![]() |
|
[ಸಂಪಾದಕೀಯ್
- 34]
ಮೊಲಾಂ ದೆಂವ್ಲ್ಯಾಂತ್ |
|
ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಪಣಾಲ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಮ್ಹಜೊ ಪಪ್ಪಾ
ಸಾಂಗ್ತಾಲೊ ’ಹಾಂವ್ ಬಸ್ಸಾಚ್ಯೆ ಟಿಕೆಟಿಚೆ ಸಾತ್ ರುಪಯ್
ದಿವುನ್ ಬೊಂಬೊಯ್ ಗೆಲ್ಲೊಂ’, ಪುಣ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ತೆ
ಸಾತ್ ರುಪಯ್ ಆಸ್ಲೆ ಸತ್ತರ್ ರುಪಯ್ ಜಾಲ್ಲೆ. ಆತಾಂ ತೆಂಚ್
ಮೋಲ್ ಹಜಾರಾಂಕ್ ಮಿಕ್ವಲಾಂ. ದಿಸಾನ್‌ದೀಸ್ ಚಡುನ್
ಯೆಂವ್ಚಿಂ ಮೊಲಾಂ ಗಾಂವಾಂತ್ ತಶೆಂಚ್ ಪರ್ಗಾಂವಾಂತ್
ಸದಾಂಚೆಂ ಜಾಲಾಂ ತರ್‌ಯೀ ಆಯ್ಲೆವಾರ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಮೊಲಾಂ
ದೆಂವ್ಚಿಂ ದಿಸುನ್ ಆಯ್ಲೆಂ. ವಿಜ್ಮಿತ್ ಪಾಂವ್ಚೆಂ ನ್ಹಯ್,
ಹೆಂ ಸಪಣ್ ನ್ಹಯ್ ಬಗಾರ್ ಹಕೀಗತ್. ತೆಂಪಾದಿಂ
ಪೆಟ್ರೊಲಾಚೆಂ ಮೋಲ್ ಪನ್ನಾಸ್ ರುಪಯ್ ಡಿಜಿಲಾಚೆಂ ಮೋಲ್
ಪಾಂತೀಸ್ ರುಪಯ್ ಆಸ್ಲೆ. ಏಕ್ ಲಿಟರ್ ದುದಾಚೆಂ ಮೋಲ್ ವೀಸ್
ರುಪಯ್. ಟೊಮೆಟೊಚೆಂ ಮೋಲ್ ಚಾಳಿಸ್ ರುಪಯ್.. ಆನಿ ಆತಾಂ
ಮೊಲಾಂ ದೆಂವ್ಲ್ಯಾಂತ್.
ಹಾಂವೆಂ ಸದ್ದ್ಯಾಕ್
ವಸ್ತಿ ಕರ್ಚೊ ಗಾಂವ್ ಪರ್ಗಾಂವ್; ಸಪ್ಣಾಂಚೆಂ ಶೆರ್ ವ
ಮಾಯಾನಗರಿ ಮ್ಹಣುನ್ ಲೊಕಾಂನಿ ವಳ್ಕುಂಚ್ಯಾ ಬೊಂಬೊಂಯ್ತ್.
ಚಾಲಿ-ಕೊಲೊನಿ, ಬಂಗ್ಲೆ-ಟವರಾಂನಿ, ಜೊಪ್ಡಿಂ-ಮಹಲಾಂನಿ
ಎಕಾಮೆಕಾ ಚಿಡ್ಕುನ್ ಎಕಾಪ್ರಾಸ್ ಏಕ್ ಉಂಚಾಯೆಕ್ ಪಾಂವುಂಕ್
ಆತುರ್ಚ್ಯಾ ಕೊಂಕ್ರೆಟಿಚ್ಯಾ ಭಾಂದ್ಪಾಂನಿ ವೆಡೊ ಗಾಲ್ಲ್ಯಾ
ಹ್ಯಾ ಮಾ-ಶೆರಾಂಚ್ಯಾ ಕೊಟ್ರೆಂನಿ ಕುಸ್ಕೊನ್ ಪರ್ಕಿ ಲೊಕಾಂ
ಮಧೆಂ ಅಪ್ಲಿಂ/ಆಪ್ಲೆಂಪಣಾಚಿ ಸೊಧ್ನಾಂ ಕರುನ್ ಜಿಯೆತಲೊ
ಮನಿಸ್ ಯಾಂತ್ರಿಕ್ ಜಿಣಿ ಜಿಯೆಲ್ಲೆಶಿವಾಯ್ ನಿರ್ವೊಗ್ ನಾ.
ಎಕಾ ಫಾಂತ್ಯಾರ್ ಉಟೊನ್ ದರ್ವಡಾಂತ್
ಬಸ್ಸಾಂ,ಆಟೊ,ರಯ್ಲಾಂನಿ ಲೊಕಾಂಚ್ಯಾ ಖೆಟಿಂತ್ ಚಿರ್ಡೊನ್,
ಮುರ್ಡೊನ್ ಕಾಮಾಕ್ ವಚುನ್, ಕಾಮ್ ಸಂಪವ್ನ್ ಪರತ್ ತ್ಯೆಚ್
ಖೆಟಿಂತ್ ಎಕಾಮೆಕಾಚೊ ಘಾಮ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕೆಂತ್
ಪುಸವ್ನ್ ಘೆವ್ನ್ ಕಸೋಯ್ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಕೊಟ್ರೆಕ್ ಪಾಟಿಂ
ಪಾವ್ತಾನಾ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಕಾಮಾಚ್ಯಾಕೀ ಚಡಿತ್ ಮಾಪಾನ್ ಥಕಾವಳ್
ಜಾಂವ್ಚಿ ಪಯ್ಣಾಚಿ. ಆನಿ ಹ್ಯಾ ದೀಸ್ಪಡ್ತೆಂತ್ ಕೊಣಾಲಾಗಿಂ
ವೇಳ್ ಆಸಾ ಚಿಂತುಂಕ್ ’ಕೊಣ್ ಅಪ್ಲೊ ಆನಿ ಕೊಣ್ ಪರ್ಕಿ’.
ಸಾಹೀರ್ ಲುಧ್ಯಾನ್ವಿಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂನಿ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರ್ ’ಜೊ
ಮಿಲ್ ಗಯಾ ಉಸೀಕೊ ಮುಕದ್ದರ್ ಸಮಜ್ ಲಿಯಾ’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಪರಿಂ
ಹ್ಯಾ ಮ್ಹಾಶೆರಾಂತ್ ಜಿಯೆತಲೊ ದರೇಕ್ ಮನಿಸ್
ಅಪ್ಲ್ಯಾ-ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಚಿಂತ್ಪಾಂತ್ ದಾಧೊಸ್.
