ಆಮಿ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಜಿಣ್ಯೆಂತ್ ಕೆದ್ನಾಂ ತರ್‌ಯೀ ಹೊ ಅನ್ಭೋಗ್ ಕೆಲಾಸ್ತಲೊ; ದಾದ್ಲೊ, ಬಾಯ್ಲ್ ಶಿವಾಯ್ ತಿಸ್ರ್ಯಾ ವರ್ಗಾಚ್ಯಾ ಮನ್ಶಾಕ್ ಪಳೆಲಾಂ ವಾ ಭೆಟ್ಲಾಂ ವಾ ಆಯ್ಕಲಾಂ. ಚಡ್ತಾವ್ ಜಣಾಂ ಅಸಲ್ಯಾಂಕ್ ಹಲ್ಕ್ ಕರ್ತಾ ಆನಿ ಖೆಳ್ಕುಳಾಂ ಕರುನ್ ಆಸ್ತಾ ಪುಣ್ ಕೆದ್ನಾಂ ತರ್‌ಯೀ ತಾಂಕಾಂ ಎಕಾ ಮನ್ಶಾಪರಿಂ ಲೆಕುನ್ ಚಿಂತ್‌ಲ್ಲೆಂ ಆಸಾ? ತಾಂಚೆಲಾಗಿಂ ಸಯ್ತ್ ಜೀವ್ ಆಸಾ, ಸಂವೇದನಾಂ ಆಸಾತ್, ಮನ್ಶಾಪಣ್ ತಶೆಂಚ್ ಭಗ್ಣಾಂ ಆಸಾತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಚಿಂತಪ್ ಕೆದ್ನಾಂ ತರ್‌ಯೀ ಮತಿಂತ್ ಆಯಿಲ್ಲೆಂ ಆಸಾ?

ರುಕ್ಮಾಈ ಕಾಣಿ ಎಕಾ ಅಸಲ್ಯಾಚ್ ಸಂವೇದನಾಚಿ, ಹಕೀಗತೆಚಿ ತಶೆಂಚ್ ಮನ್ಶಾಮನಾಂತಲ್ಯಾ ದಾಟೆಲ್ಲ್ಯಾ ಚಿಂತ್ಪಾಕ್ ಖೊಂಕ್ಚಿ ಹಿ ಕಾಣಿ 2018 ಇಸ್ವೆಚ್ಯಾ ದೆ|ವಿಲ್ಫಿ ರೆಬಿಂಬಸ್ ಸ್ಮಾರಕ್ ಪಯ್ಣಾರಿ-ವೀಜ್ ರಾಶ್ಟ್ರೀಯ್ ಮಟ್ಟಾಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತಿಕ್ ಸ್ಪರ್ಧ್ಯಾಂತ್ ಪಯ್ಲೆಂ ಇನಾಮ್ ಆಪ್ಣಾಯಿಲ್ಲಿ ಕಾಣಿ. ಏಕ್ ಕಾಣಿ ಕಶಿ ಬರವ್ಯೆತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಅಧ್ಯಯನ್ ಕರ್ತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಖಂಡಿತ್ ಜಾವ್ನ್ ಹಿ ಏಕ್ ಉಪ್ಕಾರಾಕ್ ಪಡ್ಚೆತಸಲಿ ಜಾವ್ನಾಸಾ ಮ್ಹಣ್ ಸಾಂಗುಂಕ್ ಧಯ್ರ್ ಘೆತಾಂ.

‘ಭಾಂಗಾರ್ ಭುಂಯ್’ ದಿಸಾಳ್ಯಾಂತ್ ಸಹ-ಸಂಪಾದಕಿ ಜಾವ್ನ್ ವಾವ್ರ್ ಕರುನ್ ಆಸ್ಚಿ ಬಾಯ್ ನಯನಾ ಅಡಾರಕರ್ ಗೊಂಯ್ಚಿ ನಾಮ್ನೆಚಿ ಕಾಣಿಯೆಗಾರ್ನ್, ಕವಿ ಪುಣ್ ಪಯ್ಲ್ಯಾನ್ ಭೋವ್ ಮಯ್ಪಾಸಿ ತಶೆಂಚ್ ಸಂವೇದನ್‌ಶೀಳ್ ವೆಕ್ತಿ. ಆನಿ ಹಿ ಕಾಣಿ ಸಯ್ತ್ ತಿಚ್ಯಾ ಚಿಂತ್ಪಾಚಿ ಸಾವ್ಳಿ ಆಮ್ಚೆಸಮೊರ್ ಉಭಿ ಕರ್ತಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಪಾರ್ಕುಂಕ್ ತುಕಾಚ್ ಸೊಡ್ತಾಂ.

- ಸಂ

[ಮಟ್ವಿ ಕಥಾ]: ರುಕ್ಮಾಯೀ [ನಯನಾ ಅಡಾರಕರ್]

’ಹಾಂವೆಂ ಎಕ್ದಾಂ ಡಮ್ ಮನಾಬಿ ಬಂಡೊಪಾಧ್ಯಾಯಚೆಂ ಭಾಶಣ್ ಆಯ್ಕ್ಲ್ಲೆಂ. ತಿಣೆಂ ಮ್ಹಣಿಲ್ಲೆಂ, ’ಯು ಆರ್, ವೊಟ್ ಯು ಬಿಲಿವ್ಹ್ ಯು ಆರ್’ ಹ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂನಿ ಮ್ಹಜೆ ಜಿಣೆಂತ್ ಎಕ್ ಟರ್ನೀಗ್ ಪೊಯಂಟ್ ಹಾಡ್ಲೊ. ಹಾಂವ್ ಚಲೊ ನ್ಹಯ್ ಚಲಿ ಆನಿ ಹಾಂವೆಂ ಚಲ್ಯೆವರೀಚ್ ಆಸುಂಕ್ ಜಾಯ್ ಹೆಂ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಮನಾನ್ ಥಾರಾಯ್ಲೆಂ. ಆನಿ ತೆನ್ನಾ ಸಾವ್ನ್ ಜಿಯೆಲೆಂ ಬಾಯ್ಲ್ ಮ್ಹಣೂನ್, ಅಸ್ತುರಿ ಮ್ಹಣೂನ್. ಲೊಕಾಂನಿ ಮಾಗೀರ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಕಿನ್ನರ್, ಹಿಜ್ಡೊ ಮ್ಹಣುಂ....’

ರುಕ್ಮಾಇ ಉಲಯ್ತಾಲಿ ಆನಿ ಸಗ್ಲಿಂ ಮನ್ ಲಾವ್ನ್ ಆಯ್ಕತಾಲಿಂ. ಸಗ್ಲ್ಯಾಂಚಿ ಲಾಗಿಂ ಲಾಗಿಂ ಎಕೂಚ್ ಕಾಣಿ. ಕೂಡ್ ಆನಿ ಮನಾಚ್ಯಾ ದೂಂದಾಂತ್ ಫಶಿಲ್ಲಿಂ. ಸಮಾಜಾ ಖಾತೀರ್ ಹಾಂಶೆಂ ಜಾಲ್ಲಿಂ. ತಿರ್ಸ್ಕಾರಾಚೊ ವಿಶಯ್ ಜಾಲ್ಲಿಂ, ಕಿನ್ನರಾಂ, ಹಿಜ್ಡೆ. ಆಪ್ಲೆಂ ಭಾಶಣ್ ಜಾತ್ಕಚ್ ರುಕ್ಮಾಇ ಮಾಚ್ಯೆ ವಯ್ಲಿ ಸಕಯ್ಲ್ ದೆವೂನ್ ವೊಶ್ ರುಮಾಂತ್ ವಚ್ಪಾಕ್ ಗೆಲೊ. ಪಣ್ಜೆ ಶಾರಾಂತಲೆಂ ವ್ಹಡ್ಲೆಂ ಸಭಾಘರ್ ತೆಂ. ’ತೃತೀಯಪಂಥಿ’ ಯಾಂಚೊ ಎಕಾ ದಿಸಾಚೊ ಮೆಳ್ ಭರಿಲ್ಲೊ. ತ್ಯಾ ಮೆಳ್ ಭರಿಲ್ಲೊ. ತ್ಯಾ ಮೆಳಾಕ್ ಕಾನ್ಪೂರ್ಚ್ಯಾನ್ ರುಕ್ಮಾಇ ಆಯಿಲ್ಲಿ. ಲೆಡೀಜ್ ವೊಶ್ರುಮಾ ಕಡೆನ್ ಪಾವ್ತಾಚ್ ತಿ ಥಾರ್ಲಿ. ದಾರ್ ಭಿತರ್ಲ್ಯಾನ್ ಬಂದ್ ಆಶಿಲ್ಲೆಂ. ತಿಣೆಂ ದಾರಾರ್ ಟಕ್ಟಕ್ ಕೆಲೆಂ. ’ಕೊಣ್’ ಭಿತರ್ಲ್ಯಾನ್ ಎಕೆ ಬಾಯ್ಲೆಚೊ ಆವಾಜ್ ಆಯ್ಲೊ. ’ಹಾಂವ್, ಹಾಂವ್ ರುಕ್ಮಾಇ’ ಜಾತಾ ತಿತ್ಲಿ ಆವಾಜಾತ್ ಮೊವ್ಸಾಣ್ ಹಾಡೀತ್ ರುಕ್ಮಾಈನ್ ಮ್ಹಣ್ಲೆಂ. ’ಯೆ ಔರ್ತೊಂಕಾ ವೊಶ್ರುಮ್ ಹೈ’ ಭಿತರ್ಲ್ಯಾನ್ ಆವಾಜ್ ಆಯ್ಲೊ. ’ಹಾಂವೂಯ್ ಎಕ್ ಬಾಯ್ಲೂಚ್’ ರುಕ್ಮಾಇ ಮ್ಹಣ್ಲೆಂ. ’ನಾಕಾ ಗೊ ಉಗ್ಡೂಂಕ್, ಹಿಜ್ಡಿಂ ಗೊ ತಿಂ. ಡೊಲ್ಭರ್ ಸಗ್ಳಿಂ ತೀಂಚ್ ಭರ್ಲ್ಯಾಂತ್’.

ಭಿತರ್ಲ್ಯಾನ್ ಫುಸ್ಫುಸ್ ಆಯ್ಕೂಂಕ್ ಆಯ್ಲಿ. ಹರ್ಶಿಂ ಎಕಾ ತೆಂಪಾರ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಹೆಂ ಆಯ್ಕೂನ್ ರುಕ್ಮಾಇ ಬೊಟಾಂ ಅಶ್ಶಿ ಮೊಡೀತ್, ಚರ್ಚರೀತ್ ಗಾಳ್ಯೊ ಸಂವ್ಪಾಚಿ. ಪೂಣ್ ಆತಾಂ ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ತೆಂ ಸೊಬ್ಚೆಂ ನಾಸ್ಲೆ. ತಿ ಆತಾಂ ಶಿಕ್ಷಿಕಾ ಆಸ್ಲಿ. ಗುರುಜೀಂಚ್ಯಾ ಸಮಾಜಸೆವೆಚೊ ವಸೊ ಘೆತಿಲ್ಲಿ ಸೆವೆಕರಿ, ತೃತೀಯಪಂಥಿ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಶಿಕ್ಷಣ್ ದಿವ್ಪಿ ಸಂಸ್ಥೆಚಿ ಎಕ್ ಟ್ರಸ್ಟಿ ಆಶಿಲ್ಲಿ. ಹ್ಯಾ ಅಸ್ಲ್ಯಾ ಸಗ್ಲ್ಯಾ ಅಪ್ಮಾನಾಚೆರ್ ಮಾತ್ ಕರೂನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾಲ್ ಫುಡೆಂ ವ್ಹರ್ಪಿ ಎಕಾ ತೃತೀಯಪಂಥಿ ಮಂಡ್ಳಾಚಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರ್ತಿ ಆಸ್ಲಿ. ಇತ್ಲ್ಯಾಂತ್ ದಾರ್ ಉಗ್ಡಲೆಂ. ಭಿತರ್ ಆಶಿಲ್ಲಿಂ ದೊಗೂಯ್ ಬಾಯ್ಲಾಂ ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ವಿಚೀತ್ರ್ ನದ್ರೆನ್ ಪಳಯ್ತ್ ಬೆಗಿಬೆಗೀನ್ ವೊಶ್ರುಮಾಂತಲಿಂ ಭಾಯ್ರ್ ಸರ್ಲಿಂ. ತಿಕಾ ಆತಾಂ ಹಾಚಿ ಸಂವ್ಯ್ ಜಾಲ್ಲಿ ದೆಖೂನ್ ವಾಯ್ಟ್ ದಿಸ್ಲೆಂ ನಾ. ಬಾಯ್ಲ್ ಮ್ಹಾಣೂನ್ ಜಗ್ತಾಂ ಪೂಣ್ ಕುಡೀವ್ಯ್ಲ್ಯೊ ಹೆರ್ ದಾದ್ಲೆಪಣಾಚ್ಯೊ ಕುರ್ವೊ ತಿಕಾ ಪುಸೂನ್ ಕಾಡೂಂಕ್ ಮೆಳ್ನಾಸ್ಲ್ಯೊ. ತ್ಯೊ ಕುರ್ವೊ ಪರ್ತ್ಯೊ ಪರ್ತ್ಯೊ ತಿಚೆಂ ಹಿಜ್ಡೆಪಣ್ ಲೊಕಾಂಕ್ ದಾಖೊವ್ನ್ ದಿತ್ಲ್ಯೊಚ್ ಆಸ್ಲ್ಯೊ. ರುಕ್ಮಾಇ ವೊಶ್ರುಮಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಪರ್ತಿ ಸಭಾಘರಾಂತ್ ವಚೂನ್ ಎಕೆ ಖುರ್ಚೆರ್ ಬಸಇ ಪೂಣ್ ಮಾಗಿ ಮಾತ್ ತಿಚೆಂ ಮನ್ ಭಾಶ್ಣಾಂನಿ ಲಾಗ್ನಾ ಜಾಲೆಂ. ಹ್ಯಾ ಧಾ ವರ್ಸೊಂ ಫಾಟಿಂ ಸೊಡೂನ್ ಆಯಿಲ್ಲೆಂ ಜಿವೀತ್ ಪರ್ತೆಂ ಉಸ್ಕೂನ್ ದೊಳ್ಯಾಂ ಮುಖಾರ್ ಘೆರ್ ಧರ್ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲೆಂ. ಆಬಾ, ಆಇ, ಆಕ್ಕಾ, ತಾಇ ಆನಿ ತ್ಯಾ ದೊನ್ ಭಯ್ಣಿ ಫಾಟ್ಲ್ಯಾನ್ ಜಾಲ್ಲೊ ಅಪೂರಬಾಯೆಚೊ ರುಕ್ಮಣ್ ಮ್ಹಣ್ಲ್ಯಾರ್ ರುಕ್ಮಾಇ. ಬಾಬು ಜಲಾಂ ಅಶೆಂ ಬಾಳಂಟೆರ್ ಕರೂಂಕ್ ಯೆತ್ಲೆ ತೆಲೂಮಾಂನ್ ಸಾಂಗ್ಲೆಂ ಖರೆಂ ಪೂಣ್ ಬಾಬು ಮ್ಹಣ್ಲ್ಯಾರ್ ಎಕೆ ಬಾಯೆ ಆನಿ ಬಾಬಾಚೆಂ ಮಿಶ್ರಣ್ ಹೆಂ ತೆ ಅನುಭವಿ ವೈಜಿಣೆಕ್ ಕಳಿಲ್ಲೆಂ. ತಿಣೆಂ ತೆಂ ಲ್ಹವೂಚ್ ಆಬಾ ಮ್ಹಣ್ಲ್ಯಾರ್ ರುಕ್ಮಣಾಚ್ಯಾ ಬಾಪಾಯ್ಚ್ಯಾ ಕಾನಾರ್ ಘಾಲೆಂ. ಬಾಬು ಜಾಲಾ ಮ್ಹಣ್ ಮಾರಾಣ್ ಗಾಂವ್ಭರ್ ಕಳೀತ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ತಾಣೆಂ, ಆನಿ ರೊಕ್ಡೆಂಚ್ ವೈಜಿಣೀಚೆಂ ಸಾಂಗ್ಣೆಂ. ಆಬಾನ್ ವೈಜಿಣೀಕ್ ದುಡು ದಿವ್ನ್ ತೊಂಡ್ ಬಂದ್ ಕೆಲೆಂ. ರುಕ್ಮಣ್ ಬಾಬು ಮ್ಹಣುನೂಚ್ ಘರಾಂತ್ ವಾಡ್ಪಾಕ್ ಜಾಯ್ ಅಶಿ ಘರ್ಚ್ಯಾಂಕ್ ತಾಕೀದ್ ದಿವ್ನ್ ದವ್ರಲಿ.

