तूं आनी तुजेतसले म्हाका
उकलून धाखयनाकात. तुमच्या हणेबरपाचो पर्दो उकलीन तर तुमच्या
हणेबरपाचेर तुमिंच खुद्द थुकाजे पडत. कोंकणी भाशेचे तुमी
राकवली न्हय, तिचो गळो कापल्ले माल्दिसांव नालायक तुमी.
नाक्षेइड्यांत कांय इल्ली लज तुमकां आसती तर ’कोंकणी भाशेक’
घासचें तुमी सोडतेल्यात. हेरांक मुकार येवंक सयत कांठाळो
उभजयिल्लो तुमिंच ने? तुमच्या हव्यासी बुदिनिमतीं?
तुमी आतां म्हजेर रागान तुमचे दांत (दांताचे
सेट) खिरलून आसात हांव जाणा, आनी तुमी हर्शेंचेपरीं
पाटल्यान म्हणश्यात; ’आमीं इतलो लोक येकटांय कर्तांव, तो
कितें कोंकणी लोक न्हयगी?, अरे बेप्पांनो, मिर्जा घालिबाचीं
उत्रां यादीक हाडा; ’दुनिया मे बेवकूफों की कमी नही है, एक
को डूंडो, हजार मिल्ते है’. म्हळ्यार, हो लोक तुमच्या
काजाराकी येंवचो, तुमच्या भोज्याकी येंवचो लोक, हांतूं
कितलेशे अपल्या मतीक घेवन आयल्यात म्हळ्ळें विचार करा. मत
भाड्याक दिल्ले ’जिवीं मोडीं’ तुमकां लोक म्हण दिसता तर
तुमचेलागीं वार्जीक कित्याक?
आतां रेतिरो, फेसतां, संभ्रमांभायर कांय इल्लो सुशेग आसा
तर एक सवाल कर्तां. आळवोन वेच्या कोंकणी भाशेच्या ह्या
स्थितेक चिंतून, नियाळून गळगळ्यांनी रडोंक तुमकां वत्तायेचें
आपवणें असा, येया तुमी, तुमच्या कुटमासमेत येया, आमी
सांगाता मेळून रडोयां, दुकां गळव्यां आनी कोंकणी मायेची
कीर्त गाजव्यां.
- वल्ली क्वाड्रस
[अगॊस्त २०१८] |
| |
|
valleyquadros@gmail.com |
वल्ली क्वाड्रस: १९८४ इस्वे थावन कोंकणेंत
मटव्यो काणयो, कादंबरी, कविता, लेखनां बरवन
आयिल्लो, २००४ थावन २०११ म्हणासर दायज.कोम
जाळिजाग्याचो संपादक जावन वावर केला. काणीक,
उदेव, आमचो युवक पत्राच्या संपादकीय मंडळिंत
वावर केल्ल्या हाणें ’कुवेयटगारांचो झेलो
विशेस अंको’, ’दिवो-दायज’, ’मित्र-दायज’,
तशेंच कर्नाटक कोंकणी साहित्य अकाडेमिच्या ’शेकड्याच्यो
मटव्यो काणयो’ बुकाचें संपादन केलां. ’मोळबावयलीं
स्वपणां (२००६)’ आनी ’मुखामुखी (२०११)’
हाचे पर्गट जाल्ले संपादकीयांचे दोन जमे. |
|
[Sompadoki-i - 22] Roddonk
Melleam Ami Somest |
|
Ogostacho moino ailo
mhonntoch, don songteo mhojea motik yetat; poili
- dexache bautte vikun pott bhorcheak, rosteamni
dischim lha-lhan bhurgim, toxench dusri - ogost
moino okher zatananch survat zamvcho ’fulam
ekttam-i korun ballok moriek bhettomvcho’ kall.