ಸಮಾಜಿಕ್ ಪರಿವರ್ತನ್ (Transform): ಕೊಂಕಣಿ ಸಮಾಜ್
ಪೊಳ್ಕುರಿ ಸಮಾಜ್ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ವಾದ್ ಮಾಂಡ್ಪಿ ಜಾಯ್ತೆ
ಆಸಾತ್. ಜೆರಾಲ್ ರಿತಿನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರ್ ಹ್ಯಾ ವಾದಾಂತ್
ಥೊಡೊ ಸಾರ್‌ಯೀ ಆಸಾ; ಜೆದ್ನಾಂ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಇಂಕ್ವಿಜಿಸಾಂವ್
ಆಯ್ಲೆಂ, ಧರ್ಮಿಕ್, ಭಾಶಿಕ್ ಬಂಧಡ್ ಆಯ್ಲಿ, ತೆದ್ನಾಂ
ಲೋಕ್ ಗೊಂಯ್ ಸೊಡುನ್ ಪೊಳ್ಳೊ, ಆನಿ ಗೊಂಯ್ ಭಂವ್ತೊಣಿಚ್ಯಾ
ಸುವಾತೆಂನಿ ಅಪ್ಲೆಂ ನವೆಂ ಜಿವಿತ್ ಸುರು ಕರುನ್
ಜಿಯೆಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ಚಡ್ತಾವ್ ಲೋಕ್ ಪಣ್ಗಿಲ್ ಜಾಗ್ಯಾಂತ್
ಘಾಮ್ ವ್ಹಾಳವ್ನ್ ಶೆತಾಂ, ಭಾಟಾಂ, ತೊಟಾಂ ಕರುನ್ ಅಪ್ಲ್ಯಾ
ಕುಟ್ಮಾಚೊ ಪೋಸ್ ಕರುಂಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ಚಡ್ತಿಕ್ ಶಿಕಪ್
ತಾಂಚೆಲಾಗಿಂ ನಾತ್‌ಲ್ಲೆಂ ಆಸುಯೆತ್ ಪುಣ್ ಸಮ್ಜಣಿ
ನಾತ್‌ಲ್ಲಿ ಮ್ಹಣುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ. ತಾಂಚ್ಯಾ ಸಮ್ಜಣೆಚಿ
ಗವಾಯ್ ಜಾಯ್ತೆಕಡೆ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ತಾ. ಹೆಂ ಸುರ್ವಿಲೆಂ
ಪರಿವರ್ತನ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಲೆಕ್ಲೆಂ ತರ್;
ಉಪ್ರಾಂತ್
ಗಾಂವಾಂತ್ ಶೆತಾಂ, ಭಾಟಾಂ, ತೊಟಾಂನಿ ಚಡಿತ್ ಮಿನತ್
ಕೆಲ್ಯಾರ್‌ಯೀ ಧಾ ಬೊಟಾಂ ಝರವ್ನ್ ಪಾಂಚ್ ಬೊಟಾಂ
ಬಿಜಂವ್ಚ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಮನಿಸ್ ಅಪ್ಲೊ ಗಾಂವ್ ಸೊಡುನ್ ಗೆಲೊ.
ಘಾಟಾಂನಿ ವಚುನ್ ಕಾಪಿಯೆ-ತೊಟಾಂನಿ ಕಾಮ್ ಕರುಂಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ.
ಕೊಣ್ ಕಾರ್ಖಾನ್ಯಾಂನಿ ಕಾಮ್ ಕರುಂಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ ಆನಿ ಕೊಣ್
ತಾರ್ವಾಂನಿ ತಾರ್ವಟಿ ಜಾವ್ನ್ ಕಾಮ್ ಕರುಂಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ,
ಕೊಣ್ ಬೊಂಬೊಯ್ ಪಾವ್ಲೊ, ಡ್ರಾಯ್ವರ್, ಬೊಟ್ಲೆರ್,
ಹೊಟೆಲಾಂನಿ, ಬಂಗ್ಲ್ಯಾಂನಿ, ಆಯಾ ಜಾವ್ನ್, ಕುಜ್ನಾಂನಿ
ಮೇಸ್ತ್ ಜಾವ್ನ್, ಬೇಕರಿಂನಿ ಪೀಟ್ ಮೊಳುನ್ ಅಪ್ಲ್ಯಾ
ಕುಟ್ಮಾಚಿ ಜತನ್ ಕರಿಲಾಗ್ಲೊ. ಪರ್ಗಾಂವಾಂತ್ ಕಾಮ್ ಕರುನ್
ಆಸ್ಚೊ ಜೆದ್ನಾಂ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಮಾಂಯ್‌ಗಾಂವಾಕ್ ಪಾವ್ಲೊ,
ತೆದ್ನಾಂ ಗಾಂವ್ಚೊ ಲೋಕ್ ತಾಕಾ ಮೆಳ್ತಾಲೊ, ಸುಕ್-ದುಕ್
ಉಲಯ್ತಾಲೊ, ಅಪ್ಲೆಂಪಣ್ ರೂಪ್ ರೂಪ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್
ಮೆಳ್ತಾಲೆಂ. ಫೆಸ್ತಾಂ ಸಂಭ್ರಮ್, ರಿತಿ ರಿವಾಜ್ಯೊ,
ಪಯ್ಶಿಲ್ಯಾ ಗಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಅಪ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಸಯ್ತ್ ತವಳ್ ತವಳ್
ಮೆಳುಂಕ್ ಏಕ್ ಆವ್ಕಾಸ್ ಕರುನ್ ದಿತಾಲೊ. ಕೊಣ್ ಮೊಗ್ರೆಂ
ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಗಾಂವಾಂತ್ ಜಿಯೆತಾ ತರ್ ಕೊಣ್ ತರ್ಕಾರಿ
ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಗಾಂವಾಂನಿ ತರ್ ಆನಿ ಕೊಣ್ ಭಾಟಾಂನಿ ಯಥೇಶ್ಟ್
ಮಾಪಾನ್ ತಾಂದುಳ್ ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಜಾಗ್ಯಾಂನಿ ಜಿಯೆತಾಲೊ.
ಅಶೆಂ ಎಕಾಮೆಕಾ ಮೆಳ್ತಾನಾ ಫುಲಾಂ ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಗಾಂವ್ಚಿಂ
ಸಯ್ರಿಂ ಫುಲಾಂ ಘೆವ್ನ್ ಯೆತಾಲಿಂ ಆನಿ ತರ್ಕಾರಿ-ಫಳಾಂ,
ತಾಂದುಳ್ ಘೆವ್ನ್ ವೆತಾಲಿಂ. ಹಾಂಗಾಸರ್ ಅಪ್ಲೆಂಪಣ್,
ಮಾಯಾಮೊಗ್ ಎಕಾಮೆಕಾ ವಾಂಟುನ್ ಘೆಂವ್ಚೆಂ ಸದಾಂಚೆಂ
ಮ್ಹಳ್ಳೆಪರಿಂ ಜಾಲ್ಲೆಂ. ಪಯ್ಸಿಲೆ ಗಾಂವ್ ಪಾಂವುಂಕ್
ದೋನ್-ತೀನ್ ಬಸ್ಸಾಂ ಬದ್ಲುಂಕ್ ಪಡ್ತಾಲೆಂ, ಮಯ್ಲಾಂಗಟ್ಲೆ
ವೊತಾಂತ್ ಚಲುಂಕ್ ಪಡ್ತಾಲೆಂ. ಏಕ್ ಸಗ್ಳೊ ದೀಸ್ ಪಯ್ಣಾಂತ್
ಖರ್ಚುಂಕ್ ಪಡ್ತಾಲೊ ತರ್‌ಯೀ ಕುಟ್ಮಿಕ್ ಕಾರ್ಯಿಂ
ಚುಕಂವ್ಚೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಎಕಾರಿತಿಚೊ ಅಪ್ರಾದ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ
ಚಿಂತಪ್ ಆಸ್ಲೆಂ.