ರುಕ್ಮಣ್ ಲ್ಹಾನ್ ಆಸ್ತನಾ ಭಯ್ಣಿ ಮದಿಂ ವಾವುರತಾಲೊ. ತೊ ಬುಶ್ಕೊಟ್ ಕಲ್ಸಾಂವ್ ಘಾಲ್ತಾಲೊ ತರೀಯ್ ತಾಕಾ ಭಯ್ಣಿ ಭಶೆನ್ ವ್ಹಿಸ್ತೀದ್ ಘಾಲೀನ್ ದಿಸ್ತಾಲೆ. ತಾಂಚೆ ಭಶೆನ್ ಕೆಂಸ್ ವಾಡೊವ್ನ್ ಲಾಂಬ್ ವಿಣಿ ಘಾಲ್ಚಿ. ತಾಂಚೆ ಭಶೆನ್ ಎಕಾಮೆಕಾಚ್ಯಾ ಆಂಗಾರ್ ಪಡೂನ್ ಖಿದ್ಳೂನ್ ಖಳ್ಖಳೂನ್ ಹಾಂಸ್ಚೆ ಅಶೆಂ ದಿಸ್ತಾಲೆಂ. ತಾಂಚೆ ಮದಿಂ ಬಸೂನ್ ತೊ ಖಿದ್ಳೂಂಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ ಕಾಯ್ ಆಬಾ ಸಡ್ಸಡೀತ್ ಯೆತಾಲೊ ಆನಿ ತಾಚ್ಯಾ ಹಾತಾಕ್ ಧರೂನ್ ತಾಚ್ಯಾ ಪೊಲ್ಯಾರ್ ದೊನ್ ಫುಲಯ್ತಾಲೊ. ಬಾಯ್ಜಣ್ ಖಂಯ್ಚೆಂ ಕಡ್ಲೆಂ. ಚಲ್ ಉಠ್ ಬಸ್ ಥಂಯ್ ಕುಶೀನ್. ತುಂ ಚಲೊ, ಚಲೊ ತುಂ ಆಬಾಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂನಿ ವಿತ್ರಾಗ್ ಆಸ್ತಾಲೊ. ತಾಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ವಾಗ್ಣ್ಯಾಕ್ ತಾಂಣಿ ಆಡಾಮೊ ಘಾಲೊ. ಪೂಣ್ ಆಡಾಮೊ ಘಾಲೊ ಮ್ಹಣೂನ್ ಮೆಕ್ಳೆ ವಾರೆಂ ಥೊಡೆಂಚ್ ಆಡೂನ್ ಉರ್ತಾ. ಸ್ತ್ರೀತ್ವಾಚೆಂ ವಾರೆಂ ಆಡಾಮಾಚ್ಯಾ ಖಾಂಚೀತ್ಲ್ಯಾನ್ ಲೆಗೀತ್ ರುಕ್ಮಣಾಚ್ಯಾ ಮನಾಂತ್ ಖೆಳ್ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲೆಂ. ತೊ ಲಿಪ್ಚೊರಯಾಂ ಅಕ್ಕಾ, ತಾಈಚೆ ಕಪ್ಡೆ ಘಾಲ್ತಾಲೊ. ಪೊಲ್ಯಾಕ್ ಪಾವ್ಡರ್ ಲಾಯ್ತಾಲೊ, ದೊಳ್ಯಾಂತ್ ಕಾಜಳ್ ಘಾಲ್ತಾಲೊ. ಮಾಗೀರ್ ಹಿ ಚೊರಿ ಉಕ್ತ್ಯಾರ್ ಆಯ್ಲಿ ಕಾಯ್ ಬಾಪಾಯ್ಕಡಸೂನ್ ಮಾರ್ ಖಾತಾಲೊ. ಶಾಳೆಂತೂಯ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ರುಕ್ಮಣಾಚ್ಯಾ ನಶಿಬಾಂತ್ ಹೆಚ್ ಭೊಗ್. ಕಲ್ಸಾಂವ್ ಬುಶ್ಕೊಟ್ ಘಾಲೂನ್ ಗೆಲ್ಲೊ ರುಕ್ಮಣ್ ಬಾಯ್ಲಾಂವರಿ ಆಂಗ್ ಮೊಡೀತ್ ಚಲ್ತಾ, ಬಾಯ್ಲಾಂವರಿ ಜಮ್ನೀರ್ ಸಕಯ್ಲ್ ಬಸೂನ್ ಮುತ್ತಾ, ಉಲಯ್ತನಾ ಬಾಯ್ಲಾಂವರಿ ಲಜ್ತಾ ಮ್ಹಣೂನ್ ಸಗ್ಳಿಂ ಭುರ್ಗಿಂ ತಾಕಾ ಲಡ್ಕಿ ಲಡ್ಕಿ ಮ್ಹಣೂನ್ ಚಾಳಯ್ತಾಲೆ. ಎಕ್ದೀಸ್ ಮುತಾರೀಂತ್ ಆಠ್ವೆಚ್ಯಾ ವರ್ಗಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಗುರೂನ್ ಆನಿ ತಾಚ್ಯಾ ಇಶ್ಟಾಂನಿ ಸೊಮ್ತೊ ಸಕಯ್ಲ್ ಹಾತ್ ಲಾವ್ನ್ ತೊ ಲಡ್ಕೊ ಕಾಯ್ ಲಡ್ಕಿ ಹಾಚಿ ಖಾತ್ರಿ ಕರೂನ್ ಘೆತಿಲ್ಲಿ. ರುಕ್ಮಣಾನ್ ತಾಂಚೊ ಕಾಂಚೂಚ್ ಘೆತ್ಲೊ. ತೆ ದಿಸ್ಲೆ ರೆ ದಿಸ್ಲೆ ತಾಚೆ ಹಾತ್ಪಾಂಯ್ ಥರ್ಥರಪಾಕ್ ಲಾಗ್ತಾಲೆ. ಪರ್ತೆಂ ಕಿತೆಂಯ್ ಕರೀತ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ತೊ ತಾಂಚೆ ಪಸೂನ್ ಚಾರ್ ಹಾತ್ ಪಯ್ಸೂಚ್ ರಾವ್ತಾಲೊ.

ರುಕ್ಮಣ್ ವಯಾಂತ್ ಯೆತಾಲೊ ತಶಿ ತಶಿ ತಾಚೆ ಮದಿಂ ಆಪೂಣ್ ಬಾಯ್ಲ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾಚಿ ಜಾಣೀವ್ ಖರ್ ಜಾವ್ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲಿ. ಆಪ್ಣೆಂ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಭಯ್ಣಿಂ ಭಶೆನ್ ರಂಗ್ರಂಗಯಾಳೆ ಕಪ್ಡೆ ಘಾಲ್ಚೆ, ತಾಂಚೆ ಭಶೆನ್ ಕೆಂಸ್ ವಳೊವ್ಚೆ ಹಿ ಭಾವ್ನಾ ಮನಾಂತ್ ಖರ್ ಜಾವ್ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲಿ. ಭಯ್ಣಿ ನ್ಹೆಸ್ತಾ ಸಂವ್ರತನಾ ಆಶೆಲ್ಲೆ ನದ್ರೆನ್ ತಾಂಕಾಂ ಪಳಯ್ತ್ ರಾವ್ತಾಲೊ ತೊ. ಪೂಣ್ ಹೆ ನದ್ರೆಕ್ ತಾಚ್ಯಾ ಬಾಪಾಯ್ನ್ ವೆಗ್ಳೊಚ್ ಅರ್ಥ್ ದಿಲೊ. ಬಾಯ್ಜಣ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ಬಾಪಾಯ್ನ್ ತಾಚೆ ಪೊಲೆ ಫೊಡ್ಲೆ. ಆವ್ಯ್ನೂಯ್ ಬಾಪಾಯ್ ಆಡಾಯ್ಲೆಂ ನಾ. ಆತಾಂ ಆತಾಂ ಸಗ್ಲ್ಯಾಂಕೂಚ್ ತಾಚೆಂ ಹಿಜ್ಡೆಪಣ್ ಕಳೂನ್ ಆಯಿಲ್ಲೆಂ. ಲಡ್ಕೀಚ್ಯಾ ಜಾಗ್ಯಾರ್ ಆತಾಂ ವರ್ಗಾಂತಲಿಂ ಭುರ್ಗಿಂ ಹಿಜ್ಡಾ ಆಲಾ ರೆ ಬಾಬಾ ಆತಾಂ ವಾಜೀವ್ ಟಾಳಿ ಮ್ಹಣೂನ್ ಎಕಾಮೆಕಾಕ್ ತಾಳ್ಯೊ ಮಾರ್ತಾಲಿಂ. ಭುರ್ಗಿಂ ತರ್ ಭುರ್ಗಿಂ ಎಕ್ ದೀಸ್ ಮಾಸ್ತರಾನೂಯ್ ತಾಕಾ ಪಳಯ್ತ್ ಎಕ್ ಡಾಯ್ಲೊಗ್ ಮಾರಿಲ್ಲೊ ಎಕ್ ಮಚ್ಛರ್ ಭಿ ಆದ್ಮಿ ಕೊ ಹಿಜ್ಡಾ ಬನಾ ದೆತಾ ಹೈ. ತಾಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಡಾಯ್ಲೊಗಾರ್ ಸಗ್ಳೊ ವರ್ಗ್ ಖಳ್ಖಳೂನ್ ಹಾಂಶಿಲ್ಲೊ. ತ್ಯಾ ದಿಸಾ ಶಾಳಾ ಸುಟ್ಟಕಚ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಸಗ್ಳಿಂ ಜಾಣಾಂ ತಾಚ್ಯಾ ಫಾಟ್ಲ್ಯಾನೂಚ್ ಲಾಗ್ಲಿಂ. ಎಕ್ ಮಚ್ಛರ್ ಭಿ ರುಕ್ಮಣ್ ಕೊ ಹಿಜ್ಡಾ ಬನಾ ದೆತಾ ಹೈ ಮ್ಹಣೀತ್ ತಾಳ್ಯೊ ಮಾರ್ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲಿಂ. ರುಕ್ಮಣ್ ರಡತ್ ರಡತ್ ಘರಾ ಆಯ್ಲೊ. ಆಪ್ಲೆಂ ದುಖ್ಖ್ ಕೊಣಾಕ್ ತರಿ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಅಶೆಂ ತಾಕಾ ದಿಸ್ಲೆಂ. ಪೂಣ್ ಘರಾಂತ್ ತಸೊ ಕೊಣೂಚ್ ಮನೀಸ್ ನಾಶಿಲ್ಲೊ ಜೊ ತಾಕಾ ಸಮ್ಜೂನ್ ಘೆವ್ಪಾಚೊ. ತಾಕಾ ದರಎಕ್ಲ್ಯಾ ಕಡ್ಲ್ಯಾನ್ ತುಚ್ಛತಾಯೂಚ್ ಮೆಳಿಲ್ಲಿ. ಭುರ್ಗೆಪಣಾಂತ್ ಇತ್ಲೊ ಮೊಗ್ ಕರ್ಪಿ ತಾಚ್ಯೊ ಭಯ್ಣಿ ಅಕ್ಕಾ, ತಾಇ ಆನಿ ಜಲ್ಮಾಕ್ ಘಾಲ್ಪಿ ಆವ್ಯೂಯ್ ಅತಾಂ ಬದ್ಲಿಲ್ಲಿಂ. ರುಕ್ಮಣ್ ಚಲೊ ನ್ಹಯ್ ಹಿಜ್ಡೊ ಹೆಂ ಲೊಕಾಂಕ್ ಕಳ್ಚೆಂ ನ್ಹಯ್ ಹಾಚಿ ಸಾಮ್ಕಿಂ ಜತ್ನಾಯ್ ಘೆತಾಲಿಂ ತಿಂ ಸಗ್ಲಿಂ ತರೀಯ್ ರುಕ್ಮಣ್ ಆಪ್ಲಿಂ ಬಾಯ್ಜಣಪಣಾ ವರ್ಗಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂ ಮದಿಂ ದಾಖಯ್ತಾ ಆಸ್ತಲೊ ಮ್ಹಣೂನ್ ಭುರ್ಗಿಂ ಚಾಳಯ್ತಾ ಆಸ್ತಲಿಂ ಅಶೆಂ ಸಮ್ಜೂನ್ ತಿಂ ತಾಚೆರೂಚ್ ತಿಡ್ಕಪಾಚಿಂ.

ಘರ್ಚ್ಯಾಂನಿ ರುಕ್ಮಣಾಚೆಂ ತೃತೀಯಪಂಥೀಪಣ್ ಧಾಂಪೂನ್ ದವ್ರಪಾಚೊ ಖೂಬ್ ಯತ್ನ್ ಕೆಲೊ, ಪೂಣ್ ಧಾಂಪೂನ್ ದವ್ರಲೊ ಮ್ಹಣೂನ್ ಕೊಂಬೊ ಆಇಡುಪಾಚೊ ಚಡೂಚ್ ರಾವ್ತಾ. ಆತಾಂ ಮೆರೆನ್ ಭಾಯ್ರ್ ಲೊಕಾಂಕ್ ಹಾಚಿ ಸುಲೂಸ್ ಲಾಗಿಲ್ಲಿ. ತಿ ಸುಲೂಸ್ ವಾರ್ಯಾರ್ ಪಾತ್ಳೂನ್ ಹುಲೊಪ್ ಜಾವ್ಚೆ ಪಯ್ಲಿಂ ಅಕ್ಕಾ, ತಾಈಕ್ ಉಜೊವ್ನ್ ಉಡೊವ್ಪಾಚೆಂ ಅಶೆ ಘರ್ಚ್ಯಾಂನಿ ಥಾರಾಯ್ಲೆಂ. ತ್ಯಾ ದಿಸಾ ಅಕ್ಕಾಕ್ ಕೊಣ್ ಪಳೊವ್ಪಾಕ್ ಯೆವ್ವಾಚೊ ಆಶಿಲ್ಲೊ. ರುಕ್ಮಣಾಕ್ ತ್ಯಾ ದಿಸಾ ಶಾಳೆಂತೂಚ್ ರಾವೂನ್ ಉಸ್ರಾಂ ಘರಾ ಯೆವ್ಪಾಚಿ ಆದೆಶ್ ದಿಲ್ಲೆ ಬಾಪಾಯ್ನ್. ತ್ಯಾ ಲೊಕಾಂಚ್ಯಾ ನದ್ರೆಕ್ ಝಳ್ಕಲೊ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಕೊಂಬಿ ಕಸೊ ಸೊಲೂನ್ ಕಾಡ್ಟಲೊ ಮ್ಹಣ್ಪಾಚಿ ಧಮ್ಕೀಯ್ ದಿಲ್ಲಿ ಬಾಪಾಯ್ನ್. ಆನಿ ಬಾಪಾಯ್ಚೊ ಮಾರ್ ಕಿತೆಂ ಆಸ್ತಾ ಹಾಚೊ ಅಣ್ಭವ್ ಘೆತಿಲ್ಲ್ಯಾ ರುಕ್ಮಣಾಕ್ ತ್ಯಾ ಮಾರಾಚಿ ಯಾದ್ ಜಾಲ್ಯಾರೂಚ್ ಕಡ್ಕಡೂಂಕ್ ಮುತೂಂಕ್ ಜಾತಾಲೆಂ.

ಶಾಳ್ ಸುಟ್ಲಿ ತರಿ ರುಕ್ಮಣ್ ಬಾಕಾರೂಚ್ ಬಸೂನ್ ರಾವ್ಲೊ. ನಿಮಾಣ್ಯಾ ಬಾಕಾಚೆರ್ ಎಕ್ಟೊ ಬಸ್ತಾಲೊ ತೊ. ತಾಕಾ ಚಲ್ಯೊಯ್ ಆಪ್ಲೆ ಮದಿಂ ಘೆನಾಸ್ಲ್ಯೊ ಆನಿ ಚಲೆಯ್. ಪೂಣ್ ತಕ್ಲೆಚೆರ್ ಕುಟ್ಲ್ಯೊ ಮಾರ್ಪಾಕ್, ಫಾಟೀಚೆರ್ ಧುಮ್ಕೆ ಘಾಲ್ಪಾಕ್ ಆನಿ ಲಡ್ಕಿ, ಹಿಜ್ಡಾ ಮ್ಹಣೂನ್ ಚಾಳೊವ್ಪಾಕ್ ಮಾತ್ ಚಲೆ-ಚಲ್ಯೊ ತಿತ್ಲೆಚ್ ಉಮೆದೀನ್ ಫುಡೆಂ ಆಸ್ತಾಲ್ಯೊ. ತಾಂಚ್ಯಾ ಮಾರಾಚಿ, ತಾಂಚ್ಯಾ ಚಾಳೊವ್ಪಾಚಿ ಧಾಸ್ತೀಯ್ ಘೆತಿಲ್ಲಿ ರುಕ್ಮಣಾನ್. ಪೂಣ್ ಸಾಂಗ್ತಲೊ ಕೊಣಾಕ್ ತಾಕಾ ಕೆನ್ನಾ ಕೆನ್ನಾ ದಿಸ್ತಾಲೆಂ ಆಪೂಣ್ ಅಸೊ ಅರ್ದೂಕ್ ಕಸೊ ಎಕಾ ಜಾಗ್ಯಾರ್ ಬಸ್ಲಾ, ತ್ಯಾ ಜಾಗ್ಯಾಚ್ಯಾ ಎಕಾ ಆರ್ದಾನ್ ದಾದ್ಲೆ ಆನಿ ದುಸ್ರ್ಯಾ ಅರ್ದಾನ್ ಬಾಯ್ಲಾಂ ಖಾತೀರ್ ಜಾಗೊ ಆಸಾ. ಅಶಾ ಠೆಳಾರ್ ಕೊಣಿ ತರಿ ಯೆವ್ಚೆಂ ಆನಿ ಆಪ್ಲ್ಯಾಕ್ ಎಕಾ ಅರ್ದಾ ಧುಕ್ಲೂನ್ ಉಡೊವ್ಚೆಂ, ಜೆವ್ರವಿ ಆಪೂಣ್ ಖಂಯ್ಚ್ಯಾ ತರಿ ಎಕಾ ಜಾಗ್ಯಾರ್ ಪೂರ್ಣ್ ಮನೀಸ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ತರಿ ಉರ್ತಲೊ. ದಾದ್ಲೊ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಪೂರ್ಣ್ ದಾದ್ಲೊ ಆನಿ ಬಾಯ್ಲ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಪೂರ್ಣ್ ಬಾಯ್ಲ್. ವಿಚಾರಾಂಚೆ ಭಿರ್ಕೆಂತ್ ರುಕ್ಮಣ್ ಚಲ್ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ಯೆತೆ-ವತೆ ತಾಚೆ ತಕ್ಲೆರ್ ಕುಟ್ಲ್ಯೊ ಮಾರೀತ್, ಫಾಟೀರ್ ಧಪ್ಕೆ ಘಾಲೀತ್ ಚಲ್ತಾಲೆ ತಾಚೆಂ ಲೆಗೀತ್ ಧಂಗಣ್ ತಾಕಾ ನಾಸ್ಲೆಂ. ಆಪೂಣ್ ಚಲೊ ಕಾಯ್ ಚಲಿ ಅಶೆಂ ಮನಾಕ್ ವಿಚಾರತಕಚ್ ಮನ್ ತಾಕಾ ತೊ ಚಲೀಚ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾಚೆಂ ಸಾಂಗ್ತಾಲೊ. ಪೂಣ್ ಮನಾಚೆಂ ಕಶೆಂ ಮಾನ್ಚೆಂ ಹೆಂ ತಾಕಾ ಕಳ್ನಾಶಿಲ್ಲೆಂ. ಆನಿ ತನಾಚೆಂ ಸಾಂಗ್ಣೆಂ ತನೂಯ್ ತಾಕಾ ಕುರ್ವಾಂನಿ ಸಾಂಗ್ತಾಲೆಂ, ಕೂಡ್ ದಾದ್ಲ್ಯಾಚಿ ಆಸುಂ, ತೆ ಕುಡೀಂತ್ಲ್ಯೊ ಭಾವ್ನಾ ಬಾಯ್ಲೆಚ್ಯೊ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯೊ. ತ್ಯಾ ತನಾ-ಮನಾಚ್ಯಾ ದ್ರಂದಾಂತ್ ರುಕ್ಮಣ್ ಘುಸ್ಪಲ್ಲೊ. ತಶೆಂ ಆಯ್ಜ್ ರುಕ್ಮಣಾಕ್ ಬೆಗೀನೂಯ್ ಘರಾ ವಚ್ಪಾಚೆಂ ನಾಶಿಲ್ಲೆಂ. ದೆಖೂನ್ ತೊ ತಸೊಚ್ ಶಾಳೆಚ್ಯಾ ಫಾಟ್ಲೆ ವಟೆಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಆಯ್ಲೊ. ಥಂಯ್ ಹಾಯ್ರ್ ಸೆಕಂಡರೀಚೆ ವರ್ಗ್ ಚಲ್ತಾಲೆ. ಥಂಯ್ ಆಯ್ಜ್ ಕಸ್ಲಿ ತರಿ ಕಾರ್ಯಾವಖ್ ಆಶಿಲ್ಲಿ. ರುಕ್ಮಣಾಚಿಂ ಪಾವ್ಲಾಂ ಆಪ್ಸೂಕ್ ಥಂಯ್ ವಳ್ಳಿಂ. ಉಬೆ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂ ಮದಿಂ ತೊವೂಯ್ ರಿಗ್ಲೊ. ತಶಿ ತಾಚ್ಯಾ ಕಾನಾರ್ ಲ್ಹವು ಆವಾಜಾಂತಲಿ ಕುಜ್ಕೂಜ್ ಆಯ್ಕೂಂಕ್ ಆಯ್ಲಿ, ಅರೆ ಹೆ ಪಣ್ ಲಂಚಾಡ್ ತ್ಯಾ ಚೀಫ್ ಗೆಸ್ಟಾ ಸಾರ್ಕಚ್ ಬರಂ ಆನಿ ಮಾಗೀರ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂ ಮದಿಂ ಹಾಂಸ್ಪಾಚಿ ಖಸ್ಖಸ್ ಪಿಕ್ಲಿ. ತಾಣೆಂ ತ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚೆರ್ ನದರ್ ಮಾರ್ಲಿ. ಗುರು ಆನಿ ಸಾಂಗಾತಿ ಥಂಯ್ ಉಬೆ ಆಸ್ಲೆ. ತೊ ಥಂಯ್ಚ್ಯಾನ್ ಕೂಸ್ ಮಾರೂಂಕ್ ಸೊದಿ. ಪೂಣ್ ಇತ್ಲ್ಯಾನ್ ತಾಚಿ ನದರ್ ಸ್ಟೆಜೀಚೆರ್ ಗೆಲಿ. ಎಕ್ ಲಾಂಬ್ರುಂದ್ ಬಾಯ್ಲ್ ಪೂಣ್ ತಿಚೊ ಆಂಗ್ಲೊಟ್ ದಾದ್ಲ್ಯಾಚೊ. ತಿಚೆಂ ನಾಂವ್ qಡಮ್ ಮನಾಬಿ ಬಂಡೊಪ್ಧ್ಯಾಯ್, ಎಕಾ ನಾಮ್ನೆಚ್ಯಾ ಕೊಲೆಜೀಚಿ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್. qಡಮ್ ಮನಾಬೀನ್ ಉಬೆಂ ರಾವೂನ್ ಸಗ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಅಭಿವಾದನ್ ಕೆಲೆಂ ಆನಿ ಉಲೊವ್ಪಾಕ್ ಸುರ್ವಾತ್ ಕೆಲಿ. ಹಿಜ್ಡೊ ಮ್ಹಣೂನ್ ಜಲ್ಮಾಕ್ ಆಯಿಲ್ಲಿ ಮನಾಬಿ qಡಮ್ ಕಿತ್ಲ್ಯಾಶಾಚ್ ವಾಯ್ಟ್ ಪ್ರಸಂಗಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಗೆಲ್ಲಿ. ತರೀಯ್ ತಿಣೆಂ ಜಿದ್ದ್ ಸೊಡ್ಲಿ ನಾ. ತಿಚಿ ಜಿದ್ದ್, ತಿಚೆ ಕಶ್ಟ್ ಫಳಾಕ್ ಆಯ್ಲೆ ಆನಿ ತಿ ಆಯ್ಜ್ ನಾಮ್ನೆಚ್ಯಾ ಕೊಲೆಜೀಚಿ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ ಮ್ಹಣು ಭೌಮಾನಾನ್ ಜಿಯೆತಾಲಿ. ಭಾಶಣ್ ಸೊಂಪಯ್ತಾ ಸೊಂಪಯ್ತಾ ಮನಾಬಿ qಡಮೀನ್ ಮ್ಹಣ್ಲೆಂ, ’ಕುಛ್ ತೊ ಲೊಗ್ ಕಹೆಂಗೆ, ಲೆಕಿನ್ ಲೊಗೊಂ ಕಾ ತೊ ಕಾಮ್ ಹಿ ಹೈ ಕಹ್ನಾ, ಪೂಣ್ ಆಪ್ಣೆಂ ಮಾತ್ ಜಗ್ಚೆಂ ಕಶೆಂ ಯು ಆರ್, ವೊಟ್ ಯು ಬಿಲಿವ್ಹ್ ಯು ಆರ್ ಹ್ಯಾಚ್ ನೆಟಾನ್, ಹ್ಯಾಚ್ ಭೌಮಾನಾನ್’.

