ಆಟ್ವ್ಯಾ ವೊಳೆರಿಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಆಮ್ಚಿ ಖೊಂಕ್ಲಿ
ಸಾಹಿತ್ ಅಕಾಡೆಮಿನ್ ಫೆಬ್ರೆರಾಚ್ಯಾ 17-18 ತಾರಿಕೆರ್ ಗೊಯಾಂತ್
ದೋನ್ ದಿಸಾಂಚೆಂ ರಾಶ್ಟ್ರೀಯ್ ಕಾರ್ಯಾಸಾಳ್ ಆಸಾ ಕೆಲ್ಲೆಂ. ತಾಂತ್ಲೊ
ವಿಶಯ್ ಜಾವ್ನಾಸ್ಲೊ; ’ಆಟ್ವ್ಯಾ ವೊಳೆರಿಂತ್/ಅನುಸೂಚಿಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ
ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ಲಿ ಕೊಂಕಣಿ ಪರಿಗತ್’. ತಾಂತುಂ ಮಹಾರಾಶ್ಟ್ರ
ತಶೆಂಚ್ ಗಲ್ಫಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ವಾವ್ರಾವಿಶಿಂ ಏಕ್ ಪ್ರಬಂಧ್ ಸಾದರ್
ಕರುಂಕ್ ಮ್ಹಾಕಾಯ್ ಆವ್ಕಾಸ್ ಆಸ್ಲೊ. ಪುಣ್ ಹಾಂಗಾಸರ್ ವಿಶಯ್ ಆಸ್ಚೊ
ಬಾಬ್ ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ್ ಶೆಣಯ್ ಹಾಣಿಂ ಜಾಗಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ವಿಚಾರಾಂಚೆರ್
ಮಾತ್ಸೊ ನಿಯಾಳ್ ಕರ್ಚೊ.
ಬಾಬ್ ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ್ ಶೆಣಯ್ ಕೊಂಕಣಿಚೊ ಭೀಷ್ಮ, ಏಕ್ ವೆಕ್ತಿ ನ್ಹಯ್
ತೊ ಏಕ್ ಸಂಸ್ಥೊ, ಮ್ಹಜೆತಸಲ್ಯಾ ಜಾಯ್ತ್ಯಾಂಕ್ ಹುಮೆದಿಚೆಂ ಟೊನಿಕ್,
ದೇಕ್ ಆನಿ ಪ್ರೇರಣ್. ದುಸ್ರ್ಯಾ ದಿಸಾಚ್ಯಾ ಅಖೇರಿಚ್ಯಾ ಪರಿಸಂವಾದಾಚೊ
ಅಧ್ಯಕ್ಷ್ ಜಾವ್ನ್ ಮಂಗ್ಳುರ್ ಥಾವ್ನ್ ಗೊಯಾಂ ಯೇವ್ನ್ ಉಲಯಿಲ್ಲಿಂ
ಥೊಡಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಖಂಡಿತ್ ಜಾವ್ನ್ ಗೊಂಯ್ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಯ್, ಆಮ್ಕಾಂ
ಸಮೇಸ್ತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಲೊಕಾನ್ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಕೊಶೆಡ್ದಾಂತ್ ತಿಳುನ್ ಪರತ್
ವಿಚಾರ್ ಕರುಂಕ್ ಜಾಯ್ ಆಸ್ಲೊ ವಿಚಾರ್.
ಭಾರತ್ ಸಂವಿದಾನಾಚ್ಯಾ ಆಟ್ವ್ಯಾ ವೊಳೆರಿಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ರಿಗ್ಲ್ಲಿ
1992 ಇಸ್ವೆಚ್ಯಾ ಅಗೊಸ್ತ್ 20 ತಾರಿಕೆರ್. ಪುಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ತಾಚ್ಯಾದಿಂ
ಸಯ್ತ್ ಆಸ್ಲಿ. ಫಾಲ್ಯಾಂ ಕಾಂಯ್ ತಿ ಪರತ್ ಆಟ್ವ್ಯಾ ವೊಳೆರಿಂತ್ಲಿ
ಕಾಡ್ಲಿ ತರ್ಯೀ ಜೀವ್ ಆಸ್ತಲಿ. ಹಾಂಗಾಸರ್ ಆಟ್ವಿ ವೊಳೆರ್/ಅನುಸೂಚಿ
ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಫಕತ್ ಏಕ್ ನೀಬ್ ಆನಿ ಕಾಂಯ್ ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ಏಕ್ ಆವ್ಕಾಸ್.
ಗೊಯಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ರಾಜ್ಭಾಸ್ ಕರ್ಚ್ಯಾಕ್ ಗೊಯಾಂತ್ ಚಲ್ಲ್ಲಿ
ಚಳ್ವಳ್, ಹಿ ಭಾಸ್ ಹೆರ್ ದೇಶ್ಭಾಸಾಂ ಪಯ್ಕಿಂತ್ ಎಕ್ ಜಾಂವ್ಕ್ಯೀ
ಹಿ ಚಳ್ವಳ್ ಪ್ರಮುಕ್ ಕಾರಣ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರೀ ಚೂಕ್ ಜಾಂವ್ಚಿನಾ. ಪುಣ್
ಫಕತ್ ಆಮ್ಚೊ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಆಟ್ವ್ಯಾ ವೊಳೆರಿಂತ್/ಅನುಸೂಚಿಂತ್ ಅಯ್ಲಿ
ಮ್ಹಣ್ತಚ್ ಆಮ್ಚೆಂ ಕಾಮ್ ಸಂಪ್ಲೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಚಿಂತ್ಚೆಬದ್ಲಾಕ್, ಆಮ್ಚೆಂ
ಕಾಮ್ ಸುರು ಜಾಲೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಚಿಂತ್ಲ್ಲೆಂ ತರ್ ಭೋವ್ಶಾ ಕೊಂಕಣಿ ಆಜ್
ವೆಗ್ಳ್ಯಾಚ್ ಸ್ಥರಾರ್ ಆಸ್ತಿ. ಥೊಡ್ಯಾ ಸಂಗ್ತೆಂಚೆರ್ ತರ್ಯೀ ಅಮಿ
ಆಟೊವ್ ಕರ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ಆಸಾ.
ಕೊಂಕಣಿ ಪತ್ರಿಕೋಧ್ಯಮ್ ಸುರು ಜಾಲ್ಲೆಂಚ್ ಮಹಾರಾಶ್ಟ್ರಂತ್ (1889
ಇಸ್ವೆಂತ್ ಪುಣೆಂತ್ ಸುರು ಜಾವ್ನ್ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಮುಂಬಯ್ (ತವಳ್ಚೆಂ
ಬೋಂಬೆ) ಆಯಿಲ್ಲೆಂ ಪತ್ರಿಕೋಧ್ಯಮ್), ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಚಳ್ವಳೆಚೊ
ಮುಳಾವೊ ವಾವ್ರ್ ಸಯ್ತ್ ಸುರು ಜಾಲ್ಲೊ ಮುಂಬಂಯ್ತ್. ತ್ಯಾ ಪ್ರಕಾರ್
ಆಜ್ ಮುಂಬಯಾಂತ್ ಸಾಹಿತ್ ಅಕಾಡೆಮಿಚ್ ಆಸುಂಕ್ ಜಾಯ್ ಆಸ್ಲಿ, ಕೊಂಕಣಿ
ಭವನಾಂ ಆಸುಂಕ್ ಜಾಯ್ ಆಸ್ಲೆಂ, ಇಸ್ಕೊಲಾಂನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಶಿಕುಂಕ್