ಎಕಾ ತೆಂಪಾರ್ ಏಕ್ ಸಂಭ್ರಮ್
ಎಕಾ ವಾಡ್ಯಾಚೊ ಸಂಭ್ರಮ್ ಕಸೊ ಆಸ್ತಾಲೊ. ಎಕ್ಲ್ಯಾಚ್ಯಾ
ಘರಾಂತ್ ಕಾಜಾರ್ ತರ್ ಎಕ್ಲ್ಯಾಚಿ ಮಾಡಿ ಅನ್ಯೇಕ್ಲ್ಯಾಚಿಂ
ಮೊಡ್ಲಾಂ, ಅನ್ಯೆಕ್ಲ್ಯಾಚೊ ತಾಂದುಳ್ ಆನಿ ನಮ್ಯಾರ್ಲೆಲ್ಯಾ
ದಿಸಾ ಸಗ್ಳಿಂ ಮೆಳುನ್ ರಾಂದ್ತಾಲಿಂ, ಶಿಂದ್ತಾಲಿಂ ಆನಿ
ಸಗ್ಳಿಂ ಎಕಾಮೆಕಾ ಹಾತ್ ದಿವುನ್ ಮಾಟೊವ್ ಘಾಲ್ತಾಲೆ,
ಆಂಬ್ಯಾಚ್ಯಾ ಖೊಲ್ಯಾಂನಿ ಸುಂರ್ಗಾರಾಯ್ತಾಲೆ, ಬ್ಯಾಂಡಾ
ವ್ಹಾಜ್ಪಾಂತ್ ಹೆಂ ಕಾಜರ್ ಅಪ್ಲ್ಯಾಚ್ ಪಯ್ಕಿಚ್ಯಾಚೆಂ
ಮ್ಹಳ್ಳೆಪರಿಂ ಸಂಭ್ರಮ್ತಾಲಿಂ.
ತ್ಯೇ ಉಪ್ರಾಂತ್
ಲೋಕ್ ಗಲ್ಪಾಕ್ ಪಾವ್ಲೊ, ಚಡಿತ್ ಜೋಡ್ ಆಯ್ಲಿ, ಗಾಂವಾಂನಿ
ಶೆತಾಂನಿ ಘೊಳ್ಚೊ ಉಣೊ ಜಾಲೊ. ಶಿಕ್ಪಿ ಜಾಂವ್ ಅಶಿಕ್ಪಿ
ಜಾಂವ್ ಧಾವಿ ಜಾತಚ್ ಬೊಂಬೊಯ್ ವಾ ಗಲ್ಫಾಕ್ ಪಾವ್ಲೊ. ದುಡು
ಕಮಾಂವ್ಚೊಚ್ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಜಿಣ್ಯೆಚೊ ಧ್ಯೇಯ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಪರಿಂ
ಕಾಮ್ ಕರಿಲಾಗ್ಲೊ. ಗಾಂವಾಂನಿ ಬಂಗ್ಲೆ ಉಭೆ ಜಾಲೆ, ಆದಿಂ
ಆಸ್ಲಿಂ ಕೊಡ್ಕಿಂ, ಕೊಲ್ವಾ/ನಳ್ಯಾಚಿಂ ಪಾಕಿಂ ಬದ್ಲುನ್
ಕೊಂಕ್ರೆಟಿಚಿಂ ಜಾಲಿಂ. ಮಯ್ಲಾಂಗಟ್ಲೆ ಮಾತಿಯೆಚೊ ರಸ್ತೊ
ಆಸ್ಲೊ ಡಾಮರ್/ಕೊಂಕ್ರೆಟಿಚೊ ರಸ್ತೊ ಜಾಲೊ. ಆಟೊ, ಬಸ್ಸಾಂ,
ಕಾರಾಂ, ಬಾಯ್ಕಾಂ ಯೇಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲಿಂ. ತೊಟಾಂ, ಶೆತಾಂ,
ಭಾಟಾಂನಿ ಘೊಳ್ಚೊ ನಾ ಜಾಲೊ. ಕೇಟರಿಂಗ್ ಆಯ್ಲೆಂ,
ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾ ಆಯ್ಲೆಂ, ಶಾಮಿಯಾನಾ ಆಯ್ಲೆಂ, ಕಾಜರಾಂಚಿಂ
ಹೊಲಾಂ ಉಭಿಂ ಜಾಲಿಂ, ದರೇಕಾ ಶೆತಾಂನಿ ಸ್ಪೆಶಲಿಸ್ಟ್
ಆಯ್ಲೆ; ಸ್ಪೆಶಲಿಸ್ಟ್ ಉಲವ್ಪಿ (ಎಮ್ಸಿ), ಸ್ಪೆಶಲಿಸ್ಟ್
ಭಲಾಯ್ಕಿ ಮಾಗ್ತಲೆ (ಟೋಸ್ಟ್ ಮಾಸ್ಟರ್), ಸ್ಪೆಶಲಿಶ್ಟ್
ರಾಂದ್ಪಿ (ಕೆಟರರ್ಸ್), ಸ್ಪೆಶಲಿಸ್ಟ್ ಗಾವ್ಪಿ
(ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾ), ಸಗ್ಳ್ಯಾಂನಿ ಸ್ಪೆಶಲಿಸ್ಟ್...
ಇತ್ಲೆಂಚ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್, ಆಮ್ಕಾಂ ರೆತಿರೊ ದೀಂವ್ಕ್ ಸಯ್ತ್
’ಸ್ಪೆಶಲಿಸ್ಟ್’. ಆನಿ ಹ್ಯಾ ಸ್ಪೆಶಲಿಸ್ಟಾಂಚ್ಯಾ ಖೆಟಿಂತ್
ಪಡೊನ್, ಚಿರ್ಡೊನ್, ಮುರ್ಡೊನ್ ಗೆಲ್ಲೆಂ ಕಿತೆಂಯ್ ಆಸಾ
ತರ್ ತೆಂ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಪುರ್ವಜಾಂನಿ ಅಪ್ಲಿ ವಾಂಟುನ್ ದಿಲ್ಲಿ
ಜಾಣ್ವಾಯ್; ರಿತಿ ರಿವಾಜ್ಯೊ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ವೊವಿವೊ -
ವೇರ್ಸ್. ಇತ್ಲೆಂಚ್ ನ್ಹಯ್, ಹ್ಯಾ ಖೆಟಿಂತ್ ಲಾಚಾರ್
ಜಾಲ್ಲೆಂಚ್ ಅಪ್ಲೆಂಪಣ್.