Bhurgeaponnalea disachi gozal veglli, fulam
ekttam-i korunk ami vhochanatlim ghoram natlim,
zamv tim bonttanchim, divranchim, bhottachim va
sutari. Him konnyi tanchea voddtantlim fulam
khunttun vorchea amkam addainatlim. Tea pausant,
eka hatim sotri gheun onyeka hatim ’ghorach
fulamni sozoun dil'lea’ vattlek gheun vetana,
vatter paus/varem ailem tor sozoyil'lim sogllim
fulam vattlentch voir ponda zatalim.
Punn ogostachea pondra tariker bautto ubharcho,
dexbhoktechim podam, kantaram, bhaxonnam
aikunchim onyek uddas. Ogost pondra tarikecho
mohotv solla tarikerch visron soddcho ani
amchim horxenchim kamam korunch vechem - hench
amchem mullavem svatontr ani chintap.
Punn pattlea sovis vorsamni ogost 20 tarik,
amkam onyek sombhromak toyar zal'li zaunasa,
konkonni bhaxek manyota labhl'li tarik. Goyant
zoxem mumboi, mongllur ani kerolla oxem
vevegllea suvatemni vevegllim konkonni karyim
zatat. Inglixant ek sangnni asa; 'Something is
better than nothing'. Mhollear, her kitench
zainatl'lea somsarant eka disachem achoronn
zata, temyi konkonnechea niban mholl'llem
dadhoskayechem mhonneangi?
borem! konkonni ud'dar zamv, oxem mhonntana
mhojem unnea bhavaddtachem ek soval udeta;
’osolea achoronnant va stutenimtim kaim konkonni
ud'dar zata? va zalea?.’
borem ami sokaratmok chinteam toxench sokaratmok
uloveam, konkonnek sokkodd borench zata ani
borench zalam.
Mhojea unneabhavaddti motint udeta onyek soval;
’osolea achoronnamni konkonnechem borench zalam
va zata tor, az konkonni itli lachar ani kongal
koxi zalea?’
hem hamv ghoddpam korun sangina, bogar ailevar
chhapon ayil'lea kannismarichea khobrechea
buneadicher sangtam. Konkonni bhas uleyteleancho
sonko unno zayit aila. Ore! ami vorsan voros
itli stuti korchi bhas oxi koxi allvon vechim
khunnam dhakhoita? mhojyai kott'tteak hem varjik
rigana. Ami vorsant ek pauttim mellcho aukas
gollsunk kel'le sorkos kitle? ddoyabittis/goddmutacheo
gullio, rogtadabacheo gullio, gantti dukichem
mulam', kerollachem pondditachea oyurvedik
telant mosaz koroun soit mittingam apoileant,
potramni zahiratam chhapleant,
imeylam-vattsapamni sondhex dhaddleat, jeunnacho
menu soit bodlila toryi amcho lok pattimbo dina,
amchim bhurgim koxim-i konkonni mhonntananch
’konkonni konkli kaddteleank matr’ mhonnun
kantthallta. Punn kiteak?
konkonnent ek sobhit sangnni asa; ’vhogoch
boscheaki khoddear bos’. Mhollear zaiteank,
vixes zaun porgamvamni ascheank rittairdd zatana
’konkonnicho mog udeta’, hantum guneamv na,
boroch. Abrahomak bhurgem zatana tachi prai
vis-tisanchi nhoi asli. Bhari borem, satth
sot'tor lagim zatana punni konkonnicho khotkoto
mog tanchea kallzant khirlota va mullam/pallam/billam
soddtta mhonnchem konkonnek vhoddvikayechench
mhonn lekeam. Dekun poilem mett, osolech
chintpachea herank ekttaun koxem punnim ek
songhotton korijech. Zamv tem santachea namvar,
firgojechea namvar, va konkonnechea namvar.
Konkonnechea namvar kelear oniki borem, jinnyent
konkonni bhas, sahit, songit va her khonchyai
xetamni tin kasanchi denngi soit diunko natleari
kitem? atam satth sot'tor vorsant diunko sadhy
nangi? ekadavella konkonnek ghaschea niban
songhotton poilench kel'lem aslear tantum
rigchem ani koxem punnim ek hud'do gheunko dis-rat
minot korchi. Ekadavella tea songhottonant
poiloch oplo konnyi kumpadr, kumadr va podorn
asa tor kam' onikyi solis.
