ಕೊಂಕಣಿ ಉಲಯ್, ಕೊಂಕಣಿ ಉರಯ್, ಕೊಂಕಣಿ ಆಮ್ಚಿ ಆವಯ್..    कोंकणी उलोय, कोंकणी उरय, कोंकणी आमची आवय..       
Writers Writing

[ಸಂಪಾದಕೀಯ್ - 32]  ಮನ್ಶಾಪಣಾಕ್ ಸಕ್ಲಾ ದೆಂವಯಿಲ್ಲೆಂ ಲೋಕ್‌ಡಾವ್ನ್

ಸಕಾಳಿಂಚಿ ನೀದ್ ಸುಟ್ಚ್ಯಾದಿಂಚ್ ಸುಕ್ಣ್ಯಾಂಚೊ ಆವಾಜ್ ಮತಿಕ್ ಉಲ್ಲಾಸ್ ದೀಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ತಾನಾಂಚ್ ಎಂಬುಲೆನ್ಸಾಚೊ ಆವಾಜ್ ಜಾಗೊ ಕರ್ತಾನಾ ಮನಾಂತ್ ಏಕ್ ಪ್ರಶ್ನ್ ಉದೆತಾಲೆಂ; ಆಜ್ ಕೊಣ್ ಮೆಲೊ? ಕಾಂಯ್ ತೊ ಮೆಲ್ಲೊ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸೊಸಾಯ್ಟಿಚೊ ವಾ ಶೆಜ್ರ್ಯಾಚ್ಯಾ ಸೊಸಾಯ್ಟಿಚೊ? ತೊ ಮೆಲ್ಲೊ ಹಿಂದ್ವಾಂಚೊ? ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚೊ ವ ಮುಸ್ಲಿಮಾಚೊ? ತೊ ಹ್ಯಾ ರಾಜ್ಯಾಂತ್ಲೊ? ವಾ ಭಾಯ್ಲ್ಯಾ ರಾಜ್ಯಾಂತ್ಲೊ? ಆನಿ ತ್ಯಾ ಮೆಲ್ಲ್ಯಾಚಿ ಕೂಡ್ ಆತಾಂ ತಾಚ್ಯಾ ಕುಟ್ಮಾಚ್ಯಾ ಹಾತಿಂ ದಿತಲಿಂ ವಾ ಮುನ್ಸಿಪಾಲಿಟಿಚಿಂ ವರುನ್ ಪುರ್ತಲಿಂ ವ ಲಾಸ್ತಲಿಂ?

ಗವ್ಜೆಚ್ಯಾ ಮುಂಬಯ್ ಶೆರಾಂತ್ ಪಾಟ್ಲ್ಯಾ ದೋನ್ ಮಯ್ನ್ಯಾಂನಿ ದಿಸಾಕ್ ಏಕ್ ಹಾದ್ಸಾ. ಹೆಂ ಶೆರ್‌ಚ್ ಹಾದ್ಸಾಚೆಂ ಶೆರ್ ತರ್‌ಯೀ, ಫಾಟ್ಲ್ಯಾ ದೋನ್ ಮಯ್ನ್ಯಾಂನಿ ಮನ್ಶಾನ್ ಮನ್ಶಾಪಣಾಕ್ ಕಿತ್ಲೆಂ ಸಕ್ಲಾ ಘಾಲುಂಕ್ ಜಾತಾ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾಚಿ ಪರಿಕ್ಶಾ ಕಶಿ ದಿಸ್ಲಿ. ಕಾಂಯ್ ಮಯ್ನ್ಯಾದಿಂ ಎಕಾ ಫಾಂತ್ಯಾರ್ ಘರ್ ಸೊಡ್ನ್ ಗೆಲ್ಯಾರ್ ರಾತಿಚ್ಯಾ ಮಧ್ಯಾನೆ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಧಾಂವ್ಣಿ; ಜೊಡುಂಕ್, ಕಮಾಂವ್ಕ್, ಪುಂಜಾಂವ್ಕ್ ಆನಿ ದಾಳುಂಕ್. ಹ್ಯಾ ಧಾಂವ್ಣೆಂತ್ ಚಿಂತುಂಕ್ ವೇಳ್ ನಾ; ಅಪ್ಲಿಂ-ಪೆಲಿಂ ಕೊಣ್, ಬರೆಂ-ವಾಯ್ಟ್ ಕಿತೆಂ? ಮನ್ಶಾಧರ್ಮ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ? ಆಮಿ ಶಿಕುನ್ ಆಯಿಲ್ಲಿಂ ನಯ್ತಿಕ್ ಮೊಲಾಂ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಧಾಂವ್ಣೆಂತ್ ಖಂಯ್ ಸೊಡುನ್ ಅಯ್ಲ್ಯಾಂವ್? ಕಿತೆಂಚ್ ಚಿಂತುಂಕ್ ವೇಳ್ ನಾಸ್ತಾನಾ ಧಾಂವ್ತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಮಧೆಂಚ್ ಘರಾಂನಿ ಕಯ್ದ್ ಕೆಲೆಂ; ದೊಳ್ಯಾಂಕ್ ದಿಸಾನಾಸ್ಚ್ಯಾ ಎಕಾ ವಯ್ರಸಾನ್ ಸಗ್ಳಿ ಧರ್ತಿಚ್ ಕಾಂಪಯ್ಲಿ.

ಮಾಯಾನಗ್ರಿ ಮುಂಬಯ್ ಶೆರ್ ಮಾಫಿಯಾ ಶೆರ್. ಹಾಂಗಾ ಸರ್ಕಾರ್ ಕೊಣಾಯ್ಚೊಯ್ ಯೇಂವ್ ಪುಣ್ ರಾಜ್ ಚಲ್ಚೆಂ ಮಾಫಿಯಾಚೆಂ. ಹೆಂ ಆಜ್-ಕಾಲ್ ಥಾವ್ನ್ ನ್ಹಯ್, ತೆಂಪಾದಿಂಚ್ ಹೆಂ ಹ್ಯಾ ಶೆರಾಂತ್ ವಸ್ತಿ ಕರ್ತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಸವಯೆಚೆಂ ಜಾಲಾಂ. ಉದ್ಕಾಕ್ ಮಾಫಿಯಾ, ಬಿಲ್ಡರ್ ಮಾಫಿಯಾ, ಸಾಕರ್-ಕೊಬು ಮಾಫಿಯಾ, ಪಿಯಾವ್-ಬಟಾಟೆ ಮಾಫಿಯಾ, ಫಳ್ ಮಾಫಿಯಾ.... ಆನಿ ಜೆದ್ನಾಂ ಅಸಲೆ ಸಂಕಶ್ಟ್ ಉದೆವ್ನ್ ಮನಿಸ್ ಲಾಚಾರ್, ಕಂಗಾಲ್ ಜಾತಾ ತೆದ್ನಾಂಚ್ ಹ್ಯಾ ಕೊರ್ಪೊರೆಟ್ ಮಾಫಿಯಾನ್ ಸರ್ಕಾರಾಚ್ಯಾ ಮಜತೆನ್ ಲೊಕಾಕ್ ಪಿಳ್ಚೆಂ, ಪಯ್ಲೆಂಚ್ ಪರಿಸ್ತಿತೆನ್ ಪಿಳುನ್ ರೋಸ್ ಕಾಡ್ಲೆಲ್ಯಾ ಕೊಬಾಚ್ಯಾ ಚಿಂವ್ಡಾಂಕ್ ಸಯ್ತ್ ಪರತ್ ಗಾಣ್ಯಾರ್ ಘಾಲುನ್ ಪುರ್ತೊ ನಪ್ಪತ್ ನಾರ್ ಕರುನ್ ಮನ್ಶಾಪಣಾಚೊ ಖಚ್ರೊ ಕೆಲ್ಯಾರೀ ಹಾಂಚೆಂ ಪೊಟ್ ಭರಾನಾ, ಹಾಂಚೆಂ ಗುದಾಂವ್ ಭರಾನಾ.