ಸಮಾಜಿಕ್ ಪರಿವರ್ತನ್
(Social reform/transform ) ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಪಯ್ಲೆಂ
ಆಸ್ಚೆಂಚ್ ಪರತ್ ಪಾಳ್ಚೆಂ ಖಂಡಿತ್ ನ್ಹಯ್. ಪುಣ್ ಪಯ್ಲೆಂ
ಆಸ್ಚೆಂ ಪುರ್ತೆಂ ನಾಸ್ ಕರ್ಚೆಂಯ್ ನ್ಹಯ್ - ಹೆ ಮ್ಹಜೆ
ಖಾಸ್ಗಿ ವಿಚಾರ್. ತೆಂ ಆಸುಂ. ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಆಜ್ಯಾ-ಆಜಿಯೆನ್
ಜಿಯೆಲ್ಲೊ ಕಾಳ್ ರೇಡಿಯೊಚೊ ಕಾಳ್, ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಬಾಬಾಬ್
ಜಿಯೆಲ್ಲೊ ಕಾಳ್ ಟಿವಿಚೊ ಕಾಳ್, ಹಾಂವೆಂ ಜಿಯೆಲ್ಲೊ ಕಾಳ್
ಕಂಪ್ಯೂಟರಾಚೊ ಕಾಳ್, ಆತಾಂಚೊ ಕಾಳ್ ಆಧುನಿಕ್; ಕೃತಿಮ್
ಭುಧ್ವಂತ್ಕಾಯೆಚೊ (Artificial Intelligence) ಕಾಳ್.
ಹೆಂ ತಾಂತ್ರಿಕ್ ಪರಿವರ್ತನ್. ಫುಡ್ಲೊ ಕಾಳ್ ವರ್ಚುವಲ್
ರಿಯಾಲಿಟಿ (Virtual Reality) ಚೊ ಕಾಳ್. ಆಳ್ವೊನ್
ಗೆಲ್ಲ್ಯಾಂಚೆಂ ರುಪ್ಣೆಂ ದೊಳ್ಯಾಂ ಸಮೊರ್ ರೂಪ್ ರೂಪ್
ಉಭೆಂ ಕರ್ಚೆಂ. ಪಳೆತಾನಾ ಅಶೆಂ ಭಗ್ತಾಕಿ ಜೊ ಮನಿಸ್ ಹ್ಯಾ
ಸಂಸಾರಾಕ್ ಸಾಂಡುನ್ ಗೆಲ್ಲೊ ಆಜ್ ಪರತ್ ಆಮ್ಚ್ಯೆ ಮುಕಾರ್
ಉಭೊ ಆಸ್ಚೊ. ಫುಡ್ಲ್ಯಾ ವರ್ಸಾಂನಿ ಹೆಂಯ್ ಆಮಿ ಪಳೆಂವ್ಕ್
ಸಕ್ತೆಲ್ಯಾಂವ್.
ಆಜ್ ಆಮ್ಚಿಂ ಫೆಸ್ತಾಂ,
ಸಂಭ್ರಮ್ ನಾ ವಾ ಉಣೊಂಚ್ ಜಾಲಾ. ಬಂಗ್ಲೆ ಆಸಾತ್ ಪುಣ್
ಮನ್ಶಾಂ ನಾಂತ್. ಶೆತಾಂ ಪಣ್ಗಿಲ್ ಆಸಾತ್, ಭಾಟಾಂ
ಸುಕ್ಲ್ಯಾಂತ್ ವಾ ಭಾಂದ್ಪಾಂ ಉಭಿಂ ಜಾಲ್ಯಾಂತ್.
ಕೊಣಾಲಾಗಿಂಚ್ ವೇಳ್ ನಾ. ಆತಾಂ ಗಾಂವಾಂತ್ ’ಗರ್ಜೆವಂತ್’
ಆಸಾ ಪುಣ್ ತಾಂಚಿ ಗರ್ಜ್ ಫಕತ್ ’ದುಡು’ ಜಾವ್ನ್ ಉರುಂಕ್
ನಾ. ಚಡ್ತಾವಾಂಚ್ಯಾ ಘರಾಂನಿ ಕಾರಾಂ, ಬಾಯ್ಕಾಂ ಆಸಾತ್.
ಚಲುನ್ ವೆಚೆ ಭೋವ್ ಅಪ್ರೂಪ್ ದಿಶ್ಟಿಕ್ ಪಡ್ತಿತ್.
ಸಗ್ಳ್ಯಾಂನಿ ಖೆಟ್ ಆನಿ ಗಡ್ದಿ. ಮೆಟಾಂ ಮೆಟಾಂನಿ
ಪ್ರಾಯ್ವಂತಾಚಿಂ ಘರಾಂ, ಅಸಲ್ಯಾ ಎಕೆಕಾ
ಆಶ್ರಮಾಂ/ಪ್ರಾಯ್ವಂತಾಂಚ್ಯಾ ಘರಾಂನಿ ಭೆಟೊ ದಿಲ್ಯಾರ್
ಕಳ್ತಾ ’ಮೊಲಾಂ ದೆಂವ್ಲ್ಯಾಂತ್’, ಬಾವೊನ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ
ತೊಂಡಾರ್, ಮಿರಿಯೊ ಪಡ್ಲೆಲ್ಯಾ ಕಾತಿಂಚೆರ್ ವಾಚುಂಕ್
ಮೆಳ್ಚಿಂ ಕವಿತಾ/ಕಥಾ; ಹಿ ಫಕತ್ ತಾಂಚಿ ನ್ಹಯ್, ಆಮ್ಚಿ
ಸರವಾಂಚಿ ವ್ಯಥಾ.
ಹ್ಯಾ ಸೋಶಿಯಲ್ ರಿಫೋರ್ಮ್/ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಫೋರ್ಮಾಂತ್ ಆಮಿ
ಶಿಂಪ್ಡುನ್ ಆಯಿಲ್ಲೆಂ ಮನ್ಶಾಪಣ್ ಪರತ್ ಹಾಡ್ಚ್ಯಾಕ್
ಕಾಂಯ್ ’ಸ್ಪೆಶಲಿಶ್ಟ್’ ಆಸಾತ್ ಕಾಯ್? ತುಟೊನ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ
ಭಾಂದಾಂಕ್ ಪರತ್ ಗಡ್ಸುಂಚೆ ’ಸ್ಪೆಶಲಿಸ್ಟ್’ ಆಸಾತ್
ಕಾಯ್?, ಮನಿಸ್ ಎಕಾಮೆಕಾ ಫಕತ್ ತೊಂಡಾಂ, ಗಾಡಿ, ಕಾಮ್
ಸೊಡುನ್ ಕಾಳಿಜ್ ವಳ್ಕುಂಕ್ ಕುಮೊಕ್ ಕರ್ಚೆ
’ಸ್ಪೆಶಲಿಸ್ಟ್’ ಆಸಾತ್ ಕಾಯ್?