ಉಸ್ರಾಂ ಘರಾ ಪರ್ತತನಾ ರುಕ್ಮಣ್ ಆಪ್ಲೆ ಘುಂವ್ಳೆಂತೂಚ್ ಆಸ್ಲೊ. ಯು ಆರ್, ವೊಟ್ ಯು ಬಿಲಿವ್ಹ್ ಯು ಆರ್. ಹಯ್, ಹಾಂವ್ ಚಲಿ. ಹಾಂವ್ ಚಲಿ ಹೆಂ ಹಾಂವ್ ಸಾಮ್ಕೆ ಮಾನ್ತಾ. ಆನಿ ಚಲಿ ಮ್ಹಣೂನಚ್ ಹಾಚೆ ಮಖಾರ್ ಜಗತಎ. ವಿಚಾರಾಂಚೆ ಭಿರ್ಕೆಂತ್ ರುಕ್ಮಣ್ ಘರಾಂತ್ ಸರ್ಲೊ. ಘರಾಂತಲಿಂ ಸಗ್ಳಿಂ ಉಲೊವ್ಪಾಂತ್ ಗುಲ್ಲ್ ಆಶಿಲ್ಲಿಂ. ಘಡ್ಯೆ ಅಕ್ಕಾಕ್ ಪಳೊವಂಕ್ ಯೆವ್ಪ್ಯಾನ್ ಅಕ್ಕಾಕ್ ಪಸಂದ್ ಕೆಲಾಂ ಆಸ್ತಲೆಂ. ತಾಂಚ್ಯಾ ತೊಂಡಾರ್ ಖೊಸ್ ಪಾತ್ಳಿಲ್ಲಿ. ರುಕ್ಮಣ್ ಆಯ್ಲಾ ತೆಂ ತಾಂಚ್ಯಾ ಧ್ಯಾನಾಂತೂಯ್ ನಾಶಿಲ್ಲೆಂ. ರುಕ್ಮಣ್ ತಸೊಚ್ ಭಿತರ್ ವತ್ನಾ ತಾಚೆಂ ಅಕ್ಕಾಚೆ ಕುಡೀಂತ್ ಲಕ್ಷ್ ಗೆಲೆಂ. ಅಕ್ಕಾನ್ ಪಳೊವ್ಪಾಕ್ ಯೆತ್ಲೆಂ ಮ್ಹಣೂನ್ ನ್ಹೆಶಿಲ್ಲಿ ಸಾಡಿ ಅಶೀಚ್ ಖಾಟೀರ್ ಸೊಡೊವ್ನ್ ದವ್ರಿಲ್ಲಿ. ರುಕ್ಮಣಾಚಿ ಆಪೂಣ್ ಚಲಿ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾಚಿ ಜಾಣೀವ್ ಒತೊ ಯೆವ್ನ್ ಮನಾಭಾಯರ್ ರಕ್ಲಿಂ. ತೆ ಜಾಣಿವೆನ್ ಸಗ್ಲ್ಯಾ ಬಂಧ್ನಾಂಕ್, ಆಡಾಮ್ಯಾಂಕ್ ಹುಪೂನ್ ತೆ ಸಾಡ್ಯೆಕ್ ಹಾತ್ ಘಾಲೊ. ಸಾಡಿ ಆಂಗಭರ್ ಗುಠ್ಲಾವನ್ ರುಕ್ಮಣ್ ಆಪ್ಲಿ ಕೂಡ್ ಹಾರ್ಶಾಂತ್ ಪಳೊವ್ಪಾಕ್ ಗುಲ್ಲ್ ಜಾಲೊ.

ಧಪ್ಪ್ ಆವಾಜಾ ಸರ್ಶಿಂ ರುಕ್ಮಣ್ ಜಮ್ನೀರ್ ಶೆವ್ಟಲೊ. ಸಾಡ್ಯೆಚ್ಯಾ ಪದ್ರಾಕ್ ಆಶಿಲ್ಲಿ ಜರ್ ತಾಚ್ಯಾ ಗೊರ್ಯಾ ಚೆರ್ಯಾಚೆರ್ ಉಮ್ಟಲಿ. ’ಬಾಯ್ಜಣ್, ಹಿಜೂಡ್ ಖಂಯ್ಚೆ ಕಡ್ಲೊ, ಭಯ್ಣೀಚೆಂ ಲಗ್ನ್ ಮೊಡ್ಪಾಕ್ ಉಠ್ಲಾ’ ಉತ್ರಾ ಕಣ್ಕಣಿ ಬಾಪಾಯ್ಚ್ಯೊ ಖೊಟೊ ರುಕ್ಮಣಾಚ್ಯಾ ಆಂಗಾರ್ ಬಸ್ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ’ಮಿ ಮುಲ್ಗಿ ಹಾಯ್, ಮುಲ್ಗಿ’ ಮಾರ್ ಸೊಂಸೂನ್ ಲೆಗೀತ್ ರುಕ್ಮಣ್ ಆಡ್ಡಲೊ. ’ಮುಲ್ಗಿ ಹಾಯ್ಸ್ ತುಂ ವ್ಹಯ್ ಮುಲ್ಗಿ ಹಾಯ್ಸ್, ಬಾಪಾಯ್ಚೊ ರಾಗ್ ಮಸ್ತಕಾಕ್ ಮಾರಿಲ್ಲೊ. ತೊ ಕೊಣಾಕೂಚ್ ಆಟಾಪಾಕ್ ಯೆನಾ ಜಾಲೊ. ಖೊಟ್ ಥಾಪ್ಟಾಂನಿ ತಾಣೆಂ ರುಕ್ಮಣಾಕ್ ಮರ್ಸರ್ ಮಾರ್ಲೆಂ. ಆನಿ ರುಕ್ಮಣ್ ಮಾರ್ ಸೊಂಶೀತ್ ಮ್ಹಣತ್ ರಾವ್ಲೊ, ’ಮಿ ಮುಲ್ಗಿ ಹಾಯ್, ಮುಲ್ಗಿ ಹಾಯ್’, ’ಹಯಾ ಘರಾಂತ್ ರಹಾಯ್ಚ್ ಹಾಯ್ ತರ್ ಮುಲ್ಗಾ ಮ್ಹನೂನ್ ರಾಹಾವ್ ಲಾಗಂಲ್, ನ್ಹಾಯ್ತರ್ ದರ್ವಾಜಾ ಉಘ್ಡಾ ಹಾಯ್ ಮ್ಹಣಾವ್’ ಮ್ಹಣತ್ ಬಾಪಾಯ್ನ್ ತಾಕಾ ಸರ್ಸರೀತ್ ಒಡೀತ್ ತಾಚೆ ಕುಡೀಂತ್ ವ್ಹರೂನ್ ಬಂದ್ ಕೆಲೆಂ. ಕೆದೊ ವೆಳ್ ರುಕ್ಮಣ್ ಧುಮ್ಸತ್ ಆಶಿಲ್ಲೊ. ಆಂಗಾವಯಲೊ ಮಾರ್ ಆನಿ ಮನಾಚೆರ್ ಆಪೂಣ್ ಬಾಯ್ಲ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ಜಗ್ಪಾಚೊ ಭಾರ್ ತಾಕಾ ಸೊಂಸ್ಪಾ ಭಾಯ್ರೊ ಜಾಲ್ಲೊ. ಕುಡೀಂತಲಿ ಲಾಯ್ಟ್ ಪೆಟೊವಂಕ್ ನಾಶಿಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಕುಡೀಂತ್ ಕಿಟ್ಟ್ ಕಾಳೊಖ್ ಪಾತ್ಳಿಲ್ಲೊ. ಹರ್ಶಿ ರುಕ್ಮಣ್ ಹ್ಯಾ ಕಾಳ್ಖಾಕ್ ಥಾರೊ ಭಿಯೆತಾಲೊ. ಪೂಣ್ ಆಪ್ಲೆಂ ಬಾಯ್ಲ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ಅಸ್ತಿತ್ವ್ ತಿಗೊವಂಕ್ ಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಅಸ್ಲೊ ಕಾಳೊಖ್ ಪಚೊವಂಕ್ ಶಿಕೂಂಕ್ ಜಾಯ್ ಹಾಚಿ ಜಾಣೀವ್ ಜಾಲ್ಲಿ ತಾಕಾ.

ಇತ್ಲ್ಯಾಂತ್ ಲ್ಹವೂಚ್ ದಾರಾಚಿ ಖಿಳಿ ಕೊಣ್ತರಿ ಉಗ್ಡಾ ಮ್ಹಣ್ಪಾಚೆಂ ರುಕ್ಮಣಾಕ್ ಜಾಣವ್ಲೆಂ. ಕಾಳ್ಖಾಂತ್ ಸಾಂಸ್ಪೀತೂಚ್ ತಾಚಿ ಆವ್ಯ್ ತಾಚೆ ಮ್ಹರ್ಯಾಂತ್ ಆಯ್ಲಿ. ಎಎ ಬಶಎತ್ ಶಿರೊ ಘೆವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲಿ ತಿ. ’ಖಾ ರೆ ಪೊರಾ ಖಾ’, ಕಾಳ್ಖಾಕ್ ಸರಾವಿಲ್ಲ್ಯಾ ದೊಳ್ಯಾಂನಿ ತಿಣೆಂ ಬಶಿ ರುಕ್ಮಣಾ ವಟೆನ್ ಕೆಲಿ. ’ಅಸಂ ಬಾಪಾ ವಿರೂದ್ ಕಾಯ್ಬಿ ಕರು ನಯೆ ಗ ಬಾಯ್. ಬಾಪ್ಯಾ ಹಾಯ್ ತೊ. ತ್ಯಾಚ್ ಸಾಂಗನ್ ಆಯ್ಕೂನಶಾ ತ್ಯಾಚ್ಯಾ ಮನಾ ಸಾರಖ್ ಜಗಾವ್ ಆಪನ್. ಕಾ ಜಿವಾಚಾ ತ್ರಾಸ್ ಕರೂನ್ ಘ್ಯಾವಾ’. ತಿಕಾ ಆನೀಕ್ ಉಲೊವಂಕ್ ಜಾಲೆಂ ನಾ. ಪದ್ರಾಚೊ ಬೊಳೊ ತೊಂಡಾಂತ್ ಕೊಂಬೀತ್ ತಿ ಉಠ್ಲಿ ಆನಿ ಕುಡಿ ಭಾಯ್ರ್ ವಚೂನ್ ತಿಣೆಂ ಪರ್ತೆಂ ಲ್ಹವು ದಾರ್ ಬಂದ್ ಕೆಲೆಂ. ಆವ್ಯ್ ಬಾಪಾಯ್ಕ್ ಭಿಯೆತಾ ಪೂಣ್ ತಿಚ್ಯಾ ಮನಾಂತ್ ಆಪ್ಲೆ ವಿಶಿಂ ಮಾಯಾ ಆಸಾ ಹೆಂ ತಾಕಾ ಆಯ್ಜ್ ಕಳಿಲ್ಲೆಂ. ಉಲಯ್ತಾಂ ಉಲಯ್ತಾಂ ತಿಣೆಂ ಆಪ್ಲ್ಯಾಕ್ ’ಬಾಯ್’ ಮ್ಹಣಿಲ್ಲೆಂ ಹಾಚಿ ತಾಕಾ ಖೊಸ್ ಜಾಲ್ಲಿ. ಆಪ್ಲೆ ಭಿತ್ರಲೆಂ ಅಸ್ತುರೆಚೆಂ ಮನ್ ತೆ ಅಸ್ತುರೆಕ್ ಕಳ್ಳೆ, ಘಡ್ಯೆ ಆವ್ಯ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ಕಳ್ಳೆಂ ಆಸುಯೆ. ಪೂಣ್ ಕಳ್ಳೆಂ ಹೆಂಚ್ ಖೂಬ್ ಜಾಲೆಂ. ಆತಾಂ ಫಾಟಿಂ ಸರಪ್ ನಾ. ಬಾಯ್ಲ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ಜಗಪ್, ಅಸ್ತುರಿ ಮ್ಹಣೂನ್ ಜಗಪ್. ಆಯ್ ಎಮ್ ವೊಟ್ ಆಯ್ ಬಿಲಿವ್ಹ್ ಆಯ್ ಎಮ್. ಎಕಾ ಮಾನ್ಸೀಕ್ ಸಮಾದಾನಾನ್ ರುಕ್ಮಣಾನ್ ಕಾಳ್ಖಾಂತೂಚ್ ಬಶ್ಯೆಂತಲೊ ಶಿರೊ ತೊಂಡಾಂತ್ ಕೊಂಬ್ಲೊ. ಪೊಟ್ ಭರ್ತಕಚ್ ಬಸ್ಲಾ ಥಂಯ್ ಆಡ್ ಪಡೂನ್ ತೊ ನ್ಹಿದೆಚ್ಯಾ ಸುವಾದೀನ್ ಜಾಲೊ.

ಪೂಣ್ ಚಲಿ ಮ್ಹಣೂನ್, ಬಾಯ್ಲ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ಜಗಪ್ ತಿತ್ಲೆಂ ಸೊಂಪೆ ನಾಸ್ಲೆ. ತಾಚೊ ಹೊ ನಿರ್ಣಯ್ ತಾಕಾ ಶಾಳಾ ಬಂದ್ ಕರ್ತಲೊ, ಘರಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಭಾಯ್ರ್ ಪಾವ್ಲ್ ದವ್ರಪಾಕ್ ದಿವ್ಚೊನ್ ಹಾಚಿ ಕಲ್ಪನಾ ತಾಣೆಂ ಕರೂಂಕ್ ನಾಸ್ಲಿ. ಹೆಂ ಸಗ್ಲೆಂ ಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಚಲೊ ಮ್ಹಣೂನಚ್ ಜಗ್ಚೆಂ ಪಡ್ಟಲೆಂ ನಾಜಾಲ್ಯಾರ್ ಭಾಯಾಲ್ಯಾ ಜಗಾ ಕಡ್ಲೆ ಸಂಬಂದ್ ತಾಕಾ ಕಾಯ್ಮಚೆ ಬಂದ್ ಅಶಿ ತಾಕೀದ್ ದಿವ್ನೂಯ್ ರುಕ್ಮಣ್ ಆಪೂಣ್ ಚಲಿ ಹೆಂ ಸಿದ್ಧ್ ಕರ್ಪಾಕ್ ಧಡ್ಪಡಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ಬಾಪಾಯ್ನ್ ತಾಕಾ ಘರಾಂತ್ ಬಂದ್ ಕರೂನ್ ದಾರಾಂ ಧಾಂಪಿಲ್ಲಿಂ. ಪೂಣ್ ಲೊಕಾಂಚಿ ತೊಂಡಾಂ ಧಾಂಪಪ್ ಶಕ್ಯ್ ನಾಶಿಲ್ಲೆಂ. ಲೊಕ್ ಮ್ಹಣ್ಲ್ಯಾರ್ ಒಕ್ ಹಿ ಮ್ಹಣ್ಣಿ ಸಾರ್ಥ್ ಕೆಲ್ಲಿ ಲೊಕಾಂನಿ.