ಹೆಚ್ ಗಾಂವಾಂತ್, ಹೆಚ್ ಸೊಸಾಯ್ಟಿಂತ್, ಹೆಚ್ ಫ್ಲೇಟಾಂತ್ ಹೆಂ ಮ್ಹಜೆಂ ಪಾಂಚ್ವೆಂ ವರಸ್. ಜಶೆಂ ಹೆಚ್ ಶೆರಾಚ್ಯಾ ಚಡ್ತಾವ್ ಗಾಂವಾಂನಿ ಜಾಂವ್ಚೆಪರಿಂ; ಮಾರ್ಚ್ ಮಯ್ನೊ ಅಖೇರ್ ಜಾಲ್ಲೆಪರಿಂಚ್ ಉದ್ಕಾ ಮಾಫಿಯಾ ಆನಿ ಬಿಲ್ಡರ್ ಮಾಫಿಯಾ ಕಾರ್ಯಾಳ್ ಜಾತಾತ್. ಆಮ್ಕಾಂ ಪಿಂಯೆಂವ್ಕ್ ಯೇಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಉದಕ್ ಬಿಲ್ಡರಾಂಚಿಂ ಬಿಲ್ಡಿಂಗಾಂಕ್ ಉಭಿಂ ಕರುಂಕ್ ವೆತಾ, ಬಾಕಿಚೆಂ ಉದಕ್ ಉದ್ಕಾ ಮಾಫಿಯಾಚೆ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಟ್ಯಾಂಕರಾಂನಿ ಭರುನ್ ಆಮ್ಕಾಂಚ್ ಹಾಡ್ನ್ ವಿಕ್ತಾತ್. ಉಲಂವ್ಕ್ ಗೆಲ್ಯಾರ್ ಆಯ್ಕತಲಿಂ ನಾಂತ್. ಮುನ್ಸಿಪಾಲಿಟಿಲಾಗಿಂ ನಿಬಾಂಚಿ ಪಟ್ಟಿ ಕೆದ್ನಾಂಚ್ ಸಂಪ್‌ಲ್ಲಿ ನಾ. ಆವಾಜ್ ಉಟಯ್ತಲ್ಯಾಂಕ್ ಎಕ್‌ಚ್ ದುಡ್ವಾಂತ್ ಮೊಲಾಯ್ತಾತ್ ವಾ ಭೆಶ್ಟಾಂವ್ಣೆಂತ್ ಚುಪ್ ಕರ್ತಾತ್. ತೆದ್ನಾಂಯ್ ಚುಪ್ ಜಾಯ್ನಾತ್ಲ್ಯಾರ್ ಹ್ಯಾ ಶೆರಾಂತ್ ಮೊಡಿಂ ಪಡುಂಕ್ ಚಡ್ ವೇಳ್ ನಾ. ಮಾರ್ಗಾಯೆಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಶೆರಾಂತ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾಚ್ಯಾಕೀ ಸವಾಯೆಚೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಮನ್ಶಾಚ್ ಜೀವ್. ಮಾರ್ಚ್ ಉತ್ರೊನ್ ಎಪ್ರಿಲ್ ಸಂಪ್ಲೊ ಮ್ಹಣ್ತಚ್ ಉದ್ಕಾಚೆಂ ಮೋಲ್ ಚಡ್ತ, ಸೊಸಾಯ್ಟಿಕ್ ಕಶೆಂಯ್ ಚಡ್ತಿಕ್ ಮೊಲ್ ದೀವ್ನ್ ಟ್ಯಾಂಕರಾಂ ಹಾಡಯ್ತಾತ್ ತರ್ ಹೆರಾಂ ಎಕಾ ಬಾಲ್ದಿ ಉದ್ಕಾತ್ ಲೆಗುನ್ ಲೋಕ್ ಲಾಯ್ನಿರ್ ಉಭೊ ರಾವ್ತಾ. ಆನಿ ಆಮ್ಕಾಂ ಪಿಂಯೆಂವ್ಕ್ ಆಸ್ಚೆಂ ಉದಕ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಘಾಮಾ-ರಗ್ತಾಸವೆಂ ಪಿಯೆಲ್ಲೆ ಹೆ ಭಡ್ವೆಚ್ ಆಮ್ಚೆರ್ ರಾಜ್ವಟ್ಕಿ ಚಲಯ್ತಾತ್. ಪುಣ್ ಹ್ಯಾ ವರ್ಸಾ ಮಾಯ್ ಮಯ್ನೊ ಅಖೇರ್ ಜಾಲೊ ಪುಣ್ ಹ್ಯಾ ವರ್ಸಾ ಟ್ಯಾಂಕರಾಂ ನಾಂತ್, ಬಿಲ್ಡಿಂಗಾಂ ನಾಂತ್ ದೆಕುನ್ ದರಬಸ್ತ್ ಉದಕ್. ಪುಣ್ ಹ್ಯಾ ದೋನ್ ಮಯ್ನ್ಯಾಚ್ಯಾ ಘರ್-ಬಂದಿಖಾನೆಂತ್ ಹೆರ್ ಮಾಫಿಯಾನ್ ಮನ್ಶಾಂಕ್ ಪಿಳ್ಚೆಂ ಕಾಮ್ ಹಾತಿಂ ಘೆತ್ಲಾಂ.