ಆವ್ಕಾಸ್ ಆಸಾಜಯ್ ಆಸ್ಲೊ, ಕೊಲೆಜಿಂನಿ/ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿಂನಿ ಸಯ್ತ್
ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಪದ್ವಿ, ಪದ್ಯುತ್ತರ್ ತಶೆಂಚ್ ಸಂಶೋಧನಾಂ ಚಲುಂಕ್ ಜಾಯ್
ಆಸ್ಲೆಂ. ಇಂಗ್ಲಿಶಾಂತ್ ಏಕ್ ಸೊಭಿತ್ ಸಾಂಗ್ಣಿ ಅಶಿ ಆಸಾ; 'If
wishes were horses then beggars might ride’,
ಪುಣ್ ದುರ್ಭಾಗ್ಪಣಾನ್ ಹೆಂ ಕಿತೆಂಚ್ ಮುಂಬಯಾಂತ್ ನಾ. ಸಗ್ಳೆಂ
ಸೊಡ್ಯಾಂ, ಕೊಂಕಣಿಚೊ ಬೂಕ್ ಪರ್ಗಟ್ಲ್ಯಾರ್ ತೊ ಘೆಂವ್ಚಿ ಏಕ್
ಲೈಬ್ರೆರಿ ವಾ ಸಂಸ್ಥೊ ಆಜ್ ಮುಂಬಯಾಂತ್ ನಾ. ಆಜ್ ಆಮಿ ಕೊಂಕಣಿ ಪಾಂಚ್
ಲಿಪಿಯಾಂನಿ, ಚ್ಯಾರ್ ರಾಜ್ಯಾಂನಿ, ಕಾಂಯ್ ಪನ್ನಾಸ್/ಚಾಳಿಸಾಂವಯ್ರ್
ಸಮುದಾಯ್/ಬೊಲಿ ಉಲಯ್ತಾ ಮ್ಹಣುನ್ ವೆದಿಚೆರ್ ಸಾಂಗ್ತಾಂವ್ ಪುಣ್
ವೆದಿಸಕ್ಲಾ ಆಮಿಂಚ್ ಎಕಾಮೆಕಾ ಪರ್ಕಿ. ಆಮ್ಕಾಂ ಅಜೂನ್ ಎಕಾಮೆಕಾ
ಚ್ಯುರೆ ಕರುಂಕ್ ಲಿಪಿ/ಬೊಲಿ/ಜಾತ್/ಧರ್ಮ್/ಪ್ರಾಂತ್ಯ್ ನಿಬಾಂ ಜಾಯ್.
ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಏಕ್ ಸೊಭಿತ್ ಸಾಂಗ್ಣಿ ಅಶಿ ಆಸಾ; ’ಮಡ್ವಳಾಚೆಂ ಮೊಡೆಂ
ಭಾಯ್ರ್ ದವರ್ತಾನಾ ಕಳ್ತಾ’; ಹಾಚೊ ಮತ್ಲಬ್ ಅಸೊ ಆಸಾ; ಹೆರಾಂಚಿ
ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ನ್ಹೆಸುನ್ ಸವಯ್ ಜಾಲ್ಲೊ ಮಡ್ವಳ್ ಜೆದ್ನಾಂ ಮೊರ್ತಾನಾ
ಅಪ್ಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಕಿತೆಂಚ್ ನಾಸ್ತಾನಾ ಉದೆಂವ್ಚಿ ಘಡಿ.
ಹಾಂಗಾಸರ್ ಹಿ ಸಾಂಗ್ಣಿ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಕೊಂಕಣಿ
ಪ್ರಕಾಶಕಾಂಚಿ ಪರಿಗತ್ ಸಯ್ತ್ ಎಕಾವಾಟೆನ್ ತಶಿಚ್ ಜಾಲ್ಯಾ.