ರುಕ್ಮಣಾಚ್ಯಾ ಹಿಜ್ಡೆಪಣಾಚಿ ಒಕ್ ಅಕ್ಕಾಚ್ಯಾ ಸೊಯ್ರೀಗತೀಕ್ ಹುಂವಾರೂನ್ ಘೆವ್ನ್ ಗೆಲಿ. ಘರಾಂತೂಯ್ ಕಿಲ್ಲೊಸ್ ಜಾಲೊ. ರುಕ್ಮಣಾ ಖಾತೀರ್ ಅಕ್ಕಾಚೆಂ ಲಗ್ನ್ ಮೊಡ್ಲೆಂ ಹ್ಯಾ ರಾಗಾನ್ ಬಾಪಾಯ್ನ್ ತಾಕಾ ಭರ್ಪೂರ್ ಪೆಟ್ಲೊ. ತಾಚ್ಯಾ ಹಾತ್ಸೂನ್ ತೊ ಮರ್ಪಾಚೊಚ್ ಪೂಣ್ ಆವ್ಯ್ನ್ ತಾಕಾ ಒಡೂನ್ ಕಾಡ್ಲೊ ಆನಿ ಘರಾ ಭಾಯ್ರ್ ಧಾಂವ್ಡಾಯತ್ ಮ್ಹಣ್ಲೆಂ, ’ಜಾ ಗ ಬಾಯ್ ಭಾಯೀರ್ ಕಸ್ ಬಿ ಮನಾಲಾ ಇಇಲ್ ತಸ್ ಜಗ್. ಪೂನ್ ಹೀತ್ ರಾವೂನ್ ಮರುಂ ನಗಸ್’. ರುಕ್ಮಣಾಚೆಂ ಪಾವ್ಲ್ ಹುಮ್ರ್ಯಾ ಭಾಯ್ರ್ ಪಡ್ಲೆಂ ತಶೆಂ ಘರಾಚೆಂ ದಾರ್ ಘಡ್ಡ್ ಕರೂನ್ ಬಂದ್ ಜಾಲೆಂ. ತೆಂ ಸಾಸ್ಣಾ ಖಾತೀರ್ ಹೆಂ ತಾಕಾ ಕಳಿಲ್ಲೆಂ. ದಾರಾ ಭಾಯ್ರ್ ಬಘೆ ಜಮಿಲ್ಲೆ. ಪೂಣ್ ಕೊಣಾಚ್ಯಾಚ್ ಚೆರ್ಯಾರ್ ಸಹಾನುಭೂತಿ ನಾಶಿಲ್ಲಿ. ಆಶಿಲ್ಲೊ ತೊ ಮಿಶ್ಕೀಲ್ ಹಾಂಸೊ. ’ಆರಂ ಆಸಂ ಪೊರಗ್ ಜನ್ಮಾಲಾ ಯಾವ್ ಮ್ಹಂಜೆ ಮೊಟ್ ಪಾಪ್’ ಎಕ್ಲ್ಯಾನ್ ಮ್ಹಣ್ಲೆ, ’ಅಗ್ ಪಾಪ್ ಕುಠಲ್ ಶಿರಾಪ್ ಹಾಯ್ ತೊ ಘರಾದಾರಾಲಾ’. ಲೊಕಾಂಚೆ ಹಾತ್ ಆದಾರಾಕ್ ಯೆನಾಸಲೆ, ಥಂಯ್ ಸುಕ್ತಿ ಆಶಿಲ್ಲಿ. ಪೂಣ್ ತೊಂಡಾಂಕ್ ಮಾತ್ ಭರ್ತಿ ಆಯಿಲ್ಲಿ. ಆಪ್ಲೆ ವ್ಹಾಂವ್ತೆಂತ್ ರುಕ್ಮಣಾಕ್ ತಿ ಬುಚ್ಕಳಾಯತಾಲಿಂ, ತಾಚ್ಯಾ ನಾಕಾ ತೊಂಡಾಂತ್ ಉದಕ್ ವಚ್ಸರ್. ಪೂಣ್ ಹ್ಯಾ ಹುಂವಾರಾಂತೂಯ್ ಜೀವ್ ವಾಟೊವ್ಪಾಕ್ ಎಕ್ ಬಡಿ ಮೆಳ್ಳಿ ರುಕ್ಮಣಾಕ್ ಭುಈರಾಜಾಚ್ಯಾ ರುಪಾಂತ್. ಭುಈರಾಜ್ ಮುಂಬಯ್ ಆಸಆಲೊ ಕಾಮಾಕ್. ತ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಕಾಂಯ್ ಕಾಮಾ ನಿಮ್ತಾನ್ ಗಾಂವಾಂತ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ ತೊ. ತಾಣೆಂ ರುಕ್ಮಣಾಕ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಸಾಂಗಾತಾಕ್ ಮುಂಬಯ್ ವ್ಹೆಲೆಂ ಆನಿ ಹಿಜ್ಡ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಎಕಾ ಪಂಗ್ಡಾಂತ್ ವ್ಹರೂನ್ ಸೊಡ್ಲೆಂ.

ರುಕ್ಮಣಾಕ್ ಬಾಯ್ಲ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ಜಗ್ಪಾಚೆಂ ಆಸ್ಲೆಂ ತೆಂ ಥಂಯ್ ಸಾಧ್ಯ್ ಜಾಲೆಂ. ರುಕ್ಮಾಇ ಮ್ಹಣೂನ್ ತಾಚೆಂ ನಾಮ್ಕರಣೂಯ್ ಜಾಲೆಂ. ಬಾಯ್ಲ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ಜಗ್ಲಿ ತರಿ ಸಮಾಜಾ ಖಾತೀರ್ ರುಕ್ಮಾಇ ಹಿಜ್ಡೊಚ್ ಆಶಿಲ್ಲಿ. ಆನಿ ಹಿಜ್ಡೊ ಮ್ಹಣೂನ್ ಜಗಪ್ ಕಿತ್ಲೆಂ ಭಯಾನಕ್ ಆಸ್ತಾ ಹಾಚಿ ಪ್ರಚಿತಿ ತಿಕಾ ಯೆವ್ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲಿ. ತಿಚ್ಯಾ ಪಂಗ್ಡಾಂತ್ ತಿಚೆಪರಸ್ ಭಿರಾಂಕೂಕ್ ಅವ್ಸ್ಥೆಂತಲ್ಯಾನ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ ಕಿನ್ನರಾಂಚ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ ತಿಕಾ ಕಳ್ಳ್ಯೊ. ’ಹಮ್ ತೊ ನಾ ಇಧ್ರಕೆ ನಾ ಉಧ್ರಕೆ, ಬೆಬಸ್ ಬಸ್ಹಾರಾ. ಹಮೆಂ ಅಪ್ನಾಯೆ ಗಲೆ ಲಗಾಯೆ ಉಸ್ ಶರಾಬ್ ಕಾ ಹಿ ಸಹಾರಾ’ ಮ್ಹಣೀತ್ ಸೊರ್ಯಾಚೆ ಭಕೀಕ್ ಪಡಿಲ್ಲಿ ಶಾಂತಾಇ, ಸಮಾಜ್ ಕಂಟ್ಕಾಂ ಕಡ್ಲ್ಯಾನ್ ಅಸೈಮೀಕ್ ಬಲಾತ್ಕಾರಾಕ್ ಬಳಿ ಪಡಿಲ್ಲಿ ರಾಧಾಮ್ಮಾ, ಪುಲಿಸಾಚೆಂ ಆಯ್ಕೂಂಕ್ ನಾ ಮ್ಹಣೂನ್ ಶಿಂದ್ಳಕೀಚ್ಯಾ ಫಟೀಚ್ಯಾ ಆರೊಪಾ ಖಾಲಾ ಬಂದ್ಖಣ್ ಭೊಗೂನ್ ಆಯಿಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕ್ಕಾ, ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಪಳೊವ್ನ್ ವ್ಹರ್ಪಿ ಮ್ಹಣೂನ್ ಗರ್ಜೆಭಾಯರ್ ಲೊಕಾಂಚೊ ಮಾರ್ ಖಾವ್ ಆಯಿಲ್ಲಿ ರಘುಪತಿ, ಘರ್ಚ್ಯಾಂಚೆ ಮಾಯೆಕ್ ಮುಕಿಲ್ಲಿ ಲೊಕಾಂಚೆ ದಯೆಕ್ ಆಶೆಲ್ಲಿ ಹಿ ಕಿನ್ನರಾಂಚಿ ಜಾತ್ ಸುಣ್ಯಾ ಮಾಜ್ರಾ ಪರಸ್ ಪಾಸ್ಟ್ ಜೀಣ್ ಜಿಯೆತಾಲಿ. qಡಮ್ ಮನಾಬೀಯ್ ಅಶ್ಯಾಚ್ ತ್ರಾಸಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಗೆಲ್ಲಿ ಕಾಯ್? ರುಕ್ಮಾಇ ಚಿತ್ತಾಲಿ. ಸದಾಂ ಉಠೂನ್ ಲೊಕಲ್ ಗಾಡ್ಯಾಂನಿ ತಾಳ್ಯೊ ಪೆಟೀತ್ ಹಾತ್ ಮುಖಾರ್ ಕರ್ಪಾಕ್ ಆವ್ಡನಾಶಿಲ್ಲೆಂ ತಿಕಾ. ಎಕೆ ತರೆಚಿ ಭಿಕೂಚ್ ತಿ. ತಿಂ ಯೆತಾಚ್ ದಾದ್ಲ್ಯಾಂ mಸೆಂಜ್ರಾಚ್ಯಾ ಮುಖಾಮಳಾರ್ ಪಾತ್ಳಿಲ್ಲಿ ನಾಖೊಶಿ ತಿಚೆಂ ಕಾಳೀಜ್ ತೊಡೂನ್ ಉಡಯ್ತಾಲಿ. ಪೂಣ್ ಪೊಟ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ಮನ್ಶಾಕ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಅವ್ಯ್ವಾಕ್ ಥಾತಾರೂನ್ ಧರ್ನಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಅಖ್ಖೆ ಕುಡೀಚಿ ವಾಟ್ ಲಾಗ್ತಾ ಹೆಂ ಜಾಣಾ ಜಾಲ್ಲಿಂ ತಿಂ ಸಗ್ಲಿಂ ಹೆಂ ನಾಈಲಾಜಾನ್ ಕರ್ತಾಲಿ. ತಾಂಣೀಯ್ ಕಸ್ಲೆಂಯ್ ಕಾಮ್ ದಿಯಾತ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಲೊಕಾಂಕಡೆನ್ ಹಾತ್ ಪಸ್ರಿಲ್ಲೆ. ಪೂಣ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಹಮಾಲ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ದಾದ್ಲೊಚ್ ಜಾಯ್, ಘರಾಂತ್ ಕಾಮ್ ಕರ್ಪಾಕ್ ಬಾಯ್ಲೂಚ್ ಜಾಯ್ ಹ್ಯಾ ದಾದ್ಲೊ ಬಾಯ್ಲಾಂಚ್ಯಾ ಜುಂವ್ಯಾರ್ ತಾಂಕಾಂ ಥಾರೊ ನಾಸ್ಲೊ. ಹ್ಯಾ ದೊನ್ ಜುಂವ್ಯಾ ಮದ್ಲ್ಯಾನ್ ವ್ಹಾಂವ್ಪಿ ಉದ್ಕಾಂತ್ ಬುಚ್ಕಳಪಾಚೆಂ ತಾಂಚ್ಯಾ ನಶಿಬಾಂತ್ ಆಸ್ಲೆಂ. ಬುಚ್ಕಳಟಾ ಬುಚ್ಕಳಟಾ ಹಾತ್ಪಾಂಯ್ ಮಾರ್ಪಾಚೆ, ಕಿತೆಂಯ್ ಮೆಳ್ಳ್ಯಾರ್ ಪೊಟಾಂತ್ ಧುಕ್ಲಪಾಚೆಂ. ಮೆಳ್ಳೆನಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಎಕ್ದೀಸ್ ಬುಡೂನ್ ವಚ್ಪಾಚೆಂ. ತಾಂಚೆಂ ಬುಚ್ಕಳಪ್, ಬುಡೂನ್ ವಚಪ್ ಹಾಚೆಂ ಸಮಾಜಾಕ್ ಸೊಯ್ರ್ ಸುತಕ್ ನಾಸ್ತಾಲೆಂ. ಜ್ಯಾ ಸಮಾಜಾನ್ ತಾಂಕಾಂ ಕೆನ್ನಾ ಆಪ್ಲೊ ವಾಂಟೊ ಮಾನ್ಲೊಚ್ ನಾ ತಾಂಚೆ ಕಡೆನ್ ಕಸ್ಲಿ ಅಪೆಕ್ಷಾ ಧರ್ಪಾಚೀಚ್ ನಾಸ್ಲಿ. ಉದಕ್ ವ್ಹಾಂವ್ತಾ ತಶೆಂ ವ್ಹಾಂವ್ಪಾಚೆಂ ಅಶೆಂ ರುಕ್ಮಾಈಚ್ಯಾ ಪಂಗ್ಡಾಂತ್ಲ್ಯಾಇ ಥಾರಾಯ್ಲ್ಲೆ. ಪೂಣ್ ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ತೆಂ ಮಾನ್ಯ್ ನಾಸ್ಲೆಂ. ತಿಕಾ ಶಿಕ್ಪಾಚೆಂ ಅಸ್ಲೆಂ. ಹೆ ಸಮಾಜ್ ವೆವ್ಸ್ಥೆಕ್ ಭೆದ್ ದಿವ್ನ್ ಆಪ್ಲೆಂ ಸ್ಥಾನ್ ನಿರ್ಮಾಣ್ ಕರ್ಪಾಚೆ ಆಶಿಲ್ಲೆಂ ತಿಕಾ. ಹಿಜ್ಡೊ ಮ್ಹಣೂನ್ ನ್ಹಯ್ ಎಕ್ ಬಾಯ್ಲ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ಜಗ್ಪಾಚೆಂ ಆಸ್ಲೆಂ. ಎಕ್ ಪೂರ್ಣ್ ಬಾಯ್ಲ್. ಪೂಣ್ ಹಿಜ್ಡ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಪಂಗ್ಡಾಂತೂಯ್ ತಿಚ್ಯಾ ಸಪ್ನಾಂಕ್ ವಾಲೊರ್ ನಾಸಒ. ಹಿಜ್ಡ್ಯಾಂನಿ ತಿವೂಯ್ ಅರ್ಥೀಕ್ ಆಲಾಶಿರೊ ನಾಶಿಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಅಸ್ಲಿಂ ಸಪ್ನಾಂ ಪಳೊವ್ಪ್ ಮ್ಹಣ್ಲ್ಯಾರ್ ಪಿಶೆಪಣ್ ಅಶೆಂ ತಾಂಕಾಂ ದಿಸ್ತಾಲೆಂ. ಹಾಂಗಾ ದೀಸಪ್ಟ್ಟಿ ಪೊಟಾಚಿ ಖಳಿ ಭರ್ಪಾ ಖಾತೀರ್ ಹಾತ್ ತಾಳ್ಯೊ ಮಾರೂನ್ ಘಾಸ್ಚೆ ಪಡ್ಟಾತ್, ಲೊಕಾಂಎ ಶಿರಾಪ್ ಆಯ್ಕುಚೆ ಪಡ್ಟಾತ್. ಅನಿಚ್ಛೆನ್ ದಿಲ್ಲಿ ಭೀಕ್ ಘೆವ್ಚಿ ಪಡ್ಟಾ ಥಂಯ್ ಅಸ್ಲಿಂ ಸಪ್ನಾಂ ಘೆವ್ನ್ ಜಗ್ಪಾಕ್ ಕೊಣಾಕ್ ಪರವ್ಡಟಾ ಅಶೆಂ ತಾಂಕಾಂ ದಿಸ್ತಾಲೆಂ. ಮ್ಹಣೂನ್ ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ತಾಂಚೆ ಕಡ್ಲ್ಯಾನ್ ಕಿತೆಂ ಕಿತೆಂ ಆಯ್ಕುಚೆಂ ಪಡ್ಟಾಲೆಂ. ಘರಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ರಗ್ತಾಚ್ಯಾ ಮನ್ಶಾಂನಿ ಆಪ್ಲ್ಯಾಕ್ ಸಮ್ಜಲೆಂ ನಾ ಥಂಯ್ ಲೊಕಾ ಕಡ್ಲ್ಯಾನ್ ಕಿತೆಂಯ್ ಆಸ್ತ್ ಧರಪ್ ಪಿಶೆಪಣಾಚೆಂ ಆಸ್ಲೆಂ ಹೆಂ ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ಕಳ್ಟಾಲೆಂ. ಪೂಣ್ ಆವ್ಯ್ಬಾಪಾಯಚೆರ್, ಭಯ್ಣೀಂಚೆರ್ ಜಸೊ ತಿಕಾ ರಾಗ್ ನಾಸ್ಲೊ ತಸೊ ಹ್ಯಾ ಪಂಗ್ಡಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಹಿಜ್ಡ್ಯಾಂಚೆರೂಯ್ ನಾಶಿಲ್ಲೊ. ಆಪ್ಲೆಂ ಕುಟುಂಬ್ ಸಮಾಜಾಕ್ ಭಿಯೆತಾಲೆಂ. ಸಮಾಜಾಚೆ ಆಂಖ್ಣೆಂ ಭಿತರ್ ರಾವ್ನ್ ಜಗ್ಪಾಕ್ ಸೊದ್ತಾಲೆಂ. ಸಮಾಜಾ ಕಡೆನ್ ಟಕ್ಕರ್ ದಿವ್ಪಾಚಿ ಶಕ್ತ್ ತಾಂಚೆ ಮದಿಂ ನಾಶಿಲ್ಲಿ. ಅಖ್ಖೆಂ ಘರ್ ಕಾಬಾರ್ ಕರ್ಚೆ ಪರಸ್ ಘರಾಚೊ ಎಕ್ ಕುರ್ಕುರಪಿ ವಾಂಸೊ ಬದ್ಲಪ್ ತಾಂಕಾಂ ಚಡ್ ಗರ್ಜೆಚೆಂ ಆನಿ ಪರವ್ಡಪಾ ಸಾರ್ಕೆಂ ಆಸ್ಲೆಂ. ಆನಿ ಹೊ ಕಿನ್ನರಾಂಚೊ ಪಂಗಡ್, ಹಾಂಕಾಂ ತರ್ ಸಮಾಜಾನೂಯ್ ಭಾಯ್ರ್ ಮೊಖೂನ್ ಮಾರಿಲ್ಲೆಂ. ಸಮಾಜಾಂತ್ ಫಕತ್ ದೊನ್ ಜಾತಿ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯೊ. ನರ್ ಆನಿ ಮಾದಿ ಆನಿ ಹಿಂ ತರ್ ಧಡ್ ನರೂಯ್ ನ್ಹಯ್ ಧಡ್ ಮಾದೀಯ್ ನ್ಹಯ್ ಅಶಿಂ. ತಾಂಕಾಂ ಸಮಾಜ್ ಕಸೊ ಸ್ಥಾನ್ ದಿತ್ಲೊ. ಆನಿ ಸ್ಥಾನೂಚ್ ನಾ ಥಂಯ್ ಮಾನಾಚಿ ತರಿ ಆಸ್ತ್ ಕಶಿ ಧರ್ಪಾಚಿ. ತಾಂಚೆ ಖಾತೀರ್ ಶಾಳೆಚಿಂ ದಾರಾಂ ಬಂದ್ ಆಸ್ಲಿಂ. ಶಾಕೆಂತ್ ದಾಖ್ಲೊ ಘೆವ್ಪಾಕ್ ಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಲಿಂಗ್ ಹೆ ಸುವಾತೆರ್ ದಾದ್ಲೊ ಕಾಯ್ ಬಾಯ್ಲ್ ಇತ್ಲೆಂಚ್ ವಿಚಾರಿಲ್ಲೆಂ ಆಸ್ತಾ. ನಪುಂಸಕ್ ಲಿಂಗ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ಬರ್ಯಿಲ್ಲೆಂ ನಾಸ್ತಾ. ಮಾಗೀರ್ ಹಾಂಕಾಂ ಕಶಿ ಘೆತ್ಲಿ ಶಾಳಾ. ಶಾಳಾ ನಾ ತಿ ನಾಚ್. ಸಾಮ್ಕ್ಯಾ ತಿಸ್ರ್ಯಾ ಪಾಂವ್ಡ್ಯಾ ವಯ್ಲಿಂ ಕಾಮಾಂ ಜಾಂಕಾಂ ಸಭ್ಯ್ ಲೊಕ್ ನಾಕ್ ಮುಡ್ಡೂನ್ ಪಳಯ್ತಾ ತಿಂ ಕರ್ಪಾಕ್ ಲೆಗೀತ್ ಹಾಂಚೆಂ ಲಿಂಗ್ ಆಡ್ ಯೆತಾಲೆಂ. ರುಕ್ಮಾಈನ್ ಲೆಗೀತ್ ಲೊಕಲ್ ಗಾಡ್ಯಾಂನಿ ವಚ್ಚೆ ಪರಸ್ ಅಶಿಂ ಕಾಮಾಂ ಕರ್ಚಿಂ ಅಶೆಂ ಥಾರಾಯ್ಲ್ಲೆಂ. ಪಂಗ್ಡಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಲೊಕಾಂನಿ ತಿಕಾ ಸಮ್ಜಾಯ್ಲ್ಲೆಂ ತೆ ಕಾನಾಮನಾರ್ ಘೆನಾಸತನಾ ತಿಣೆಂ ಅಖ್ಖೆಂ ಶಾರ್ ಕಾಮ್ ಸೊದ್ಪಾಕ್ ಧವ್ಳೂನ್ ಕಾಡ್ಲೆಂ. ಘರಾಂತಲಿ ಉಶ್ಟ್ಯಾಚಿಂ ಆಯ್ದನಾ ಘಾಂಸ್ಪಾಚ್ಯಾ ಪೊಂತಾನ್ ಭೌಶೀಕ್ ಸಂಡಾಸ್ ಧುಂವ್ಪಾಚ್ಯಾ ಪೊಂತಾನ್ ದುಕಾನಾಂ ಪಸ್ರ್ಯಾಂನಿ ಕಾಮ್ ಕರ್ಪಾಚೆಂ ಧರೂನ್, ಹಮಾಲ್ ಮ್ಹಣೂನಯ್ ಕಾಮಾ ಖಾತೀರ್ ತಿಚೆ ವಾಂಟ್ಯಾಕ್ ನಿರ್ಶೆಣೀಚ್ ಆಯ್ಲಿ. ’ಹಟ್ ಹಿಜ್ಡೆಕೊ ಕಾಮ್ ನಹಿ ಅಶೀಂಚ್ ಸಗ್ಳೆ ಕಡೆನ್ ಉತ್ರಾಂ ಆಯ್ಕುಚಿಂ ಪಡ್ಲಿಂ. ಕಾಂಯ್ ಜಾಣಾಂನಿ ಕಾಮ್ ದಿವ್ಪಾಚೆಂ ಹಾಂಯ್ಸ್ ದಾಖೊವ್ನ್ ತಿಚೆ ಕುಡೀಕಡೆನ್ ಲಾಗೊಕೆಂಪಣಾ ಕೆಲಿ ತೆನ್ನಾ ಸಾಮ್ಕೆಂ ವಿಟೂನ್ ತಿಣೆಂ ಹೆಂ ಪಂಗ್ಡಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಲೊಕಾಂ ವಾಂಗ್ಡಾ ಲೊಕ್ಲಾಂನಿ ಭೀಕ್ ಮಾಗ್ಪಾಚೆಂ ಕಾಮ್ ಸುರು ಕೆಲ್ಲೆಂ.