ಏಕ್ ಕಿಲೊ ಬೆಂಡೆ 40 ರುಪ್ಯಾಂಚೆ ಆಸ್ಲೆ ಆತಾಂ 100 ರುಪಯ್. ಏಕ್ ಕಿಲೊ ಬೀನ್ಸ್ 60 ರುಪ್ಯಾಂಚೆ ಆಸ್ಲೆ ಆತಾಂ 140. 1 ಡಜನ್ ಕೆಳಿಂ 30 ರುಪ್ಯಾಂಚಿ ಆಸ್ಲಿಂ ಆತಾಂ 60 ರುಪಯ್. ಏಕ್ ಲೀಟರ್ ದೂದ್ 40 ರುಪ್ಯಾಂಚೆಂ ಆಸ್ಲೆಂ ಆತಾಂ 46 ರುಪಯ್. 100 ರುಪ್ಯಾಂಕ್ 1 ಕಿಲೊ ಚಿಕನ್ ಮೆಳ್ಚೆಂ ಆತಾಂ ಕಿಲ್ಯಾಕ್ 280 ರುಪಯ್. 650 ರುಪ್ಯಾಂಕ್ 1 ಕಿಲೊ ಮಟನ್ ಮೆಳ್ಚೆಂ ಆತಾಂ 850 ರುಪ್ಯಾಂಕ್. 600 ರುಪ್ಯಾಂಕ್ ಮೆಳ್ಚಿ 1 ಕಿಲೊ ಸುರ್ಮಾಯೆಕ್ ಆತಾಂ 1200 ರುಪಯ್. ಆನಿ ಹೆಂ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಸಗ್ಳೆಂ ಹೆಂಚ್ ಮಾಫಿಯಾ ವೆವಸ್ತಿತ್ ರಿತಿನ್ ಕರ್ತಾ. ಪಯ್ಲೆಂ; ದೀಸ್ಪಡ್ರ್ಯೊ ಗರ್ಜೆಚ್ಯೊ ವಸ್ತು ಮೆಳಾನಾಶೆಂ ಕರ್ತಾ. ಪಯ್ಲೆಂಚ್ ದಾಳುನ್ ದವರ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ತಾಂಚೆಲಾಗಿಂ ಆಸ್ಚೊ ಸಮಾನ್ ದೊಡ್ತ್ಯಾ ಮೊಲಾಕ್ ವಿಕುಂಕ್ ಸಲೀಸ್ ಜಾತಾ. ತಾಂತುಂಯ್ ಏಕ್ ವಿಚಾರ್ಲ್ಯಾರ್ ಏಕ್ ನಾ, ಆನಿ ಸಭಾರ್ ಮೆಡಿಕಲಾಂನಿ ಸಯ್ತ್ ವಿಕುನ್ ಗೆಲ್ಲಿಂ ವಾ ವೆಚಿಂ ವಖ್ತಾಂ ಸಯ್ತ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪಾಯ್ರಿ ಡೇಟ್ ಉತ್ರಲ್ಲಿಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕೋಣ್ ಪಾತ್ಯೆತ್? ಹೆಂ ಮಿಡಲ್ ಕ್ಲಾಸಾಕ್ ಲುಟ್ಚಿ ರೀತ್ ತರ್ ಬಾಕಿಚ್ಯಾಂಚಿ ಹಾಲ್ ಹಾಚ್ಯಾಕೀ ಭಿರಾಂಕುಳ್; ಜೊ ಲೋಕ್ ಚಾಲಿಂನಿ, ಕೊಲೊನಿಂನಿ ರಾವ್ತಾ, ತಾಂಚೆಲಾಗಿಂ ಕರುಂಕ್ ಕಾಮ್ ನಾ, ದೀಸ್ಪಡ್ತೊ ಗ್ರಾಸ್ ನಾ, ಭಾಯ್ಲ್ಯಾ ಶೆರಾಥಾವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ ತರ್ ತಾಂಚೆಲಾಗಿಂ ಖಾಂವ್ಕ್ ಸಯ್ತ್ ಗತ್ ನಾ. ಸರ್ಕಾರ್ ಟಿವಿಂನಿ ಫಕತ್ ಆಶ್ವಾಶನಾಂ ದಿತಾ; ಸಗ್ಳ್ಯಾಂಕ್ ಫುಂಕ್ಯಾಕ್ ತಾಂದುಳ್, ಗೋಂವ್, ತೇಲ್, ಸಾಕರ್ ದಿತಾಂ ಮ್ಹಣ್ ಪುಣ್ ಹಕೀಗತೆಂತ್ ಹೆಂ ಹೆಚ್ ಮಾಫಿಯಾಚೆ ಖಾವ್ನ್ ಸೊಡ್ತಾತ್. ಜೊಕ್ತಿಂ ದಸ್ತಾವೆಜಾಂ ಆಸುನ್‌ಯೀ, ರೇಶನ್ ಕಾರ್ಡಾಂ ವಾ ಹೆರ್ ಕಾರ್ಡಾಂ ಕರುಂಕ್ ಸಲೀಸಾಚೆಂ ಕಾಮ್ ನ್ಹಯ್. ಹಾಂತುಂಯ್ ದಲ್ಲಾಳಾಂಮುಖಾಂತ್ರ್ ಹಾಂಚೆಂ ಪೋಟ್ ಭರುಂಕ್ ಲೋಂಚ್ ದೀಂವ್ಕ್ ಪಡ್ತಾ. ಆನಿ ಹ್ಯಾ ಪರಿಗತೆಂತ್ ಬಾಂಗ್ಲಾಚ್ಯಾ ಕಿತ್ಲೆಶ್ಯಾಂಕ್ ನಾಂವಾಂ ಬದ್ಲುನ್ ಹಾಂಗಾ ಹಾಡ್ಚಿ ಮಾಫಿಯಾ ಭೋವ್ ಸಕ್ರಿಯ್ ರಿತಿನ್ ಕಾಮ್ ಕರುನ್ ಆಸಾ; ಬಾಂಗ್ಲಾಚ್ಯಾ ನಫೀಸಾ, ನದೀಮಾಕ್ ಹ್ಯಾ ಶೆರಾಂತ್ ಉಶಾ ವಾ ರೇಕಾ ತಶೆಂಚ್ ನಿತಿನ್ ವಾ ಜತಿನ್ ನಾಂವಾರ್ ಆಧಾರ್ ಕಾರ್ಡಾಂ ಆನಿ ಪ್ಯಾನ್ ಕಾರ್ಡಾಂ ಸಲೀಸಾಯೆನ್ ತಯಾರ್ ಜತತ್. ಆನಿ ಅಸಲಿಂ ಫೇಕ್ ಕಾರ್ಡಾಂ ಕರ್ನ್ ಹ್ಯಾ ಶೆರಾಂತ್ ಘೊಳ್ಚಿಂ ಕಾಂಯ್ ಲಾಕಾಂನಿ ಲೋಕ್ ಯೆವುನ್ ಎಕಾ ಲ್ಹಾನ್ ಭಾಡ್ಯಾಚ್ಯಾ ಕುಡಾಂತ್ ಧಾ-ಭಾರಾ ಜಣಾಂ ಜಿಯೆತಾ ಆನಿ ದೀಸ್‌ಭರ್ ಘರಾಂ ಘರಾಂನಿ ವಚುನ್ ಕಾಮ್ ಕರ್ತಾ. ಆನಿ ಹ್ಯಾ ಭಿರಾಂಕುಳ್ ಪರಿಸ್ತಿತೆಂತ್ ವ್ಹಡ್ಲೊ ಮಾರ್ ಪಡ್ಲ ಅಸಲ್ಯಾಂಚೆರ್. ಪುಣ್ ಹಾಂಚಿ ಕಾಳ್ಜಿ ಕೊಣೆಂಚ್ ಘೆಂವ್ಚೆಪರಿಂ ನಾ; ಸರ್ಕಾರಾಕ್ ಹಾಂಚಿ ಪರ್ವಾ ನಾ ಕಿತ್ಯಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಹಿಂ ವೋಟ್‌ಬೆಂಕ್ ನ್ಹಯ್. ತಶೆಂಚ್ ತಾಂಚ್ಯಾ ದೇಶಾಕ್ ಸಯ್ತ್ ಹಾಂಚಿ ಫಿಕಿರ್ ನಾ. ಆತಾಂ ಕರುಂಕ್ ಕಾಮ್ ನಾ, ದೀಂವ್ಕ್ ಭಾಡೆಂ ನಾ, ಜೇಂವ್ಕ್ ಖಾಣ್ ನಾಸ್ತಾನಾ ಹೊ ಲೋಕ್ ಕಂಗಾಲ್ ಜಾಲ. ಕಾಂಯ್ ಹಾಂತ್ಲೊ ಥೊಡೊ ಲೋಕ್ ರಿಸ್ಕ್ ಘೆವ್ನ್ ಫಳ್-ವಸ್ತು ವಿಖುಂಕ್ ಬಸ್ಲೊ ತರ್, ಮಾಫಿಯಾಚೆ ಮನಿಸ್ ’ಸ್ವ-ರಕ್ಷಣಾಚ್ಯಾ ನಿಬಾನ್’ ಯೇವ್ನ್ ಹಾಂಕಾಂ ತೊಣ್ಕ್ಯಾಂನಿ ಮಾರ್ತಾತ್. ಅಸಯಾಂಚ್ಯಾ ಪಿಡೆಕ್ ವ್ಹಖ್ತಾಂ ಜಾಂವ್, ಹಾಂಚ್ಯಾ ಮೊಡ್ಯಾಂಕ್ ಮೆಲ್ಲ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಪಟ್ಟೆರ್ ಜಾಂವ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ಸರ್ಕಾರ್ ತಯಾರ್ ನಾ. ಸರ್ಕಾರಿ ಅಂಕ್ಡೆ ಸಾಂಗ್ಚೆಪರಿಂ ದಿಸಾಕ್ ಪನ್ನಾಸ್-ಸಾಠ್ ಮೊರ್ನಾಂ, ಪುಣ್ ಹಕೀಗತೆಂತ್ ಹೊ ಆಂಕ್ಡೊ ಉಣ್ಯಾರ್ ಉಣೆ ಪಾಂಚ್-ಸ ವಾಂಟೊ ಚಡ್ ಆಸಾ. ಹಾಂ! ಹಾಂತುಂ ಪೊಟಾಕ್ ನಾಸ್ತಾನಾ ಮೆಲ್ಲ್ಯಾಂಚೆಂ ಲೇಕ್ ಭಿಲ್ಕುಲ್ ನಾ. ಕಿತ್ಲೆಂ ವಿಪರ್ಯಾಸ್ ಜಿವಿತ್ ಹ್ಯಾ ಶೆರಾಚೆಂ.

ಗೋವಾ ಮೋಡೆಲ್?