ಸುರ್ವಿಲ್ಯಾ
ವೊಳಿಂತ್ ’ಮೊಲಾಂ ದೆಂವ್ಲ್ಯಾಂತ್ ಮ್ಹಳೆಂ’, ಪಯ್ಲೆಂ
ಚಾಳೀಸ್ ರುಪ್ಯಾಂಕ್ ಏಕ್ ಕಿಲೊ ಟೊಮೆಟೊ ಮೆಳ್ತಾಲೊ,
ಚಾಳಿಸ್ ರುಪ್ಯಾಂಕ್ ಏಕ್ ಕಿಲೊ ತರ್ಕಾರಿ ಮೆಳ್ತಾಲಿ, ಆತಾಂ
ತೀಸ್ ರುಪ್ಯಾಂಕ್ ಮೆಳ್ತಾ. ಅಜ್ಯಾಪ್ ಪಾವುನ್ ’ಖಂಚ್ಯಾ
ಗಾಂವಾಂತ್?’ ಮ್ಹಣುನ್ ವಿಚಾರಿನಾಕಾತ್, ಮೊಲಾಂ
ದೆಂವ್ಲ್ಯಾಂತ್ ತಶೆಂಚ್ ಮಾಪ್‌ಯೀ ದೆಂವ್ಲಾಂ; ಪಯ್ಲೆಂ
ಚಾಳಿಸ್ ರುಪ್ಯಾಂಕ್ ಏಕ್ ಕಿಲೊ ಟೊಮೆಟೊ ಮೆಳ್ತಾಲೊ ಆತಾಂ
ತೀಸ್ ರುಪ್ಯಾಂಕ್ ಕಾಲ್ದೊ ಕಿಲೊ ಮೆಳ್ತಾ, ತೀಸ್
ರುಪ್ಯಾಂಕ್ ಕಾಲ್ದೊ ಕಿಲೊ ತರ್ಕಾರಿ ಮೆಳ್ತಾ. ಸಕ್ಕಡ್
ದೆಂವ್ತಾನಾ ಮಾಪ್‌ಯೀ ದೆಂವಾಜಯ್ ನ್ಹಯ್?
ಬೊಂಬೊಯ್
ಮ್ಹಾಶೆರಾಂತ್ ಪರ್ಕ್ಯಾಂ ಥಂಯ್ ದಿಸ್ಚಿಂ ಅಪ್ಲಿಂ,
ಮಾಯ್‌ಗಾಂವಾಂತ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಥಂಯ್ ದಿಸಾಕ್ ಚೂಡ್ ಘೆವ್ನ್
ಸೊಧ್ಲ್ಯಾರೀ ದಿಸಾನಾ. ಅಖೇರಿಕ್ ಏಕ್ ಅಧುರೆಂ ಸವಾಲ್;
ಹ್ಯಾ ಸೋಶಿಯಲ್ ರಿಫೋರ್ಮಾಂತ್ ಆಮಿ ಸಾಂಡುನ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ,
ಪುರ್ತೆಂ ಸಾಂಡುನ್ ವಚುಂಕ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾಚೊ ನಿಯಾಳ್ ಸಯ್ತ್
ಕರುಂಕ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾನ್ ಜಾತಾ? ವ ತಶೆಂಚ್ ಚಿಂತುಂಕ್ ಸಯ್ತ್
ಕುಮೊಕ್ ಕರ್ಚೆ ’ಸ್ಪೆಶಲಿಸ್ಟ್’ ಜಾಯ್?
- ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್
[ಮಾರ್ಚ್, 2022] |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
valleyquadros@gmail.com |
ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್: 1984 ಇಸ್ವೆ ಥಾವ್ನ್
ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಮಟ್‌ವ್ಯೊ ಕಾಣ್‌ಯೊ, ಕಾದಂಬರಿ, ಕವಿತಾ,
ಲೇಖನಾಂ ಬರವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ, 2004 ಥಾವ್ನ್ 2011 ಮ್ಹಣಾಸರ್
ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ ಜಾಳಿಜಾಗ್ಯಾಚೊ ಸಂಪಾದಕ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾವ್ರ್
ಕೆಲಾ. ಕಾಣಿಕ್, ಉದೆವ್, ಆಮ್ಚೊ ಯುವಕ್ ಪತ್ರಾಚ್ಯಾ
ಸಂಪಾದಕೀಯ್ ಮಂಡಳಿಂತ್ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಹಾಣೆಂ ’ಕುವೇಯ್ಟ್‌ಗಾರಾಂಚೊ
ಝೆಲೊ ವಿಶೇಸ್ ಅಂಕೊ’, ’ದಿವೊ-ದಾಯ್ಜ್’, ’ಮಿತ್ರ್-ದಾಯ್ಜ್’,
ತಶೆಂಚ್ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿಚ್ಯಾ ’ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯೊ
ಮಟ್‌ವ್ಯೊ ಕಾಣ್‌ಯೊ’ ಬುಕಾಚೆಂ ಸಂಪಾದನ್ ಕೆಲಾಂ. ’ಮೊಳ್ಬಾವಯ್ಲಿಂ
ಸ್ವಪ್ಣಾಂ (2006)’ ಆನಿ ’ಮುಖಾಮುಖಿ
(2011)’, ಪಡ್‌ಸಾದ್ (2022) ಹಾಚೆ ಪರ್ಗಟ್ ಜಾಲ್ಲೆ ಸಂಪಾದಕೀಯಾಂಚೆ
ತೀನ್ ಜಮೆ. |
|
[संपादकीय - ३४] मोलां देंवल्यांत
|
|
म्हज्या भुर्ग्यापणाल्या दिसांनी म्हजो पप्पा
सांग्तालो ’हांव बस्साच्ये टिकेटिचे सात रुपय
दिवून बोंबोय गेल्लों’, पूण म्हज्या काळार ते सात
रुपय आसले सत्तर रुपय जाल्ले. आतां तेंच मोल
हजारांक मिकवलां. दिसानदीस चडून येंवचीं मोलां
गांवांत तशेंच पर्गांवांत सदांचें जालां तरयी
आयलेवार म्हाका मोलां देंवचीं दिसून आयलें.
विज्मीत पांवचें न्हय, हें सपण न्हय बगार हकीगत.
तेंपादीं पेट्रोलाचें मोल पन्नास रुपय डिजिलाचें
मोल पांतीस रुपय आसले. एक लिटर दुदाचें मोल वीस
रुपय. टोमेटोचें मोल चाळीस रूपय.. आनी आतां मोलां
देंवल्यांत.
हांवें सद्द्याक वसती कर्चो
गांव पर्गांव; सपणांचें शेर व मायानगरी म्हणून
लोकांनी वळकुंच्या बोंबोंयत. चाली-कोलोनी,
बंगले-टवरांनी, जोपडीं-महलांनी एकामेका चिडकून
एकापरास एक उंचायेक पांवुंक आतुर्च्या
कोंक्रेटिच्या भांदपांनी वेडो गाल्ल्या ह्या
मा-शेरांच्या कोट्रेंनी कुसकोन पर्की लोकां मधें
अपलीं/आपलेंपणाची सोधनां करून जियेतलो मनीस
यांत्रीक जिणी जियेल्लेशिवाय निर्वोग ना. एका
फांत्यार उटोन दर्वडांत बस्सां,आटो,रयलांनी
लोकांच्या खेटिंत चिर्डोन, मुर्डोन कामाक वचून,
काम संपवन परत त्येच खेटिंत एकामेकाचो घाम आपल्या
मुसतायकेंत पुसवन घेवन कसोय अपल्या कोट्रेक पाटीं
पावताना अपल्या कामाच्याकी चडीत मापान थकावळ
जांवची पयणाची. आनी ह्या दीस्पडतेंत कोणालागीं वेळ
आसा चिंतुंक ’कोण अपलो आनी कोण पर्की’. साहीर
लुध्यान्विच्या उत्रांनी सांगचें तर ’जो मील गया
उसीको मुकद्दर समज लिया’ म्हळ्ळेपरीं ह्या
म्हाशेरांत जियेतलो दरेक मनीस अपल्या-आपल्या
चिंत्पांत दाधोस.