Uprant?
uprant kitem? jitle dis vetatgi title lagim
sorgak; mhonnje, konkonnechea namvan ek dis
punni vedi choddonk aukas melltane? jinnyent
altar bhurgo astana soddlear igorjechea vedik
choddonatle atam techch vedicher ’elvis presli,
ken'ni rozors ani lainol richi’ mhonnun koyeram
gaunko lagtana boglechea gamvche redde soit
’hom'mm'mm'mm’ korn sangat ditat. Iskolachea
disamni tticheramni vot'tai korn ek ’ves nhesoun
vedik dhaddlo’ mholl'llea kormak lagun he bal
nott vedicher choddon korchem ’ol-pochino,
omitabh bochchon, raz kopur, ani mehomud’ notton.
Mokkor onikyi asa, heo voir sangl'leo gullio
gheun, penkttacho vai sosun miria kosai pieun
satth sot'toranchim bailam ozun motint ’ikra/bhara
vorsanchim masum' cholio’ mhonnun gaitana kaulle
soit aplea talleacher obhiman bhogunk lagtat.
Uprant vedichem karyem; bhovo promuk; kaim
at'tam mortat va magir mortat mholl'lli
gearontti nasche hud'dedar kampon kampon vedik
choddtana mhojea unnea bhavaddti motint onyek
soval udeta; ’he fokot rittairdd matr va
rittarddedd?’ tumi vicharinakat, sogllo gamv
sangtam hanchi konkonni zannvai kitli mhonnun.
Konkonni manyota mhollear kitem? attvi voller
mhollear kitem mhonn hud'dedaramlagim vichara.
Konkonni potram he vachinant, konkonni
potranchim namvam toryi kollit asagi polleya
hankam. Konkonni buk polletana hancho rogtadab
choddta ’obba deva mhojea konne vasche te?’,
konkonni songit, konkonni lokved, konkonni
zanpod..... Ravo ravo.... Puro. Hacheaki
choddtik prokar sangon tor konkonni mhollear
itlem sokkodd asagi mhonnun hancho otmo fukk
zaunko asa.
Ham! ek aukas asa, fukk zal'leank matiek
pauytana to konkonni zhuzari, konkonni fuddari,
konkonni bhaxek hannem omkea somstheant jivo
dourla (sot sangchem tor osoleaninch konkonnecho
jivo kaddla) mholl'lleo suko tarifo labhtoleo.
Konnyi nhoi tor, somstho punnim potramni ek
fotto chhaptolo. Ani to fotto polleun sam|mingel
vegim vegim sorginchem kodel pusun haka bosoit
konn'nna.
Atam mhoji unnea bhavaddti mot purti ghuspoddta;
he mel'lech konkonni morta? tor jivo astana
mukhlea pillgek mukar yeunko kiteak he
soddinant? fokot vorsak ek angounnechea lekacho
spordho kelo, toyi kosolo spordho? ’nach
spordho’, ’gainam spordho’, ’notton spordho’,
’uloupa spordho’. Bapre portun hea rittarddedd
sori rittairdd hud'dedaranchea pattik poddlai.
Konkonnent itle sorv prokar kiteak? ekch prokar
pavanave? ami soglle zolman gaupi dekun fokot
gain spordho puro. Firgojemni kogullo, kaulle
puro. Atam bakiche prokar kiteak?
mokkor nhoi, xida sang - hantum kitlexeank
konkonnechea her prokaranchi vollok asa? vollok
sodd, namvanchi vollok asa? dekun vorsak ek
pauttim hea chear prokaramni spordho kortoch
angounn tirsoli. Bhurgeank inamam ditana amchoi
fotto ailo mhonntoch konkonni ud'dar zali nhoi?
vhoi tor, az konkonni bhas uloitele unnem koxe
zale? hankam konkonni sahiti konn kollit na.