ಪಾಂಚ್ ಲಿಪಿಯಾಂಕ್ ಸದ್ದ್ಯಾಕ್ ಬಗ್ಲೆನ್ ದವರ್ಯಾಂ, ಏಕ್ ಲಿಪಿ
ಘೆವ್ಯಾಂ; ನಾಗರಿ ಲಿಪಿ. ಆತಾಂ ನಾಗರಿ ಲಿಪಿಂತ್ ಸಯ್ತ್ ಬೂಕ್ ಪರ್ಗಟ್
ಕೆಲ್ಯಾರ್, ಗೊಯಾಂತ್ ಆಮಿ ಭಾಯ್ಲೆ. ದೆಕುನ್ ಆಮ್ಚೆ ಬೂಕ್ ತಿಂ
ಘೆನಾಂತ್. ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್ ವಿಶ್ವ ಕೊಂಕಣಿ ಕೇಂದ್ರ್ ಥೊಡೆ ಬೂಕ್
ಮೊಲಾಕ್ ಘೆತಾ, ಆನಿ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ದೋನ್
ಹಜಾರ್ ರುಪಯ್ ಮೊಲಾಚೆ ಬೂಕ್ ಘೆತಾ ಸೊಡ್ಲ್ಯಾತ್ ಹೆರ್ ಕಸಲೊಚ್ ಥೆಂಕೊ
ಕೊಂಕಣಿ ಬುಕಾಂಕ್ ನಾ. ಎಕಾ ವಾಟೆನ್ ಉಣೆ ಜಾವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೆ ವಾಚ್ಪಿ,
ಅನ್ಯೇಕಾ ವಾಟೆನ್ ಚಡುನ್ ಆಯಿಲ್ಲೆಂ ಛಾಪ್ಯಾಇಎಂ ಆನಿ ಕಾಗ್ದಾಚಿಂ
ಮೊಲಾಂ ಹ್ಯಾ ಪರಿಗತೆಂತ್ ಖರೆಂಚ್ ಜಾವ್ನ್ ರಗ್ತಾಚೊ ಘಾಮ್ ಹಾಡಯ್ತಾತ್.
ಆತಾಂ ತುಮಿಂಚ್ ಚಿಂತಾ ಆನಿ ಸಾಂಗಾ - ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್/ಸಾಹಿತ್ ಕಶಿ
ಫುಲ್ತೆಲಿ? ಹ್ಯಾ ಪರಿಗತೆಂತ್ ಗೊಯಾಂ ಭಾಯ್ರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೂಕ್
ಪರ್ಗಟ್ತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ’ಪಿಶೆ’ ನಾಸ್ತಾನಾ ಅನಿ ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಣ್ಯೆತ್?
ವೆದಿಚೆರ್ ಸರ್ವಾಂಕ್ ಆಮಿ ವೊಂಟಾಚಿ ಸೆವಾ (Lip Service) ದೀವ್ನ್,
ಹಕೀಗತೆಂತ್ ಕೊಣಾಕ್ ಕೊಂಕಣಿಚೆಂ ಪಡೊನ್ ಗೆಲಾಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ
ಸವಾಲ್.
ಬಸ್ತಿ ಮಾಮಾನ್ ಖರೆಂಚ್ ಕೊಂಕಣಿ ಮನ್ಶಾಚ್ಯಾ ಸ್ವಾಭಿಮಾನಾಕ್ ಜಾಗಯ್ಲಾಂ.
ಆತಾಂ ’ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಸ್ವತಾಚ್ಯಾ ಆವಯ್ಕ್ ಆಶ್ರಮಾಂತ್ ಲೊಟುಂಕ್ ಪಾಟಿಂ
ಸರಾನಾಸ್ಚ್ಯಾ ಲೊಕಾಕ್, ಆವಯ್ಭಾಶೆಚೊ ಹುಸ್ಕೊ ಯೆತಲೊ ತರ್ಯೀ ಕಸೊ?’
ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಅನ್ಯೇಕ್ ಸವಾಲ್. ಪುಣ್ ಸ್ವಾಭಿಮಾನ್ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್,
ಅಪುಣ್ ಏಕ್ ಕೊಂಕಣಿ, ದೆಕುನ್ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಆವಯ್ಭಾಶೆಕ್ ಕಿತೆಂ ತರ್ಯೀ
ದೆಣ್ಗಿ ದೀಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಮನೋಭಾವ್ ಮತಿಂತ್ ಧರುನ್ ತೊ
ವಾವ್ರ್ ಕರುಂಕ್ ಬಸ್ತಿ ಮಾಮಾಚೆಂ ಉಲವ್ಪ್ ಖಂಡಿತ್ ಎಕಾ ರಿತಿಚೆಂ
ಪ್ರೇರಣ್ ಲಾಭ್ಲೆಂ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾಕ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾ ಹೊಲಾಂತ್ ಭರ್ಲ್ಲ್ಯಾ
ಲೊಕಾಂಚ್ಯಾ ತೊಂಡಾಂನಿ ಪಡ್ಲ್ಲಿಂ ಬಿಗಾಂ ಪಳೆತಾನಾಂಚ್ ಸುಸ್ತತಾಲೆಂ.