समाजीक परिवर्तन
(Transform): कोंकणी समाज पोळकुरी समाज म्हळ्ळो
वाद मांडपी जायते आसात. जेराल रितीन सांगचें तर
ह्या वादांत थोडो सारयी आसा; जेदनां गोंयांत
इंकविजिसांव आयलें, धर्मीक, भाशीक बंधड आयली,
तेदनां लोक गोंय सोडून पोळ्ळो, आनी गोंय
भंवतोणिच्या सुवातेंनी अपलें नवें जिवीत सुरू करून
जियेवंक लागलो. चडताव लोक पणगील जाग्यांत घाम
व्हाळवन शेतां, भाटां, तोटां करून अपल्या कुटमाचो
पोस करुंक लागलो. चडतीक शिकप तांचेलागीं नातल्लें
आसुयेत पूण समजणी नातल्ली म्हणुंक जायना. तांच्या
समजणेची गवाय जायतेकडे आमकां मेळता. हें सुर्विलें
परिवर्तन म्हणून लेकलें तर;
उपरांत
गांवांत शेतां, भाटां, तोटांनी चडीत मिनत
केल्यारयी धा बोटां झरवन पांच बोटां बिजंवच्या
काळार मनीस अपलो गांव सोडून गेलो. घाटांनी वचून
कापिये-तोटांनी काम करुंक लागलो. कोण
कार्खान्यांनी काम करुंक लागलो आनी कोण तार्वांनी
तार्वटी जावन काम करुंक लागलो, कोण बोंबोय पावलो,
ड्रायवर, बोटलेर, होटेलांनी, बंगल्यांनी, आया
जावन, कुजनांनी मेसत जावन, बेकरिंनी पीट मोळून
अपल्या कुटमाची जतन करिलागलो. पर्गांवांत काम करून
आसचो जेदनां आपल्या मांयगांवाक पावलो, तेदनां
गांवचो लोक ताका मेळतालो, सूक-दूक उलयतालो,
अपलेंपण रूप रूप पळेवंक मेळतालें. फेसतां संभ्रम,
रिती रिवाज्यो, पयशिल्या गांवच्या अपल्यांक सयत
तवळ तवळ मेळुंक एक आवकास करून दितालो. कोण मोग्रें
जांवच्या गांवांत जियेता तर कोण तर्कारी जांवच्या
गांवांनी तर आनी कोण भाटांनी यथेश्ट मापान तांदूळ
जांवच्या जाग्यांनी जियेतालो. अशें एकामेका
मेळताना फुलां जांवच्या गांवचीं सयरीं फुलां घेवन
येतालीं आनी तर्कारी-फळां, तांदूळ घेवन वेतालीं.
हांगासर अपलेंपण, मायामोग एकामेका वांटून घेंवचें
सदांचें म्हळ्ळेपरीं जाल्लें. पयसिले गांव पांवुंक
दोन-तीन बस्सां बदलुंक पडतालें, मयलांगटले वोतांत
चलुंक पडतालें. एक सगळो दीस पयणांत खर्चुंक पडतालो
तरयी कुटमीक काऱ्यीं चुकंवचें म्हळ्यार एकारितिचो
अपराद म्हळ्ळें चिंतप आसलें.
एका तेंपार
एक संभ्रम एका वाड्याचो संभ्रम कसो आसतालो.
एकल्याच्या घरांत काजार तर एकल्याची माडी
अन्येकल्याचीं मोडलां, अन्येकल्याचो तांदूळ आनी
नम्यारलेल्या दिसा सगळीं मेळून रांदतालीं,
शिंदतालीं आनी सगळीं एकामेका हात दिवून माटोव
घाल्ताले, आंब्याच्या खोल्यांनी सुंर्गारायताले,
ब्यांडा व्हाजपांत हें काजर अपल्याच पयकिच्याचें
म्हळ्ळेपरीं संभ्रमतालीं.
त्ये उपरांत लोक
गल्पाक पावलो, चडीत जोड आयली, गांवांनी शेतांनी
घोळचो उणो जालो. शिकपी जांव अशिकपी जांव धावी जातच
बोंबोय वा गलफाक पावलो. दुडू कमांवचोच अपल्या
जिण्येचो ध्येय म्हळ्ळेपरीं काम करिलागलो.
गांवांनी बंगले उभे जाले, आदीं आसलीं कोडकीं,
कोलवा/नळ्याचीं पाकीं बदलून कोंक्रेटिचीं जालीं.
मयलांगटले मातियेचो रसतो आसलो डामर/कोंक्रेटिचो
रसतो जालो. आटो, बस्सां, कारां, बायकां येवंक
लागलीं. तोटां, शेतां, भाटांनी घोळचो ना जालो.
केटरिंग आयलें, आर्केसट्रा आयलें, शामियाना आयलें,
काजरांचीं होलां उभीं जालीं, दरेका शेतांनी
स्पेशलिसट आयले; स्पेशलिसट उलवपी (एम्सी),
स्पेशलिसट भलायकी माग्तले (टोसट मासटर),
स्पेशलिश्ट रांदपी (केटरर्स), स्पेशलिसट गावपी
(आर्केसट्रा), सगळ्यांनी स्पेशलिसट... इतलेंच
कित्याक, आमकां रेतिरो दीवंक सयत ’स्पेशलिसट’. आनी
ह्या स्पेशलिसटांच्या खेटिंत पडोन, चिर्डोन,
मुर्डोन गेल्लें कितेंय आसा तर तें आमच्या
पुर्वजांनी अपली वांटून दिल्ली जाण्वाय; रिती
रिवाज्यो, संसकृती, वोविवो - वेर्स. इतलेंच न्हय,
ह्या खेटिंत लाचार जाल्लेंच अपलेंपण.
समाजीक परिवर्तन (Social reform/transform )
म्हळ्यार पयलें आसचेंच परत पाळचें खंडीत न्हय. पूण
पयलें आसचें पुर्तें नास कर्चेंय न्हय - हे म्हजे
खासगी विचार. तें आसूं. म्हज्या आज्या-आजियेन
जियेल्लो काळ रेडियोचो काळ, म्हज्या बाबाब
जियेल्लो काळ टिविचो काळ, हांवें जियेल्लो काळ
कंप्यूटराचो काळ, आतांचो काळ आधुनीक; कृतीम
भुध्वंत्कायेचो (Artificial Intelligence) काळ.
हें तांत्रीक परिवर्तन. फुडलो काळ वर्चुवल
रियालिटी (Virtual Reality) चो काळ. आळवोन
गेल्ल्यांचें रुपणें दोळ्यां समोर रूप रूप उभें
कर्चें. पळेताना अशें भग्ताकी जो मनीस ह्या
संसाराक सांडून गेल्लो आज परत आमच्ये मुकार उभो
आसचो. फुडल्या वर्सांनी हेंय आमी पळेवंक
सक्तेल्यांव.
आज आमचीं फेसतां, संभ्रम ना
वा उणोंच जाला. बंगले आसात पूण मनशां नांत. शेतां
पणगील आसात, भाटां सुकल्यांत वा भांदपां उभीं
जाल्यांत. कोणालागिंच वेळ ना. आतां गांवांत
’गर्जेवंत’ आसा पूण तांची गर्ज फकत ’दुडू’ जावन
उरुंक ना. चडतावांच्या घरांनी कारां, बायकां आसात.