ಆಧ್ಲ್ಯಾ ಮಯ್ನ್ಯಾಂತ್ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ಸಾಂಗ್ಲೆಂ ಹ್ಯಾ ಶೆರಾಂತ್ ಗೊವಾ ಮೋಡೆಲಾಪರಿಂ ಕೊರೊನಾಕ್ ಮುಟಿಂತ್ ಹಾಡಿಜಯ್: ಅನ್ಯೇಕ್ ವಿಡಂಬನ್, ಪರತ್ ಮಾಫಿಯಾಚ್ಯಾ ಮುಟಿಂತ್ ಸರ್ಕಾರ್. ಸಾಂಗುಂಕ್ ಜಿಲ್ಲ್ಯಾಚೆ ಬೋರ್ಡರ್ ಸೀಲ್ ಜಾಲೆ, ಘರಾಂತ್ಲೊ ಮನಿಸ್ ಘರಾಂತ್ ಉರ್ಲೊ. ಗರ್ಜೆಚ್ಯಾ ವಸ್ತುಂಚಿಂ ಮೊಲಾಂ ದೊಡ್ತಿಂ ಜಾಲಿಂ. ಆನಿ ಎಕೆಕಾ ಗಾಂವಾಂನಿ, ಎಕೆಕಾ ಸೆಕ್ಟರಾಂನಿ ವಚುನ್ ಪರಿಕ್ಶಾ ಕರ್ಚೆ ನಿಬಾಂನಿ ಅಯಿಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಕೆಲ್ಲಿ ಪರಿಕ್ಶಾ ಅಶಿ ಆಸಾ; ಹಾಂಚೆಲಾಗಿಂ ಏಕ್ ಥರ್ಮೋಮೀಟರ್ ಜಾಂವ್ ನಾ, ಎಕಾ ಮೀಟರ್ ಪಯ್ಸ್ ಬಸುನ್ ಸೊಸಾಯ್ಟಿಚ್ಯಾ ಎಕೆಕಾ ಫ್ಲೇಟಾಂತ್ ಜಿಯೆತೆಲ್ಯಾಂಚಿಂ ನಾಂವಾಂ, ಪ್ರಾಯ್, ಆನಿ ಸಂಪರ್ಕ್ ನಂಬರ್ ಘೆವ್ನ್ ವೆತಾತ್ ಆನಿ ಅಸಲ್ಯಾ ಸರ್ವೆಕ್ ಗೋವಾ ಮೋಡೆಲ್ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್ ಬೇಕೂಫ್. ಹೆಂ ಸೊಡಾ, ಆತಾಂ ಕೊಣ್‌ಯೀ ಪಿಡೇಸ್ತ್ ಆಸಾ ತರ್ ತಾಕಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಂತ್ ಭರ್ತಿ ಕರುಂಕ್ ಖಂಚಿಚ್ ಆಸ್ಪತ್ರ್ ತಯಾರ್ ನಾ. ದೆಕುನ್ ಕೊಣ್‌ಯೀ ಕೊರೊನಾಚ್ಯಾ ತಾಪಾಚಿ ಲಕ್ಶಣಾಂ ಆಯ್ಲಿಂ ಮ್ಹಣ್ತಚ್ ತಾಂಕಾಂ ವರುನ್ ಲೊನಾವ್ಲಾಚ್ಯಾ ಮುನ್ಸಿಪಾಲಿಟಿ ಆಸ್ಪರೆಂತ್ ಚೆಪ್ತಾತ್. ಥಂಯ್ ನಿತಳ್ ಖಾಕುಸ್ ಸೊಡಾ, ನಿತಳ್ ಮ್ಹಣ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಎಕ್‌ಯೀ ನಾ. ಎಕಾ ರಿತಿನ್ ಹಾಂಗಾ ಅರ್ಧೊ ಮೊರ್ಚೆಪ್ರಾಸ್ ಥಂಯ್ ಪುರ್ತೊ ಮೋರ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಆಸ್ಯೆತ್. ಪುಣ್ ಹಿ ಹಕೀಗತ್ ಕಾಂಯ್ ಕಾಲ್ಪನಿಕ್ ಕಥಾ ನ್ಹಯ್. ದೆಕುನ್ ಲೋಕ್ ಸಯ್ತ್ ತಪಾಸ್ಣಿ ಕರುಂಕ್ ಮುಕಾರ್ ಯೇಂವ್ಕ್ ಭಿಂಯೆತಾ ಆನಿ ಹೆಚ್ ಭಿರಾಂತೆಕ್ ಭಂಡ್ವಾಳ್ ಕರುನ್ ಜಾಯ್ತೆ ವಯ್ಜ್ ಅಪ್ಲೊ ದಂದೊ ಚಲಯ್ತಾತ್, ಸಾಮಾನ್ಯ್ ಶೆಳ್-ತಪಾಕ್ ಸಯ್ತ್ ಕೊರೊನಾ ನೆಗೆಟಿವ್ ರಿಪೋರ್ಟ್ ಜಾಯ್ ತರ್ ೫೦೦ ರುಪಯ್. ಕೊರೊನಾ ಪೊಸಿಟಿವ್ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್‌ಯೀ, ನೆಗೆಟಿವ್ ರಿಪೋರ್ಟಾಕ್ ಏಕ್ ಹಜಾರ್ ರುಪಯ್. ಹ್ಯಾ ವೆವಸ್ತೆಂತ್ ಕಮಾಂವ್ಚೆಯ್ ಆಸಾತ್ ಆನಿ ತಾಣಿಂ ಮನ್ಶಾಪಣಾಚಿಂ ಸರ್ವ್ ಮೊಲಾಂ ಲುಟುನ್ ಖೆಲ್ಯಾಂತ್.

ಮನ್ಶಾಮೊಲಾಂಚಿ ದೆಂವ್ಣಿ

ನಾಸಿಕಾಂತ್ ಎಕಾ ಸರ್ಜನಾನ್ ಕಾಮ್ ಕರುನ್ ಆಸ್ಲ್ಯಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಂತ್ ಖೂಪ್ ಸೆವಾ ದಿಲಿ ದೆಕುನ್ ತಾಣೆಂ ರಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಸೊಸಾಯ್ಟಿಚ್ಯಾ ಲೊಕಾಂನಿ ತಾಕಾ ತಾಳಿಯೊ ಪೆಟುನ್ ಸ್ವಾಗತ್ ಕೆಲೊ ಆನಿ ಫುಲಾಂಚೆ ಹಾರ್ ಚಡಯ್ಲೆ. ಥೊಡೆಚ್ ದಿಸಾಂನಿ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇತು ಏಪಾಮುಖಾಂತ್ರ್ ಕಳುನ್ ಆಯ್ಲೆಂಕಿ, ತ್ಯಾ ಸರ್ಜನಾಕ್ ಕೊರೊನಾ ಪೋಸಿಟಿವ್ ಮ್ಹಣುನ್. ತೆಚ್ ಘಡ್ಯೆ ಸೊಸಾಯ್ಟಿಚಿ ಮೊಬಾಯ್ಲಾಚೆರ್ ಮೆಸೇಜ್ ಆಯ್ಲಿ ’ದಯಕರುನ್ ಸೊಸಾಯ್ಟಿಕ್ ಯೇನಕಾ, ತುಜಿ ರಾವ್ಪಾಚಿ ಬಂದೊಬಸ್ತ್ ಕರ್’. ಹ್ಯಾ ಸರ್ಜನಾಕ್ ಸೆಲ್ಫ್-ಕ್ವಾರಂಟಾಯ್ನಾಚಿ ಪರ್ವಣ್ಗಿ ಆಸ್ಲಿ ದೆಕುನ್ ತೊ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಘರಾಂತ್‌ಚ್ ಸೆಲ್ಫ್ ಕ್ವಾರಂಟಾಯ್ನ್ ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಇರಾದ್ಯಾನ್ ಪಾಟಿಂ ಯೆತಾನಾ ಸೊಸಾಯ್ಟಿನ್ ತಾಕಾ ರೀಗ್ ದಿಲಿನಾ. ಹಿ ಖಬರ್ ಪೊಲಿಸಾಕ್, ಜಡ್ಜಾಕ್ ಆಸುನ್‌ಯೀ ತಾಂಚ್ಯಾನ್ ಕಿತೆಂಚ್ ಕರುಂಕ್ ಜಾಲೆಂನಾ ದೆಕುನ್ ತೊ ಸರ್ಜನ್ ಪಾಟಿಂ ಅಪ್ಣಾನ್ ಕಾಮ್ ಕರ್ಚ್ಯಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಕ್ ಗೆಲೊ, ಪುಣ್ ಥಂಯ್ ಏಕ್ ಖಾಟ್ ಸಯ್ತ್ ನಾ, ಏಕ್ ವೆಂಟಿಲೇಟರ್ ಸಯ್ತ್ ನ, ಏಕ್ ಮಾಸ್ಕ್ ಸಯ್ತ್ ನಾ. ಅಖ್ರೇಕ್ ತ್ಯಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಚ್ಯಾ ಸ್ಟೋರ್ ರುಮಾಂತ್ ಅಪ್ಣಾಕ್ ಸೆಲ್ಫ್ ಕ್ವಾರಂಟಾಯ್ನ್ ಕರುಂಕ್ ತಕಾ ಪಡ್ಲೆಂ. ಹೆಂ ಮನ್ಶಾಪಣಾಚಿ ವೀದ್-ವಾವ್ಳಿ.