ಪೂಣ್ ಪೊಟ್ ಭರ್ಪಾ ಖಾತೀರ್ ತನ್ ಕಾಮ್ ಕರ್ತಾಲೆಂ ತರೀಂಯ್ ಮನಾಂತಲೆಂ ಸಪನ್ ಮರೂಂಕ್ ನಾಶಿಲ್ಲೆಂ. qಡಮ್ ಮನಾಬಿ ಭಶೆನ್ ಆಪ್ಲೆಂ ಮನ್ ಜೆಂ ಆಪ್ಲ್ಯಾಕ್ ಮಾನ್ತಾ ತೆಂ ಮಾನೂನ್ ಎಕ್ ಮಾನಾಚಿ ಜೀಣ್ ಜಿಯೆವ್ಪಾಚೆಂ ಸಪನ್ ತಶೆಂಚ್ ತಗ್ ಧರೂನ್ ಆಶಿಲ್ಲೆಂ ರುಕ್ಮಾಈಚ್ಯಾ ಮನಾಂತ್. ತೆಂ ಸಂದ್ ಸೊದ್ತಾಲೆಂ. ಹೆ ಕಾಳ್ಖೆ ಜಿಣೆಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಪಯ್ಸ್ ವಚ್ಪಾಕ್ ಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಶಿಕ್ಷಣ್ ಜಾಯ್ ಹೆಂ ರುಕ್ಮಾಇ ಜಾಣಾ ಆಸ್ಲಿ. ತ್ಯಾ ಶಿಕ್ಷಣಾಚಿ ದಾರಾಂ ಆಪ್ಲ್ಯಾಕ್ ಉಕ್ತಿಂ ಮೆಳ್ಟಾತ್ ಕಾಯ್ ಪಳಯ್ತಾಲಿ ತಿ. ಆನಿ ಸೊದತ್ಲ್ಯಾಕ್ ಕಿತೆಂಚ್ ಅಶ್ಕ್ಯ್ ನಾಸ್ತಾ ಹೆಂ ಮ್ಹಣ್ಣೆಂ ತಿಕಾ ಪಟ್ಲೆಂ. ಎಕ್ದೀಸ್ ಲೊಕ್ಲಾಂತ್ ತಿಚ್ಯಾ ಪಂಗ್ಡಾಂತ್ ಎಕಾ ದಾದ್ಲ್ಯಾಕ್ ತಾಳ್ಯೊ ಮಾರೂನ್ ಪಿಡ್ಪಾಕ್ ಸುರ್ವಾತ್ ಕೆಲಿ. ಮಧ್ಯಾಮ್ ಪಿರಾಯೆ ವಯ್ಲೊ ತೊ ದಾದ್ಲೊ ಮುಮುರಖೊ ಹಾಂಸ್ಲೊ. ತಾಣೆಂ ಪಾಕೀಟ್ ಕಾಡ್ಲೆಂ ನಾ ಪೂಣ್ ತೊಂಡ್ ಮಾತ್ ಉಗ್ಡಲೆಂ. ’ದೆಖೊ ಕುಛ್ ಕಾಮ್ಧಂದಾ ಕ್ಯೊ ನಹಿಂ ಕರ್ತೆ’ ತಾಣೆಂ ವಿಚಾರಲೆಂ. ಕಾಮ್ ಹಿ ತೊ ಕರ್ತೆ ಹೈ ಹಮ್ ಪಂಗಡ್ ಮುಖೆಲಿ ಪ್ರಿತಿಕಾನ್ ಸಾಂಗ್ಲೆಂ. ’ಅಯ್ಸಾ ನಹಿ ಕುಛ್ ಢಂಗ್ ಕಾ ಕಾಮ್, ಪढ़ಾಇ ವಗೈರಾ....’ ತಾಚೆಂ ಉಲೊವ್ಪ್ ಸೊಂಪ್ಚೆ ಆದೀಂಚ್ ಪಂಗ್ಡಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಸಗ್ಲ್ಯಾಂನಿ ’ಹಾಯ್ ಹಾಯ್’ ಕರೀತ್ ತಾಚ್ಯಾ ಮುಖಾರ್ ಬೊಟಾಂ ಮೊಡ್ಲಿ ಆನಿ ತಿಂ ಮುಖಾರ್ ಗೆಲಿ. ಪೂಣ್ ರುಕ್ಮಾಇ ಥಂಯ್ಚ್ ರಾವ್ಲಿ. ಪಢಾಇ ಹ್ಯಾ ಉತ್ರಾನ್ ತಿಕಾ ಥಂಯ್ಚ್ ಖಿಳಾವ್ನ್ ದವ್ರಲೆಂ, ’ಸಾಬ್ ಪಢಾಇ ಮೈಂ ಕರ್ನಾ ಚಾಹ್ತಿ ಹುಂ ಲೆಕಿನ್ ಕೊಇ ಭಿ ಪಾಠ್ಶಾಲಾ ಮೆಂ ನಹಿಂ ಲೆತಾ. ಮುಝೆ ಪಢ್ನಾ ಹೈ’ ರುಕ್ಮಾಈನ್ ತ್ಯಾ ದಾದ್ಲ್ಯಾಕ್ ಸಾಂಗ್ಲೆಂ. ’ತುಮ್ಹಾರಿ ಉಮರ್ ಕ್ಯಾ ಹೈ’ ತ್ಯಾ ದಾದ್ಲ್ಯಾನ್ ವಿಚಾರಲೆಂ. ’ಅಠ್ರಾ ಬರಸ್ ಔರ್ ಮೈಂ ಆಠ್ವೀತಕ್ ಪಢಿ ಹುಂ ಸಾಹಬ್ ಆಗೆ ಪಢ್ನಾ ಚಾಹ್ತಿ ಹುಂ, ಕುಛ್ ಬನ್ನಾ ಚಾಹ್ತಿ ಹುಂ’

ತ್ಯಾ ದಾದ್ಲ್ಯಾನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ oಗಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಕಾಗದ್ ಕಾಡ್ಲೊ ಆನಿ ತಾಚೆರ್ ಚಾರ್ ಉತ್ರಾಂ ಖರ್ಡಿಲಿಂ. ’ಬೊರಿವ್ಲಿ ವೆಸ್ಟಮೆಂ ಇಸ್ ಪತೆಪರ್ ಜಾವೊ. ವಹೊಂ ಆಪ್ಕೊ ಪಢಾಇ ಕರ್ನೆಸೆ ಕೊಇ ನಹಿ ರೊಕೆಗಾ. ಮೆರಾ ಗುರು ಹೈ, ಉಸ್ನೆ ಹಿ ಮೆರಿ ಮದದ್ ಕಿ ಥಿ. ವೊ ಆಪ್ಕೀಭಿ ಹೆಲ್ಪ್ ಕರೆಗಾ’ ಮ್ಹಣತ್ ತಾಣೆಂ ಪಾಕೀಟ್ ಉಗ್ಡಲೆಂ ಆನಿ ಪಾಕಿಟಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಶಂಬರ್ ರುಪ್ಯಾಚಿ ನೊಟ್ ಕಾಡ್ಲಿ. ’ಯೆ ಲೆನಾ ಖರ್ಚೆಕೆ ಲಿಎ’ ಮ್ಹಣತ್ ರುಕ್ಮಾಈಚ್ಯಾ ಹಾತಾಂತ್ ಕೊಂಬ್ಲಿ. ’ನಹಿ ನಹಿ ಸಾಬ್ ಪಯ್ಸಾ ನಹಿ’ ರುಕ್ಮಾಈನ್ ನೊಟ್ ಪರ್ತೂಪಾಕ್ ಫುಡೆಂ ವ್ಹೆಲಿ ತಶೆಂ ತಿಕಾ ಆಡಯ್ತ್ ತಾಣೆಂ ಮ್ಹಣ್ಲೆಂ, ’ಪಢ್ನಾ ಚಾಹ್ನೆವಾಲೊಂಕೆ ಲಿಎ ಮೆರೆ ಮನ್ ಮೆಂ ಬಹುತ್ ಇಜ್ಜತ್ ಹೈ. ಮೈಂ ಭಿ ಕಿಸೀಕೆ ಸಹಾರೆ ಹಿ ಪಢ್ಕೆ ಇಸ್ ಮುಕಾಮ್ ಪರ್ ಪಹುಂಚಾ ಹುಂ. ತೂಮ್ ಭಿ ಕೊಶೀಶ್ ಕರೊ. ಕೊಶೀಶ್ ಕರ್ನೆವಾಲೊಂ ಕೆ ಸಾಥ್ ಭಗ್ವಾನ್ ಹೆತಾ ಹೈ’ ರುಕ್ಮಾಈಚ್ಯಾ ದೊಳ್ಯಾಂತ್ ದುಕಾಂ ಆಯ್ಲಿಂ. ಜಿಣೆಂತ್ ಪಯ್ಲೆ ಫಾವ್ಟ್ ಅಸೊ ಮನೀಸ್ ತಾಕಾ ಮೆಳಿಲ್ಲೊ ತಾಚ್ಯಾ ಶಿಕ್ಷಣಾಚೆ ಇತ್ಸೆಕ್ ಮ್ಹತ್ವ್ ದಿವ್ಪಿ. ತಾಣೆಂ ಸಕಯ್ಲ್ ವಾಕೂನ್ ತ್ಯಾ ಮನ್ಶಾಚ್ಯಾ ಪಾಂಯಾಕ್ ಹಾತ್ ಲಾವ್ನ್ ನಮ್ಸ್ಕಾರ್ ಕೆಲೊ.

ತಾಚ್ಯಾ ಪಂಗ್ಡಾಕ್ ತಾಣೆಂ ಹಿ ಗಜಾಲ್ ಸಾಂಗ್ಲಿ. ಸಗ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಖೊಶಿ ಜಾಲಿ. ಚಲೊ ತುಮ್ಹಾರಿ ಇಚ್ಛಾ ಪುರಿ ತೊ ಕರೊ. ಲೆಕೀನ್ ಪಢ್ನೆ ಕೆ ಬಾದ್ ಹಮ್ಕೊ ಭುಲ್ನಾ ನಹಿಂ ತಾಂಣಿ ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ಸಾಂಗ್ಲೆಂ. ಗಂಗಾವ್ವಾ ಮ್ಹಣೂನ್ ತಾಚೆ ಮದ್ಲಿ ಸಗ್ಲ್ಯಾಂತ್ ಪಿರಾಯೆನ್ ವ್ಹಡ್ ತಿಣೆಂ ರುಕ್ಮಾಈಚಿ ಮೀಠ್ ಸಾಂಸ್ವಾಂ ಘೆವ್ನ್ ದಿಶ್ಟ್ ಲೆಗೀತ್ ಕಾಡಇ. ಸಗ್ಲ್ಯಾಂನಿ ತಿಕಾ ಯಶ್ ಯೆವ್ಚೆಂ ಮ್ಹಣೂನ್ ಮಾಗ್ಲೆಂ. ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ಭರೂನ್ ಆಯ್ಲೆಂ. ಖಂಯ್ ಹೆ ಲೊಕ್ ಜೆ ನಾ ನಾತ್ಯಾಚೆ ನಾ ಪಾತ್ಯಾಚೆ ಪೂಣ್ ಆಪ್ಲಿ ಇತ್ಸಾ ಉಖ್ಲೂನ್ ಧರ್ತಾತ್. ಆಪ್ಲೆಂ ಬರೆಂ ಜಾವ್ಚೆಂ ಮ್ಹಣೂನ್ ಮಾನ್ತಾತ್. ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಬಾಪಾಯ್ನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾಕ್ ಸಮ್ಜೂನ್ ಘೆತಿಲ್ಲೆಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್....

ರುಕ್ಮಾಇ ತ್ಯಾ ದಾದ್ಲ್ಯಾನ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ಪತ್ತ್ಯಾಚೆರ್ ಪಾವ್ಲಿ. ಖರೆಂಚ್ ತೊ ದೆವ್ಮನೀಸೂಚ್ ಆಸ್ಲೊ. ತಾಣೆಂ ಮಾನ್ಲೊ ನಾ ಭೆದ್ ರುಕ್ಮಾಈತ್. ರುಕ್ಮಾಈಚಿ ಸಗ್ಲಿ ಕಾಣಿ ಆಯ್ಕೂನ್ ತಿಣೆಂ ತಾಕಾ ಬೆಟೀಚ್ ಮ್ಹಣ್ಲೆಂ. ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ಬರೆಂ ದಿಸ್ಲೆಂ. ಆಪ್ಲೆಪಣ್ ದಿಸ್ಲೆಂ. ತಾಕಾ ಒಪನ್ ಸ್ಕುಲಾಂತಲಿ ಎಸಎಸಸೀಚಿ ಪರಿಕ್ಷಾ ದಿವ್ಪಾಕ್ ಸಾಂಗ್ಲೆಂ ಗುರುಜೀನ್. ಪೂಣ್ ಶಿಕ್ಷಣ್ ಫುಕಟ್ ನಾಶಿಲ್ಲೆಂ. ಪಯ್ಶೆ ನಾಶಿಲ್ಲೆ ಪೂಣ್ ಆಪ್ಲಿ ಸೆವಾ ದಿವ್ಚಿ ಪಡ್ಟಾಲಿ. ಗುರುಜೀಚೊ ಎಕ್ ಜಾಣ್ಟ್ಯಾಂ ಖಾತೀರ್ ಆಶ್ರಮ್ ಆಸ್ಲೊ. ಥಂಯ್ಚ್ಯಾ ಜಾಣ್ಟ್ಯಾಂಚಿ ಸೆವಾ ಕರ್ಚಿ ಪಡ್ಟಾಲಿ. ತ್ಯಾ ಜಾಣ್ಟ್ಯಾಂ ಕಡೆನ್ ವಳಖ್ ಕರೂನ್ ದಿತ್ನಾಯ್ ಗುರುಜೀನ್ ಸಾಂಗ್ಲೆಂ ’ಹಮಾರಿ ಬೆಟಿ ರುಕ್ಮಾಇ’. ರುಕ್ಮಾಈಚೆಂ ಮನ್ ಸಾಮ್ಕೆಂ ಭರೂನ್ ಆಯ್ಲೆಂ ತೆಂ ಆಯ್ಕೂನ್. ತಿ ಮನ್ ಲಾವ್ನ್ ಶಿಕ್ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲಿ. ಎಸಎಸಸಿ ಜಾಲಿ. ಮಾಗೀರ್ ಬಾರಾವೆಚಿ ಪರಿಕ್ಷಾ ದಿಲಿ. ಉಪ್ರಾಂತ್ ಮಾಂಟೆಸರೀಚೊ ಕೊರ್ಸ್ ಕೆಲೊ. ಗುರುಜೀನೂಚ್ ಅಶ್ಯಾ ತೃತೀಯಪಂಥಿ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂ ಖಾತೀರ್ ಶಾಳಾ ಸುರು ಕರ್ಪಾಚಿ ಥಾರಾಯ್ಲ್ಲಿ. ತೆ ಖಾತೀರ್ ರುಕ್ಮಾಇ ತಯಾರ್ ಜಾತಾಲಿ.

ವರ್ಸಾಂ ಕಶಿಂ ಭುರ್ರ್ ಕರೂನ್ ಉಡ್ಲಿಂ. ಗುರುಜೀಂಚಿ ತೃತೀಯಪಂಥಿ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂ ಖಾತೀರ್ ಶಾಳಾ ರುಕ್ಮಾಇ ಚಲ್ಯ್ತಾಲಿ. ತಿಣೆಂ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ವಾಂಗಡ್ಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲೀಂಚ್ಯಾ ಸಹ್ಕಾರ್ಯಾಂಕೂಯ್ ಗುರುಜೀಂಕ್ ಸಾಂಗೂನ್ ಕಾಮಾಕ್ ಲಾಯ್ಲೆಂ. ತಿ ಮಾಗೀರ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಜಾಣಾಂಕ್ ಮೆಳತ್ ರಾವ್ಲಿ. ತೃತೀಯಪಂಥೀಯಾಂಚೆ ಮೆಳಾವೆ ಭರ್ತಾಲೆ ಥಂಯ್ ತಿಕಾ ಆಪೊವ್ಣಿ ಯೆವ್ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲಿಂ. ದೀಸ್ ಬರೆ ವತಾಲೆ.