ಹೊ ಸಮಸ್ಸೊ ಗೊಯಾಂ ಆನಿ ಗೊಯಾಂ ಭಾಯ್ಲ್ಯಾಂಚೊ ನ್ಹಯ್. ಆಮ್ಚ್ಯಾ
ಕೊಶೆಡ್ದಾ ಆನಿ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಚಿಂತ್ಪಾಮಧ್ಲ್ಯಾ ತಫಾವತಾಚೊ. ಜೆದ್ನಾಂ ಆಮಿ
ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಕೊಶೆಡ್ದಾಲಾಗಿಂ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ್ ಜಾವ್ನ್ ನಾಂವ್ ತೆದ್ನಾಂ
ಕೊಣೆಂ ಕಿತೆಂ ಕೆಲ್ಯಾರೀ ತೆಂ ಫಾತ್ರಾಚೆರ್ ವೊತ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಉದ್ಕಾಪರಿಂ.
ಹೆಂ ಚಿಂತಪ್ ಆಮಿ ಚಿಂತ್ಚೆಂ ಭೋವ್ ಗರ್ಜೆಚೆಂ. ಬಸ್ತಿ ಮಾಮ್
ಪ್ರಾಯೆನ್ ೮೦ ಉತರ್ಲಾ ಜಾವ್ಯೆತ್ ಪುಣ್ ಸ್ಪಿರಿತಾನ್ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿ
ಮೊಗಾಂತ್ ತೊ ಅಜೂನ್ ತರ್ನಾಟೊ. ತಾಚೆಸವೆಂ ಥೊಡೊಚ್ ವೇಳ್
ಖರ್ಚಿಲ್ಯಾರ್ ಅಪ್ಶೆಂಚ್ ಕೊಂಕಣಿಖಾತಿರ್ ಕಿತೆಂ ತರ್ಯೀ ಕರಿಜಾಯ್
ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಪ್ರೇರಣ್ ಯೆತಾ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾಕ್ ಹಾಂವ್ಚ್ ಗೊವಾಯ್.
ದೋನ್ ದಿಸಾಂಚೊ ರಾಶ್ಟ್ರೀಯ್ ಪರಿಸಂವಾದ್ ಜಾಲೊ, ಹಾಂತುಂ ಸಾದರ್
ಜಾಲ್ಲಿಂ ಬರ್ಪಾಂ/ಪ್ರಬಂಧ್ ಬುಕಾರುಪಾರ್ ಪರ್ಗಟ್ಚಿ ಯೆವ್ಜಣ್ ಸಾಹಿತ್
ಅಕಾಡೆಮಿನ್ ಯೆದೊಳ್ಚ್ ಘಾಲ್ಯಾ. ಪುಣ್ ಕೊಂಕಣಿಕ್ ನವೊ ಜೀವ್
ದಿಂವ್ಚ್ಯಾಕ್ ಇತ್ಲೆಂಚ್ ಪಾವ್ತಾ? ಹಿಂ ಸವಾಲಾಂ ಆಮಿ ಕೊಣಾಕ್ಯೀ
ನ್ಹಯ್, ಆಮ್ಕಾಂಚ್ ವಿಚಾರ್ಲ್ಯಾರ್ ಆನಿ ತಾಚಿ ಜವಾಬ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ
ಕೊಶೆಡ್ದಾಂತ್ ತಿಳ್ಳ್ಯಾರ್ ಕಳ್ತಾ. ಬಾಕಿಚಿ ಸರ್ವ್ ಗವ್ಜ್.
- ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್ [ಫೆಬ್ರೆರ್, 2019]