Sahiti soddeam, sahit mhollear kitem mhonn
kollit asa? hankam bhas ani bolimodhlo tofaut
kollit na. Tem pura boglen dourun ek mullavem
soval koruyam;
’khonchyai songhottonan, faleanchem mukhelponn
ghemvchi pillgi toyar keleagi? va tosoleank
aukas dilagi? tumchim bhurgim konkonni ulounko,
vachunk, borounko zannant? ti bezoubhdari
konnachi? tumchea ghoramni konkonni nastana tumi
konkonnent kitem gõyttam khunttunk aileat?’
"aukas zaito asa punn konnyi mukar yenant" -
ore konn to kampon pimrgon uloita, matsem ghott
uloi. Adim eklyen kudd'ddeak uklun
dhakhoyil'leporim tum ani tujetosole mhaka uklun
dhakhoinakat. Tumchea honneboropacho pordo uklin
tor tumchea honneboropacher tuminch khud'd
thukaje poddot. Konkonni bhaxeche tumi rakvoli
nhoi, ticho gollo kapl'le maldisamv nalaik
tumi. Nakxeiddeant kaim il'li loz tumkam asti
tor ’konkonni bhaxek’ ghaschem tumi soddteleat.
Herank mukar yeunko soit kantthallo ubhzoyil'lo
tuminch ne? tumchea hoveasi budinimtim?
Tumi atam mhojer ragan
tumche dant (dantache sett) khirlun asat hamv
zanna, ani tumi horxencheporim pattlean
mhonnxeat; ’amim itlo lok yekttam-i kortamv, to
kitem konkonni lok nhoigi?, ore beppamno, mirza
ghalibachim utram yadik hadda; ’dunia me
beukufom ki komi nohi hoi, ek ko ddunddo, hozar
milte hoi’. Mhollear, ho lok tumchea kazaraki
yemvcho, tumchea bhojeaki yemvcho lok, hantum
kitlexe oplea motik gheun aileat mholl'llem
vichar kora. Mot bhaddeak dil'le ’jivim moddim’
tumkam lok mhonn dista tor tumchelagim varjik
kiteak?
atam retiro, festam, sombhromambhair kaim il'lo
suxeg asa tor ek soval kortam. Allvon vechea
konkonni bhaxechea hea sthitek chintun, niallun
gollgolleamni roddonk tumkam vot'tayechem
apounnem osa, yeya tumi, tumchea kuttmasomet
yeya, ami sangata mellun roddoyam, dukam
golloveam ani konkonni mayechi kirt gazoveam.
- Vol'li Kvaddros [August, 2018] |
|
|
|
valleyquadros@gmail.com |
Vol'li Kvaddros: 1984 isve thaun
konknnent mottveo kannyo, kadombori, kovita,
lekhonam boroun ayil'lo, 2004 thaun 2011
mhonnasor daaiz.com' zallizageacho
sompadok zaun vaur kela. Kannik, Udevo, Amcho
Yuvok potrachea sompadoki-i monddollint vaur
kel'lea hannem ’Kuveyttgarancho jhelo vixes
onko’, ’Divo-Daaiz’, ’Mithr-Daaiz’,
toxench kornattok konknni sahity okaddemichea ’Xekddeacheo
Mottveo Kannyo’ bukachem sompadon kelam. ’Mollbauylim
Svopnnam (2006)’ ani ’Mukhamukhi
(2011)’ hache porgott zal'le sompadokiyanche don
zome. |
|
|
|
|
|
|
|
ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ |
|
2004 ಥಾವ್ನ್
2011 ಪರ್ಯಾಂತ್ ಕಾರ್ಯಾಳ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ
ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ ಚೆರ್
ಪರ್ಗಟ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ವಿಂಚ್ಣಾರ್ ಸಾಹಿತಾಕ್ ಆಮಿ
ಫುಡಿಲ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಪಯ್ಣಾರಿ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್
ಲಾಭಯ್ತೆಲ್ಯಾಂವ್. | |
| |
![]() |
|