ಎಕ್ ದೀಸ್ ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ಕಾನ್ಪೂರಾಕ್ ವಚ್ಚೆಂ ಪಡ್ಲೆಂ ಮೆಳಾವ್ಯಾ ನಿಮ್ತಾನ್. ಥಂಯ್ಚ್ಯಾನ್ ತಿಚೊ ಗಾಂವ್ ತೀಸ್ ಕಿಲೊಮಿಟರ್ ಅಂತ್ರಾಚೆರ್. ಕೆನ್ನಾ ನ್ಹಯ್ ತಿ ಆವ್ಯ್ಬಾಪಾಯಕ್ ಮೆಳ್ಪಾಚಿ ಒಡ್ ಲಾಗ್ಲಿ ರುಕ್ಮಾಈಕ್. ತಿಂ ಆಪ್ಲೆ ಕಡೆನ್ ವಾಗ್ಲಿಂ ತೆಂ ಸಮಾಜಾಕ್ ಭಿಯೆವ್ನ್ ಅಶೆಂ ತಾಕಾ ದಿಸ್ತಾಲೆಂ. ಮ್ಹಣೂನ್ ತರ್ ತಾಂಕಾಂ ತಿಣೆಂ ಕೆನ್ನಾಚ್ ಮಾಫ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ. ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಬಾಪಾಯ್ನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾಕ್ ಭಾಯ್ರ್ ಕಾಡೂಂಕ್ ನಾಶಿಲ್ಲೆಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಗುರುಜಿ ತಿಕಾ ಮೆಳ್ಚೊ ನಾಸ್ಲೊ. ತಿ ಅಶಿ ಸಮಾಜೀಕ್ ಕಾರ್ಯಾಂತ್ ಪಾವ್ಚಿ ನಾಸ್ಲಿ. ಹೆಂ ಸಗ್ಲೆಂ ಆಬಾ ಖಾತೀರೂಚ್ ಜಾವ್ಪಾಕ್ ಪಾವ್ಲೆಂ ಮ್ಹಣೂನ್ ವಯ್ಲ್ಯಾನ್ ಉಪ್ಕಾರೂಚ್ ಮಾನ್ತಾಲಿ ತಿ ಆಬಾಚೆ. ಮೆಳಾವ್ಯಾಚೊ ಅಖ್ಖೊ ದೀಸ್ ಸೊಂಪ್ತಕಚ್ ರಾತ್ಚೆಂ ತಿಕಾ ಆವ್ಯ್ಬಾಪಾಯಚೆ ಯಾದೀನ್ ಖೂಬ್ ಸತಾವ್ಚೆಂ. ಗಾಂವ್ ಆತಾಂ ಸುದಾರಲಾ. ಥಂಯ್ ಘರಾಘರಾಂನಿ ವೀಜ್, ನಳ್ ಆನಿ ಫೊನೂಯ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾತ್ ಅಶೆಂ ತಿಕಾ ಕೊಣಾ ಕಡ್ಲ್ಯಾನ್ ಕಳಿಲ್ಲೆಂ. ತಿಣೆಂ ಬಾಪಾಯ್ಚೊ ಫೊನ್ ನಂಬರ್ ಮೆಳಯ್ಲೊ ಆನಿ ಘರಾ ಫೊನ್ ಕೆಲೊ. ಫೊನಾರ್ ಆಇ ಮೆಳ್ಳಿ. ’ಆಇ, ಹಾಂವ್ ರುಕ್ಮಾಇ ತುಮ್ಚೊ ರುಕ್ಮಣ್ ಕಾನ್ಪೂರಾಕ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾಂ. ತುಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ಪಾಕ್ ಜಾಯ್ ಆಸ್ಲೆಂ.’ ಆವ್ಯ್ಚೊ ಗಳೊ ದಾಟೂನ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ಜಾಣವ್ಲೊ. ’ಆಂ ಯೊ’. ’ಬರೆಂ ಆತಾಂ ಯೆತಾಂ’ ತಿಣೆಂ ಮ್ಹಣ್ಲೆಂ ತಶೆಂ ಬೆಗಿಬೆಗೀನ್ ಆಈನ್ ಮ್ಹಣ್ಲೆಂ. ’ಆತಾಂ ನಾಕಾ. ರಾತ್ಚೆಂ. ರಾತ್ಚೆಂ ಣವಾ ಉಪ್ರಾಂತ್’.

ಬರೆಂ ಮ್ಹಣೀತ್ ರುಕ್ಮಾಈನ್ ಫೊನ್ ದವ್ರಲೊ. ರಾತ್ಚೆಂ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಹೊ ಪ್ರಸ್ನ್ ತಿಚ್ಯಾ ಮನಾಂತ್ ಆಯ್ಲೊಚ್ ನಾ. ಆಪ್ಲ್ಯಾಕ್ ಆಈನ್ ಯೊ ಮ್ಹಣ್ಲೆಂ ಹಾಚೀಚ್ ಖೊಶಿ ತಿಚ್ಯಾ ಮನಾಂತ್ ಪರ್ಮಳತ್ ರಾವ್ಲಿ. ರಾತಿಂ ಘರಾ ಕಡೆನ್ ವತ್ನಾ ರುಕ್ಮಾಈನ್ ಕಾನ್ಪೂರ್ಚ್ಯಾ ವ್ಹಡ್ಲ್ಯಾ ಶೊರುಮಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಆಬಾ ಖಾತೀರ್ ಧೊತ್ರಜೊಡಿ ಆನಿ ಆವ್ಯ್ ಖಾತೀರ್ ಣವ್ ವಾರಿ ಉಂಚಿ ಕಾಪಡ್ ಘೆತ್ಲೆಂ. ಇತ್ಲ್ಯಾ ವರ್ಸಾಂಚ್ಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ಅಕ್ಕಾ ತಾಇ ಘಡ್ಯೆ ಲಗ್ನ್ ಕರೂನ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂ ಬಾಳಾಂಕಾರ್ ಜಾಲ್ಯಾಂತ್ ಆಸ್ತಲಿಂ. ತಾಂಚೊ ಪತ್ತೊ ಘೆವ್ನ್ ಮಾಗೀರ್ ತಾಂಕಾಂಯ್ ಮೆಳುಂ ಯೆತಾ ಅಶೆಂ ಚಿಂತೂನ್ ರುಕ್ಮಾಇ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಘರಾ ಕಡೆನ್ ಆಯ್ಲಿ. ಘರ್ ಸಾಮ್ಕೆಂ ಬದ್ಲಿಲ್ಲೆಂ. ಮಾತ್ಯೆಚ್ಯಾ ಘರಾ ಬದ್ಲಾ ದೊನ್ ಮಾಳ್ಯಾಂಚೆಂ ಜಾಲ್ಲೆಂ. ಪೂಣ್ ಘರಾಂತ್ ಸಗ್ಲಿ ಸಾಮ್ಸೂಮ್ ದಿಸ್ತಾಲಿ. ತಿ ಘರಾಚ್ಯಾ ದುರ್ಗಾ ಭಾಯ್ರ್ ಪಾವ್ಲಿ ತಶಿ ಆಂಗ್ಣಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಎಕ್ ಆಕೃತಿ ಸಡ್ಸಡೀತ್ ಮುಖಾರ್ ಆಯಿಲ್ಲಿ ತಿಕಾ ದಿಸ್ಲಿ. ಪಳಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಆಇ. ಆಈನ್ ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ವೆಂಗೆಂತ್ ಘೆತ್ಲೆಂ. ರುಕ್ಮಾಇ ಆಈಚ್ಯಾ ಪಾಂಯಾ ಪಡ್ಲಿ ಆನಿ ಹಾತಾಂತ್ಲ್ಯೊ ಪೊತ್ಯೊ ತಿಣೆಂ ತಿಚ್ಯಾ ಹಾತಾಂತ್ ದಿಲ್ಯೊ. ಆತಾಂ ಆಇ ಆಪ್ಲ್ಯಾಕ್ ಘೆವ್ನ್ ಘರಾಂತ್ ವತ್ಲಿಂ ಅಶೆಂ ತಿಕಾ ದಿಶಿಲ್ಲೆಂ. ಪೂಣ್ ತಶೆಂ ಘಡ್ಲೆಂ ನಾ. ಆಈನ್ ಲ್ಹವೂಚ್ ಘೊಗ್ರ್ಯಾ ಆವಾಜಾಂತ್ ಮ್ಹಣ್ಲೆಂ, ’ಪೊರಿ, ಘರಾಂತ್ ನ್ಹಾಯ್ ನೆವು ಶಕತ್. ಆಮ್ಚಿ ಖೊಲಿ ತಿಕ್ಡೆ ಖಾಲಿ ಹಾಯ್ ಪನ್ ಬಾಜೂಲಾಚ್ ಆಕ್ಕಾ ಆನಿ ವರ್ತಿ ತಾಈಚ್ ಕುಟುಂಬ್ ಹಾಯ್. ತು ಆಲೀಸ್ ಮ್ಹನ್ ಜರಾ ಭಿ ಭನಕ್ ನಕೊ ಪಡಾಯ್ಲಾ. ಆಬಾ ತುಲಾ ಹಾನೂನಚ್ ಕಾಡೀಲ್ ಆನಿ ತುಝ್ಯಾ ಭೈನೀಂಚಾ ಬಶಿವ್ಲ್ಲಾ ಸಂಸಾರ್ ಉಧ್ವಸ್ತ್ ಹುಈಲ್. ಮ್ಹನೂನ್ ತುಲಾ ರಾತೀಲಾ ಬೊಲಾವಿಲಂ, ಮಲಾ ಮಾಫ್ ಕರ್ ಪೊರಿ’. ಆಇ ಘುಸ್ಮಟೂನ್ ರಡ್ಟಾಲಿ. ಆಪ್ಲೊ ರಡ್ಪಾಚೊ ಆವಾಜ್ ಭಾಯ್ರ್ ಫುಟ್ಚೊ ನ್ಹಯ್ ಹಾಚಿ ಜತ್ನಾಯ್ ಘೆತಾಲಿ. ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ಆವ್ಯ್ಚ್ಯಾ ಆವ್ಯ್ಚಿ ಮಾಯಾ ಕಳ್ಟಲಿ. ಪೂಣ್ ಆಪ್ಲೆಂ ಅಸ್ತಿತ್ವ್ ಘರಾನ್ ನ್ಹಯ್ಕಾರಲಾಂ ಹಾಚಿ ಜಾಣೀವ್ ತಿಕಾ ಜಾಲ್ಲಿ. ರುಕ್ಮಾಈನ್ ಆವ್ಯ್ಚ್ಯಾ ದೊಳ್ಯಾಂತಲೆ ಉದಾಕ್ ಪುಸ್ಲೆಂ. ತಿಕಾ ಪರ್ತೆಂ ಎಕ್ ಫಾವ್ಟ್ ವೆಂಗಾಂತ್ ಕಾಡೀತ್ ತಿಣೆಂ ಪಾವಾಲಾಂ ಪರ್ತಿಲಿಂ. ಎಕೂಯ್ ಫಾವ್ಟ್ ಫಾಟ್ಲ್ಯಾನ್ ವಳೂನ್ ಪಳಯ್ ನಾಸ್ತನಾ ತಿ ಪರ್ತಲಿ. ಪೂಣ್ ಅಜಾಪ್ ತಿಚ್ಯಾ ದೊಳ್ಯಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಎಕೂಯ್ ದೂಕ್ ಗಳ್ಳೆಂ ನಾ. ಇತ್ಲೊ ತೆಂಪ್ ಆಬಾ, ಆಇ, ಅಕ್ಕಾ, ತಾಈಚ್ಯಾ ಯಾದೀಂಚೆಂ, ಘರಾಚ್ಯಾ ಯಾದೀಂಚೆಂ ಜೆಂ ಕಿಂಸರ್ ಜೆಂ ಕಾಳ್ಜಾಂತ್ ಕಿಸ್ಕಿಸತಾಲೆಂ, ತೆಂ ಅಚ್ಕೀತ್ ಭಾಯ್ರ್ ಉಖ್ಲೂನ್ ಆಯ್ಲೆಂ ಆನಿ ಕಾಳೀಜ್ ದೂಕ್ ವಿರಯ್ತ್ ಮೆಕ್ಳೆಂ ಮೆಕ್ಳೆಂ ಶೆಂ ಜಾಲೆಂ ಅಶೆ ತಿಕಾ ದಿಸ್ಲೆಂ. ಕಾಯ್ ಆಪ್ಣಾನ್ ತಶೆಂ ಮಾನೂನ್ ಘೆತ್ಲೆಂ ತೆಂ ರುಕ್ಮಾಈಕ್ ಸಮ್ಜಲೆಂ ನಾ. ಮಾಗೀರ್ ರುಕ್ಮಾಈನ್ ಕೆನ್ನಾಚ್ ಫಾಟಿಂ ವಳೂನ್ ಪಳಯ್ಲೆಂ ನಾ. ಸಮಾಜಾಂತಲಿಂ ತೃತೀಯಪಂಥಿ ಭುರ್ಗೀಂಬಾಳಾಂ ತಿಚಿಂ ಭುರ್ಗಿಂ ಜಾಲಿಂ. ಆಪ್ಣೆ ಭೊಗ್ಲ್ಯಾ ತೆ ತಾಂಚ್ಯಾ ವಾಂಟ್ಯಾಂಕ್ ಯೆವ್ಚೆಂ ನ್ಹಯ್ ಮ್ಹಣೂನ್ ತಿ ತ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚಿ ಆವ್ಯ್ ಜಾಲಿ, ರುಕ್ಮಾಇ ನಾಂವ್ ಸಾರ್ಥ್ ಕೆಲೆಂ ತಿಣೆಂ. ತಿ ರುಕ್ಮಾಇ ಆಯ್ಜ್ ಹ್ಯಾ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ತರ್ಣಾಟ್ಯಾ ತೃತೀಯಪಂಥಾಚ್ಯಾ ಮೆಳಾವ್ಯಾಂತ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ್ ಹ್ಯಾ ನಾತ್ಯಾನ್ ಆಯಿಲ್ಲಿ. ವಯ್ರ್ ಸ್ಟೆಜೀರ್ ಸೂತ್ರನಿವೆದಿಕೆನ್ ರುಕ್ಮಾಈಚೆ ಹಸ್ತುಕಿಂ ವಿವೀಧ್ ಮಳಾರ್ ನಾಮ್ನಾ ಮೆಳೊವ್ಪಿ ತೃತೀಯಪಂಥಾಯಾಂಕ್ ಪುರ್ಸ್ಕಾರ್ ಭೆಟಯ್ಲೆ. ಉಪ್ರಾಂತ್ ತಾಣೆಂ ಮ್ಹಣ್ಲೆಂ, ರುಕ್ಮಾಇ qಡಮೀನ್ ಆಯ್ಜ್ ಮೆರೆನ್ ಆಮ್ಚೆ ಖಾತೀರ್ ಖೂಬ್ ಕೆಲೆಂ. ಆಯ್ಜ್ ಆಮಿ ತಾಂಕಾಂ ಎಕ್ ಭೆಟ್ ದಿವ್ಪಾಚೆ ಆಸಾ. ತಿ ಭೆಟ್ ದಿವ್ಪಾ ಖಾತೀರ್ ಖೂಬ್ ಪಯ್ಸುಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಎಕ್ ವ್ಯಕ್ತಿ ಹಾಂಗಾ ಆಯ್ಲ್ಯಾತ್. ಹಾಂವ್ ತಾಂಕಾಂ ಆತಾಂ ಮಾಚ್ಯೆರ್ ಆಪಯ್ತಾಂ. ಇತ್ಲ್ಯಾನ್ ದೊನ್ ತರ್ಣಾಟ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಆದಾರಾನ್ ಎಕ್ ಜಾಣ್ಟೆಲೊ ವಯ್ರ್ ಆಯ್ಲೊ. ತಾಚೆ ಕೆಂಸ್ ಸಾಮ್ಕೆ ಪಿಕಿಲ್ಲೆ. ಆಂಗೂಯ್ ಥಕಿಲ್ಲೆಂ. ರುಕ್ಮಾಇ ಕಡೆನ್ ಯೆತಾ ಯೆತಾ ತಾಚ್ಯಾ ತೊಂಡಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಉತ್ರಾಂ ಸುಟ್ಲಿಂ ’ಬಾಯ್ ರುಕ್ಮಾಇ...’ ’ಆಬಾ, ಹಯ್ ಆಬಾಚ್. ಆಬಾ ಆನಿ ಹಾಂಗಾ, ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಮುಖಾರ್’ ರುಕ್ಮಾಇ ಸಟ್ಟ್ ಕರೂನ್ ಉಬಿ ರಾವ್ಲಿ ಆನಿ ಖುರ್ಚಿ ಸೊಡೂನ್ ಮುಖಾರ್ ಆಯ್ಲಿ. ’ಬಾಯ್ ರುಕ್ಮಾಇ ಮ್ಹಾಕಾ ಮಾಫ್ ಕರ್’ ಮ್ಹಣೂನ್ ಹಾತ್ ಜೊಡ್ಪಿ ಆಬಾಚ್ಯಾ ವೆಂಗೆಂತ್ ರಿಗ್ಲಿ.

*** - ***

[ಅಗೋಸ್ತ್, 2019]

ನಯನಾ ಅಡಾರಕರ್: ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ದಿಸಾಳ್ಯಾಂತ್ (ಭಾಂಗಾರ್ ಭುಂಯ್) ಸಹ-ಸಂಪಾದಕಿ ಜಾವ್ನ್ ವಾವ್ರ್ ಕರುನ್ ಆಸ್ಚಿ ಹಿ ನಾಮ್ಣೆಚಿ ಕವಿ, ಕಾಣಿಯೆಗಾರ್ನ್ ತಶೆಂಚ್ ಲೇಖಕಿ. ಸಭಾರ್ ಸಾಹಿತಿಕ್ ಸ್ಪರ್ಧ್ಯಾಂನಿ ಹಿಣೆಂ ಇನಾಮಾಂ ಆಪ್ಣಾಯ್ಲ್ಯಾಂತ್. ಕವಿತಾ, ಕಥಾ, ಕಾದಂಬರಿ, ಬಾಳ್ ಸಾಹಿತ್, ವಿಮರ್ಸೊ, ಲೇಖನ್ ಅಶೆಂ ಚಡ್ತಾವ್ ಪ್ರಕಾರಾಂನಿ ಹಿ ಬರಯ್ತಾ.

रुक्माई [पयणारी-वीज साहितीक स्पर्ध्यांत पयलें इनाम लाभ‌ल्ली काणी]

आमी आमच्या जिण्येंत केदनां तर‌यी हो अनभोग केलासतलो; दादलो, बायल शिवाय तीसऱ्या वर्गाच्या मनशाक पळेलां वा भेटलां वा आयकलां. चडताव जणां असल्यांक हल्क कर्ता आनी खेळकुळां करून आसता पूण केदनां तर‌यी तांकां एका मनशापरीं लेकून चिंत‌ल्लें आसा? तांचेलागीं सयत जीव आसा, संवेदनां आसात, मनशापण तशेंच भगणां आसात म्हळ्ळें चिंतप केदनां तर‌यी मतिंत आयिल्लें आसा?

रुक्माई काणी एका असल्याच संवेदनाची, हकीगतेची तशेंच मनशामनांतल्या दाटेल्ल्या चिंत्पाक खोंकची ही काणी २०१८ इस्वेच्या दे|विलफी रेबिंबस स्मारक पयणारी-वीज राश्ट्रीय मट्टाच्या कोंकणी साहितीक स्पर्ध्यांत पयलें इनाम आपणायिल्ली काणी. एक काणी कशी बरव्येत म्हळ्ळें अध्ययन कर्तेल्यांक खंडीत जावन ही एक उपकाराक पडचेतसली जावनासा म्हण सांगुंक धयर घेतां.

’भांगार भुंय’ दिसाळ्यांत सह-संपादकी जावन वावर करून आसची बाय नयना अडारकर गोंयची नाम्नेची काणियेगार्न, कवी पूण पयल्यान भोव मयपासी तशेंच संवेदन‌शीळ वेक्ती. आनी ही काणी सयत तिच्या चिंत्पाची सावळी आमचेसमोर उभी कर्ता म्हळ्ळें पार्कुंक तुकाच सोडतां.

सं

[मटवी कथा]: रुक्माई [नयना अडारकर]

’हांवें एकदां qडम मनाबी बंडोपाध्यायचें भाशण आयकल्लें. तिणें म्हणिल्लें, ’यू आर, वॉट यू बिलिव्ह यू आर’ ह्या उतरांनी म्हजे जिणेंत एक टर्नीग पॉयंट हाडलो. हांव चलो न्हय चली आनी हांवें चलयेवरीच आसुंक जाय हें म्हज्या मनान थारायलें. आनी तेन्ना सावन जियेलें बायल म्हणून, अस्तुरी म्हणून. लोकांनी मागीर म्हाका किन्नर, हिजडो म्हणूं....’