ಅಸಲೆಚ್ ಜಾಯ್ತೆ ದಾಕ್ಲೆ ದಿವ್ಯೆತಾ. ಹೆಂ ಶೆರ್ ಗಾಂವಾಂತ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಮುಂಬಯ್ ಶೆರ್ ತರ್‌ಯೀ ಹಾಂಗಾ ಪ್ರಮುಕ್ ಜಾವ್ನ್ ದೋನ್ ಮಾ-ಶೆರಾಂ ಆಸಾತ್; ಪನ್ವೆಲ್ ಥಾವ್ನ್ ವಾಶಿ ದರ್ಯೊ ಪರ್ಯಾಂತ್ ’ನವಿ ಮುಂಬಯ್’ ಆನಿ ವಾಶಿ ದರ್ಯೊ ಉತರ್ತಚ್ ಮುಂಬಯ್ - ಅಶೆಂ ಜೆರಾಲ್ ರಿತಿನ್ ಸಾಂಗ್ಯೆತ್. ಮುಂಬಂಯ್ತ್ ಚಾಲಿ-ಜೊಪ್ಡ್ಯಾಂನಿ ಜಿಯೆಂವ್ಚೆ ಜಾಯ್ತೆ ಗಾಂವ್ ಆಸಾತ್ ತರ್‌ಯೀ ಪ್ರಮುಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಧಾರಾವಿ ಎಕಾ ಗಾಂವಾಂತ್ ಜಿಯೆತೆಲೊ ಲೋಕ್ ಅಖ್ಖ್ಯಾ ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಲೊಕಾಚ್ಯಾಕೀ ಚಡಿತ್. ಆನಿ ನವಿ ಮುಂಬಯಾಂತ್ ಸಯ್ತ್ ಅಸಲ್ಯಾ ಚಾಲಿ-ಜೊಪ್ಡ್ಯಾಂನಿ ಜಿಯೆತಲೊ ಲೋಕ್ ಜಾಯ್ತೊ ಅಸಾ. ತಾಂತುಂ ಪ್ರಮುಕ್ ಜಾಗೊ ಜಾವ್ನಾಸಾ ವಾಶಿಂತ್ಲಿ APMC ಮಾರ್ಕೆಟ್; ಹ್ಯಾ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂತ್ ಕಾಮ್ ಕರ್ಚೊ ಲೋಕ್ ಸಗ್ಳೊ ವ್ಯಾಪರಿಸ್ತ್ ನ್ಹಯ್, ದಲ್ಲಾಳ್ ಆಸಾತ್, ಆನಿ ವಿಖ್ತೆಲೆ ಆಸಾತ್ ತಶೆಂಚ್ ಕೂಲಿ ಕಾಮ್ ಕರ್ಪಿ ಆಸಾತ್, ಜೆ ಸಮಾನ್ ಉಕಲ್ನ್ ಮಾರ್ಕೆಟಿಭಾಯ್ರ್ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಹಾಡುನ್ ಗಾಡಿಯಾಂನಿ ಘಾಲ್ತಾತ್. ಚಡ್ತಾವ್ ಲೋಕ್ ಯುಪಿ ಬಿಹಾರಿಚೊ ವಾ ಭಾಯ್ಲ್ಯಾ ರಾಜ್ಯಾಂತ್ಲೊ. ಹಾಂಕಾಂ ರಾಂವುಂಕ್, ನಿದುಂಕ್ ಮ್ಹಣ್ ದುಸ್ರಿ ಸುವಾತ್ ನಾ, ತೆಚ್ ಮೆಳಾಂತ್, ತೆಚ್ ಘಾಣಿಂತ್ ತಾಂಚಿ ಜಿಣಿ. ಜೆದ್ನಾಂ APMC wholesale ಮಾರ್ಕೆಟಿಂತ್ ಕೊರೊನಾ ರಿಗ್ಲೆಂ, ಸಭಾರಾಂಕ್ ಹ್ಯಾ ವಾಯ್ರಸಾನ್ ಗ್ರಾಸಿಲೆಂ.

ಇತ್ಲೆಂ ಸರ್ವ್ ಘಡ್ತಾನಾ ಮಾಂಯ್‌ಗಾಂವಾಂತ್ ಬೊಂಬೊಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಕೊಣೆಂಚ್ ಗಾಂವಾಕ್ ಯೇನಾಶೆಂ ಕರುಂಕ್ ಆವಾಜ್ ಉಟುನ್ ಆಸಾ, ಗಲ್ಫಾಕ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಸಯ್ತ್ ಪಾಟಿಂ ಯೇನಾಶೆಂ ಕರುಂಕ್ ಆವಾಜ್ ಉಟ್ತಚ್ ಆಸಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಅನ್ಯೇಕ್ ಧಾರುಣ್ ಸತ್. ಆಮ್ಚೊ ಗಾಂವ್ ದೇವ್-ಧರ್ಮಾಚೊ ಗಾಂವ್, ಮಂದಿರ್-ಇಗರ್ಜಾಂನಿ ಆಮ್ಚ್ಯೊ ಪುಜಾ-ರೆತಿರೊ ಚಡ್ಲ್ಯಾತ್ ಪುಣ್ ಇತ್ಲೆಂ ಸರ್ವ್ ಚಡುನ್‌ಯೀ, ಆಮ್ಚೆಭಿತರ್ ಆಮ್ಚೆಂ ಮನ್ಶಾಪಣ್ ಕಶೆಂ ದೆಂವ್ಲಾಂ? ಆನಿ ಕಿತ್ತುನ್ ದೆಂವ್ಲಾಂ? ಹೆಂ ಮಾತ್ರ್ ಹ್ಯಾ ಘಡ್ಯೆ ಆಮಿ ಆಮ್ಕಾಂಚ್ ವಿಚಾರುಂಕ್ ಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಸವಾಲ್.

- ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್  [ಮಾಯ್,  2020]

 

   

 

valleyquadros@gmail.com

ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್: 1984 ಇಸ್ವೆ ಥಾವ್ನ್ ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಮಟ್‌ವ್ಯೊ ಕಾಣ್‌ಯೊ, ಕಾದಂಬರಿ, ಕವಿತಾ, ಲೇಖನಾಂ ಬರವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ, 2004 ಥಾವ್ನ್ 2011 ಮ್ಹಣಾಸರ್ ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ ಜಾಳಿಜಾಗ್ಯಾಚೊ ಸಂಪಾದಕ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲಾ. ಕಾಣಿಕ್, ಉದೆವ್, ಆಮ್ಚೊ ಯುವಕ್ ಪತ್ರಾಚ್ಯಾ ಸಂಪಾದಕೀಯ್ ಮಂಡಳಿಂತ್ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಹಾಣೆಂ ’ಕುವೇಯ್ಟ್‌ಗಾರಾಂಚೊ ಝೆಲೊ ವಿಶೇಸ್ ಅಂಕೊ’, ’ದಿವೊ-ದಾಯ್ಜ್’, ’ಮಿತ್ರ್-ದಾಯ್ಜ್’, ತಶೆಂಚ್ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿಚ್ಯಾ ’ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯೊ ಮಟ್‌ವ್ಯೊ ಕಾಣ್‌ಯೊ’ ಬುಕಾಚೆಂ ಸಂಪಾದನ್ ಕೆಲಾಂ. ’ಮೊಳ್ಬಾವಯ್ಲಿಂ ಸ್ವಪ್ಣಾಂ (2006)’ ಆನಿ ’ಮುಖಾಮುಖಿ (2011)’ ಹಾಚೆ ಪರ್ಗಟ್ ಜಾಲ್ಲೆ ಸಂಪಾದಕೀಯಾಂಚೆ ದೋನ್ ಜಮೆ.

[संपादकीय - ३२] मनशापणाक सकला देंवयिल्लें लोक‌डावन

 

सकाळिंची नीद सुटच्यादिंच सुकण्यांचो आवाज मतीक उल्लास दीवंक लाग्तानांच एंबुलेन्साचो आवाज जागो कर्ताना मनांत एक प्रश्न उदेतालें; आज कोण मेलो? कांय तो मेल्लो आमच्या सोसायटिचो वा शेजऱ्याच्या सोसायटिचो? तो मेल्लो हिंद्वांचो? क्रिसतांवांचो व मुसलिमाचो? तो ह्या राज्यांतलो? वा भायल्या राज्यांतलो? आनी त्या मेल्ल्याची कूड आतां ताच्या कुटमाच्या हातीं दितलीं वा मुन्सिपालिटिचीं वरून पुर्तलीं व लासतलीं?

गवजेच्या मुंबय शेरांत पाटल्या दोन मयन्यांनी दिसाक एक हादसा. हें शेर‌च हादसाचें शेर तर‌यी, फाटल्या दोन मयन्यांनी मनशान मनशापणाक कितलें सकला घालुंक जाता म्हळ्ळ्याची परिक्षा कशी दिसली. कांय मयन्यादीं एका फांत्यार घर सोडन गेल्यार रातिच्या मध्याने पऱ्यांत धांवणी; जोडुंक, कमावंक, पुंजावंक आनी दाळुंक. ह्या धांवणेंत चिंतुंक वेळ ना; अपलीं-पेलीं कोण, बरें-वायट कितें? मनशाधर्म म्हळ्यार कितें? आमी शिकून आयिल्लीं नयतीक मोलां आमच्या धांवणेंत खंय सोडून अयल्यांव? कितेंच चिंतुंक वेळ नासताना धांवतेल्यांक मधेंच घरांनी कयद केलें; दोळ्यांक दिसानासच्या एका वयरसान सगळी धर्तीच कांपयली.