चलून वेचे भोव अपरूप दिश्टीक पडतीत. सगळ्यांनी खेट
आनी गडदी. मेटां मेटांनी प्रायवंताचीं घरां,
असल्या एकेका आश्रमां/प्रायवंतांच्या घरांनी भेटो
दिल्यार कळता ’मोलां देंवल्यांत’, बावोन गेल्ल्या
तोंडार, मिरियो पडलेल्या कातिंचेर वाचुंक मेळचीं
कविता/कथा; ही फकत तांची न्हय, आमची सरवांची
व्यथा.
ह्या सोशियल
रिफोर्म/ट्रान्सफोर्मांत आमी शिंपडून आयिल्लें
मनशापण परत हाडच्याक कांय ’स्पेशलिश्ट’ आसात काय?
तुटोन गेल्ल्या भांदांक परत गडसुंचे ’स्पेशलिसट’
आसात काय?, मनीस एकामेका फकत तोंडां, गाडी, काम
सोडून काळीज वळकुंक कुमोक कर्चे ’स्पेशलिसट’ आसात
काय?
सुर्विल्या वोळिंत ’मोलां देंवल्यांत
म्हळें’, पयलें चाळीस रुप्यांक एक किलो टोमेटो
मेळतालो, चाळीस रुप्यांक एक किलो तर्कारी मेळताली,
आतां तीस रुप्यांक मेळता. अज्याप पावून ’खंच्या
गांवांत?’ म्हणून विचारिनाकात, मोलां देंवल्यांत
तशेंच मापयी देंवलां; पयलें चाळीस रुप्यांक एक
किलो टोमेटो मेळतालो आतां तीस रुप्यांक काल्दो
किलो मेळता, तीस रुप्यांक काल्दो किलो तर्कारी
मेळता. सक्कड देंवताना मापयी देंवाजय न्हय?
बोंबोय म्हाशेरांत पर्क्यां थंय दिसचीं अपलीं,
मायगांवांत आपल्या थंय दिसाक चूड घेवन सोधल्यारी
दिसाना. अखेरीक एक अधुरें सवाल; ह्या सोशियल
रिफोर्मांत आमी सांडून गेल्ल्या, पुर्तें सांडून
वचुंक आसच्याचो नियाळ सयत करुंक आमच्यान जाता? व
तशेंच चिंतुंक सयत कुमोक कर्चे ’स्पेशलिसट’ जाय?
-
वल्ली क्वाड्रस [मार्च, २०२२] |
| |
|
valleyquadros@gmail.com |
वल्ली क्वाड्रस: १९८४ इस्वे थावन कोंकणेंत
मटव्यो काणयो, कादंबरी, कविता, लेखनां बरवन
आयिल्लो, २००४ थावन २०११ म्हणासर दायज.कोम
जाळिजाग्याचो संपादक जावन वावर केला. काणीक,
उदेव, आमचो युवक पत्राच्या संपादकीय मंडळिंत
वावर केल्ल्या हाणें ’कुवेयटगारांचो झेलो
विशेस अंको’, ’दिवो-दायज’, ’मित्र-दायज’,
तशेंच कर्नाटक कोंकणी साहित्य अकाडेमिच्या ’शेकड्याच्यो
मटव्यो काणयो’ बुकाचें संपादन केलां. ’मोळबावयलीं
स्वपणां (२००६)’ आनी ’मुखामुखी (२०११)’
पडसाद (२०२२) हाचे पर्गट जाल्ले संपादकीयांचे तीन
जमे. |
|
[Sompadoki-i
- 34]
Molam
Demvleant |
|
Mhojea bhurgeaponnalea
disamni mhozo poppa sangtalo ’hamv bossachye
ttikettiche sat rupoi divun bomboi gel'lom’,
punn mhojea kallar te sat rupoi asle sot'tor
rupoi zal'le. Atam tench mol hozarank mikvolam.
Disandis choddun yemvchim molam gamvant toxench
porgamvant sodanchem zalam toryi ailevar mhaka
molam demvchim disun ailem. Vijmit pamvchem
nhoi, hem soponn nhoi bogar hokigot. Tempadim
pettrolachem mol pon'nas rupoi ddijilachem mol
pantis rupoi asle. Ek littor dudachem mol vis
rupoi. Ttomettochem mol challis rupoi.. Ani atam
molam demvleant.
Hamvem sod'deak vosti
korcho gamv porgamv; sopnnanchem xer vo
mayanogori mhonnun lokamni vollkunchea bombomyt.
Chali-koloni, bongle-ttouramni,
zopddim-moholamni ekameka chiddkun ekapras ek
unchayek pamvunk aturchea konkrettichea
bhandpamni veddo gal'lea hea ma-xeranchea
kottremni kuskon porki lokam modhem
oplim/aplemponnachi sodhnam korun jietolo monis
yantrik jinni jiel'lexivai nirvog na. Eka
fantear utton dorvoddant bossam,atto,roilamni
lokanchea khettint chirddon, murddon kamak
vochun, kam' sompoun porot tyech khettint
ekamekacho gham' aplea mustaikent pusoun gheun
kosoi oplea kottrek pattim pautana oplea
kamacheaki choddit mapan thokaull zamvchi
poinnachi. Ani hea dispoddtent konnalagim vell
asa chintunk ’konn oplo ani konn porki’. Sahir
ludheanvichea utramni sangchem tor ’zo mil goya
usiko mukod'dor somoz lia’ mholl'lleporim hea
mhaxerant jietolo dorek monis oplea-aplea
chintpant dadhos.
Somajik porivorton
(Transform): konkonni somaz pollkuri somaz
mholl'llo vad manddpi zaite asat. Jeral ritin
sangchem tor hea vadant thoddo saryi asa;
jednam gõyant inkvijisamv ailem, dhormik, bhaxik
bondhodd aili, tednam lok gõy soddun poll'llo,
ani gõy bhomvtonnichea suvatemni oplem novem
jivit suru korun jieunko laglo. Choddtavo lok
ponngil zageant gham' vhalloun xetam, bhattam,
tottam korun oplea kuttmacho pos korunk laglo.
Choddtik xikop tanchelagim natl'lem asuyet punn
somzonni natl'li mhonnunk zaina. Tanchea
somzonnechi govai zaitekodde amkam mellta. Hem
survilem porivorton mhonnun leklem tor;
uprant gamvant xetam,
bhattam, tottamni choddit minot kelearyi dha
bottam zhoroun panch bottam bizomvchea kallar
monis oplo gamv soddun gelo. Ghattamni vochun
kapie-tottamni kam' korunk laglo. Konn
karkhaneamni kam' korunk laglo ani konn tarvamni
tarvotti zaun kam' korunk laglo, konn bomboi
paulo, ddraivor, bottler, hottelamni,
bongleamni, aya zaun, kujnamni mest zaun,
bekorimni pitt mollun oplea kuttmachi zoton
korilaglo. Porgamvant kam' korun ascho jednam
aplea mam-igamvak paulo, tednam gamvcho lok
taka melltalo, suk-duk uloitalo, oplemponn rup
rup polleunko melltalem. Festam sombhrom', riti
rivajeo, poixilea gamvchea opleank soit toull
toull mellunk ek aukas korun ditalo. Konn mogrem
zamvchea gamvant jieta tor konn torkari zamvchea
gamvamni tor ani konn bhattamni yothextt mapan
tandull zamvchea zageamni jietalo. Oxem ekameka
melltana fulam zamvchea gamvchim soirim fulam
gheun yetalim ani torkari-follam, tandull gheun
vetalim. Hangasor oplemponn, mayamog ekameka
vanttun ghemvchem sodanchem mholl'lleporim
zal'lem. Poisile gamv pamvunk don-tin bossam
bodlunk poddtalem, moilangottle votant cholunk
poddtalem. Ek sogllo dis poinnant khorchunk
poddtalo toryi kuttmik karyim chukomvchem
mhollear ekariticho oprad mholl'llem chintop
aslem.