रुक्माई उलयताली आनी सगलीं मन लावन आयकतालीं. सगल्यांची लागीं लागीं एकूच काणी. कूड आनी मनाच्या दूंदांत फशिल्लीं. समाजा खातीर हांशें जाल्लीं. तिरस्काराचो विशय जाल्लीं, किन्नरां, हिजडे. आपलें भाशण जातकच रुक्माई माचये वयली सकयल देवून वॉश रुमांत वचपाक गेलॊ. पणजे शारांतलें व्हडलें सभाघर तें. ’तृतीयपंथी’ यांचो एका दिसाचो मेळ भरिल्लो. त्या मेळ भरिल्लो. त्या मेळाक कानपूरच्यान रुक्माई आयिल्ली. लेडीज वॉशरुमा कडेन पावताच ती थारली. दार भितरल्यान बंद आशिल्लें. तिणें दारार टकटक केलें. ’कोण’ भितरल्यान एके बायलेचो आवाज आयलो. ’हांव, हांव रुक्माई’ जाता तितली आवाजात मोवसाण हाडीत रुक्माईन म्हणलें. ’ये औरतोंका वॉशरुम है’ भितरल्यान आवाज आयलो. ’हांवूय एक बायलूच’ रुक्माई म्हणलें. ’नाका गो उगडूंक, हिजडीं गो तीं. डॉलभर सगळीं तींच भरल्यांत’.

भितरल्यान फुसफुस आयकूंक आयली. हरशीं एका तेंपार जाल्यार हें आयकून रुक्माई बोटां अश्शी मोडीत, चरचरीत गाळयो संवपाची. पूण आतां रुक्माईक तें सोबचें नासले. ती आतां शिक्षिका आसली. गुरुजींच्या समाजसेवेचो वसो घेतिल्ली सेवेकरी, तृतीयपंथी भुरग्यांक शिक्षण दिवपी संस्थेची एक ट्रस्टी आशिल्ली. ह्या असल्या सगल्या अपमानाचेर मात करून आपल्याल फुडें व्हरपी एका तृतीयपंथी मंडळाची कार्यकर्ती आसली. इतल्यांत दार उगडलें. भितर आशिल्लीं दोगूय बायलां रुक्माईक विचीत्र नदरेन पळयत बेगिबेगीन वॉशरुमांतलीं भायर सरलीं. तिका आतां हाची संवय जाल्ली देखून वायट दिसलें ना. बायल म्हाणून जगतां पूण कुडीवयल्यो हेर दादलेपणाच्यो कुरवो तिका पुसून काडूंक मेळनासल्यो. त्यो कुरवो परत्यो परत्यो तिचें हिजडेपण लोकांक दाखोवन दितल्योच आसल्यो. रुक्माई वॉशरुमांतल्यान परती सभाघरांत वचून एके खुर्चेर बसई पूण मागी मात तिचें मन भाशणांनी लागना जालें. ह्या धा वर्सों फाटीं सोडून आयिल्लें जिवीत परतें उसकून दोळ्यां मुखार घेर धरपाक लागलें. आबा, आई, आक्का, ताई आनी त्या दोन भयणी फाटल्यान जाल्लो अपूरबायेचो रुक्मण म्हणल्यार रुक्माई. बाबू जलां अशें बाळंटेर करूंक येतले तेलूमाँन सांगलें खरें पूण बाबू म्हणल्यार एके बाये आनी बाबाचें मिश्रण हें ते अनुभवी वैजिणेक कळिल्लें. तिणें तें ल्हवूच आबा म्हण्ल्यार रुक्मणाच्या बापायच्या कानार घालें. बाबू जाला म्हण माराण गांवभर कळीत केल्लें ताणें, आनी रोकडेंच वैजिणीचें सांगणें. आबान वैजिणीक दुडू दिवन तोंड बंद केलें. रुक्मण बाबू म्हणुनूच घरांत वाडपाक जाय अशी घरच्यांक ताकीद दिवन दवरली.

रुक्मण ल्हान आसतना भयणी मदीं वावुरतालो. तो बुशकोट कलसांव घालतालो तरीय ताका भयणी भशेन व्हिस्तीद घालीन दिसताले. तांचे भशेन केंस वाडोवन लांब विणी घालची. तांचे भशेन एकामेकाच्या आंगार पडून खिदळून खळखळून हांसचे अशें दिसतालें. तांचे मदीं बसून तो खिदळूंक लागलो काय आबा सडसडीत येतालो आनी ताच्या हाताक धरून ताच्या पोल्यार दोन फुलयतालो. बायजण खंयचें कडलें. चल उठ बस थंय कुशीन. तूं चलो, चलो तूं आबाच्या उतरांनी वितराग आसतालो. ताच्या ह्या वागण्याक तांणी आडामो घालो. पूण आडामो घालो म्हणून मेकळे वारें थोडेंच आडून उरता. स्त्रीत्वाचें वारें आडामाच्या खांचीतल्यान लेगीत रुक्मणाच्या मनांत खेळपाक लागलें. तो लिपचोरयां अक्का, ताईचे कपडे घालतालो. पोल्याक पावडर लायतालो, दोळ्यांत काजळ घालतालो. मागीर ही चोरी उकत्यार आयली काय बापायकडसून मार खातालो. शाळेंतूय म्हणून रुक्मणाच्या नशिबांत हेच भोग. कलसांव बुशकोट घालून गेल्लो रुक्मण बायलांवरी आंग मोडीत चलता, बायलांवरी जमनीर सकयल बसून मुत्ता, उलयतना बायलांवरी लजता म्हणून सगळीं भुरगीं ताका लडकी लडकी म्हणून चाळयताले. एकदीस मुतारींत आठवेच्या वर्गांतल्या गुरून आनी ताच्या इश्टांनी सोमतो सकयल हात लावन तो लडको काय लडकी हाची खात्री करून घेतिल्ली. रुक्मणान तांचो कांचूच घेतलो. ते दिसले रे दिसले ताचे हातपांय थरथरपाक लागताले. परतें कितेंय करीत म्हणून तो तांचे पसून चार हात पयसूच रावतालो.

रुक्मण वयांत येतालो तशी तशी ताचे मदीं आपूण बायल आशिल्ल्याची जाणीव खर जावपाक लागली. आपणें आपल्या भयणीं भशेन रंगरंगयाळे कपडे घालचे, तांचे भशेन केंस वळोवचे ही भावना मनांत खर जावपाक लागली. भयणी न्हेसता संवरतना आशेल्ले नदरेन तांकां पळयत रावतालो तो. पूण हे नदरेक ताच्या बापायन वेगळोच अर्थ दिलो. बायजण म्हणून बापायन ताचे पोले फोडले. आवयनूय बापाय आडायलें ना. आतां आतां सगल्यांकूच ताचें हिजडेपण कळून आयिल्लें. लडकीच्या जाग्यार आतां वर्गांतलीं भुरगीं हिजडा आला रे बाबा आतां वाजीव टाळी म्हणून एकामेकाक ताळयो मारतालीं. भुरगीं तर भुरगीं एक दीस मास्तरानूय ताका पळयत एक डायलॉग मारिल्लो एक मच्छर भी आदमी को हिजडा बना देता है. ताच्या ह्या डायलॉगार सगळो वर्ग खळखळून हांशिल्लो. त्या दिसा शाळा सुट्टकच जाल्यार सगळीं जाणां ताच्या फाटल्यानूच लागलीं. एक मच्छर भी रुक्मण को हिजडा बना देता है म्हणीत ताळयो मारपाक लागलीं. रुक्मण रडत रडत घरा आयलो. आपलें दुख्ख कोणाक तरी सांगचें अशें ताका दिसलें. पूण घरांत तसो कोणूच मनीस नाशिल्लो जो ताका समजून घेवपाचो. ताका दरएकल्या कडल्यान तुच्छतायूच मेळिल्ली. भुरगेपणांत इतलो मोग करपी ताच्यो भयणी अक्का, ताई आनी जल्माक घालपी आवयूय अतां बदलिल्लीं. रुक्मण चलो न्हय हिजडो हें लोकांक कळचें न्हय हाची सामकीं जतनाय घेतालीं तीं सगलीं तरीय रुक्मण आपलीं बायजणपणा वर्गांतल्या भुरग्यां मदीं दाखयता आसतलो म्हणून भुरगीं चाळयता आसतलीं अशें समजून तीं ताचेरूच तिडकपाचीं.

घरच्यांनी रुक्मणाचें तृतीयपंथीपण धांपून दवरपाचो खूब यत्न केलो, पूण धांपून दवरलो म्हणून कोंबो आइडुपाचो चडूच रावता. आतां मेरेन भायर लोकांक हाची सुलूस लागिल्ली. ती सुलूस वाऱ्यार पातळून हुलोप जावचे पयलीं अक्का, ताईक उजोवन उडोवपाचें अशे घरच्यांनी थारायलें. त्या दिसा अक्काक कोण पळोवपाक येववाचो आशिल्लो. रुक्मणाक त्या दिसा शाळेंतूच रावून उसरां घरा येवपाची आदेश दिल्ले बापायन. त्या लोकांच्या नदरेक झळकलो जाल्यार कोंबी कसो सोलून काडटलो म्हणपाची धमकीय दिल्ली बापायन. आनी बापायचो मार कितें आसता हाचो अणभव घेतिल्ल्या रुक्मणाक त्या माराची याद जाल्यारूच कडकडूंक मुतूंक जातालें.

शाळ सुटली तरी रुक्मण बाकारूच बसून रावलो. निमाण्या बाकाचेर एकटो बसतालो तो. ताका चलयोय आपले मदीं घेनासल्यो आनी चलेय. पूण तकलेचेर कुटल्यो मारपाक, फाटीचेर धुमके घालपाक आनी लडकी, हिजडा म्हणून चाळोवपाक मात चले-चलयो तितलेच उमेदीन फुडें आसताल्यो. तांच्या माराची, तांच्या चाळोवपाची धास्तीय घेतिल्ली रुक्मणान. पूण सांगतलो कोणाक ताका केन्ना केन्ना दिसतालें आपूण असो अर्दूक कसो एका जाग्यार बसला, त्या जाग्याच्या एका आर्दान दादले आनी दुसऱ्या अर्दान बायलां खातीर जागो आसा. अशा ठेळार कोणी तरी येवचें आनी आपल्याक एका अर्दा धुकलून उडोवचें, जेवरवी आपूण खंयच्या तरी एका जाग्यार पूर्ण मनीस म्हणून तरी उरतलो. दादलो जाल्यार पूर्ण दादलो आनी बायल जाल्यार पूर्ण बायल. विचारांचे भिरकेंत रुक्मण चलपाक लागलो. येते-वते ताचे तकलेर कुटल्यो मारीत, फाटीर धपके घालीत चलताले ताचें लेगीत धंगण ताका नासलें. आपूण चलो काय चली अशें मनाक विचारतकच मन ताका तो चलीच आशिल्ल्याचें सांगतालो. पूण मनाचें कशें मानचें हें ताका कळनाशिल्लें. आनी तनाचें सांगणें तनूय ताका कुरवांनी सांगतालें, कूड दादल्याची आसूं, ते कुडींतल्यो भावना बायलेच्यो आशिल्ल्यो. त्या तना-मनाच्या द्रंदांत रुक्मण घुस्पल्लो. तशें आयज रुक्मणाक बेगीनूय घरा वचपाचें नाशिल्लें. देखून तो तसोच शाळेच्या फाटले वटेंतल्यान आयलो. थंय हायर सेकंडरीचे वर्ग चलताले. थंय आयज कसली तरी कार्यावख आशिल्ली. रुक्मणाचीं पावलां आपसूक थंय वळ्ळीं. उबे आशिल्ल्या भुरग्यां मदीं तोवूय रिगलो. तशी ताच्या कानार ल्हवू आवाजांतली कुजकूज आयकूंक आयली, अरे हे पण लंचाड त्या चीफ गेस्टा सारकच बरं आनी मागीर भुरग्यां मदीं हांसपाची खसखस पिकली. ताणें त्या भुरग्यांचेर नदर मारली. गुरू आनी सांगाती थंय उबे आसले. तो थंयच्यान कूस मारूंक सोदी. पूण इतल्यान ताची नदर स्टेजीचेर गेली. एक लांबरुंद बायल पूण तिचो आंगलोट दादल्याचो. तिचें नांव qडम मनाबी बंडोपध्याय, एका नामनेच्या कोलेजीची प्रिन्सिपल. qडम मनाबीन उबें रावून सगल्यांक अभिवादन केलें आनी उलोवपाक सुरवात केली. हिजडो म्हणून जल्माक आयिल्ली मनाबी qडम कितल्याशाच वायट प्रसंगांतल्यान गेल्ली. तरीय तिणें जिद्द सोडली ना. तिची जिद्द, तिचे कश्ट फळाक आयले आनी ती आयज नामनेच्या कॉलेजीची प्रिन्सिपल म्हणू भौमानान जियेताली. भाशण सोंपयता सोंपयता मनाबी qडमीन म्हणलें, ’कुछ तो लोग कहेंगे, लेकिन लोगों का तो काम ही है कहना, पूण आपणें मात जगचें कशें यू आर, वॉट यू बिलिव्ह यू आर ह्याच नेटान, ह्याच भौमानान’.

उसरां घरा परततना रुक्मण आपले घुंवळेंतूच आसलो. यू आर, वॉट यू बिलिव्ह यू आर. हय, हांव चली. हांव चली हें हांव सामके मानता. आनी चली म्हणूनच हाचे मखार जगतए. विचारांचे भिरकेंत रुक्मण घरांत सरलो. घरांतलीं सगळीं उलोवपांत गुल्ल आशिल्लीं. घडये अक्काक पळोवंक येवप्यान अक्काक पसंद केलां आसतलें. तांच्या तोंडार खोस पातळिल्ली. रुक्मण आयला तें तांच्या ध्यानांतूय नाशिल्लें. रुक्मण तसोच भितर वतना ताचें अक्काचे कुडींत लक्ष गेलें. अक्कान पळोवपाक येतलें म्हणून न्हेशिल्ली साडी अशीच खाटीर सोडोवन दवरिल्ली. रुक्मणाची आपूण चली आशिल्ल्याची जाणीव ओतो येवन मनाभायर रकलीं. ते जाणिवेन सगल्या बंधनांक, आडाम्यांक हुपून ते साडयेक हात घालो. साडी आंगभर गुठलावन रुक्मण आपली कूड हारशांत पळोवपाक गुल्ल जालो.

धप्प आवाजा सरशीं रुक्मण जमनीर शेवटलो. साडयेच्या पदराक आशिल्ली जर ताच्या गोऱ्या चेऱ्याचेर उमटली. ’बायजण, हिजूड खंयचे कडलो, भयणीचें लग्न मोडपाक उठला’ उतरा कणकणी बापायच्यो खोटो रुक्मणाच्या आंगार बसपाक लागलो. ’मी मुलगी हाय, मुलगी’ मार सोंसून लेगीत रुक्मण आड्डलो. ’मुलगी हायस तूं व्हय मुलगी हायस, बापायचो राग मस्तकाक मारिल्लो. तो कोणाकूच आटापाक येना जालो. खोट थापटांनी ताणें रुक्मणाक मरसर मारलें. आनी रुक्मण मार सोंशीत म्हणत रावलो, ’मी मुलगी हाय, मुलगी हाय’, ’हया घरांत रहायच हाय तर मुलगा म्हनून राहाव लागंल, न्हायतर दरवाजा उघडा हाय म्हणाव’ म्हणत बापायन ताका सरसरीत ओडीत ताचे कुडींत व्हरून बंद केलें. केदो वेळ रुक्मण धुमसत आशिल्लो. आंगावयलो मार आनी मनाचेर आपूण बायल म्हणून जगपाचो भार ताका सोंसपा भायरो जाल्लो. कुडींतली लायट पेटोवंक नाशिल्ल्यान कुडींत किट्ट काळोख पातळिल्लो. हरशी रुक्मण ह्या काळखाक थारो भियेतालो. पूण आपलें बायल म्हणून अस्तित्व तिगोवंक जाय जाल्यार अस्लो काळोख पचोवंक शिकूंक जाय हाची जाणीव जाल्ली ताका.

इतल्यांत ल्हवूच दाराची खिळी कोणतरी उगडा म्हणपाचें रुक्मणाक जाणवलें. काळखांत सांसपीतूच ताची आवय ताचे म्हऱ्यांत आयली. एए बशएत शिरो घेवन आयिल्ली ती. ’खा रे पोरा खा’, काळखाक सराविल्ल्या दोळ्यांनी तिणें बशी रुक्मणा वटेन केली. ’असं बापा विरूद कायबी करू नये ग बाय. बाप्या हाय तो. त्याच सांगन आयकूनशा त्याच्या मना सारख जगाव आपन. का जिवाचा त्रास करून घ्यावा’. तिका आनीक उलोवंक जालें ना. पदराचो बोळो तोंडांत कोंबीत ती उठली आनी कुडी भायर वचून तिणें परतें ल्हवू दार बंद केलें. आवय बापायक भियेता पूण तिच्या मनांत आपले विशीं माया आसा हें ताका आयज कळिल्लें. उलयतां उलयतां तिणें आपल्याक ’बाय’ म्हणिल्लें हाची ताका खोस जाल्ली. आपले भितरलें अस्तुरेचें मन ते अस्तुरेक कळ्ळे, घडये आवय म्हणून कळ्ळें आसुये. पूण कळ्ळें हेंच खूब जालें. आतां फाटीं सरप ना. बायल म्हणून जगप, अस्तुरी म्हणून जगप. आय एम वॉट आय बिलिव्ह आय एम. एका मानसीक समादानान रुक्मणान काळखांतूच बशयेंतलो शिरो तोंडांत कोंबलो. पोट भरतकच बसला थंय आड पडून तो न्हिदेच्या सुवादीन जालो.

पूण चली म्हणून, बायल म्हणून जगप तितलें सोंपे नासले. ताचो हो निर्णय ताका शाळा बंद करतलो, घरांतल्या भायर पावल दवरपाक दिवचोन हाची कल्पना ताणें करूंक नासली. हें सगलें जाय जाल्यार चलो म्हणूनच जगचें पडटलें नाजाल्यार भायाल्या जगा कडले संबंद ताका कायमचे बंद अशी ताकीद दिवनूय रुक्मण आपूण चली हें सिद्ध करपाक धडपडपाक लागलो. बापायन ताका घरांत बंद करून दारां धांपिल्लीं. पूण लोकांची तोंडां धांपप शक्य नाशिल्लें. लोक म्हणल्यार ओक ही म्हणणी सार्थ केल्ली लोकांनी.

रुक्मणाच्या हिजडेपणाची ओक अक्काच्या सोयरीगतीक हुंवारून घेवन गेली. घरांतूय किल्लोस जालो. रुक्मणा खातीर अक्काचें लग्न मोडलें ह्या रागान बापायन ताका भरपूर पेटलो. ताच्या हातसून तो मरपाचोच पूण आवयन ताका ओडून काडलो आनी घरा भायर धांवडायत म्हण्लें, ’जा ग बाय भायीर कस बी मनाला इइल तस जग. पून हीत रावून मरूं नगस’. रुक्मणाचें पावल हुमऱ्या भायर पडलें तशें घराचें दार घड्ड करून बंद जालें. तें सासणा खातीर हें ताका कळिल्लें. दारा भायर बघे जमिल्ले. पूण कोणाच्याच चेऱ्यार सहानुभूती नाशिल्ली. आशिल्लो तो मिश्कील हांसो. ’आरं आसं पोरग जन्माला याव म्हंजे मोट पाप’ एकल्यान म्हण्ले, ’अग पाप कुठल शिराप हाय तो घरादाराला’. लोकांचे हात आदाराक येनासले, थंय सुकती आशिल्ली. पूण तोंडांक मात भरती आयिल्ली. आपले व्हांवतेंत रुक्मणाक ती बुचकळायतालीं, ताच्या नाका तोंडांत उदक वचसर. पूण ह्या हुंवारांतूय जीव वाटोवपाक एक बडी मेळ्ळी रुक्मणाक भुईराजाच्या रुपांत. भुईराज मुंबय आसआलो कामाक. त्या दिसांनी कांय कामा निमतान गांवांत आयिल्लो तो. ताणें रुक्मणाक आपल्या सांगाताक मुंबय व्हेलें आनी हिजड्यांच्या एका पंगडांत व्हरून सोडलें.