मायानग्री मुंबय शेर माफिया शेर. हांगा सर्कार कोणायचोय येंव पूण राज चल्चें माफियाचें. हें आज-काल थावन न्हय, तेंपादिंच हें ह्या शेरांत वसती कर्तेल्यांक सवयेचें जालां. उदकाक माफिया, बिलडर माफिया, साकर-कोबू माफिया, पियाव-बटाटे माफिया, फळ माफिया.... आनी जेदनां असले संकश्ट उदेवन मनीस लाचार, कंगाल जाता तेदनांच ह्या कोर्पोरेट माफियान सर्काराच्या मजतेन लोकाक पिळचें, पयलेंच परिसतितेन पिळून रोस काडलेल्या कोबाच्या चिंवडांक सयत परत गाण्यार घालून पुर्तो नप्पत नार करून मनशापणाचो खचरो केल्यारी हांचें पोट भराना, हांचें गुदांव भराना.

हेच गांवांत, हेच सोसायटिंत, हेच फ्लेटांत हें म्हजें पांचवें वरस. जशें हेच शेराच्या चडताव गांवांनी जांवचेपरीं; मार्च मयनो अखेर जाल्लेपरिंच उदका माफिया आनी बिलडर माफिया काऱ्याळ जातात. आमकां पिंयेवंक येवंक जाय जाल्लें उदक बिलडरांचीं बिलडिंगांक उभीं करुंक वेता, बाकिचें उदक उदका माफियाचे आपल्या ट्यांकरांनी भरून आमकांच हाडन विक्तात. उलवंक गेल्यार आयकतलीं नांत. मुन्सिपालिटिलागीं निबांची पट्टी केदनांच संप‌ल्ली ना. आवाज उटयतल्यांक एक‌च दुडवांत मोलायतात वा भेश्टांवणेंत चूप कर्तात. तेदनांय चूप जायनातल्यार ह्या शेरांत मोडीं पडुंक चड वेळ ना. मार्गायेच्या ह्या शेरांत सगळ्याच्याकी सवायेचें म्हळ्यार मनशाच जीव. मार्च उत्रोन एपरील संपलो म्हणतच उदकाचें मोल चडत, सोसायटीक कशेंय चडतीक मोल दीवन ट्यांकरां हाडयतात तर हेरां एका बाल्दी उदकात लेगून लोक लायनीर उभो रावता. आनी आमकां पिंयेवंक आसचें उदक आमच्या घामा-रग्तासवें पियेल्ले हे भडवेच आमचेर राज्वटकी चलयतात. पूण ह्या वर्सा माय मयनो अखेर जालो पूण ह्या वर्सा ट्यांकरां नांत, बिलडिंगां नांत देकून दरबसत उदक. पूण ह्या दोन मयन्याच्या घर-बंदिखानेंत हेर माफियान मनशांक पिळचें काम हातीं घेतलां.

एक किलो बेंडे ४० रुप्यांचे आसले आतां १०० रुपय. एक किलो बीन्स ६० रुप्यांचे आसले आतां १४०. १ डजन केळीं ३० रुप्यांची आसलीं आतां ६० रुपय. एक लीटर दूद ४० रुप्यांचें आसलें आतां ४६ रुपय. १०० रुप्यांक १ किलो चिकन मेळचें आतां किल्याक २८० रुपय. ६५० रुप्यांक १ किलो मटन मेळचें आतां ८५० रुप्यांक. ६०० रुप्यांक मेळची १ किलो सुर्मायेक आतां १२०० रुपय. आनी हें ब्ल्याक मार्केटिंग सगळें हेंच माफिया वेवसतीत रितीन कर्ता. पयलें; दीस्पडऱ्यो गर्जेच्यो वसतू मेळानाशें कर्ता. पयलेंच दाळून दवर‌ल्ल्यांक तांचेलागीं आसचो समान दोडत्या मोलाक विकुंक सलीस जाता. तांतुंय एक विचारल्यार एक ना, आनी सभार मेडिकलांनी सयत विकून गेल्लीं वा वेचीं वख्तां सयत एक्स‌पायरी डेट उत्रल्लीं म्हळ्यार कोण पात्येत? हें मिडल क्लासाक लुटची रीत तर बाकिच्यांची हाल हाच्याकी भिरांकूळ; जो लोक चालिंनी, कोलोनिंनी रावता, तांचेलागीं करुंक काम ना, दीस्पडतो ग्रास ना, भायल्या शेराथावन आयिल्लो तर तांचेलागीं खावंक सयत गत ना. सर्कार टिविंनी फकत आश्वाशनां दिता; सगळ्यांक फुंक्याक तांदूळ, गोंव, तेल, साकर दितां म्हण पूण हकीगतेंत हें हेच माफियाचे खावन सोडतात. जोक्तीं दसतावेजां आसून‌यी, रेशन कार्डां वा हेर कार्डां करुंक सलीसाचें काम न्हय. हांतुंय दल्लाळांमुखांत्र हांचें पोट भरुंक लोंच दीवंक पडता. आनी ह्या परिगतेंत बांगलाच्या कितलेश्यांक नांवां बदलून हांगा हाडची माफिया भोव सक्रीय रितीन काम करून आसा; बांगलाच्या नफीसा, नदीमाक ह्या शेरांत उशा वा रेका तशेंच नितीन वा जतीन नांवार आधार कार्डां आनी प्यान कार्डां सलीसायेन तयार जतत. आनी असलीं फेक कार्डां कर्न ह्या शेरांत घोळचीं कांय लाकांनी लोक येवून एका ल्हान भाड्याच्या कुडांत धा-भारा जणां जियेता आनी दीस‌भर घरां घरांनी वचून काम कर्ता. आनी ह्या भिरांकूळ परिसतितेंत व्हडलो मार पडल असल्यांचेर. पूण हांची काळजी कोणेंच घेंवचेपरीं ना; सर्काराक हांची पर्वा ना कित्यक म्हळ्यार हीं वोट‌बेंक न्हय. तशेंच तांच्या देशाक सयत हांची फिकीर ना. आतां करुंक काम ना, दीवंक भाडें ना, जेवंक खाण नासताना हो लोक कंगाल जाल. कांय हांतलो थोडो लोक रिसक घेवन फळ-वसतू विखुंक बसलो तर, माफियाचे मनीस ’स्व-रक्षणाच्या निबान’ येवन हांकां तोणक्यांनी मार्तात. असयांच्या पिडेक व्हख्तां जांव, हांच्या मोड्यांक मेल्ल्यांच्या पट्टेर जांव घेवंक सर्कार तयार ना. सर्कारी अंकडे सांगचेपरीं दिसाक पन्नास-साठ मोर्नां, पूण हकीगतेंत हो आंकडो उण्यार उणे पांच-स वांटो चड आसा. हां! हांतूं पोटाक नासताना मेल्ल्यांचें लेक भिल्कूल ना. कितलें वीपऱ्यास जिवीत ह्या शेराचें.

गोवा मोडेल?

आधल्या मयन्यांत सर्कारान सांगलें ह्या शेरांत गोवा मोडेलापरीं कोरोनाक मुटिंत हाडिजय: अन्येक विडंबन, परत माफियाच्या मुटिंत सर्कार. सांगुंक जिल्ल्याचे बोर्डर सील जाले, घरांतलो मनीस घरांत उरलो. गर्जेच्या वसतुंचीं मोलां दोडतीं जालीं. आनी एकेका गांवांनी, एकेका सेकटरांनी वचून परिक्षा कर्चे निबांनी अयिल्ल्यांनी केल्ली परिक्षा अशी आसा; हांचेलागीं एक थर्मोमीटर जांव ना, एका मीटर पयस बसून सोसायटिच्या एकेका फ्लेटांत जियेतेल्यांचीं नांवां, प्राय, आनी संपर्क नंबर घेवन वेतात आनी असल्या सर्वेक गोवा मोडेल म्हणतात बेकूफ. हें सोडा, आतां कोण‌यी पिडेसत आसा तर ताका आस्पत्रेंत भर्ती करुंक खंचीच आस्पत्र तयार ना. देकून कोण‌यी कोरोनाच्या तापाची लक्षणां आयलीं म्हणतच तांकां वरून लोनावलाच्या मुन्सिपालिटी आस्परेंत चेप्तात. थंय नितळ खाकूस सोडा, नितळ म्हण सांगचें एक‌यी ना. एका रितीन हांगा अर्धो मोर्चेपरास थंय पुर्तो मोर म्हणून आस्येत. पूण ही हकीगत कांय काल्पनीक कथा न्हय. देकून लोक सयत तपासणी करुंक मुकार येवंक भिंयेता आनी हेच भिरांतेक भंडवाळ करून जायते वयज अपलो दंदो चलयतात, सामान्य शेळ-तपाक सयत कोरोना नेगेटीव रिपोर्ट जाय तर ५०० रुपय. कोरोना पोसिटीव आसल्यार‌यी, नेगेटीव रिपोर्टाक एक हजार रुपय. ह्या वेवसतेंत कमांवचेय आसात आनी ताणीं मनशापणाचीं सर्व मोलां लुटून खेल्यांत.