Eka tempar ek
sombhrom' eka vaddeacho sombhrom' koso astalo.
Ekleachea ghorant kazar tor ekleachi maddi
onyekleachim moddlam, onyekleacho tandull ani
nomearlelea disa sogllim mellun randtalim,
xindtalim ani sogllim ekameka hat divun mattovo
ghaltale, ambeachea kholeamni sumrgaraitale,
beandda vhajpant hem kazor opleach poikicheachem
mholl'lleporim sombhromtalim.
Tye uprant lok golpak
paulo, choddit zodd aili, gamvamni xetamni
ghollcho unno zalo. Xikpi zamv oxikpi zamv dhavi
zatoch bomboi va golfak paulo. Duddu komamvchoch
oplea jinnyecho dhyey mholl'lleporim kam'
korilaglo. Gamvamni bongle ubhe zale, adim aslim
koddkim, kolva/nolleachim pakim bodlun
konkrettichim zalim. Moilangottle matiecho rosto
aslo ddamor/konkretticho rosto zalo. Atto,
bossam, karam, baikam yeunko laglim. Tottam,
xetam, bhattamni ghollcho na zalo. Kettoring
ailem, arkesttra ailem, xamiana ailem,
kazoranchim holam ubhim zalim, doreka xetamni
spexolistt aile; spexolistt uloupi (emsi),
spexolistt bholaiki magtole (ttostt masttor),
spexolixtt randpi (kettorors), spexolistt gaupi
(arkesttra), soglleamni spexolistt... Itlench
kiteak, amkam retiro diunko soit ’spexolistt’.
Ani hea spexolisttanchea khettint poddon,
chirddon, murddon gel'lem kitem-i asa tor tem
amchea purvozamni opli vanttun dil'li zannvai;
riti rivajeo, somskriti, vovivo - vers. Itlench
nhoi, hea khettint lachar zal'lench oplemponn.
Somajik porivorton
(Social reform/transform ) mhollear poilem
aschench porot pallchem khonddit nhoi. Punn
poilem aschem purtem nas korchem-i nhoi - he
mhoje khasgi vichar. Tem asum. Mhojea ajea-ajien
jiel'lo kall reddiocho kall, mhojea babab
jiel'lo kall ttivicho kall, hamvem jiel'lo kall
kompyuttoracho kall, atancho kall adhunik;
kritim' bhudhvontkayecho (Artificial
Intelligence) kall. Hem tantrik porivorton.
Fuddlo kall vorchuvol rialitti (Virtual Reality)
cho kall. Allvon gel'leanchem rupnnem dolleam
somor rup rup ubhem korchem. Polletana oxem
bhogtaki zo monis hea somsarak sanddun gel'lo az
porot amchye mukar ubho ascho. Fuddlea vorsamni
hem-i ami polleunko sokteleamv.
Az amchim festam,
sombhrom' na va unnonch zala. Bongle asat punn
monxam nant. Xetam ponngil asat, bhattam
sukleant va bhandpam ubhim zaleant. Konnalaginch
vell na. Atam gamvant ’gorjeunt’ asa punn tanchi
gorz fokot ’duddu’ zaun urunk na. Choddtavanchea
ghoramni karam, baikam asat. Cholun veche bhovo
oprup dixttik poddtit. Soglleamni khett ani
godd'di. Mettam mettamni praivontachim ghoram,
osolea ekeka axromam/praivontanchea ghoramni
bhetto dilear kollta ’molam demvleant’, bavon
gel'lea tonddar, mirio poddlelea katincher
vachunk mellchim kovita/kotha; hi fokot tanchi
nhoi, amchi sorovanchi vyotha.
Hea soxiyol
riform'/ttransformant ami ximpddun ayil'lem
monxaponn porot haddcheak kaim ’spexolixtt’ asat
kai? tutton gel'lea bhandank porot goddsunche
’spexolistt’ asat kai?, monis ekameka fokot
tonddam, gaddi, kam' soddun kalliz vollkunk
kumok korche ’spexolistt’ asat kai?
survilea vollint
’molam demvleant mhollem’, poilem challis
rupeank ek kilo ttometto melltalo, challis
rupeank ek kilo torkari melltali, atam tis
rupeank mellta. Ojeap pavun ’khonchea gamvant?’
mhonnun vicharinakat, molam demvleant toxench
mapyi demvlam; poilem challis rupeank ek kilo
ttometto melltalo atam tis rupeank kaldo kilo
mellta, tis rupeank kaldo kilo torkari mellta.
Sokkodd demvtana mapyi demvazoi nhoi?
bomboi mhaxerant
porkeam thoim dischim oplim, maigamvant aplea
thoim disak chudd gheun sodhleari disana.
Okherik ek odhurem soval; hea soxiyol riformant
ami sanddun gel'lea, purtem sanddun vochunk
ascheacho niall soit korunk amchean zata? vo
toxench chintunk soit kumok korche ’spexolistt’
zai?
- Valley Quadros
[Mar, 2022] |
|
|
|
valleyquadros@gmail.com |
Valley Quadros:
1984 isve thaun
konknnent mottveo kannyo, kadombori, kovita,
lekhonam boroun ayil'lo, 2004 thaun 2011
mhonnasor daaiz.com' zallizageacho
sompadok zaun vaur kela. Kannik, Udevo, Amcho
Yuvok potrachea sompadoki-i monddollint vaur
kel'lea hannem ’Kuveyttgarancho jhelo vixes
onko’, ’Divo-Daaiz’, ’Mithr-Daaiz’,
toxench kornattok konknni sahity okaddemichea ’Xekddeacheo
Mottveo Kannyo’ bukachem sompadon kelam. ’Mollbauylim
Svopnnam' (2006)’ ani ’Mukhamukhi
(2011)’, 'Poddsad' (2022) hache porgott zal'le sompadokiyanche
tin
zome. |
|
|
|
|
|
|
|
ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ |
|
2004 ಥಾವ್ನ್
2011 ಪರ್ಯಾಂತ್ ಕಾರ್ಯಾಳ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ
ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ ಚೆರ್
ಪರ್ಗಟ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ವಿಂಚ್ಣಾರ್ ಸಾಹಿತಾಕ್ ಆಮಿ
ಫುಡಿಲ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಪಯ್ಣಾರಿ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್
ಲಾಭಯ್ತೆಲ್ಯಾಂವ್. | |
| |
![]() |
|