रुक्मणाक बायल म्हणून जगपाचें आसलें तें थंय साध्य जालें. रुक्माई म्हणून ताचें नामकरणूय जालें. बायल म्हणून जगली तरी समाजा खातीर रुक्माई हिजडोच आशिल्ली. आनी हिजडो म्हणून जगप कितलें भयानक आसता हाची प्रचिती तिका येवपाक लागली. तिच्या पंगडांत तिचेपरस भिरांकूक अवस्थेंतल्यान गेल्ल्या किन्नरांच्यो काणयो तिका कळ्ळ्यो. ’हम तो ना इधरके ना उधरके, बेबस बसहारा. हमें अपनाये गले लगाये उस शराब का ही सहारा’ म्हणीत सोऱ्याचे भकीक पडिल्ली शांताई, समाज कंटकां कडल्यान असैमीक बलात्काराक बळी पडिल्ली राधाम्मा, पुलिसाचें आयकूंक ना म्हणून शिंदळकीच्या फटीच्या आरोपा खाला बंदखण भोगून आयिल्ली राधाक्का, भुरग्यांक पळोवन व्हरपी म्हणून गरजेभायर लोकांचो मार खाव आयिल्ली रघुपती, घरच्यांचे मायेक मुकिल्ली लोकांचे दयेक आशेल्ली ही किन्नरांची जात सुण्या माजरा परस पास्ट जीण जियेताली. qडम मनाबीय अश्याच त्रासांतल्यान गेल्ली काय? रुक्माई चित्ताली. सदां उठून लोकल गाडयांनी ताळयो पेटीत हात मुखार करपाक आवडनाशिल्लें तिका. एके तरेची भिकूच ती. तीं येताच दादल्यां mसेंजराच्या मुखामळार पातळिल्ली नाखोशी तिचें काळीज तोडून उडयताली. पूण पोट म्हणून मनशाक आशिल्ल्या अवयवाक थातारून धरना जाल्यार अख्खे कुडीची वाट लागता हें जाणा जाल्लीं तीं सगलीं हें नाईलाजान करताली. तांणीय कसलेंय काम दियात म्हणून जायत्या लोकांकडेन हात पसरिल्ले. पूण आमकां हमाल म्हणून दादलोच जाय, घरांत काम करपाक बायलूच जाय ह्या दादलो बायलांच्या जुंव्यार तांकां थारो नासलो. ह्या दोन जुंव्या मदल्यान व्हांवपी उदकांत बुचकळपाचें तांच्या नशिबांत आसलें. बुचकळटा बुचकळटा हातपांय मारपाचे, कितेंय मेळ्ळ्यार पोटांत धुकलपाचें. मेळ्ळेना जाल्यार एकदीस बुडून वचपाचें. तांचें बुचकळप, बुडून वचप हाचें समाजाक सोयर सुतक नासतालें. ज्या समाजान तांकां केन्ना आपलो वांटो मानलोच ना तांचे कडेन कसली अपेक्षा धरपाचीच नासली. उदक व्हांवता तशें व्हांवपाचें अशें रुक्माईच्या पंगडांतल्याई थारायल्ले. पूण रुक्माईक तें मान्य नासलें. तिका शिकपाचें असलें. हे समाज वेवस्थेक भेद दिवन आपलें स्थान निर्माण करपाचे आशिल्लें तिका. हिजडो म्हणून न्हय एक बायल म्हणून जगपाचें आसलें. एक पूर्ण बायल. पूण हिजड्यांच्या ह्या पंगडांतूय तिच्या सपनांक वालोर नासओ. हिजड्यांनी तिवूय अर्थीक आलाशिरो नाशिल्ल्यांनी असलीं सपनां पळोवप म्हणल्यार पिशेपण अशें तांकां दिसतालें. हांगा दीसपट्टी पोटाची खळी भरपा खातीर हात ताळयो मारून घासचे पडटात, लोकांए शिराप आयकुचे पडटात. अनिच्छेन दिल्ली भीक घेवची पडटा थंय असलीं सपनां घेवन जगपाक कोणाक परवडटा अशें तांकां दिसतालें. म्हणून रुक्माईक तांचे कडल्यान कितें कितें आयकुचें पडटालें. घरांतल्या आपल्या रगताच्या मनशांनी आपल्याक समजलें ना थंय लोका कडल्यान कितेंय आस्त धरप पिशेपणाचें आसलें हें रुक्माईक कळटालें. पूण आवयबापायचेर, भयणींचेर जसो तिका राग नासलो तसो ह्या पंगडांतल्या हिजड्यांचेरूय नाशिल्लो. आपलें कुटुंब समाजाक भियेतालें. समाजाचे आंखणें भितर रावन जगपाक सोदतालें. समाजा कडेन टक्कर दिवपाची शक्त तांचे मदीं नाशिल्ली. अख्खें घर काबार करचे परस घराचो एक कुरकुरपी वांसो बदलप तांकां चड गरजेचें आनी परवडपा सारकें आसलें. आनी हो किन्नरांचो पंगड, हांकां तर समाजानूय भायर मोखून मारिल्लें. समाजांत फकत दोन जाती आशिल्ल्यो. नर आनी मादी आनी हीं तर धड नरूय न्हय धड मादीय न्हय अशीं. तांकां समाज कसो स्थान दितलो. आनी स्थानूच ना थंय मानाची तरी आस्त कशी धरपाची. तांचे खातीर शाळेचीं दारां बंद आसलीं. शाकेंत दाखलो घेवपाक जाय जाल्यार लिंग हे सुवातेर दादलो काय बायल इतलेंच विचारिल्लें आसता. नपुंसक लिंग म्हणून बरयिल्लें नासता. मागीर हांकां कशी घेतली शाळा. शाळा ना ती नाच. सामक्या तिसऱ्या पांवड्या वयलीं कामां जांकां सभ्य लोक नाक मुड्डून पळयता तीं करपाक लेगीत हांचें लिंग आड येतालें. रुक्माईन लेगीत लोकल गाडयांनी वच्चे परस अशीं कामां करचीं अशें थारायल्लें. पंगडांतल्या लोकांनी तिका समजायल्लें ते कानामनार घेनासतना तिणें अख्खें शार काम सोदपाक धवळून काडलें. घरांतली उश्ट्याचीं आयदना घांसपाच्या पोंतान भौशीक संडास धुंवपाच्या पोंतान दुकानां पसऱ्यांनी काम करपाचें धरून, हमाल म्हणूनय कामा खातीर तिचे वांट्याक निरशेणीच आयली. ’हट हिजडेको काम नही अशींच सगळे कडेन उतरां आयकुचीं पडलीं. कांय जाणांनी काम दिवपाचें हांयस दाखोवन तिचे कुडीकडेन लागोकेंपणा केली तेन्ना सामकें विटून तिणें हें पंगडांतल्या लोकां वांगडा लोकलांनी भीक मागपाचें काम सुरू केल्लें.

पूण पोट भरपा खातीर तन काम करतालें तरींय मनांतलें सपन मरूंक नाशिल्लें. qडम मनाबी भशेन आपलें मन जें आपल्याक मानता तें मानून एक मानाची जीण जियेवपाचें सपन तशेंच तग धरून आशिल्लें रुक्माईच्या मनांत. तें संद सोदतालें. हे काळखे जिणेंतल्यान पयस वचपाक जाय जाल्यार शिक्षण जाय हें रुक्माई जाणा आसली. त्या शिक्षणाची दारां आपल्याक उकतीं मेळटात काय पळयताली ती. आनी सोदतल्याक कितेंच अशक्य नासता हें म्हणणें तिका पटलें. एकदीस लोकलांत तिच्या पंगडांत एका दादल्याक ताळ्यो मारून पिडपाक सुरवात केली. मध्याम पिराये वयलो तो दादलो मुमुरखो हांसलो. ताणें पाकीट काडलें ना पूण तोंड मात उगडलें. ’देखो कुछ कामधंदा क्यो नहीं करते’ ताणें विचारलें. काम ही तो करते है हम पंगड मुखेली प्रितिकान सांगलें. ’अयसा नही कुछ ढंग का काम, पढ़ाई वगैरा....’ ताचें उलोवप सोंपचे आदींच पंगडांतल्या सगल्यांनी ’हाय हाय’ करीत ताच्या मुखार बोटां मोडली आनी तीं मुखार गेली. पूण रुक्माई थंयच रावली. पढाई ह्या उतरान तिका थंय्च खिळावन दवरलें, ’साब पढाई मैं करना चाहती हूँ लेकिन कोई भी पाठशाला में नहीं लेता. मुझे पढना है’ रुक्माईन त्या दादल्याक सांगलें. ’तुम्हारी उमर क्या है’ त्या दादल्यान विचारलें. ’अठरा बरस और मैं आठवीतक पढी हूँ साहब आगे पढना चाहती हूँ, कुछ बनना चाहती हूँ’

त्या दादल्यान आपल्या oगांतल्यान कागद काडलो आनी ताचेर चार उतरां खरडिलीं. ’बोरिवली वेस्टमें इस पतेपर जावो. वहों आपको पढाई करनेसे कोई नही रोकेगा. मेरा गुरु है, उसने ही मेरी मदद की थी. वो आपकीभी हेल्प करेगा’ म्हणत ताणें पाकीट उगडलें आनी पाकिटांतल्यान शंबर रुपयाची नोट काडली. ’ये लेना खर्चेके लिए’ म्हणत रुक्माईच्या हातांत कोंबली. ’नही नही साब पयसा नही’ रुक्माईन नोट परतूपाक फुडें व्हेली तशें तिका आडयत ताणें म्हणलें, ’पढना चाहनेवालोंके लिए मेरे मन में बहुत इज्जत है. मैं भी किसीके सहारे ही पढके इस मुकाम पर पहुंचा हूं. तूम भी कोशीश करो. कोशीश करनेवालों के साथ भगवान हेता है’ रुक्माईच्या दोळ्यांत दुकां आयलीं. जिणेंत पयले फावट असो मनीस ताका मेळिल्लो ताच्या शिक्षणाचे इत्सेक म्हत्व दिवपी. ताणें सकयल वाकून त्या मनशाच्या पांयाक हात लावन नमस्कार केलो.

ताच्या पंगडाक ताणें ही गजाल सांगली. सगल्यांक खोशी जाली. चलो तुम्हारी इच्छा पुरी तो करो. लेकीन पढने के बाद हमको भुलना नहीं तांणी रुक्माईक सांगलें. गंगाव्वा म्हणून ताचे मदली सगल्यांत पिरायेन व्हड तिणें रुक्माईची मीठ सांसवां घेवन दिश्ट लेगीत काडई. सगल्यांनी तिका यश येवचें म्हणून मागलें. रुक्माईक भरून आयलें. खंय हे लोक जे ना नात्याचे ना पात्याचे पूण आपली इत्सा उखलून धरतात. आपलें बरें जावचें म्हणून मानतात. आपल्या बापायन आपल्याक समजून घेतिल्लें जाल्यार....

रुक्माई त्या दादल्यान दिल्ल्या पत्त्याचेर पावली. खरेंच तो देवमनीसूच आसलो. ताणें मानलो ना भेद रुक्माईत. रुक्माईची सगली काणी आयकून तिणें ताका बेटीच म्हणलें. रुक्माईक बरें दिसलें. आपलेपण दिसलें. ताका ओपन स्कुलांतली एसएससीची परिक्षा दिवपाक सांगलें गुरुजीन. पूण शिक्षण फुकट नाशिल्लें. पयशे नाशिल्ले पूण आपली सेवा दिवची पडटाली. गुरुजीचो एक जाणट्यां खातीर आश्रम आसलो. थंयच्या जाणट्यांची सेवा करची पडटाली. त्या जाणट्यां कडेन वळख करून दितनाय गुरुजीन सांगलें ’हमारी बेटी रुक्माई’. रुक्माईचें मन सामकें भरून आयलें तें आयकून. ती मन लावन शिकपाक लागली. एसएससी जाली. मागीर बारावेची परिक्षा दिली. उपरांत माँटेसरीचो कोर्स केलो. गुरुजीनूच अश्या तृतीयपंथी भुरग्यां खातीर शाळा सुरू करपाची थारायल्ली. ते खातीर रुक्माई तयार जाताली.

वर्सां कशीं भुर्र करून उडलीं. गुरुजींची तृतीयपंथी भुरग्यां खातीर शाळा रुक्माई चलय्ताली. तिणें आपल्या वांगडच्या पयलींच्या सहकाऱ्यांकूय गुरुजींक सांगून कामाक लायलें. ती मागीर जायत्या जाणांक मेळत रावली. तृतीयपंथीयांचे मेळावे भरताले थंय तिका आपोवणी येवपाक लागलीं. दीस बरे वताले.

एक दीस रुक्माईक कानपूराक वच्चें पडलें मेळाव्या निमतान. थंयच्यान तिचो गांव तीस किलोमिटर अंतराचेर. केन्ना न्हय ती आवयबापायक मेळपाची ओड लागली रुक्माईक. तीं आपले कडेन वागलीं तें समाजाक भियेवन अशें ताका दिसतालें. म्हणून तर तांकां तिणें केन्नाच माफ केल्लें. आपल्या बापायन आपल्याक भायर काडूंक नाशिल्लें जाल्यार गुरुजी तिका मेळचो नासलो. ती अशी समाजीक कार्यांत पावची नासली. हें सगलें आबा खातीरूच जावपाक पावलें म्हणून वयल्यान उपकारूच मानताली ती आबाचे. मेळाव्याचो अख्खो दीस सोंपतकच रातचें तिका आवयबापायचे यादीन खूब सतावचें. गांव आतां सुदारला. थंय घराघरांनी वीज, नळ आनी फोनूय आयल्यात अशें तिका कोणा कडल्यान कळिल्लें. तिणें बापायचो फोन नंबर मेळयलो आनी घरा फोन केलो. फोनार आई मेळ्ळी. ’आई, हांव रुक्माई तुमचो रुक्मण कानपूराक आयल्यां. तुमकां मेळपाक जाय आसलें.’ आवयचो गळो दाटून आयिल्लो रुक्माईक जाणवलो. ’आं यो’. ’बरें आतां येतां’ तिणें म्हणलें तशें बेगिबेगीन आईन म्हणलें. ’आतां नाका. रातचें. रातचें णवा उपरांत’.

बरें म्हणीत रुक्माईन फोन दवरलो. रातचें कित्याक हो प्रस्न तिच्या मनांत आयलोच ना. आपल्याक आईन यो म्हणलें हाचीच खोशी तिच्या मनांत परमळत रावली. रातीं घरा कडेन वतना रुक्माईन कानपूरच्या व्हडल्या शोरुमांतल्यान आबा खातीर धोतरजोडी आनी आवय खातीर णव वारी उंची कापड घेतलें. इतल्या वर्सांच्या काळांत अक्का ताई घडये लग्न करून भुरग्यां बाळांकार जाल्यांत आसतलीं. तांचो पत्तो घेवन मागीर तांकांय मेळूं येता अशें चिंतून रुक्माई आपल्या घरा कडेन आयली. घर सामकें बदलिल्लें. मातयेच्या घरा बदला दोन माळयांचें जाल्लें. पूण घरांत सगली सामसूम दिसताली. ती घराच्या दुरगा भायर पावली तशी आंगणांतल्यान एक आकृती सडसडीत मुखार आयिल्ली तिका दिसली. पळयल्यार आई. आईन रुक्माईक वेंगेंत घेतलें. रुक्माई आईच्या पांया पडली आनी हातांतल्यो पोतयो तिणें तिच्या हातांत दिल्यो. आतां आई आपल्याक घेवन घरांत वतलीं अशें तिका दिशिल्लें. पूण तशें घडलें ना. आईन ल्हवूच घोगऱ्या आवाजांत म्हणलें, ’पोरी, घरांत न्हाय नेवू शकत. आमची खोली तिकडे खाली हाय पन बाजूलाच आक्का आनी वरती ताईच कुटुंब हाय. तू आलीस म्हन जरा भी भनक नको पडायला. आबा तुला हानूनच काडील आनी तुझ्या भैनींचा बशिवल्ला संसार उध्वस्त हुईल. म्हनून तुला रातीला बोलाविलं, मला माफ कर पोरी’. आई घुस्मटून रडटाली. आपलो रडपाचो आवाज भायर फुटचो न्हय हाची जतनाय घेताली. रुक्माईक आवयच्या आवयची माया कळटली. पूण आपलें अस्तित्व घरान न्हयकारलां हाची जाणीव तिका जाल्ली. रुक्माईन आवयच्या दोळ्यांतले उदाक पुसलें. तिका परतें एक फावट वेंगांत काडीत तिणें पावालां परतिलीं. एकूय फावट फाटल्यान वळून पळय नासतना ती परतली. पूण अजाप तिच्या दोळ्यांतल्यान एकूय दूक गळ्ळें ना. इतलो तेंप आबा, आई, अक्का, ताईच्या यादींचें, घराच्या यादींचें जें किंसर जें काळजांत किसकिसतालें, तें अचकीत भायर उखलून आयलें आनी काळीज दूक विरयत मेकळें मेकळें शें जालें अशे तिका दिसलें. काय आपणान तशें मानून घेतलें तें रुक्माईक समजलें ना. मागीर रुक्माईन केन्नाच फाटीं वळून पळयलें ना. समाजांतलीं तृतीयपंथी भुरगींबाळां तिचीं भुरगीं जालीं. आपणे भोगल्या ते तांच्या वांट्यांक येवचें न्हय म्हणून ती त्या भुरग्यांची आवय जाली, रुक्माई नांव सार्थ केलें तिणें. ती रुक्माई आयज ह्या गोंयांत जाल्ल्या तरणाट्या तृतीयपंथाच्या मेळाव्यांत अध्यक्ष ह्या नात्यान आयिल्ली. वयर स्टेजीर सूत्रनिवेदिकेन रुक्माईचे हस्तुकीं विवीध मळार नामना मेळोवपी तृतीयपंथायांक पुरस्कार भेटयले. उपरांत ताणें म्हणलें, रुक्माई qडमीन आयज मेरेन आमचे खातीर खूब केलें. आयज आमी तांकां एक भेट दिवपाचे आसा. ती भेट दिवपा खातीर खूब पयसुल्ल्यान एक व्यक्ती हांगा आयल्यात. हांव तांकां आतां माचयेर आपयतां. इतल्यान दोन तरणाट्यांच्या आदारान एक जाणटेलो वयर आयलो. ताचे केंस सामके पिकिल्ले. आंगूय थकिल्लें. रुक्माई कडेन येता येता ताच्या तोंडांतल्यान उतरां सुटलीं ’बाय रुक्माई...’ ’आबा, हय आबाच. आबा आनी हांगा, आपल्या मुखार’ रुक्माई सट्ट करून उबी रावली आनी खुर्ची सोडून मुखार आयली. ’बाय रुक्माई म्हाका माफ कर’ म्हणून हात जोडपी आबाच्या वेंगेंत रिगली.

*** - ***

[अगॊस्त, २०१९]

नयना अडारकर: गोंय्च्या दिसाळ्यांत (भांगार भुंय) सह-संपादकी जाव्न वाव्र करुन आस्ची ही नामनेची कवी, काणियेगार्न तशेंच लॆखकी. सभार साहितिक स्पर्ध्यांनी हिणें इनामां आपणायल्यांत. कविता, कथा, कादंबरि, बाळ साहित, विमर्सो, लॆखन अशें चड्ताव प्रकारांनी ही बरय्ता.

ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್