मनशामोलांची देंवणी

नासिकांत एका सर्जनान काम करून आसल्या आस्पत्रेंत खूप सेवा दिली देकून ताणें रांवच्या सोसायटिच्या लोकांनी ताका ताळियो पेटून स्वागत केलो आनी फुलांचे हार चडयले. थोडेच दिसांनी आरोग्य सेतू एपामुखांत्र कळून आयलेंकी, त्या सर्जनाक कोरोना पोसिटीव म्हणून. तेच घड्ये सोसायटिची मोबायलाचेर मेसेज आयली ’दयकरून सोसायटीक येनका, तुजी रावपाची बंदोबसत कर’. ह्या सर्जनाक सेलफ-क्वारंटायनाची पर्वणगी आसली देकून तो अपल्या घरांत‌च सेलफ क्वारंटायन जांवच्या इराद्यान पाटीं येताना सोसायटीन ताका रीग दिलिना. ही खबर पोलिसाक, जडजाक आसून‌यी तांच्यान कितेंच करुंक जालेंना देकून तो सर्जन पाटीं अपणान काम कर्च्या आस्पत्रेक गेलो, पूण थंय एक खाट सयत ना, एक वेंटिलेटर सयत न, एक मासक सयत ना. अखरेक त्या आस्पत्रेच्या स्टोर रुमांत अपणाक सेलफ क्वारंटायन करुंक तका पडलें. हें मनशापणाची वीद-वावळी.

असलेच जायते दाकले दिव्येता. हें शेर गांवांतल्यांक मुंबय शेर तर‌यी हांगा प्रमूक जावन दोन मा-शेरां आसात; पन्वेल थावन वाशी दऱ्यो पऱ्यांत ’नवी मुंबय’ आनी वाशी दऱ्यो उतर्तच मुंबय - अशें जेराल रितीन सांग्येत. मुंबंयत चाली-जोपड्यांनी जियेंवचे जायते गांव आसात तर‌यी प्रमूक जावन धारावी एका गांवांत जियेतेलो लोक अख्ख्या मंगळुरांतल्या लोकाच्याकी चडीत. आनी नवी मुंबयांत सयत असल्या चाली-जोपड्यांनी जियेतलो लोक जायतो असा. तांतूं प्रमूक जागो जावनासा वाशिंतली APMC wholesale मार्केट; ह्या मार्केटिंत काम कर्चो लोक सगळो व्यापरिसत न्हय, दल्लाळ आसात, आनी विख्तेले आसात तशेंच कूली काम कर्पी आसात, जे समान उकलन मार्केटिभायर पऱ्यांत हाडून गाडियांनी घाल्तात. चडताव लोक युपी बिहारिचो वा भायल्या राज्यांतलो. हांकां रांवुंक, निदुंक म्हण दुस्री सुवात ना, तेच मेळांत, तेच घाणिंत तांची जिणी. जेदनां APMC मार्केटिंत कोरोना रिगलें, सभारांक ह्या वायरसान ग्रासिलें.

इतलें सर्व घडताना मांय‌गांवांत बोंबोय थावन कोणेंच गांवाक येनाशें करुंक आवाज उटून आसा, गलफाक गेल्ल्यांनी सयत पाटीं येनाशें करुंक आवाज उटतच आसा म्हळ्ळें अन्येक धारूण सत. आमचो गांव देव-धर्माचो गांव, मंदीर-इगर्जांनी आमच्यो पुजा-रेतिरो चडल्यात पूण इतलें सर्व चडून‌यी, आमचेभितर आमचें मनशापण कशें देंवलां? आनी कित्तून देंवलां? हें मात्र ह्या घड्ये आमी आमकांच विचारुंक जाय जाल्लें सवाल.

- वल्ली क्वाड्रस [माय, २०२०]

 

valleyquadros@gmail.com

वल्ली क्वाड्रस: १९८४ इस्वे थावन कोंकणेंत मट‌व्यो काण‌यो, कादंबरी, कविता, लेखनां बरवन आयिल्लो, २००४ थावन २०११ म्हणासर दायज.कोम जाळिजाग्याचो संपादक जावन वावर केला. काणीक, उदेव, आमचो युवक पत्राच्या संपादकीय मंडळिंत वावर केल्ल्या हाणें ’कुवेयट‌गारांचो झेलो विशेस अंको’, ’दिवो-दायज’, ’मित्र-दायज’, तशेंच कर्नाटक कोंकणी साहित्य अकाडेमिच्या ’शेकड्याच्यो मट‌व्यो काण‌यो’ बुकाचें संपादन केलां. ’मोळबावयलीं स्वपणां (२००६)’ आनी ’मुखामुखी (२०११)’ हाचे पर्गट जाल्ले संपादकीयांचे दोन जमे.

[Sompadoki-i - 32]  Monxaponnak sokla demvoyil'lem lok‌ddaun


Sokallinchi nid suttcheadinch suknneancho avaz motik ul'las diunko lagtananch embulensacho avaz zago kortana monant ek proxn udetalem; az konn melo? kaim to mel'lo amchea sosaitticho va xejreachea sosaitticho? to mel'lo hindvancho? kristamvancho vo muslimacho? to hea rajeantlo? va bhailea rajeantlo? ani tea mel'leachi kudd atam tachea kuttmachea hatim ditolim va munsipalittichim vorun purtolim vo lastolim?

goujechea mumboi xerant pattlea don moineamni disak ek hadsa. Hem xer‌ch hadsachem xer tor‌yi, fattlea don moineamni monxan monxaponnak kitlem sokla ghalunk zata mholl'lleachi porikxa koxi disli. Kaim moineadim eka fantear ghor soddn gelear ratichea modheane poreant dhamvnni; zoddunk, komaunko, punzaunko ani dallunk. Hea dhamvnnent chintunk vell na; oplim-pelim konn, borem-vaitt kitem? monxadhorm' mhollear kitem? ami xikun ayil'lim noitik molam amchea dhamvnnent khoim soddun oyleamv? kitench chintunk vell nastana dhamvteleank modhench ghoramni koid kelem; dolleank disanaschea eka voirosan soglli dhortich kampoili.

Mayanogri mumboi xer mafia xer. Hanga sorkar konnaichoi yemv punn raz cholchem mafiachem. Hem az-kal thaun nhoi, tempadinch hem hea xerant vosti korteleank souyechem zalam. Udkak mafia, bilddor mafia, sakor-kobu mafia, piav-bottatte mafia, foll mafia.... Ani jednam osole sonkoxtt udeun monis lachar, kongal zata tednanch hea korporett mafian sorkarachea mozoten lokak pillchem, poilench poristiten pillun ros kaddlelea kobachea chimvddank soit porot gannear ghalun purto noppot nar korun monxaponnacho khochro keleari hanchem pott bhorana, hanchem gudamv bhorana.

Hech gamvant, hech sosaittint, hech flettant hem mhojem panchvem voros. Zoxem hech xerachea choddtavo gamvamni zamvcheporim; march moino okher zal'leporinch udka mafia ani bilddor mafia kareall zatat. Amkam pimyeunko yeunko zai zal'lem udok bilddoranchim bilddingank ubhim korunk veta, bakichem udok udka mafiache aplea tteankoramni bhorun amkanch haddn viktat. Ulounko gelear aikotolim nant. Munsipalittilagim nibanchi pott'tti kednanch somp‌l'li na. Avaz uttoitoleank ek‌ch duddvant molaitat va bhexttamvnnent chup kortat. Tednam-i chup zainatlear hea xerant moddim poddunk chodd vell na. Margayechea hea xerant soglleacheaki sovayechem mhollear monxach jivo. March utron epril somplo mhonntoch udkachem mol choddto, sosaittik koxem-i choddtik mol diun tteankoram haddoitat tor heram eka baldi udkat legun lok lainir ubho rauta. Ani amkam pimyeunko aschem udok amchea ghama-rogtasovem piel'le he bhoddvech amcher rajvottki choloitat. Punn hea vorsa mai moino okher zalo punn hea vorsa tteankoram nant, bilddingam nant dekun dorobost udok. Punn hea don moineachea ghor-bondikhanent her mafian monxank pillchem kam' hatim ghetlam.

Ek kilo bendde 40 rupeanche asle atam 100 rupoi. Ek kilo bins 60 rupeanche asle atam 140. 1 ddozon kellim 30 rupeanchi aslim atam 60 rupoi. Ek littor dud 40 rupeanchem aslem atam 46 rupoi. 100 rupeank 1 kilo chikon mellchem atam kileak 280 rupoi. 650 rupeank 1 kilo motton mellchem atam 850 rupeank. 600 rupeank mellchi 1 kilo surmayek atam 1200 rupoi. Ani hem bleak marketting sogllem hench mafia veustit ritin korta. Poilem; dispoddreo gorjecheo vostu mellanaxem korta. Poilench dallun dour‌l'leank tanchelagim ascho soman doddtea molak vikunk solis zata. Tantum-i ek vicharlear ek na, ani sobhar meddikolamni soit vikun gel'lim va vechim vokhtam soit eks‌pairi ddett utrol'lim mhollear konn patyet? hem middol klasak luttchi rit tor bakicheanchi hal hacheaki bhirankull; zo lok chalimni, kolonimni rauta, tanchelagim korunk kam' na, dispoddto gras na, bhailea xerathaun ayil'lo tor tanchelagim khaunko soit got na. Sorkar ttivimni fokot axvaxonam dita; soglleank funkeak tandull, gomv, tel, sakor ditam mhonn punn hokigotent hem hech mafiache khaun soddtat. Zoktim dostavezam asun‌yi, rexon karddam va her karddam korunk solisachem kam' nhoi. Hantum-i dol'lallam'mukhantr hanchem pott bhorunk lonch diunko poddta. Ani hea porigotent banglachea kitlexeank namvam bodlun hanga haddchi mafia bhovo sokriy ritin kam' korun asa; Banglachea Nafisa, Nadimak hea xerant Usha va Rekha  toxench Nitin va Jatin namvar adhar karddam ani pean karddam solisayen toyar zotot. Ani osolim fek karddam korn hea xerant ghollchim kaim lakamni lok yevun eka lhan bhaddeachea kuddant dha-bhara zonnam jieta ani dis‌bhor ghoram ghoramni vochun kam' korta. Ani hea bhirankull poristitent vhoddlo mar poddlo osoleancher. Punn hanchi kallji konnench ghemvcheporim na; sorkarak hanchi porva na kityok mhollear him vott‌benk nhoi. Toxench tanchea dexak soit hanchi fikir na. Atam korunk kam' na, diunko bhaddem na, jeunko khann nastana ho lok kongal zalo. Kaim hantlo thoddo lok risk gheun foll-vostu vikhunk boslo tor, mafiache monis ’svo-rokxonnachea niban’ yeun hankam tonnkeamni martat. Osoyanchea piddek vhokhtam zamv, hanchea moddeank mel'leanchea pott'tter zamv gheunko sorkar toyar na. Sorkari onkdde sangcheporim disak pon'nas-satth mornam, punn hokigotent ho ankddo unnear unne panch-so vantto chodd asa. Ham! hantum pottak nastana mel'leanchem lek bhilkul na. Kitlem viporeas jivit hea xerachem.

Gova moddel?

Adhlea moineant sorkaran sanglem hea xerant gova moddelaporim koronak muttint haddizoi: onyek viddombon, porot mafiachea muttint sorkar. Sangunk jil'leache borddor sil zale, ghorantlo monis ghorant urlo. Gorjechea vostunchim molam doddtim zalim. Ani ekeka gamvamni, ekeka sekttoramni vochun porikxa korche nibamni oyil'leamni kel'li porikxa oxi asa; hanchelagim ek thormomittor zamv na, eka mittor pois bosun sosaittichea ekeka flettant jieteleanchim namvam, prai, ani sompork nombor gheun vetat ani osolea sorvek gova moddel mhonntat bekuf. Hem sodda, atam konn‌yi piddest asa tor taka aspotrent bhorti korunk khonchich aspotr toyar na. Dekun konn‌yi koronachea tapachi lokxonnam ailim mhonntoch tankam vorun lonaulachea munsipalitti asporent cheptat. Thoim nitoll khakus sodda, nitoll mhonn sangchem ek‌yi na. Eka ritin hanga ordho morchepras thoim purto mor mhonnun asyet. Punn hi hokigot kaim kalponik kotha nhoi. Dekun lok soit topasnni korunk mukar yeunko bhimyeta ani hech bhirantek bhonddvall korun zaite voiz oplo dondo choloitat, samany xell-topak soit korona negettiv riportt zai tor 500 rupoi. Korona posittiv aslear‌yi, negettiv riporttak ek hozar rupoi. Hea veustent komamvchey asat ani tannim monxaponnachim sorv molam luttun kheleant.

Monxamolanchi demvnni

nasikant eka sorzonan kam' korun aslea aspotrent khup seva dili dekun tannem ramvchea sosaittichea lokamni taka tallio pettun svagot kelo ani fulanche har choddoile. Thoddech disamni arogyo setu epamukhantr kollun ailenki, tea sorzonak korona posittiv mhonnun. Tech ghoddye sosaittichi mobailacher mesez aili ’doikorun sosaittik yenoka, tuji raupachi bondobost kor’. Hea sorzonak self-kvaronttainachi porvonngi asli dekun to oplea ghorant‌ch self kvaronttain zamvchea iradean pattim yetana sosaittin taka rig dilina. Hi khobor polisak, zoddzak asun‌yi tanchean kitench korunk zalemna dekun to sorzon pattim opnnan kam' korchea aspotrek gelo, punn thoim ek khatt soit na, ek venttilettor soit no, ek mask soit na. Okhrek tea aspotrechea sttor rumant opnnak self kvaronttain korunk toka poddlem. Hem monxaponnachi vid-vaulli.

Osolech zaite dakle divyeta. Hem xer gamvantleank mumboi xer tor‌yi hanga promuk zaun don ma-xeram asat; ponvel thaun vaxi doreo poreant ’novi mumboi’ ani vaxi doreo utortoch mumboi - oxem jeral ritin sangyet. Mumbomyt chali-zopddeamni jiemvche zaite gamv asat tor‌yi promuk zaun dharavi eka gamvant jietelo lok okhkhea mongllurantlea lokacheaki choddit. Ani novi mumboyant soit osolea chali-zopddeamni jietolo lok zaito osa. Tantum promuk zago zaunasa vaxintli APMC wholesale markett; hea markettint kam' korcho lok sogllo veaporist nhoi, dol'lall asat, ani vikhtele asat toxench kuli kam' korpi asat, je soman ukoln markettibhair poreant haddun gaddiamni ghaltat. Choddtavo lok yupi biharicho va bhailea rajeantlo. Hankam ramvunk, nidunk mhonn dusri suvat na, tech mellant, tech ghannint tanchi jinni. Jednam APMC markettint korona riglem, sobharank hea vairosan grasilem.

Itlem sorv ghoddtana mam-i‌gamvant bomboi thaun konnench gamvak yenaxem korunk avaz uttun asa, golfak gel'leamni soit pattim yenaxem korunk avaz utt'toch asa mholl'llem onyek dharunn sot. Amcho gamv devo-dhormacho gamv, mondir-igorzamni amcheo puza-retiro choddleat punn itlem sorv choddun‌yi, amchebhitor amchem monxaponn koxem demvlam? ani kit'tun demvlam? hem matr hea ghoddye ami amkanch vicharunk zai zal'lem soval.

- Valley Quadros [May, 2020]

 

valleyquadros@gmail.com

Valley Quadros: 1984 isve thaun konknnent mott‌veo kann‌yo, kadombori, kovita, lekhonam boroun ayil'lo, 2004 thaun 2011 mhonnasor daaiz.com' zallizageacho sompadok zaun vaur kela. Kannik, Udevo, Amcho Yuvok potrachea sompadoki-i monddollint vaur kel'lea hannem ’Kuveytt‌garancho jhelo vixes onko’, ’Divo-Daaiz’, ’Mithr-Daaiz’, toxench kornattok konknni sahity okaddemichea ’Xekddeacheo Mott‌veo Kann‌yo’ bukachem sompadon kelam. ’Mollbauylim Svopnnam (2006)’ ani ’Mukhamukhi (2011)’ hache porgott zal'le sompadokiyanche don zome.

 
 

   

ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್

2004 ಥಾವ್ನ್ 2011 ಪರ್ಯಾಂತ್ ಕಾರ್ಯಾಳ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ ಚೆರ್ ಪರ್ಗಟ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ವಿಂಚ್ಣಾರ್ ಸಾಹಿತಾಕ್ ಆಮಿ ಫುಡಿಲ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಪಯ್ಣಾರಿ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್ ಲಾಭಯ್ತೆಲ್ಯಾಂವ್.
ಮುಖ್‌ಪಾನ್
 
ಆಶಾವಾದಿ ಪ್ರಕಾಶನ್
ಪ್ರಗತಿಶೀಲ್ ಬರಯ್ಣಾರ್

Buffer Email Facebook Google LinkedIn Print


Copyright 2003 - 2020
All rights reserved. This site is property
Ashawadi Prakashan.
All poinnari.com content are copyrighted and may not be copied / modified in any way.
Send questions or comments to:
editor@poinnari.com
  [Archive / Links]